Il Grischun valeva ditg sco pajais da svilup tge che concerna il velo. Dentant in dals emprims constructurs da velos en Svizra era la fabrica da maschinas a Landquart, ed en Engiadina han ins propagà il sport da mountainbike gia avant 120 onns.Cun l'istoricher da traffic Benedikt Meyer segua la Marella l'istorgia dal vadabot en Grischun – dal chaval d'atschal da la high society, al mil sin dus rodas, al giugaret per uffants, per daventar puspè il vehichel per hipsters. Il trenader e mecanist da velos Ignaz Arpagaus declera daco che la roda è anc oz l'alfa e l'omega da mintga bun velo. L'istorgia ed istorgias enturn las dus rodas che han revoluziunà il traffic e fatschentà medis, decans, policists, feministas e champiuns olimpics.