Met Bart Kok [Connec2]  Cem Ada [Van der Linde Architecten] en Paul Bessems [Weconomics]

We constateerden eerder dat de olifant in de kamer het verdienmodel van de Big Tech is. En dat wat we nodig hebben een model is waarbij gebruikers eigenaar blijven van de eigen data en betalen voor het gebruik van de infrastructuur.

Hoe staat het nu met de afhankelijkheid van de Big Tech? Worden we gemanipuleerd? Worden we in een algoritme en bepaalde opvattingen, overtuigingen en standpunten ‘gedrukt’ ? Wat kunnen we daar tegen doen?

En ook dit keer is en blijft de vraag actueel of en hoe AI ons productiever kan maken en wat we met de tijd die we hierdoor vrij spelen gaan doen.

We zien goede voorbeelden waarbij bedrijven stap-voor-stap in eigen beheer met eigen data en systeem kennis en informatie beschikbaar en toegankelijk maken.

Worden we dommer met AI? Of intelligenter en slimmer? Snappen we wat we aan het doen zijn? Houden we de vaardigheden om te beoordelen of info klopt?

Hoe zit het met de AI-bubbel? En gaat deze knappen?

Opnieuw een dringend pleidooi voor AI geletterdheid als onderdeel van het omarmen en beter gebruiken van deze technologie ten goede van mens en maatschappij.

‘Hebben we meer slim nodig in de wereld of hebben we meer menselijk nodig in de wereld? Ik weet niet of het wel zo belangrijk is meer slimheid en kennis te hebben. Misschien moeten we betere verhalen vertellen en beter naar elkaar luisteren’ [Felienne Hermans] Buitenhof 09-11-2025

Connec2

Van der Linde Architecten

Weconomics

Felienne Hermans

Met Karin Sluis [Rli] [Witteveen+Bos]

Opeenvolgende kabinetten hebben de ambitie om 100.000 woningen per jaar te bouwen. De nadruk ligt daarbij op snelheid en betaalbaarheid.        Dit gaat heel goed samen met het gebruik van duurzame en circulaire materialen.

Over vijf manieren en vier voorwaarden dit te doen. Hardnekkige vooroordelen, belemmeringen en mythes. Eyeopeners en aansprekende voorbeelden hoe het kan.

‘We staan in Nederland supergoed gesteld. We hadden altijd een koploperrol als het gaat over moderne woningbouw in Europa en wereldwijd. Laten we die positie weer pakken. Het kan sneller en goedkoper als je het duurzamer doet. Doe het gewoon’ [Karin Sluis]

De Rli [Raad voor de leefomgeving en infrastructuur] is het strategische adviescollege voor regering en parlement op het brede domein van de fysieke leefomgeving. De raad is onafhankelijk en adviseert gevraagd en ongevraagd over hoofdlijnen van beleid.

Video Advies Bouwen met toekomst

Rli Advies Bouwen met toekomst

Frieze Vezelhennepdeal

Nyenrode Routekaart Duurzame Transitie

Met Wim Davidse [DZJENG]

We hebben te maken met fundamentele veranderingen. Vergrijzing, digitalisering, duurzaamheid, disruptie, spanningen in de wereld, beroepen die verdwijnen en verschijnen, veranderingen in de bevolking en op de arbeidsmarkt.

Nu komt de turbo erop. Het is onomkeerbaar en gaat alleen maar sneller.

We staan op een T-splitsing en het is nu kiezen. Maar eerlijk is eerlijk: doen wat je deed gaat niet meer werken. Dus: Hoe gaan onze banen veranderen? Hoe moet onze organisatie veranderen? En dan vooral: onze cultuur en managementstijl?

Het beste antwoord: ontdek het samUn. Laat los om meer grip te krijgen op de nieuwe toekomst. Welkom in de radicale jaren 20.

Wim Davidse LINKEDIN

[Industrie 5.0] De toekomst van werk

Met Annemiek Houtkamp en Marcel de Ruiter [VanWonen]

Gebiedsontwikkeling raakt aan heel veel thema’s. Het gaat over bodem, grond, water, natuur, ruimte, infra, energie en voorzieningen. Het gaat niet alleen om fysieke bouw, maar ook om sociale, economische en ecologische factoren. En er komt steeds meer bij.

Het is dus veelomvattend, divers en ook vaak complex. Het is een kunst om alle functies, disciplines, belangen, geldstromen en relevante partijen bij elkaar te brengen. Het betekent dat overheden, bedrijven, organisaties en bewoners die hierbij betrokken zijn moeten samenwerken.

Hoe doe je dit? Wat betekent samenwerken? Wat moet je daarvoor doen? Wat vraagt dit van jezelf en de ander? Waar loop je tegenaan?

Het begint met nieuwsgierigheid.

VanWonen

Met Tom Coenen [Universiteit Twente]

Hoe maken we de infrasector echt circulair? We hebben het vooral over de grond, weg en waterbouw. Oftewel civiele techniek.

Veel bruggen en viaducten die in de jaren ’60 en 70’ vorige eeuw zijn gemaakt moeten de komende 10 tot 20 jaar vervangen worden. Dat gaan we niet redden als we de dingen blijven doen zoals we ze nu doen.

We gaan van project naar project. Er is geen lange termijn visie en een gebrek aan sturing. De grootste belemmeringen om het fundamenteel anders te doen liggen in de organisatie en bij mensen. Niet bij de technische kant.

Als we de sector circulair willen maken moeten we om te beginnen van perspectief veranderen. Dit zogenaamd socio-technisch perspectief komt uit het transitiedenken. Het betekent een doorlopend samenspel van fysieke technologieën, menselijke activiteiten en de kaders van normen, waarden en regels.

Ook gaat de circulariteitstransitie gepaard met een enorme complexiteit, onzekerheid en onenigheid over wat circulaire infra is. Zelfs tussen experts.

Het besef in de sector dat het circulair en duurzaam moet is er. En ja, er zijn koplopers en fantastische voorbeelden hoe het kan.

Hoe trekken we dit breder en maken het tot de nieuwe manier van werken?

Proefschrift: Circulaire Infra. Hoe versnellen we de transitie?

Met Hans Leeflang [Wij Maken Nederland]

Wij Maken Nederland [WMN] is een beweging en netwerk van stad- en landmakers, professionals en burgers, die zich druk maken over de ruimtelijke ordening en leefomgeving van Nederland en hun regio.

Deze beweging was actief in ‘Het Jaar van de Ruimte 2015’, toen als reactie op de afwezigheid van landelijke regie op ruimtelijke ordening.

Dit keer is de aanleiding de Ontwerp Nota Ruimte die dit najaar wordt verwacht met daarin ruimtelijke keuzes en richtingen voor de periode tot 2050 met een doorkijk naar 2100.

Of het nu gaat om de behoefte aan nieuwe woningen, de dringende noodzaak om Nederland aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, de toekomst van het landelijk gebied en die van de landbouw en natuur in relatie tot elkaar, de nieuwe economie.

Het heeft allemaal met elkaar te maken en hierbij moet het water- en bodemsysteem sturend worden.

WMN organiseert in de landsdelen Noord, Zuid, Oost en West ruimtelijke dialogen. De toekomst wordt nu gemaakt.

PRAAT EN DOE MEE

Voor Oost-Nederland kan dat op: 26-09

In de Keuken van Hackfort in Vorden.

MEEDOEN: Platform31 Sessie 2 op 26-09-25

DAARNA:

06-10 [Culemborg] [Oost-Nederland] Ook via LIVESTREAM

Verkiezingsdebat over de Nota Ruimte. Een debat tussen (kandidaat-) woordvoerders ruimtelijke ordening van de politieke partijen op weg naar de Tweede Kamerverkiezingen. Waar staat ‘Den Haag’ en wat brengt dat met zich mee voor het maatschappelijk debat over de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland?

MEEDOEN:

Platform31 De strijd om de ruimte [Verkiezingsdebat]

En tot slot is tijdens de Dutch Design Week [ 18 t/m 26-10] is op 24-10 met alle landsdelen het [laatste] landelijke ‘complete gesprek’ gepland.

LINKEN

Nota Ruimte

Kabinet zet nieuwe stap op weg naar Nota Ruimte over inrichting Nederland 11-07-2025

Hans Leeflang

Contouren van een nieuw land. De Balie. Met Floor Milikowski

Rivierduinen in Silvolde

Lanxmeer in Culemborg

Actieve Hoop. Johanna Macy Boeddhistisch Dagblad 25-07-2025

Bouwen bouwen bouwen Denk dan 100 jaar vooruit NRC 04-08-2025

Met Wouter van Dieren [Club van Rome | Inis Vitrin - Crystal Island]

De toekomst hypothese bestaat uit een reset van industrie, landbouw en aanverwante processen in de financiële sector, energie, ruimtelijke ordening en arbeidsverhoudingen.

Dit realiseren is niet eenvoudig. Hinderpaal is dat de complexiteit van de wereld zo groot is geworden. Het is allemaal ingewikkeld. Hierdoor wordt het geremd. Niemand kan het meer overzien. Eenvoudige oplossingen zijn er niet.

De ‘Grenzen aan de Groei’ zoals voorspeld in het gelijknamige rapport uit 1972 van de Club van Rome, zijn of worden in de periode 2040 – 2050 bereikt.

Essentiële grondstoffen, zoals koper, lithium, kobalt, nikkel en zeldzame aardmetalen, raken op of zijn steeds moeilijker winbaar. Grondstoffen hebben unieke eigenschappen die niet of zomaar vervangbaar zijn. Deze schaarste is de grootste bottleneck voor zowel de energietransitie als de digitalisering. Ook innovatie gaat dit niet oplossen.

Als we willen dat de wereldeconomie stabiel, concurrerend en duurzaam blijft, moeten we dringend heroverwegen hoe we omgaan met de natuurlijke hulpbronnen van de wereld.

De Club van Rome pleit voor een internationaal kader en Materialenagentschap om toezicht te houden op de winning, verhandeling en het gebruik van grondstoffen.

INFO: Why we need an international body to manage the world's dwindling natural resources [Club van Rome 14-08-2025] 

Circular Economy: Why resources matter for economic system change [Earth4All Deep-Dive Paper 19 Juli 2025]

Hoe dat er uit moet zien is een van de thema’s op het World Resources Forum 2025 [02 en 03-09 2025]

‘De oorlog tegen de waarheid is het probleem op dit moment. Waar vinden we nog de echte waarheid? Hoe kunnen we die nog onderscheiden? Waaraan ontlenen wij kracht en hoop? Wat bindt en verenigt ons?’ [Wouter van Dieren]

Wouter is lid van de Club van Rome, bioloog, sociaalpsycholoog, ondernemer en voormalig milieuactivist. Hij is ook actief als spreker, musicus, kunstschilder en schrijver. Brengt nationale en internationale partijen uit bedrijfsleven, politiek en media met elkaar in gesprek, o.a. Resource Wende 2023.

Hij begon zijn loopbaan in de jaren zestig als journalist en televisieproducent [Tussen 1968 en 1971 werkte hij voor de NCRV. Produceerde programma’s met en over Godfried Bomans]

Hij werkte mee aan het essay ‘Optimisme zonder hoop’ geschreven door Tommy Wieringa voor de Maand van de filosofie 2025

Deze podcast is een [RE:]Upload van podcast #083 uitgebreid met info over grondstoffen en hoe hiermee om te gaan

Club van Rome

Earth4All

Inis Vitrin - Crystal Island

Resource Wende

Met Thies van der Wal [VBI]

‘Een lijn zonder einde’ is de titel van de podcast die we in 2021 met Thies maakten. Het ging over koplopers en marktleiders, containerbegrippen en definities, het veranderen van gedrag, de prijs hiervoor en manieren dit te sturen. Waarom echte innovaties in de financiële wereld moeten beginnen en circulair een lijn zonder einde is.

Ook dit keer hebben we het hierover en vooral over wat je als bedrijf en persoon drijft en motiveert, waarom de hoogste vorm van beleid niet alleen de continuïteit van de onderneming is maar ook van de maatschappij, over circulariteit als blijvende waarde in herbruikbaarheid, dat de jeugd de toekomst heeft en waarom fouten maken moet. 

Podcast #013 Een lijn zonder einde [ON AIR 04-11-2021] 

VBI

De Nieuwe Aanpak in de bouw

Alba Concepts Nieuwe rekenmethode financiële restwaarde

SGS. Building Materials Solutions

Met Jeroen Linssen [Saxion University of Applied Sciences] 

Waar staan we nu met AI? Waarom gebruiken we AI, waarvoor en hoe?

Wat zit er achter de technologie? Wie is er bij betrokken en op welke manier? Wat zijn de kosten?

We moeten beter snappen wat AI inhoudt.

Dus een betere AI-geletterdheid krijgen. Meer te weten komen over alles wat AI wel en niet is. Veilig kunnen experimenteren met AI.

'Geen enkele technologie is neutraal'  [Jeroen Linssen] 

‘De mens is geen soeverein kennissubject, geen schepper van kennis meer. Kennis wordt nu machinaal geproduceerd. De datagedreven kennisproductie vindt zonder menselijk subject en bewustzijn plaats. Enorme hoeveelheden data verdringen de mens uit zijn centrale plaats als kennisproducent. Hij is zelf tot een dataset, tot een berekenbare, stuurbare grootheid gekrompen’

[Byung-Chul Han – Over het verdwijnen van rituelen. Een toplogie van het heden.Essay |Deel; Van mythe naar dataïsme |Ten Have/De Nieuwe Wereld 2025]

De impact van AI op de planeet is desastreus [ De vloek van AI  NRC 25-07-2025] [Roel Dobbe.Universitair docent AI en algoritmische systemen aan de TU Delft en bestuurslid van PublicSpaces] 

Tussen Patroon en Persoon. Lectorale rede Jereoen Linssen

Saxion Lectoraat Ambient Intelligence

De Nationale AI-Cursus

AI Coalitie 4NL

AI. Het nieuwe DNA in business

Niet de robots, maar de bouw is aan zet

Saxion Extended Reality Lab

Met Leon Abbink [Graafschap College en ROC van Twente] en Johan Riezebos [[Riezebos Advies|

Hoe maken we het MBO in de regio’s Achterhoek en Twente toekomstbestendig? Wie leiden we waarvoor op en waarom?                  Hoe organiseren we dit?

Hoe komen we van een lineaire naar een circulaire economie?Wat betekent dit voor het verbouwen, het verwerken en werken met biobased materialen? Hoe krijgen we het businesmodel hiervoor rond?

‘We moeten anders denken en organiseren. Nu spelen we de bal rond en niemand scoort. We hebben een nieuw partnerschap nodig tussen het onderwijs, organisaties en bedrijven’ [Leon Abbink]

‘Omdat de bouw verandert zijn er heel andere mensen nodig’ [Johan Riezebos]

RELEVANTE LINKEN | INFO

Graafschap College

ROC van Twente

Zone College

Riezebos Advies

Sterk Techniekonderwijs Almelo

CIVON Innovatiecentrum Ulft

Building Balance. Bouwmaterialen van eigen bodem

Nieuwe rekenmethodiek circulaire restwaarde Alba Concepts