Binnen de sport zien we vaak teams waarin de spelers een hechte band met elkaar hebben, terwijl we in het onderwijs steeds meer groepjes zien ontstaan bij leerlingen. Hoe komt het dat groepsvorming in de sportwereld veel gemakkelijker gaat, dan in het klaslokaal?

Voor De Onderwijs Podcast spreken we deze keer met Leroy de Visser, gymleraar en met Martijn van Kordelaar, regio directeur. Zij spreken met presentator Etienne Verhoeff over de verschillen in groepsvorming in het onderwijs en de sportwereld. En, wat kunnen ze van elkaar leren? Welke lessen uit de sportwereld moeten mee de gouden weken in? Je hoort het in deze aflevering! 

Leestips bij deze aflevering : 

De geheimen van de groep - het proces van het systeem en de consequenties voor individu, groep en organisatie

Auteur: Piet Weisfelt 

Groepsdynamisch begeleiden - Praktische handvaten voor de oplossingsgerichte groeps- en teambegeleider

Auteur: Jan Loisen

PM-reeks - Het handboek strategisch coachen

Auteur: M. Kouwenhoven

Academic Service economie en bedrijfskunde - Leiderschap bij verandering

Auteur: J.P. Kotter

In het primair onderwijs heb je als leraar één klas onder je hoede waar je het hele schooljaar mee optrekt. Je doorloopt met éénzelfde groep het proces van groepsvorming. In het voortgezet onderwijs heb je als docent met meerdere klassen te maken. Met elke klas apart bouw je gedurende het schooljaar.

Dit verschil tussen primair onderwijs en voortgezet onderwijs geldt ook vanuit het perspectief van de leerlingen. Welke verschillen qua groepsvorming zijn er nog meer en bovenal, wat kunnen het primair onderwijs en voortgezet onderwijs daarin van elkaar leren?

Collega’s Bouke Spigt en Farah Lahrach, beide trainer en coach bij Educé, gaan hierover in gesprek met presentator Etienne Verhoeff. Bouke en Farah werken beiden zowel in het primair als het voortgezet onderwijs en delen hun ervaringen uit de praktijk.

Je hebt een mooi plan opgesteld om de opdracht voor jouw team te realiseren.

Wanneer je enthousiast je plan presenteert stuit je op weerstand. Je bent flink teleurgesteld.

Gastspreker Floor de Ruiter, expert in organisatie- en verandercultuur, geeft aan: ,,Weerstand is het grootste cadeau dat je kunt krijgen, het is alleen niet altijd prettig om het uit te pakken.” Samen met Annegien Simis, trainer en procesbegeleider bij Educé, bespreekt Floor groepsvorming vanuit het managementniveau.

Hoe onderzoek je waar de weerstand vandaan komt? Hoe ga je daarmee als team en als individu? Welke vaardigheden helpen je om met conflicten binnen je team om te gaan?

Floor en Annegien spreken samen in deze podcast met presentator Etienne Verhoeff over het proces van groepsvorming op managementniveau. 

Shownotes:

De hei op - een groepsdynamische aanpak voor teamontwikkeling. Auteurs: René Meijer en Lex Mulder. 

Bottom Up – systeemtransformatie voor doorzetters. Auteur: Floor de Ruiter (komt uit in januari 2023 bij uitgeverij Boom)

Aflevering 6 van de Onderwijs Podcast gaat over Groepsvorming op klassenniveau. Wat doe je als mentor in een klas waarin je individueel of in een groep veranderend (negatief) gedrag ziet ontstaan? Wat signaleert de psycholoog of de zorg van de school bij kwetsbare kinderen? 

Wanneer grijp je in? Presentator Etienne Verhoeff bespreekt het met gasten Hanneke Visser, schoolpsycholoog, en Rudi van der Niet, docent en mentor op Altra College Waterland. Zij vertellen over het signaleren van negatief gedrag en hoe je als mentor hierop inspeelt. Moet je wel of niet ingrijpen?

Een aflevering vol met tips, voorbeelden uit de praktijk én theorie.

Meer informatie over Educé vind je op: www.educeonderwijs.nl 

Shownotes:

Wil je meer weten over wat te doen in de casus van deze aflevering? Lees dan: ‘Als je leerling stil is’ van Anton Horeweg. 

Deze aflevering van de Onderwijs Podcast is een podcast over groepsvorming op teamniveau en over elkaar zien.

''Je wilt niet alleen verantwoordelijk zijn voor je vak, als leraar wil je dat iedere leerling het prettig heeft op school en graag naar school komt. Dat geldt niet alleen voor jouw les, maar voor alle lessen.''

Mies Selen is docent Toptrajecten bij Educé. Zij vertelt in deze podcast hoe belangrijk het is om als docententeam één visie te hebben op groepsvorming. Want als je als mentor een uitdagende klas hebt en de Engelse docent houdt zich aan de groepsafspraken van die klas maar de wiskunde docent niet, dan loopt het groepsdynamisch proces deuken op. ,,Leerlingen gaan shoppen”, weet Mies. ,,Ze weten precies bij wie ze wat kunnen uithalen en bij wie niet. Als alle docenten zich uniform aan de afspraken houden, bied je de klas zo min mogelijk ruimte om los te gaan.”

Shownotes:

Educe Toptrajecten

Educe Expertises

In de vierde aflevering van de Onderwijs Podcast gaat het over groepsvorming op individueel niveau. Groepsvorming wordt continu uitgedaagd door de individuen die samen de groep maken. Presentator Etienne Verhoeff ontvangt gedragswetenschapper Eva van den Berg. 

Met haar bespreekt hij de invloed van individuele handelingsplannen en aanpakken op het groepsproces. Wat als een leerling een hele andere benadering vraagt dan een ander? Hoe kun je dat als docent begeleiden binnen het proces van groepsvorming? Iedere leerling is anders, dus belangrijk is om dit van vanaf dag één met elkaar te bespreken. Eva en Etienne gaan in deze aflevering dieper in op hoe je dat doet en op wat de voordelen zijn. 

Kijk voor meer informatie op educeonderwijs.nl 

Voor ondersteuning in de klas of van het team: Expertises begeleider passend onderwijs

Wat als je groepsvorming wordt uitgedaagd door gedragsstoornissen?

In de derde aflevering van de Onderwijs Podcast gaat het over de uitdaging van gedragsstoornissen bij groepsvorming. Presentator Etienne Verhoeff ontvangt twee gasten. Bouke Spigt, trainer bij Educé, en gastspreker Erik Jongman, psycholoog en pyschotherapeut bij de Waag.

Samen bespreken ze uitgebreid wat je kan doen wanneer een leerling met een trauma of stress de hele klas beïnvloedt. Wat ligt er ten grondslag aan het gedrag? Welke mechanismen kunnen jongeren toepassen? En wanneer wordt het een probleem voor de groepsdynamiek? Bouke en Erik vertellen over hun ervaringen uit de praktijk en delen tips wat jij als docent kan doen.

Kijk voor meer informatie op educeonderwijs.nl 

Neerzetten van goede groepsdynamiek, wat is hierin de rol voor effectief mentoraat? 

In deze podcastserie staan we stil bij groepsvorming. Iedereen in het onderwijs heeft ermee te maken en krijgt de theorie erover mee tijdens de opleiding.

Maar wat als die theorie uit de boekjes niet blijkt te werken in de praktijk? Hoe kun je daarvoor je mentoruur inzetten? Wat is de rol van jou en van de klas? Als je een ‘lastige’ klas hebt, hoe stel je je dan op als leerkracht? Durf je kwetsbaar te zijn? Hoe over je oplossingsgerichte gesprekken met de klas? En, heel belangrijk, hoe dragen jouw collega’s bij in de groepsvorming van een klas? Groepsdynamiek valt of staat tenslotte met dingen signaleren. Iedereen zou oog moeten hebben voor de kleinste verbeteringen in de klas. In deze tweede podcast over groepsdynamiek gaat Jeroen Goutier van Educé in op dit soort vragen.  

Kijk voor meer informatie op educeonderwijs.nl 

Shownotes: 

Jefferson Memorial: Five Why's

Trainingen om te doen voor beter mentoraat

Meer informatie over PBS  

Eerdere podcast aflevering over PBS

Dit is aflevering 1 van De Onderwijs Podcast waarin presentator Etienne Verhoeff in gesprek gaat met experts in het onderwijs. In deze serie staan we stil bij groepsvorming.  De komende maanden komen elke twee weken een of meerdere gasten hun blik werpen op een casus uit het onderwijs over groepsvorming en groepsdynamica. Iedereen in het onderwijs heeft ermee te maken en krijgt de theorie erover mee tijdens de opleiding. 

Maar wat als die theorie uit de boekjes niet blijkt te werken in de praktijk? Als je blijft hangen in de norming- en stormingfase? In deze eerste podcast gaat Judith van Beest van Educé in op de theorie zoals we die leren van Tuckman, Levine en Remmerswaal.

Kan je klas ‘stuk’ gaan of zijn? Wat is de invloed van een individu op de groep? Wat is jouw rol als docent? Hoe herken je de fases? Waarom heb je een doel nodig? Hoe pas je de theorie toe in de praktijk? Allemaal vragen die de revue passeren in deze podcast, waarin ook meteen praktische tips worden gegeven door Judith van Beest.

Meer informatie over Educé vind je op: www.educeonderwijs.nl

Shownotes: 

Mind Game van Victor Mids

Originele 'Brain Game'

Tuchman's stadia van groepsvorming

Het model van Hofstede