• Hans Huijbers (melkveehouder, Brabant)
• Iris Bouwers (akkerbouw- en varkenshouder)
• Krispijn van den Dries (boer, biologisch-dynamisch)
• Henk Wildschut (fotograaf, henkwildschut.com)
• Femke Herregraven (kunstenaar, femkeherregraven.net)
• Hanna van Mourik Broekman (theatermaker, stormkamer.nl)

• Herman Wijffels – Van geld weer natuur maken – over waardecreatie, economie en ecologie, via: https://re-generation.cc/longread/herman-wijffels/
• Hannah Arendt – over het belang van oordelen, verantwoordelijkheid en ontmoeting. Zie ook haar essay Denken zonder leuning: https://www.hannaharendt.net
• Falk Hübner – The Artist as Explorer – over artistieke methoden in onderzoek en samenwerking: https://www.lectoraatkunsteneconomie.nl/publicaties/the-artist-as-explorer
• Organiseren met aandacht en verbeeldingskracht – Hanna van Mourik Broekman (Nieuwe Grond) https://stormkamer.nl/verhalen-bestaansonzekerheid-1/
• De kracht van het ongemak – Reflecties op samenwerking in gebiedsontwikkeling, via gebiedsontwikkeling.nu
• Hens Runhaar - Over de boer als oplossing in plaats van probleem. https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-focus-niet-enkel-op-stikstof-maar-op-natuurherstel-met-boer-als-oplossing-in-plaats-van-probleem~b04e2a38/

• Hans Huijbers (melkveehouder, Brabant)
• Iris Bouwers (akkerbouw- en varkenshouder)
• Krispijn van den Dries (boer, biologisch-dynamisch)
• Hanna van Mourik Broekman (theatermaker, stormkamer.nl)
• Denise Harleman (initiatiefnemer Collectief Kapitaal, verbinder overheid en samenleving, collectiefkapitaal.nl)

• Handleiding gebiedsgerichte aanpak landbouwtransitie – Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2022/06/01/handreiking-gebiedsgerichte-aanpak
• Het publieke gesprek – Hanna van Mourik Broekman / Nieuwe Grond: https://nieuwegrond.org/hetpubliekegesprek
• Ruimte maken – naar een andere verhouding tussen overheid en samenleving – Raad voor het Openbaar Bestuur: https://www.raadopenbaarbestuur.nl/documenten/rapporten/2023/02/02/ruimte-maken
• Bestaansbalans: initiatief van Collectief Kapitaal en gemeente Utrecht, als een aanklacht tegen en oplossingsrichting voor het kapotte bijstandssysteem: https://www.utrecht.nl/nieuws/nieuwsbericht-gemeente-utrecht/gemeente-utrecht-en-collectief-kapitaal-starten-actie-als-antwoord-op-kapotte-bijstand
• Hens Runhaar verbaast zich over het gebrek aan gevoel voor urgentie bij bestuurders en politici. https://www.volkskrant.nl/economie/het-is-nu-of-landbouw-of-natuur-maar-juist-daartussenin-ligt-de-winst~b0c3be7f/

• Denise Harleman (kunstenaar, oprichter Collectief Kapitaal) https://www.collectiefkapitaal.nl/
• Femke Herregraven (kunstenaar)
• Hanna van Mourik Broekman (theatermaker) https://stormkamer.nl/
• Krispijn van den Dries (boer, biologisch-dynamisch)
• Hans Huijbers (melkveehouder, Brabant)
• Iris Bouwers (akkerbouw- en varkenshouder)

• True Pricing – Eerlijke prijzen in de keten: https://www.trueprice.org
• Meervoudige waardecreatie in transities – Jan Jonker e.a. (Radboud Universiteit): https://www.samenverder.nl/publicaties/meervoudige-waardecreatie/
• Doughnut Economics – Kate Raworth: https://www.kateraworth.com/doughnut/
• Regeneratief ondernemen – Kennisbank van MVO Nederland: https://www.mvonederland.nl/kennisbank/regeneratief-ondernemen
• Re-Ge-NL – Nationaal Groeifondsprogramma voor regeneratieve landbouw: https://www.re-genl.nl
• Urgenda: 1000 euro per hectare voor regeneratief boeren – voorbeeld van vertrouwen als uitgangspunt voor beleid: https://www.urgenda.nl/themas/landbouw/boeren-voor-toekomst/
• Femke Herregraven over machtsstructuren en relaties tussen financiële markten, internationale wetgeving, geopolitieke verhoudingen, ethiek en wereldwijde klimaatverandering.  https://www.vpro.nl/nooitmeerslapen/speel~RBX_VPRO_15713706~femke-herregraven~.html

• Hans Huijbers (melkveehouder, Brabant)
• Herman Havelaar (voormalig kalverhouder, Hierden)
• Iris Bouwers (akkerbouw- en varkenshouder)
• Krispijn van den Dries (boer, biologisch-dynamisch) https://www.bioromeo.nl/de-boerderij/
• Henk Wildschut (kunstenaar/fotograaf, maker van Territory) henkwildschut.com, https://henkwildschut.com/work/territory/  
• Femke Herregraven (kunstenaar) femkeherregraven.net

• Rerooting the Food System – Imke de Boer (Wageningen UR): https://www.wur.nl/en/project/Rerooting-the-Dutch-food-system.htm
• Beyond food for thought – directing sustainability transitions research to address fundamental change in agri‑food systems – Anouck Hebinck et al. (2021): https://link.springer.com/article/10.1007/s11625-021-01009-5
• Transition versus transformation: what’s the difference? – Derk Loorbach et al. (2017): https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09614524.2017.1301036
• Caring Farmers – boeren die samenwerken aan natuurinclusieve landbouw: https://www.caringfarmers.nl
• Boerenraad – denktank van boeren over toekomstbestendige landbouw: https://www.boerenraad.nl
• LTO Nederland – belangenorganisatie voor agrarische ondernemers: https://www.lto.nl
• Alex Datema over boeren die willen veranderen. https://www.facebook.com/omroephuman/videos/173365038365286/?rdid=c75xZQmFGteh8zaG#
• Krispijn van den Dries in Boerentroonrede: In de toekomst zijn we allemaal stadsboeren https://denoordoostpolder.nl/noordoostpolder/Krispijn-van-den-Dries-in-Boerentroonrede-In-de-toekomst-zijn-we-allemaal-stadsboeren-en-produceren-we-vitale-smaakvolle-voeding-voor-de-burgers-om-ons-heen-27387888.html
• Iris Brouwers Op weg naar een natuur inclusieve landbouw https://www.tijdschriftcdv.nl/inhoud/tijdschrift_artikel/CD-2024-2-19/Op-weg-naar-een-natuurinclusieve-landbouw

Ons huidige voedselsysteem is niet vol te houden. Niet voor de boeren, niet voor de burgers, en niet voor het land. Maar hoe kunnen we veranderen? Zeker als niemand nog écht met elkaar praat?

In De Tussenruimte zoeken we met boeren en kunstenaars naar wat er nodig is om ons voedselsysteem rechtvaardig te veranderen. Niet vanuit polarisatie, maar vanuit het brede midden. We zien dat veel boeren best willen veranderen, maar dat we elkaar gevangenhouden in zwijgen, wantrouwen en onmogelijkheden.

In deze serie maken we ruimte voor verhalen die zelden gehoord worden. Boeren vertellen over hun praktijk, hun liefde voor het land en hun worsteling met verandering. Kunstenaars luisteren, spiegelen en openen onverwachte perspectieven. Samen zoeken we naar nieuwe taal, naar verbondenheid, en naar een voedselsysteem dat werkt voor alle leven en de aarde.

Boeren zorgen niet alleen voor wat er op ons bord ligt, maar ook hoe ons landschap eruitziet en hoe gezond onze ecosystemen zijn. Om het voedselsysteem te veranderen moeten niet alleen de boeren veranderen maar ook de economie, de overheid en wij allemaal. De Tussenruimte nodigt iedereen uit die gelooft dat het anders kan – en zelf wil bijdragen aan verandering.

Een serie van Godelieve Spaas. Productie: Allard Amelink (3A3D). Met dank aan Rabobank, Rabo Art Lab en Verily Klaassen.

Godelieve Spaas gaat in gesprek met Zuid Afrikaanse onderzoekers Rutendo Ngara, Pascale Gatzen ( mede- initiatiefneemster van het Linen Project) kunstenaars Yazan Khahili en Klaas Burger over Reverse Economy.

De economie os de huishouding van de aarde die we samen voeren. In de afgelopen decennia is de economie steeds centraler komen te staan in ons denken en handelen. Alsof de economie ons vormt in plaats van andersom. Hoe kunnen we dat omdraaien? Hoe kunnen we beginnen bij wat we nodig hebben, wat de aarde en andere soorten nodig hebben? Hoe kunnen we toewerken naar een economie die recht doet aan relaties, de aarde en al het andere waar we van houden en waarde aan hechten?

Godelieve Spaas gaat in gesprek met Zuid Afrikaanse onderzoeker Rutendo Ngara, Pascale Gatzen ( mede-initiatiefneemster van het Linen project) en kunstenaar Yazan Khahili over Reverse Economy.

De economie is de huishouding van de aarde die we samen voeren. In de afgelopen jaren is de economie steeds centraler komen te staan in ons denken en handelen. Alsof de economie ons vormt in plaats. van andersom. Hoe kunnen we dat omdraaien? Hoe kunnen we beginnen bij wat we nodig hebben, wat de aarde en andere soorten nodig hebben? Hoe kunnen we toewerken naar een economie die recht doet aan relaties , derde en al het andere waar we van houden en waarde aan hechten?

Een rondetafelgesprek opgenomen in het Stedelijk Museum over een nieuwe economie waarin wordt samengewerkt met alles om ons heen, vraagt om een nieuwe houding. Dat is niet gemakkelijk, het roept onzekerheid en onhandigheid op. Daarover gaat Godelieve Spaas in gesprek met Geert van der Veer (Herenboeren), en ondernemer Mark Hakvoort en kunstenaar Arne Hendriks. Zij leven en werken in de tussenruimte van van kunst en ondernemen. 

Een nieuwe economie waarin wordt samengewerkt met alles om ons heen vraagt om een andere houding. Dat is niet makkelijk, het roept onzekerheid en onhandigheid op. De geïnterviewden hebben een manier gevonden om daar mee om te gaan. Zij leven en werken in een tussenruimte van kunst en ondernemen.

Met kunstenaar Arne Hendriks en alle andere geïnterviewden

Godelieve denkt over de economie als een puur menselijk fenomeen. Maar die aanname klopt niet … alles wat leeft heeft een eigen economie. Dat wil ze beter begrijpen. Stel dat planten, dieren of grondstoffen ons konden vertellen hoe ze willen leven en met wie ze het liefste samenwerken? Blijven we dan de baas over de economie?

Met Jaap Korteweg (Vegetarische Slager) en kunstenaar Elise Marcus