de Warande audio - Nagedacht, filosofen over het nieuws

Maarten Boudry, wetenschapsfilosoof verbonden aan de UGent, schrijft regelmatig voor bekende bladen zoals De Morgen, De Standaard, Volkskrant en Knack, maar hij schreef dit jaar ook al een boek met de toepasselijke titel Eerste hulp bij pandemie: Van Achterafklap tot Zwarte Zwaan. Niet alleen trouwens, maar wel samen met niemand minder dan gastheer Joël De Ceulaer. Boudry stelt zich vragen bij schoenmakers die niet bij hun leest blijven, zeker als deze als zogenaamd expert een podium krijgen. 

Rogier De Langhe is economiefilosoof, eveneens verbonden aan de Ugent. Hij ziet dat het coronavirus polariseert. Hier schreef hij niet zo lang geleden een opiniestuk rond, en verdeelde de toekomstkijkers in twee overkoepelende kampen; de Growthers en de Base-raters. Hij plaatst zichzelf in het kamp dat zich zorgen maakt. “Anderen doen dat niet. Ze hebben ongelijk. Niet omdat ik zeker ben dat ik gelijk heb, maar omdat ze te zeker zijn dat ze gelijk hebben.”

Johan Braeckman

Studeerde aan de schoolbanken van Universiteit Gent, waar hij nu vaak zelf vooraan in de aula postvat. Zijn doctoraat behaalde hij onder begeleiding van niemand minder dan Etienne Vermeersch. Toegespitst op de Wijsgerige Antropologie, zal je Johan Braeckman het meest horen praten over onderwerpen zoals Charles Darwin, de evolutietheorie, het creationisme en de pseudowetenschappen. Hij slaat graag een brug tussen de bio-ethiek, wetenschap & religie en het kritisch denken.

Patrick Loobuyck

Studeerde godsdienstwetenschappen aan de KU Leuven en moraalwetenschappen aan de UGent, maar doopte zichzelf om tot atheïst. Godsdienst is misschien aan het bittere eind van zijn ophemeling toe, maar zoals zijn boek uit 2017 kopt, is ‘Samenleven met gezond verstand’  misschien wel de nieuwe belijdenis. Naast hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen te zijn, duikt hij ook als gastdocent op bij de Universiteit Gent, bij collega Johan Braeckman. Hij schrijft regelmatig voor o.a. Knack, De Standaard, De Morgen en Le Soir, maar ook op Twitter kan je deze filosoof op de voet volgen. 

Katleen Gabriels denkt, zoals vele filosofen, graag na over het leven. In haar thesis schreef ze over “Second Life”, een virtuele wereld waarin we naast ons tastbare leven er nog eentje in digitale vorm kunnen leiden. Het platform verkoopt zichzelf onder de leuze dat je “kan zijn wie je echt wil zijn”. Wie is dat dan, en waarom kunnen we onszelf dan niet zijn in de eerste instantie? 
Maakt de technologie ons leven dan werkelijk beter of gemakkelijker, en is er nog een grens tussen on -en offline? Deze moraalfilosofe, gespecialiseerd in computertechniek is in ieder geval voorstander van flashdrives en externe schijven. 

Antoon Vandevelde is eveneens moraalfilosoof. Hij stelt eerder de sociale rechtvaardigheid -en zekerheid in verband met de economie in vraag. In 2017 werd zijn boek “Het geweld van geld” gepubliceerd, waarin hij de ambivalentie van het geld bespreekt. Geld ontstond niet, zoals velen denken, als een logische efficiënte oplossing in voor de handel, wel in juridische interacties en religieuze contexten. En we blijken er maar nooit genoeg van te krijgen. Zoals Aristoteles het stelde; de logica van het nooit genoeg is een kosmische imperfectie. 

Over leven in lockdown, de balans van vier jaar Trump, halfgod Maradona en de onmogelijkheid om nog te discussiëren.

Tinneke Beeckman is een Vlaams filosofe en columniste. Ze gaf les aan de Vrije Universiteit Brussel en specialiseerde er zich in de politieke filosofie in de Nieuwe Tijd. Eerder schreef ze over Freud, Nietzsche, Heidegger en voornamelijk over Spinoza. Die laatste bracht haar tot een nieuw perspectief en actuele inzichten in haar meest recente publicatie: 'Machiavelli’s Lef'. 

In de media is hij vaak gekend als 'de man van', maar daarbuiten filosoof, ethicus en docent aan Universiteit Antwerpen: Willem Lemmens smeet zich eerder op de voorstellen van Gwendolyn Rutten rond abortus en euthanasie, waar hij absoluut geen heil in ziet. De pensée unique die we zo lang in Vlaanderen heiligden, brokkelt af bij de coronacrisis. "Plots zien we dat we op ons eentje heel kwetsbaar zijn". (Quote uit De Standaard) 

Jean Paul Van Bendegem is een Belgische wiskundige, filosoof en als professor logica en wetenschapsfilosofie verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij was ook decaan van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte aan de VUB en is momenteel op emeritaat. Laatst schreef hij nog het boek ‘Wijs, grijs & puber’.

Sigrid Sterckx is professor ethiek en sociale filosofie aan de RUG en stichtte mee het Instituut voor Bio-ethiek te Gent. Haar huidig onderzoek spitst zich toe op internationaal recht, vragen rond het onderzoek naar menselijk weefsel en biobanken, orgaantransplantatie, neurologie, criminologie en beslissingen rond het levenseinde.

Sigrid Sterckx en Jean Paul Van Bendegem spreken in deze ‘Nagedacht’ over de teloorgang van de Amerikaanse democratie, hun favoriete boeken van het moment, feit en fictie in de coronacrisis, burgerlijke ongehoorzaamheid en puberale senioren.

Met een inleiding door minister van Staat Jos Geysels en journalist Karl van den Broeck als gastheer.

Alicja Gescinska is een van de toonaangevende filosofen van België en Nederland. Haar boek ‘De verovering van de vrijheid’  oogstte alom lof. In 1988 vluchtte ze met haar familie van communistisch Polen naar België, waar ze aan de universiteit van Gent promoveerde tot doctor in de filosofie. Haar laatste publicatie verscheen in 2020: ‘Kinderen van Apate – over leugens en waarachtigheid’.

Stefan Rummens is politiek filosoof en hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven. Hij geniet internationale erkenning voor zijn werk over populisme en publiceerde hierover het boek ‘Wat een theater! Politiek in tijden van populisme en democratie’.

In deze aflevering van ‘Nagedacht’ gaan ze dieper in op democratie en betrokkenheid, de spanning tussen experts en politici en cancel culture. Met een inleiding door minister van Staat Jos Geysels en journalist Simon De Meulemeester als gastheer.