در این برنامه ازپادکست «هشیوار»، به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های فلسفه و علوم اعصاب می‌پردازیم:
آیا انسان واقعاً دارای ارادهٔ آزاد است؟ و اگر نه، مسئولیت اخلاقی چه معنایی پیدا می‌کند؟
در این گفت‌وگو،
دکتر کیمیایی‌اسدی، عصب‌پژوه و متخصص علوم اعصاب شناختی،
و دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس و زیست‌شناس اجتماعی،
از دو منظر متفاوت اما تا حدی مکمل—نوروساینس و علوم انسانی—به این مسئله می‌پردازند.
در بخش نخست، سازوکارهای مغزی تصمیم‌گیری و فرآیند انتخاب کنش از دیدگاه مغزی و علوم اعصاب بررسی می‌شود. مفهوم من و شبکه های پیچیده مغز صحبت می شود. 
در بخش دوم، پیامدهای فلسفی و اجتماعی و حقوقی این یافته‌ها روی مفهوم مسئولیت اخلاقی، آزادی عمل، انتخاب‌های انسانی و ساختارهای حقوقی و کیفری تحلیل می‌گردد.
در این گفت‌وگو تلاش می‌کنیم به پرسش‌هایی بنیادین نزدیک شویم:
• اگر تصمیم‌های ما نتیجهٔ فرایندهای عصبی و تاریخی باشند، آزادی عمل چه معنایی دارد؟
• آیا جامعه می‌تواند—یا باید—مفهوم «مجازات» را بازتعریف کند؟
• نقش علم در تبیین اخلاق چیست؟
• و در نهایت، اگر ارادهٔ آزاد محدود باشد، مسئولیت اخلاقی چگونه بازسازی می‌شود؟
این گفت‌وگو بخشی از مجموعهٔ بحث‌های هشیوار دربارهٔ ارادهٔ آزاد، اخلاق، آگاهی، و نسبت علم و فلسفه است.
برای دنبال‌کردن گفت‌وگوهای بیشتر با اندیشمندان برجستهٔ جهان و ایران، کانال را سابسکرایب کنید.

Send us a text

Support the show

در این گفت‌وگو، من با دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس و زیست‌شناس، درباره‌ مفهوم ارادهٔ آزاد و مسئولیت اخلاقی و قانونی گفت‌وگویی عمیق و چالش‌برانگیز دارم. دکتر وکیلی از دیدگاه باور به اختیار و مسئولیت انسان دفاع می‌کند و من دیدگاه‌های شکاکانِ ارادهٔ آزاد مانند رابرت ساپولسکی و گرِگ کروسو و پارایوم را مطرح می‌کنم تا تفاوت این دو نگرش علمی و فلسفی روشن‌تر شود.
در این گفت‌وگو می‌شنوید:
ارادهٔ آزاد از نظر ایشون دقیقاً چیست و چه شواهدی برای آن وجود دارد؟
اگر اختیار واقعی داشته باشیم، مسئولیت اخلاقی و حقوقی چه معنایی پیدا می‌کند؟
آیا جامعه‌ای که بر پایهٔ مجازات و مفهوم «استحقاق مجازات» بنا شده، واقعاً جامعه‌ای بهتر و عادلانه‌تر است؟
در جهانی که قوانین طبیعت و زیست‌شناسی بر آن حاکم‌اند، جایگاه آزادی انسان کجاست؟
این گفت‌وگو ادامه‌ بحث‌های پیشین من با دکتر وکیلی است و تلاشی است برای فهم علمی و فلسفیِ مسئله‌ دیرینه‌ جبر و اختیار و پیامدهای اخلاقی و اجتماعی آن.
#اراده_آزاد #فلسفه #هوشیوار #شروین_وکیلی #مهدی_شفا #جبرگرایی #مسئولیت_اخلاقی #زیست‌شناسی #جامعه‌شناسی #عدالت #مجازات

Send us a text

Support the show

در این گفت‌وگوی علمی، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر مسعود هوشمند، پژوهشگر برجسته‌ ژنتیک پزشکی و استاد پیشین در مرکز ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری ایران (NIGEB) است.
در این گفتگو درباره‌ نقش حیاتی میتوکندری (Mitochondria) در سلامت و بیماری‌های انسان، و همچنین اهمیت هاپلوگروه‌ها (Haplogroups) در بررسی ریشه‌های ژنتیکی، وراثت مادری و تنوع جمعیتی صحبت می‌کنیم.
دکتر هوشمند توضیح می‌دهد که چگونه توالی‌یابی ژنوم (Genome Sequencing) و نمرات چندژنی (Polygenic Scores) به ما امکان می‌دهند تا خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها را پیش‌بینی کنیم، و چگونه این فناوری‌ها پایه‌گذار پزشکی دقیق (Precision Medicine) و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده هستند. در ادامه به آزمایش‌های ژنتیکی پیش از تولد (Prenatal Genetic Diagnosis)، کاربردهای بالینی تست‌های ژنتیکی، و آینده‌ تشخیص‌های مبتنی بر ژنوم در ایران و جهان پرداخته‌ایم.

لینک به  آزمایشگاه ژنتیک:
 https://i-lab.se/en/

کتایهای دکتر هوشمند:
https://ketabrah.com/author/1350-مسعود-هوشمند
https://taaghche.com/author/مسعود-هوشمند

Send us a text

Support the show

🎙️ در دومین بخش از گفت‌وگوی ویژه‌ی پادکست و کانال هشیوار، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر حسام نوذری است تا ادامه‌ بحث درباره‌ی یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات زیست‌شناسی نوین را دنبال کنند: میکروبیوم بدن انسان.
🧫 بدن ما میزبان مجموعه‌ای عظیم از میکروب‌هاست — از باکتری‌ها و ویروس‌ها گرفته تا قارچ‌ها و آرکی‌ها — که در نقاط مختلف بدن زندگی می‌کنند: روده، دهان، بینی، دستگاه تنفسی، پوست و دستگاه تناسلی زنان.
این جمعیت میکروسکوپی، با بیش از صد تریلیون سلول میکروبی و میلیون‌ها ژن بیشتر از ژنوم انسانی، شبکه‌ای زیستی می‌سازد که بدون آن، حیات و سلامت انسان ممکن نیست.
در این گفت‌وگو خواهید شنید که چگونه:
🧬 میکروبیوم روده (Gut microbiome) یکی از کلیدی‌ترین تنظیم‌کننده‌های سیستم ایمنی بدن است و ترکیب آن می‌تواند بر شدت واکنش‌های ایمنی، آلرژی‌ها، چاقی، دیابت نوع ۲، و بیماری‌های التهابی اثر بگذارد. اختلال در تعادل این جامعه‌ی میکروبی (dysbiosis) با بروز بیماری‌هایی مانند کولیت، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و حتی برخی سرطان‌ها مرتبط است.
🧠 محور روده–مغز (Gut–Brain Axis) نشان می‌دهد که میکروب‌های روده تنها در هضم و ایمنی نقش ندارند، بلکه از طریق مسیرهای عصبی (عصب واگ)، هورمون‌ها و مولکول‌های شیمیایی، بر خلق‌وخو، اضطراب، افسردگی و عملکرد شناختی تأثیر می‌گذارند. باکتری‌های خاصی مانند Lactobacillus و Bifidobacterium می‌توانند ترکیباتی شبیه سروتونین و GABA تولید کنند و مستقیماً بر فعالیت عصبی مغز اثر بگذارند
🌬️ میکروبیوم تنفسی (Respiratory microbiome) نقش مهمی در سلامت ریه‌ها، آلرژی‌ها و مقاومت در برابر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ارتباطی نزدیک میان روده و ریه وجود دارد — محور روده–ریه (Gut–Lung Axis) — که از طریق سیستم ایمنی و متابولیت‌های باکتریایی برقرار می‌شود و می‌تواند شدت بیماری‌هایی مانند آسم و کووید-۱۹ را تعیین کند.
🫁 میکروبیوم واژینال (Vaginal microbiome) یکی از مهم‌ترین سدهای دفاعی بدن در برابر عفونت‌ها و از عوامل حیاتی در سلامت باروری زنان است. گونه‌هایی مانند Lactobacillus crispatus با تولید اسید لاکتیک، محیطی اسیدی ایجاد می‌کنند که مانع رشد باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا می‌شود؛ به همین دلیل تعادل این جامعه‌ی میکروبی با خطر زایمان زودرس، عفونت‌های مکرر و ناباروری ارتباط مستقیم دارد.
🔬 این گفت‌وگو از منظری علمی و میان‌رشته‌ای به بدن انسان می‌نگرد:
بدنی که دیگر صرفاً مجموعه‌ای از سلول‌های انسانی نیست، بلکه اکوسیستمی زنده و خودسازمان‌دهنده است — جایی که انسان و میکروب‌ها در پیوندی هم‌زیستانه و پیچیده زندگی می‌کنند.
درک میکروبیوم به ما می‌آموزد که سلامت، محصول توازن است نه سلطه؛ و انسان، نتیجه‌ی همکاری با میلیاردها موجود زنده‌ی دیگر در درون خویش است.

دکتر حسام نوذری، یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک‌ گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.
ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.

Send us a text

Support the show

دکتر کیارش آرامش پزشک، متخصص اخلاق زیستی و پژوهشگر برجسته در حوزه‌ فلسفه علم و سیاست سلامت است.
او تحصیلات پزشکی خود را در دانشگاه‌های ایران به پایان رساند و سپس در ایالات متحده در رشته‌ی «اخلاق سلامت» (Healthcare Ethics) تحصیل کرد و به‌عنوان پژوهشگر و استاد دانشگاه فعالیت خود را ادامه داد. دکتر آرامش اکنون مدیر مؤسسه‌ی «جیمز درین» در دانشگاه پن‌وست در ایالت پنسیلوانیاست و از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه‌ی اخلاق زیستی، حقوق پزشکی، و فلسفه‌ی علم محسوب می‌شود. او سال‌ها در زمینه‌ی اخلاق پژوهش‌های زیست‌پزشکی، سیاست‌گذاری سلامت، و رابطه‌ی میان علم، دین و قدرت قلم زده و تدریس کرده است.
در این گفت‌وگو، به بررسی مفهوم «زیست‌سیاست» یا Biopolitics می‌پردازیم — سیاستی که نه‌فقط بر جامعه، بلکه بر خودِ زندگی و بدن انسان‌ها اعمال می‌شود. از دیدگاه‌های میشل فوکو درباره‌ی قدرت و بدن تا گسترش زیست‌سیاست در عصر ژن‌درمانی، داده‌های سلامت، و فناوری‌های نوین، این گفت‌وگو تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه علم، اخلاق و سیاست در زمانه‌ی مدرن در هم تنیده شده‌اند.
در ادامه، به نمونه‌های ایرانیِ زیست‌سیاست نیز پرداخته می‌شود؛ از سیاست‌های جمعیتی و سلامت گرفته تا محدودیت‌های مرتبط با بدن و جنسیت.
 محورهای اصلی بحث:
چیستی و تاریخچه‌ی زیست‌سیاست در اندیشه‌ی فوکو
نسبت میان علم، فناوری و قدرت در دوران مدرن
تعارض میان آزادی فردی و خیر جمعی در سلامت عمومی
مصادیق زیست‌سیاست در ایران معاصر
نقش اخلاق پزشکی در حفظ کرامت انسان
چشم‌انداز آینده‌ی زیست‌سیاست در عصر داده و هوش مصنوعی

Send us a text

Support the show

در این گفت‌وگواز پادکست هشیوار، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر محمد رضا توکلی‌صابری است — نویسنده، زیست‌شناس و روشنفکری علمی که آثارش نقش بزرگی در ترویج عقل‌گرایی و تفکر علمی در میان فارسی‌زبانان داشته است. دکتر توکلی‌صابری دکترای شیمی پزشکی از دانشگاه دمونتفورت در انگلستان دارد و سال‌ها در ایران، بریتانیا و آمریکا در زمینه‌های علمی و فرهنگی فعالیت کرده است. او از معدود نویسندگانی است که توانسته علم، فلسفه و فرهنگ ایرانی را در آثارش به شکلی سازگار و آموزشی در کنار هم قرار دهد.
در این برنامه به سه کتاب مهم او پرداخته می‌شود:
کتاب «جهان فراطبیعی»
در این اثر، نویسنده با زبانی روشن و دقیق نشان می‌دهد چگونه باورهای ماورایی، خرافات و نیروهای اسرارآمیز در دوران مدرن به شکل‌های تازه‌ای بازتولید شده‌اند. او با بهره‌گیری از یافته‌های علمی و روان‌شناختی توضیح می‌دهد چرا ذهن انسان به سمت باورهای فراطبیعی گرایش دارد و چگونه می‌توان با روش علمی و تفکر انتقادی از آن فاصله گرفت.
کتاب «علم چیست؟»
این کتاب پرسش بنیادین «علم چیست؟» را از دیدگاه فلسفی و آموزشی بررسی می‌کند. نویسنده توضیح می‌دهد چه چیزی علم را از عقیده، تجربه شخصی یا ایمان متمایز می‌کند، و چرا درک درست از روش علمی برای رشد فرهنگی و توسعه‌ی اجتماعی حیاتی است.
کتاب «شبه‌علم چیست؟»
در این کتاب، دکتر توکلی‌صابری به ریشه‌ها و سازوکارهای شبه‌علم می‌پردازد — از شبه‌پزشکی و شبه‌عرفان گرفته تا تئوری‌های توطئه و ادعاهای غیرقابل‌اثبات. او توضیح می‌دهد چرا انسان‌ها جذب این باورها می‌شوند و چگونه آموزش، رسانه و تفکر نقاد می‌تواند جامعه را از خطر فریب و جهل محافظت کند.
محور گفت‌وگو
در این گفت‌وگو مرز میان علم، شبه‌علم و نظریه‌های توطئه بررسی می‌شود.
بحث بر سر این است که چرا با وجود رشد علم، باورهای غیرعلمی و خرافی هنوز در جوامع انسانی نفوذ دارند، چه عواملی باعث گسترش آن‌ها می‌شوند، و نقش آموزش علمی در مقابله با آن چیست. بخش مهمی از گفتگو به اهمیت پرورش تفکر نقادانه در کودکان اختصاص دارد. اگر از کودکی بیاموزیم چگونه سؤال درست بپرسیم، چگونه منبع معتبر را تشخیص دهیم و چگونه میان باور و شواهد تمایز بگذاریم، در بزرگسالی کمتر قربانی فریب، خرافه و تبلیغات گمراه‌کننده خواهیم شد.

پیام گفت‌وگو:
علم فقط مجموعه‌ای از دانسته‌ها نیست؛ بلکه روشی برای اندیشیدن است — روشی برای جداکردن واقعیت از خیال، و حقیقت از باور.
در جهانی پر از اطلاعات نادرست، تنها راه نجات جامعه، آموزش، کنجکاوی، و تفکر نقادانه است. این گفت‌وگو تلاشی است برای بیداری علمی و فرهنگی، برای ساختن جامعه‌ای خردمندتر، مهربان‌تر و آگاه‌تر.
🎧 نسخه صوتی را در پادکست هوشیوار دنبال کنید.
🔬 موضوعات: علم، شبه‌علم، نظریه‌های توطئه، آموزش، تفکر نقادانه، و آینده‌ی آگاهی در جامعه‌ی ایرانی.

معرفی دکتر توکلی صابری:

https://www.bishandish.ir/people/%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af%d8%b1%d8%b6%d8%a7-%d8%aa%d9%88%da%a9%d9%84%db%8c-%d8%b5%d8%a7%d8%a8%d8%b1%db%8c/

لینک به خرید کتابهای دکتر توکلی صابری:

https://www.iranketab.ir/book/31665-the-supernatural-world

https://www.iranketab.ir/book/103119-shebh-elm

https://www.iranketab.ir/book/34898-what-is-science

Send us a text

Support the show

در این سخنرانی، سیر تحول نگاه زیست‌شناسی فرگشتی از دیدگاه ژن‌محور ریچارد داوکینز تا رویکرد سامانه‌ای و چندسطحی فیلیپ بال. همچنین ارتباط میان علم، معنا، و نقد باور دینی در پرتو آثار مهمی چون The Selfish Gene، The Genetic Book of the Dead، How Life Works و The God Delusion تحلیل شد.

 ۱. «ژن خودخواه» و تغییر زاویه‌ی دید در تکامل

کتاب The Selfish Gene در ۱۹۷۶ نقطه‌ی عطفی در فهم تکامل بود.
در آن، داوکینز استدلال می‌کند که واحد اصلی انتخاب طبیعی، ژن است، نه فرد یا گونه.
بدن‌ها، رفتارها و حتی همکاری‌های اجتماعی در نهایت سازوکارهایی برای بقای ژن‌ها هستند.

اما فراتر از مفهوم علمی، این نگاه تصویری تازه از زندگی ارائه می‌کند: حیات، شبکه‌ای از اطلاعات است که در گذر زمان، خود را از طریق بدن‌ها و گونه‌ها بازتولید می‌کند. همین ایده، بعداً در کتاب‌های دیگر او مانند The Extended Phenotype گسترش یافت و زمینه‌ گفت‌وگوی گسترده‌ای میان زیست‌شناسی، فلسفه و نظریه‌ی اطلاعات فراهم آورد.

 ۲. «کتاب ژنتیکی مردگان»: ژن به‌عنوان حافظه‌ی زمین

در اثر متأخر داوکینز، The Genetic Book of the Dead، ژن‌ها دیگر صرفاً بازیگران رقابت نیستند، بلکه خاطره‌ی تکامل زمین به شمار می‌آیند. ژنوم هر موجود زنده، نوعی آرشیو از محیط و شرایط زیستی نیاکانش است؛ بنابراین مطالعه‌ی DNA نه‌تنها زیست‌شناسی امروز، بلکه تاریخ فرگشتی زمین را آشکار می‌کند. ایده‌ی مرکزی این بخش آن است که حیات، تاریخ را در خود حمل می‌کند.
ژن‌ها کتابخانه‌ای از جهان‌های گذشته‌اند و طبیعت، خواننده‌ی بی‌وقفه‌ی آن‌هاست.

۳. «چگونه زندگی کار می‌کند»: بازگشت از تقلیل‌گرایی به شبکه

فیلیپ بال در کتاب How Life Works نقدی بنیادی به تقلیل‌گرایی ژن‌محور ارائه می‌کند.
او بر این باور است که زندگی را نمی‌توان فقط از پایین به بالا، با تمرکز بر ژن و مولکول فهمید.
حیات محصول ظهور (emergence) از تعامل میان سطوح گوناگون — ژن، سلول، بافت، بدن و محیط — است. در این رویکرد، سلول‌ها نه ماشین‌هایی برنامه‌نویسی‌شده، بلکه سامانه‌هایی پویا و خودتنظیم‌اند. جهان زنده از بازخورد میان اجزا ساخته می‌شود؛ همان‌گونه که هوش، آگاهی و پیچیدگی از هم‌کنشی میان نورون‌ها برمی‌خیزند. این دیدگاه، زیست‌شناسی را از نگاه مکانیکی قرن بیستم به سوی زیست‌شناسی شبکه‌ای و پویا سوق می‌دهد — جایی که «نظم» نه از طرح بیرونی، بلکه از تعامل درونیِ اجزا پدید می‌آید.

 ۴. «توهم خدا»: علم در برابر متافیزیک

بخش پایانی به نقد داوکینز از باور دینی اختصاص دارد؛ کتاب The God Delusion که در آن می‌گوید:

در این چارچوب، دین دیگر منبع تبیین پدیده‌ها نیست، زیرا فیزیک و زیست‌شناسی می‌توانند پیدایش جهان، حیات و ذهن را توضیح دهند. به‌جای آن، علم جایگاه «حیرت» را از ماوراء به خودِ طبیعت بازگردانده است: رنگین‌کمان، سلول، و کهکشان، هرکدام معجزه‌هایی طبیعی‌اند.

در این نگاه، خدا از یک فاعلِ بیرونی به استعاره‌ای برای نظم و زیباییِ درون طبیعت فروکاسته می‌شود.
جهان، خودبسنده است و معنا در درون آن ساخته می‌شود، نه از بیرون تحمیل.

جهان، دیگر نیازی به فرضیه‌ی آسمانی ندارد تا زیبا و معنادار باشد. زیبایی در خودِ سازوکارهای طبیعی نهفته است — در ژنی که می‌نویسد، در سلولی که می‌اندیشد، در ذهنی که می‌پرسد.

علم امروز همان کاری را با جهان می‌کند که روزی اسطوره با انسان کرد:
او را از ترس رها می‌کند، اما شگفتی را حفظ می‌کند.

Send us a text

Support the show

در این گفت‌وگوی فلسفی از پادکست هشیوار،میزبان آقای وریا امیری هستم برای گفت‌وگویی درباره‌ پرسش‌های جاودانه‌ی بشر:
چرا دین پدید آمد؟
آیا جهان بدون خدا می‌تواند معنا داشته باشد؟
و در عصری که علم جای اسطوره را گرفته،
آیا هنوز می‌توان از ایمان، اخلاق و معنویت سخن گفت؟

در این گغتگو می‌شنوید درباره:
🕊️ خاستگاه دین و فرگشت باور به خدا
⚙️ طبیعت‌گرایی و فیزیکالیسم؛ جهان بدون ماوراء
⚡️ علم و دین؛ تعارض یا گفت‌وگو؟
🌗 معنویت و معنا در جهان بی‌خدا
🌱 اخلاق، گیاه‌خواری و حقوق حیوانات
🔥 نقد نواندیشی دینی در ایران و بن‌بست ایمان مدرن
این گفت‌وگو تلفیقی است از علم، فلسفه و تأمل اخلاقی، تلاشی برای فهم دوباره‌ی رابطه‌ انسان با جهان، در زمانی که اسطوره‌ها رنگ باخته‌اند اما پرسش‌های بشر هنوز زنده‌اند.

میزبان: دکتر مهدی شفا
مهمان: آقای وریا امیری
پادکست هشیوار را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:
https://pod.link/1707646743

 #مهدی_شفا #وریا_امیری #پادکست_هشیوار #دین #فلسفه #طبیعت‌گرایی #اخلاق #پیتر_سینگر #نواندیشی_دینی #گیاه‌خواری #فیزیکالیسم #علم_و_ایمان #پادکست_فلسفی

Send us a text

Support the show

پادکست هشیوار – سخنرانی دکتر مهدی شفا
🧠 موضوع: رهایی حیوانات و اخلاق مهربانی
بر اساس کتاب Animal Liberation Now اثر پیتر سینگر (۲۰۲۳)

در این سخنرانی علمی و فلسفی، دکتر مهدی شفا نگاهی ژرف به اندیشه‌های پیتر سینگر، فیلسوف استرالیایی و بنیان‌گذار اخلاق فایده‌گرای مدرن، می‌اندازد.
او با تکیه بر داده‌های عصب‌شناسی، زیست‌شناسی رفتاری و پژوهش‌های محیط‌زیستی، نشان می‌دهد که توانایی رنج کشیدن باید معیار اصلی ارزش اخلاقی باشد — نه گونه، نژاد یا میزان هوش.

این سخنرانی ضمن مرور ریشه‌های فلسفی فایده‌گرایی، به مفاهیمی چون رنج حیوانات در مزارع صنعتی، گونه‌گرایی (Speciesism)، پیامدهای زیست‌محیطی دام‌پروری، و نقش اخلاق در کاهش رنج می‌پردازد.
دکتر شفا همچنین پیوندی میان آموزه‌های دینیِ مبتنی بر رحمت و یافته‌های علمی درباره‌ی آگاهی و احساس درد در حیوانات برقرار می‌کند — گفت‌وگویی میان ایمان و خرد در خدمت شفقت و مهربانی.

📚 این سخنرانی دعوتی است به بازاندیشی در معنای انسانیت، اخلاق و مسئولیت ما در برابر همه‌ی موجودات زنده.

Send us a text

Support the show

در این گفت‌وگو از پادکست هشیوار، با آقای پوریا حسن‌زاده فعال اجتماعی و حقوق حیوانات و مروج کیاهخواری در شبکه های اجتماعی درباره‌ی اخلاق، رنج حیوانات، و مسئولیت انسان در برابر گونه‌های دیگر صحبت کردیم از پوریا درباره سفر خودش از گوشتخواری به وگانیسم پرسبدم.

این بحث بر پایه‌ دیدگاه‌های فیلسوف معاصر پیتر سینگر در کتاب Animal Liberation Now شکل گرفته است.

سینگر، از برجسته‌ترین چهره‌های فلسفه‌ی اخلاق فایده‌گرایانه (Utilitarianism)، معتقد است:
 • ملاک اخلاقی نه گونه‌ی زیستی، بلکه توانایی رنج کشیدن است.
 • هر موجودی که قادر به تجربه‌ی درد و رنج است، سزاوار ملاحظه‌ی اخلاقی است.
 • نادیده گرفتن رنج حیوانات فقط به‌دلیل «گونه‌ی متفاوت» بودنشان نوعی گونه‌پرستی (Speciesism) است؛ همان‌گونه که نژادپرستی یا تبعیض جنسیتی، شکلی از تبعیض اخلاقی‌اند.
 • صنعت گوشت، لبنیات و آزمایش‌های حیوانی موجب رنج گسترده‌ای می‌شود که نمی‌توان آن را با منافع کوچک انسانی توجیه کرد.

سینگر تأکید می‌کند که تغییر رژیم غذایی به سوی گیاه‌خواری یا وگانیزم آگاهانه، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش رنج در جهان است.
او نمی‌گوید انسان‌ها باید کامل و بی‌نقص باشند، بلکه دعوت می‌کند تا از رنج غیرضروری دیگر موجودات بکاهیم و به‌جای سنت، با اخلاق و آگاهی زندگی کنیم.

📚 گفت‌وگو درباره‌:
 • ریشه‌های اخلاق فایده‌گرایانه
 • گونه‌پرستی و مرز میان انسان و حیوان
 • آیا خوردن گوشت از نظر اخلاقی قابل دفاع است؟
 • و نقش انتخاب فردی در ساختن جهانی مهربان‌تر.

Send us a text

Support the show