อุปสรรคที่จะมาเป็นเครื่องกั้นเครื่องขวางทำให้เราเข้าฌานสมาธิไม่ค่อยได้ นอกจากข้อใดข้อหนึ่งในนิวรณ์ 5 แล้ว ยังมีเหตุอะไรอีกบ้าง ที่เป็นเหตุทำให้ได้บรรลุหรือมิอาจบรรลุปฐมฌานได้

ปฐม-ทุติยตัชฌานสูตร เป็นธรรมคู่ตรงข้าม ที่เมื่อละธรรม 6 ประการนี้ได้ หรือยังละไม่ได้ จะเป็นเหตุให้บรรลุ หรือมิอาจบรรลุปฐมฌาน

#73_ปฐมตัชฌานสูตร

1. กามฉันทะ คือ ความพอใจ กำหนัด ยินดีในวัตถุกามที่ทำให้เกิดกามสัญญา และกามวิตกตามมา

2. พยาบาท คือ ความคิดร้าย เริ่มจากความขัดเคืองเล็กน้อยกลายเป็น -> ความโกรธ (ร้อนลุ่มอยู่ภายใน) แรงขึ้นเป็น -> โทสะ (เพ่งไปที่บุคคลข้างนอก) -> พยาบาท -> ผูกเวร

3.  ถีนมิทธะ คือ ความขี้เกียจ ท้อแท้ อ่อนแอ หมดอาลัย ไร้กำลังทั้งกายใจ ไม่ฮึกเหิม

4. อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ คิดมาในทางกาม

5. วิจิกิจฉา คือ ความไม่ลงใจ

6.  ไม่เห็นโทษในกามทั้งหลายด้วยปัญญาอันชอบตามความเป็นจริง

#74_ทุติยตัชฌานสูตร คือ

กามวิตก - กามสัญญา (คิดตริตรึกหมายรู้มาในทางกาม)

พยาบาทวิตก - พยาบาทสัญญา (คิดตริตรึกหมายรู้มาในพยาบาท)

วิหิงสาวิตก - วิหิงสาสัญญา (คิดตริตรึกหมายรู้มาในทางเบียดเบียน)

พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต เทวตาวรรค

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.