Wat was voor mij het politieke moment van het jaar? Niet het na veel hangen en wurgen bereikte klimaatakkoord waarin links en rechts binnen de coalitie elkaar uiteindelijk toch nog vonden. Ook niet het pensioenakkoord en ook niet het aftreden van staatssecretaris Menno Snel.

Mijn moment van het jaar was de maandag.

Wat zegt u? De maandag.

Torentje

Vroeger, in Paarse tijden, had je het Torentjesoverleg. Het was een komen en gaan van bewindslieden en Kamerleden in het kantoor van PvdA-premier Wim Kok. Omdat CDAer Jan Peter Balkenende zich daar als oppositieleider kapot aan ergerde, schafte hij eenmaal zelf premier - dat overleg af.

Onder Mark Rutte is het teruggekeerd, in andere vorm. De politieke week begint op maandag in de werkkamer van eerste vicepremier Hugo de Jonge op Volksgezondheid. De CDAer aan het ene hoofd van de tafel, D66-fractievoorzitter Rob Jetten aan de andere kant en de premier, de overige vicepremiers en de fractievoorzitters aan weerszijden langs de lange kant. Ook aan tafel: minister van Financiën Wopke Hoekstra. Want die gaat over het geld en hij is misschien wel de echte vicepremier, ook gezien zijn bemoeienis met Europa, het IMF en de G20.

Bont gezelschap

Een bont gezelschap, vaak nog aangevuld met ministers en staatssecretarissen die op dat moment politiek relevant zijn. Onlangs zag ik via een zij-uitgang de ministers Cora van Nieuwenhuizen en Stientje van Veldhoven wegsneaken. Ondertussen vertelden voor camera en microfoon de fractievoorzitters dat de maximumsnelheid wordt verlaagd. Andere bewindslieden worden er onzeker van: vaak horen ze pas achteraf wat de marsroute is.

Onderraden

Op maandag ligt dus al heel veel vast. Op dinsdag volgen dan fractievergaderingen en in de middag overleggen de fractievoorzitters op de kamer van VVDer Klaas Dijkhoff. Op woensdag zit Rutte de onderraden van de ministerraad voor. Op donderdagavond is per partij in eigen kring het bewindspersonenoverleg en op vrijdag wordt alles wat die voorgaande dagen al werd besproken afgehamerd in een ministerraad die vaak nog maar enkele uurtjes duurt.

Luister ook | Niet per se Klaas

De macht ligt tegenwoordig dus op maandag, bij de fractievoorzitters. Toen staatssecretaris Paul Blokhuis onlangs bekendmaakte dat hij de verkoop van lachgas verbiedt, riep een D66-Kamerlid onthutst: Ja maar dit is niet de bedoeling, dit hebben we in de coalitie niet afgesproken!

De lijnen uitzetten

Vroeger zetten ministers op maandagochtend per departement met hun staf de lijnen uit voor het beleid van de komende tijd. Dat doen ze nog en sommigen hebben de illusie dat ze zo greep op het proces hebben.

Zeker, op maandag gebeurt het. Maar dan een paar honderd meter verderop, bij Hugo de Jonge.

Minister-president Dries van Agt noemde ooit de functie van staatssecretaris een deerniswekkend ambt. Dit geldt inmiddels ook voor de functie van minister.

See omnystudio.com/listener for privacy information.