در این قسمت برای درکِ جنبه‌های عملی و اجرایی نفقه، یک پرونده واقعی را بررسی می‌کنیم تا نشان دهیم تا چه میزان پرونده‌های نفقه می‌توانند پیچیده و پرابهام باشند.

همچنین در این قسمت، تعلق نفقه به زن پس از انحلال نکاح (طلاق یا فسخ ازدواج) را بررسی می‌کنیم.

در حقوق ایران به زنی که از شوهر تمکین نکند، «زن ناشزه» می‌گویند. در این قسمت به تعریف «نشوز» و آثار و تبعات حقوقی «تمکین نکردن زن» می‌پردازیم.

نفقه در نظام حقوقی و قضایی ایران یک مفهوم صددرصد فقهی و شرعی‌ست. بنابراین در این قسمت، نفقه را به‌صورت مفهومی و ماهوی و در بستر فقهی بررسی می‌کنیم و سپس به سراغ قانون مدنی می‌رویم تا پی ببریم قانون‌گذار چگونه نفقه را تعریف و تبیین کرده است.

براساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، مصادیق و موارد نفقه این‌گونه تعیین شده است: «نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسكن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض».

در این قسمت به‌دلیل اهمیتی که مباحث خروج زن از منزل دارد پرونده‌ای واقعی را بررسی خواهیم کرد و از خلال آن جنبه های عملیِ موضوعات مطرح شده در قسمت‌های قبلی را بررسی می‌کنیم.

قانون‌گذار ایران حق تعیین محل سکونت زن را به شوهر داده  و این حق براساس سرپرستی و ریاست شوهر بر خانواده به وی واگذار شده است. بنابراین زن؛ براساس قانون مدنی، نظام حقوقی و قضایی ایران موظف است در منزلی سکونت کند که شوهر تعیین کرده است. تنها در صورتی می‌تواند در منزل جداگانه اقامت کند که در معرض ضرر و خطر جسمانی، مالی و شرافتی قرار

یکی دیگر از نتایج ریاست شوهر بر خانواده جلوگیری از اشتغال و تحصیل زن توسط شوهر از طریق دادگاه است. زیرا اشتغال و تحصیل زنان مستلزم خروج آنان از منزل است. براساس قانون‌ مدنی ایران شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند. این موضوع ابعاد و جنبه‌های گوناگونی دارد که در این قسمت آن‌ها را بررسی می‌کنیم. همچنین تحصیل زنان هم مشمول احکام فوق خواهد بود.

از نگاه فقه شیعه که سرچشمه و منبع قوانین مربوط به ازدواج و طلاق در ایران است، مرد به‌طور مطلق می‌تواند از خروج زن از منزل جلوگیری نماید. در این قسمت مبانی فقهی و حقوقی این موضوع را به‌طور مفصل بررسی می‌کنیم. زیرا بدون درکِ همه جانبه این موضوع، نمی‌توان بحث‌های مربوط به حق تحصیل و حق اشتغال زنان را به‌طور عمیق و دقیق پیگیری نمود.

یکی از نتایج و آثار ریاست شوهر بر خانواده، تمکین زن از شوهر است. در زبان حقوقی تمیکن یعنی اطاعت، پیروی و پذیرفتن ریاست شوهر بر خانواده از طرف شوهر است. تمکین در حقوق ایران به تمکین عام و خاص تقسیم می‌شود. تمکین عام یعنی اطاعت و فرمان‌برداری زن از شوهر در تمامی امور زندگی زناشویی است. و تمکین خاص یعنی اطاعت‌پذیری جنسی زن از شوهر است به‌طوری‌که در هر زمان و مکان زن باید نیازهای جنسی شوهر را برآورده نماید. در این قسمت به تمکین خواهیم پرداخت.

ریاست شوهر بر خانواده یکی از پرچالش‌ترین، مهمترین و تاثیر گذارترین موضوع‌های در حقوق خانواده‌ی ایران است. قانون‌گذار ایران از سال ۱۳۱۴ تا به‌حال به این اصل که در ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی آمده پایبند است و جنبه‌ها و جلوه‌های آن‌را در مواد دیگر قانون مدنی نیز مشاهده می‌کنیم. در این قسمت به‌طور مفصل ریاست شوهر بر خانواده را از جنبه‌های گوناگون بررسی می‌کنیم.

پس از وقفه‌ای سه ماهه، مشیریه از نوزدهم دی‌ماه ۱۴۰۲ (نهم ژانویه ۲۰۲۴) فعالیت خود را از خواهد گرفت. با مشیریه همراه شوید و فراموشش نکنید. برای مشاهده ویدیو به کانال مشیریه در یوتیوب و آپارات مراجعه کنید.