NERDY NOCĄ

Historia, jakiej nie uczą w szkole, część czwarta (nie licząc skoków w bok). Tej nocy pożegnamy kilka cywilizacji, powitamy nowe oraz zatrzęsiemy światem i rozszarpiemy czas na strzępy.

Circa XX w. p.n.e.

Pochylamy głowy nad upadkiem Sumerii w 1940 r. p.n.e.

W Mezopotamii bałagan, ale za to Asyria rośnie w siłę. Stare Imperium Asyryjskie! Kolejny król Sargon!

Egipskie Środkowe Królestwo (pojęcie w czasie, nie w przestrzeni) zaczynamy od jedenastej dynastii zakończonej faraonem Mentuhotepem IV.

Wielkie dzieło literackie starożytnego Egiptu: "Historia Sinuhe".

Na Krecie rozkwita cywilizacja minojska. Omawiamy dysk z Fajstos, pismo linearne A oraz minojski pomysł na biznes.

Circa XIX-XVIII w. p.n.e.

Asyria kwitnie i handluje. Król Erishum I zawiera interesujący układ z bogiem Ashurem.

W Anatolii (tereny dzisiejszej Turcji) Hetyci i Hatti tłuką się między sobą, a Asyryjczycy zakładają tam kompanie handlowe.

Państwo egipskie znów się centralizuje. Bardzo ogarnięty faraon Senusret III robi porządek z nomarchami i krajem w ogóle — i zostaje bogiem. Prawdopodobnie stawia także pomnik waginy. Wspominamy wątpliwości Herodota dotyczące legendarnego Sesostrisa.

Pierwsza potwierdzona królowa Egiptu — Sobekneferu (zarazem ostatnia w dwunastej dynastii).

Malutki amorycki wódz Subu-Amum wyszarpuje malutki kawałek ziemi, gdzie leży malutki Babilon.

Pierwszy zachowany tekst matematyczny: Plimpton-322.

Asyria staje się wielkim państwem - pojawia się kapitan-ogarniacz Shamshi-Adad I, pierwszy amorycki król Asyrii. Podbija państwa Mari, Jamhad i Esznunna. Został nam po nim także pierwszy udokumentowany rodzicielski diss.

Babilon

Na tronie Babilonu zasiada Hammurabi i rządzi spokojnie, aż raz zdenerwują go Elamici. Czterdzieści lat był na bułce (ang. on the roll) dzięki talentom dyplomatycznym i organizatorskim.

Po śmierci króla następuje degeneracja państwa nadgryzanego ze wszystkich stron (nagryzają: Kasyci, dynastia Kraju Nadmorskiego, Asyryjczycy, Elamici).

Dlaczego Babilon jest ważny, skoro był tak krótko? Dlaczego kodeks Hammurabiego był ważny, skoro nie był ani pierwszy, ani odkrywczy?

Circa XVIII-XVII w. p.n.e.

Cywilizacja minojska przeżywa drobne trzęsienia ziemi oraz prosperity, a także niesie trochę postępu na tereny greckie (kultura mykeńska).

W Egipcie dynastie równoległe jedna po drugiej, czyli nic dobrego. Delta Nilu zajęta przez Kananitów, po terenie kręcą się Hyksosi, zaczyna się Drugi Okres Przejściowy.

XVII w. p.n.e. - trzęsienie świata

Wybuch wulkanu Thera zmiata cywilizację minojską. Aby zobrazować jego moc, porównujemy ze współczesnymi erupcjami (Krakatoa i Tambora). Omawiamy wpływ na okolicę i cały świat.

Kiedy to w zasadzie zaszło?

Chronologia wysadzona w powietrze

Sposoby na synchronizowanie chronologii. Tabliczka 63 z Enuma Anu Enlil. Chronologie: średnia, długa, krótka i ultrakrótka. Śmiejemy się z egipskich list królów.

Jak sobie radzić z brakiem synchronizacji? Cenzusy bydła. Święto Sed. Synchronizmy astronomiczne.

Szczególne dla starożytnego Egiptu datowanie sotisowe. Kalendarz oparty na heliakalnym wschodzie Syriusza. Egiptolodzy tracą rozum. Wyciągamy dendrochronologię.

circa XVII-XVI w. p.n.e.

Mykeńczycy podbijają resztki Minojczyków, z czego wynika pismo minojskie linearne B.

Pierwsza porządnie udokumentowana chińska dynastia. Kości wróżebne i początki chińskiego pisma (dygresja na kości i na wynalazek pisma).

Koniec cywilizacji doliny Indusu.

Hetyci zakładają państwo! Hattusili I i Mursili I podbijają teren aż do Syrii i do Babilonu.

Koniec Amorytów. Babilon przechodzi w ręce Kassytów.

1550 r. p.n.e.: zapisy na Stelli Burz w Egipcie.

Robimy podsumowanie, drobne uzupełnienia i lekki spojler epoki żelaza.

Bonus: Polecanki literatury wagonowej

Z Babilonem: "Strzała z Elamu" (Jerzy Edigey),

Z basenem morza Śródziemnego: "Czarne okręty" (Joe Alex),

Z Egiptem: "Egipcjanin Sinuhe" (Mika Waltari).

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestuje

Historia, jakiej nie uczą w szkole, część trzecia (nie licząc skoków w bok). Tej nocy dowiemy się, co dzieje się ze światem po wybudowaniu piramid, wynajdziemy narty oraz pożegnamy ostatnie mamuty.

(Audycja niniejsza została uznana Podkastowym Odcinkiem Tygodnia przez publiczność grupy W ruchu słucham podcastów! Konkurencja była zażarta! Dziękujemy!)

circa 2700 lat p.n.e.

Sumerowie wreszcie piszą dla nas zrozumiale, zwłaszcza matematykę. Liga językowa sumeryjskiego i akadyjskiego. Mityczny początek cywilizacji Chin i wynalazki Żółtego Cesarza. Król Gilgamesz już rozrabia, dzieje się także w Ameryce Południowej.

circa 2600 lat p.n.e.

W Sumerze rządzi Enmebaragesi. Powstają kolejne państwa, m.in. Elam. Znajdujemy dokumentację strategii wojennych. Mówimy dokładniej o Stelli Sępów wraz z dygresją o analogii ze starożytną Grecją (już niedługo).

circa 2500 lat p.n.e.

Pierwsza dobrze opisana wojna. Wynajdujemy papirus i narty!

Sumer w rozkwicie (Wczesny Okres Dynastyczny). Powstaje miasto Assur, które niedługo nam się przyda.

Cywilizacja minojska i konsekwencje handlu. Thalassokracja a globalizacja.

circa 2400 lat p.n.e.

Fascynujący życiorys Sargona z Akadu. Podbił cztery strony świata i stworzył pierwsze imperium — akadyjskie. Bogini Inanna (Isztar). Pierwszy w historii znany z imienia autor literacki — kapłanka Enheduanna, "córka" Sargona.

Król Naramsin (Nimrod) i królewska kostka — porządki w jednostkach miar i wag.

Pierwszy upadek imperium.

circa 2200 lat p.n.e.

Barbarzyńcy Guti rozwalają Mezopotamię.

Tymczasem w Egipcie koniec piramid, teraz buduje się świątynie. Reforma administracyjna decentralizuje państwo i Stare Królestwo upada.

4,2 kiloyear event próbuje wykończyć wszystkie kolebki cywilizacji.

W Egipcie Pierwszy Okres Przejściowy, czyli 120 lat bałaganu, a następnie dziewiąta dynastia z Teb (tych egipskich).

circa 2100 lat p.n.e.

Mentuhotep II jednoczy Egipt ponownie. Imperium neosumeryjskie przechodzi perturbacje, po czym krótki renesans pod królem Szulgim.

Omawiamy pierwszy kodeks prawny i porównujemy go z (przyszłymi) konceptami Hammurabiego. Dlaczego zdrada małżeńska była karana śmiercią?

Historia Gilgamesza wreszcie spisana — pierwsze zachowane wielkie dzieło literackie!

Jak wtedy mieszkał Abraham? Oficjalny początek cywilizacji Chin. Omawiamy najstarszy mur przeciw emigrantom (Amorytom), oczywiście nieskuteczny.

circa 2000 lat p.n.e.

Zmiany w Egipcie, koniec Sumeru, schyłek doliny Indusu, rozkwit cywilizacji minojskiej. Wjeżdżamy do Babilonu, który zaraz rozrośnie się z miasta w państwo.

Wyginęły mamuty. [`]

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.

Elementy muzyczne pochodzą z utworów Piotra Bendyka, niektóre można ściągnąć w całości na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Złego Majora Witka (c) selfie, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania np. na discordzie.

Marek Biliński był honorowym gościem "Powrotu z Przyszłości II" w klubie Riviera Remont w Warszawie. Dzisiejszej nocy opowiada Dariuszowi "Sir Haszakowi" Michalskiemu o 40 latach swojej pracy artystycznej.

Czasy studenckie i muzyka ludowa. Zespoły Heam i Bank. Specyfika koncertowania w Związku Radzieckim. Handel instrumentami. Stawki i honoraria oraz omijanie cenzury.

Współprace: Ryszard Riedel, Agnieszka Duczmal.

"Pierwszy instrumentalista" wyjeżdża do Kuwejtu. Co tam robi i dlaczego wraca? Praca zdalna przed internetem. Instrumenty w czasach początku samplingu. Sprzęt i awarie.

Koncerty, koncerty... Plenerowe i kwadrofoniczne. Kolejki po honoraria, postprodukcja, występy w śniegu po kolana.

Marek Biliński a wokaliści i instrumentaliści.

*

Na koniec odcinka po raz pierwszy w historii Nerdów Nocą zamieszczam pełnowymiarowy utwór muzyczny — "Ucieczka z tropiku" Marka Bilińskiego w zeszłowiecznym coverze Piotra Bendyka napisanym na Amidze.

Gdyby ktoś chciał więcej, oto wywiad z Markiem Bilińskim z okazji "Powrotu z Przyszłości I" w Gdańsku w 2016 r., rozmawia Krystian Kujda:

https://youtu.be/ekGQwK4a4fs

Więcej materiałów z obu imprez znajdziecie na facebooku → Powrót z Przyszłości, oraz w wydarzeniu Powrót z Przyszłości. Giełda Bajtka i koncert Marka Bilińskiego tamże.

Dziękujemy za wspieranie Nerdów Nocą na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w czas.

Elementy muzyczne pochodzą z utworów Piotra Bendyka, niektóre można ściągnąć w całości na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Marka Bilińskiego i Dariusza Michalskiego (c) ŚwiatłOczuła Foto.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania np. na discordzie.

Zbudujmy sobie piramidę! Najlepiej wielką! Wycieczka w bok z cyklu o historii, jakiej nie uczą w szkole.

Liczymy piramidy egipskie. Omawiamy dokładniej postać Imhotepa, który z szarego obywatela został bogiem (chwilę to zajęło), a oprócz tego budował piramidy.

Pierwsza piramida - schodkowa, Dżosera. Następne poważne podejście do piramid miał faraon Snefru. Ile trwa wybudowanie piramidy?

eksperymenty na piramidzie z Meidum (odziedziczonej po poprzedniku),

Zgięta Piramida,

Czerwona Piramida.

Jak piramidy wyglądały w swoim czasie? Oblicowania i piramidiony.

Wielka Piramida. Naprawdę duża. Plus dwie mniejsze (nadal duże): Chefrena i Mykerinosa, potomków Cheopsa.

Jak my, współcześni, nie radzimy sobie z piramidą? Omawiamy konstrukcję i organizację pracy oraz dissujemy kosmitów.

Z czego budujemy? Jak wyglądała ekipa budowlana? Organizujemy transport? Relacje Herodota (V w. p.n.e.) i Diodora Sycylijskiego (I w. p.n.e.) oraz współczesne teorie.

Po co w ogóle jest piramida i dlaczego jest precyzyjna?

Pierwsze udokumentowane włamanie!

Przez chwilę szydzimy z teorii świrologicznych i streszczamy teorie, które da się przetestować metodami naukowymi.

Na koniec osobiste wspomnienie Złego Majora Witka z Piramidy Cheopsa.

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.

Elementy muzyczne pochodzą z utworów Piotra Bendyka, niektóre można ściągnąć w całości na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Złego Majora Witka (c) selfie, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania np. na discordzie.

Historia, jakiej nie uczą w szkole, część druga. Tej nocy wyjeżdżamy z pierwszych miast w kierunku pierwszego poważnego państwa, a na horyzoncie mryga pierwszy cud świata.

Odcinek jest też na youtube, a tam na ekranie śpią koty.

Kilka ciekawostek uzupełniających poprzedni odcinek:

ok. 60 tys. lat temu wynajdujemy mowę i tzw. człowieka behawioralnie współczesnego (użyte w audycji słowo pangea to pierwszy kontynent, który rozlazł się na kilka w wyniku ruchów tektonicznych);

12 tys. lat p.n.e.: dwie ważne migracje przez most Beringa, odkrycie Ameryki i co z tego wynika dla koni;

8,5 tys. lat p.n.e. wykopujemy studnię;

8 tys. lat p.n.e. pijemy pierwsze wino na pierwszej wieży;

7 tys. lat p.n.e. zaczynamy uprawiać stomatologię;

 6,5 tys. lat p.n.e. tonie Doggerland i wyłaniają się Wyspy Brytyjskie (plus krótka dygresja na Skandynawię);

5,6 tys. lat p.n.e. zjadamy ostatniego konia w Ameryce Północnej;

5,5 tys. lat p.n.e. ostatecznie na pewno wynajdujemy żeglarstwo (w Kuwejcie).

Definitywnie rozstrzygamy nieustający konkurs na pierwsze miasto na korzyść Uruk (a nie Ur, które okazało się kilkaset lat młodsze).

Pierwsza cywilizacja z bliska: Sumerowie

4 tys. lat p.n.e. — powody impulsu urbanizacyjnego (słowo-klucz: subpluwiał neolityczny, "5,9 kiloyear event"). Zaglądamy też do Europy — migracja ludów i po czym ją poznać.

Czego nadal nie wiadomo o cywilizacji Sumerów? Grzebiemy w koszyczku wynalazków od boga Enki z okazji wizyty w mieście Eridu.

Więcej czasu w Sumerii! (To zdanie będzie śmieszniejsze po wysłuchaniu audycji). Pierwsze sposoby liczenia oraz turlane pieczątki. Protopismo (3,3 tys. lat p.n.e.). Pierwsze istniejące miasto, które trwa do dzisiaj - Byblos.

Próbujemy osadzić cywilizację sumeryjską w kontekście geografii i czasu, więc rozglądamy się też w innych miejscach na świecie, a zwłaszcza w okolicach Żółtej Rzeki oraz Indusu.

Dygresja: świrologiczne koncepcje na temat boga Enki.

Pierwsze koło nie służyło do transportu. Skąd wzięły się systemy nawadniające? Pierwszy dzień stworzenia (w 3761 r. p.n.e.). Pierwsze miasto zniszczone przez działania wojenne.

Epoka brązu i pierwsza cywilizacja nietypowa

Powstaje pierwsze państwo (no, konfederacja państw-miast) w Mezopotamii, circa 3300 lat p.n.e.

Wchodzimy w epokę brązu. Co w tym czasie dzieje się w innych rejonach świata? Zaglądamy na chwilę w dolinę Indusu, a potem na dłużej do Ameryki Południowej, gdzie dzieją się dziwne rzeczy.

Pouczająca, dwuczęściowa, niedawno odkryta cywilizacja Norte Chico na wybrzeżach Peru.

Prawie 3 tys. lat p.n.e. wreszcie lądujemy w Egipcie. Dynastia zero! (oraz skąd wzięła się taka numeracja). Niejaki Narmer jednoczy Górny i Dolny Egipt, powstaje pierwsze wielkie państwo na świecie.

Zaczynamy historię

Wreszcie wynajdujemy pismo (w dwóch miejscach na raz) i zaczyna się HISTORIA.

3500 lat p.n.e. — zakłdamy zoo w Egipcie. Udomawiamy konia (ale w Kazachstanie, daleko od cywilizacji). Wyrażamy wątpliwość na temat rydwanów.

3400 lat p.n.e. — wypuszcza listki zalążek pierwszej cywilizacji na terenie Europy - kultura minojska na Krecie.

W Ameryce Północnej zaczyna rosnąć drzewo, którego możemy dziś dotknąć (jeśli je znajdziemy, bo jest sprytnie schowane).

Akadyjczycy wynajdują protopieniądze w formie "płacidła". Płacidłem z brązu można komuś przyłożyć.

Spoglądamy z góry na globus i podsumowujemy, co się gdzie dzieje 3000 lat p.n.e.

Sumerię zalewa Potop, ten od arki Noego. Tu i ówdzie zaczyna się pojawiać żelazo. Do Mezopotamii sprowadzają się Akadyjczycy (Wczesny Okres Dynastyczny). Rozważamy, czy Sumer można nazwać królestwem, państwem czy jeszcze inaczej — i dlaczego.

W dolinach rzek: Indusu i Nilu

2700 lat p.n.e. rozkwita niezwykle zaawansowana cywilizacja Harappa / Mohendżo-Daro / doliny Indusu. Powszechny dostęp do wody, kanalizacja, sensowne jednostki miar i wag, olśniewająca sztuka, prawidłowe inżyniersko cegły, 2,5 tys. miast i osiedli, egalitaryzm.

Dygresja: świrologiczne koncepcje na temat cywili

Tej nocy dr Kuba idzie głębiej w genetykę, nadal mówiąc ludzkim głosem.

Odcinek jest także na youtube w wersji z kotami.

Czym zajmuje się epigenetyka? Dla porządku przypominamy, co to są mutacje (odc. #041). Jednak skąd biorą się zmiany, choć DNA zostaje takie samo? Nawijamy DNA na szpulki.

Wprowadzamy pojęcie metylacji i od razu przechodzimy do przykładów.

Przykład pierwszy: babska specyfika — para chromosomów XX, efekt mozaiki i ciałko Barra.

Przykład drugi: dramatyczny STREPTOKOKUS (Streptococcus pneumoniae) — w jaki sposób radzi sobie z zarażaniem? Sukcesy bakterii.

Przykład trzeci: bliźnięta jednojajowe, czyli naturalne klony. Skąd biorą się różnice?

Przykład czwarty: przelatujemy przez hormony stresowe. Brzemienny eksperyment z kortyzolem u samców myszy.

Dygresja: przyszedł Zły Major Witek z pytaniem o wszy (a propos odcinka o prehistorii).

Uwaga! Konkurs na najlepszy rysunek pt. "Co by było, gdyby Park Jurajski był filmem o wszach". Można wygrać brownie upieczone przez Kubę. Szczegóły w odcinku.

Przykład piąty: imprinting, czyli dziedziczone spotkanie mutacji z metylacją, w dwóch syndromach: Angelmana i Pradera-Williego.

Przykład szósty: nowotwory to efekt nie tylko mutacji.

Przykład siódmy: serotonina i depresja. Parę słów o dopaminie i dygresja o oksytocynie.

Przykład ósmy: miażdżyca i wpływ silnego stresu w młodości na przyszłe choroby.

Przykład dziewiąty: dieta! też wpływa na metylację naszych genów! Dieta matki a zdrowie potomstwa.

Przykład dziesiąty: choroba Alzheimera. Stały wzór metylacji u chorych. Sukces ewolucyjny pewnych chorób.

Przykład jedenasty: różnice w metylacji genów wynikające z różnych sposobów przyjścia na świat. Dygresja na temat rodzajów porodów i konsekwencjach medycznych (niemetylacyjnych).

Przykład dwunasty: których genów dotyczą zmiany metylacyjne po matce palącej w ciąży?

Wnioski. Jak ważna jest epigenetyka dla genetyki i na jakie pytania pomaga nam zacząć odpowiadać? Dodatkowa hipoteza dotycząca gwałtownego przyspieszenia ewolucji człowiekowatych.

Bonus! Usiądźcie na ławie oskarżonych o współudział! Planujemy kolejny odcinek składający się z ciekawostek i jest to doskonała okazja, żeby odpowiedzieć na Wasze pytania z biologii. Nie ma wstydu! W zasadzie nie ma głupich pytań! Pytajcie o wszystko (w miarę możliwości z biologii). Do końca czerwca będę notować, co Was interesuje, a w wakacje przygotujemy notatki i nagrywamy.

Słowa fachowe: metylacja, wirulencja, specjacja, imprinting.

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.

Elementy muzyczne stworzył Piotr Bendyk specjalnie dla Nerdów Nocą. Inne jego utwory można pobrać na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Kuby (c) Piotr Kucharski, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania np. na discordzie.

Historia, jakiej nie uczą w szkole, część pierwsza. Tej nocy jedziemy od początku: wynalazki, których potrzebujemy, żeby założyć cywilizację.

Odcinka można słuchać także na youtube, a w tle śpią koty.

Przed cywilizacją

Najpierw ustalamy, co to jest prehistoria, cywilizacja i podstawa programowa, a następnie - co się działo 3 mln lat temu. Od kiedy mamy ogień, a od kiedy ubrania? Odkrywamy, że przyda nam się kamień, a także wszy. Co nas łączy z neandertalczykami? Można to kupić w sklepie!

82 tysiące lat temu robimy naszyjnik. Najstarsza znaleziona igła ma 40 tys. lat. Rozmawiamy o tym, jak człowiek żyje 30 tys. lat temu i kiedy wreszcie oswoi sobie psa.

29 tys. lat temu wynajdujemy ceramikę. Skąd wiemy, że już 2 tys. lat później mieliśmy tkaniny?

Omawiamy niezwykle istotną dla postępu instytucję babci.

18 tys. lat temu wreszcie mamy miskę. Niedługo potem zaczniemy handlować i jeść miód.

11 tys. lat temu odkrywamy krowę i zaczynamy jej używać niezgodnie z przeznaczeniem.

Rewolucja neolityczna

Co spowodowało, że nagle mamy nadwyżkę żywności, a co z tego wynika - wolny czas?

Zaglądamy w Żyzny Półksiężyc i inne, rzadziej wspominane na lekcjach miejsca. Zastanawiamy się nad źródłami rewolucji i kiedy już prawie coś wiemy, wpadamy na Göbekli Tepe. Czas powoli zacząć ustalać definicję "miasta" (i zajrzeć do kilku).

Między 10 tys. lat temu a 4,5 tys. lat przed naszą erą wynajdujemy, oswajamy i ulepszamy: kota, protopismo, monumenty kalendarzowe, kurę, jedwab, tkactwo i metalurgię.

Autopoprawka: pierwsze miasto to Uruk.

I dopiero teraz mamy coś, co można nazwać cywilizacją. A jeszcze nawet nie umiemy pisać, bo pismo wynajdziemy w następnym odcinku.

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.

Elementy muzyczne pochodzą z utworów Piotra Bendyka, niektóre można ściągnąć w całości na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Złego Majora Witka (c) selfie, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania np. na discordzie.

Tej nocy ekspresowo jedziemy przez cztery metody datowania znalezisk archeologicznych.

1. Datowanie radiowęglowe

2. Kontekst

3. Termoluminescencja

4. Datowanie uranowo-ołowiowe

Więcej do poczytania na angielskiej wikipedii: Chronological dating.

Przyda się nam to wszystko, bo przygotowujemy serię "Historia, jakiej nie uczą w szkole". W pierwszym odcinku przejdziemy się od czasów, w których właśnie przestaliśmy ciągnąć swoje ręce po glebie, do momentu, kiedy założyliśmy pierwsze miasto — i co trzeba było w tym celu wynaleźć.

Odcinka można słuchać także na youtube, gdzie w tle śpią koty.

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.

Elementy muzyczne pochodzą z utworów Piotra Bendyka, niektóre można ściągnąć w całości na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Złego Majora Witka (c) selfie, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania.

Tej nocy dr Kuba ludzkim językiem wyjaśnia, o co chodzi w ewolucji.

Odcinka można także słuchać na youtube, a w tle śpią koty.

Teoria ewolucji

Przypomnienie: czym się różni teoria naukowa od potocznej (uzupełniamy to, co mówiliśmy w odcinku #038). Jak wyglądał światopogląd cywilny i świat naukowy w czasie publikacji "O pochodzeniu gatunków"?

Omawiamy, co Darwin napisał, a czego nie napisał. (Nie pochodzimy od małpy! Wszystkie istniejące gatunki mają grupę wspólnych przodków!).

Ustalamy, co to jest populacja (grupa osobników tego samego gatunku zamieszkująca ten sam teren w tym samym czasie), jak wygląda zmienność w populacji, jakie mogą być zmiany środowiska, że zachodzi nadprodukcja potomstwa, że obserwujemy adaptacje, że przeżywają osobniki najlepiej przystosowane do środowiska. Na koniec: co zrobił Mendel i jak to uzupełnia pisaninę Darwina.

Dobór naturalny

Presja środowiska na przykładach wilków i wróbli. Kiedy człowiek jest elementem doboru naturalnego (na przykładzie ciem), a kiedy zachodzi dobór sztuczny?

Dygresja: co było pierwsze, jajko czy kura (+ Jurassic Park).

Co w puli robią geny w danej chwili nieprzydatne — na przykładzie bakterii opornych na antybiotyki. Szybka różnica między opornością a odpornością. Dobór sztuczny na przykładach koni, psów i kotów + aspekty etyczne.

Uwaga: znana z memów krowa na sterydach to nie GMO, tylko efekt tradycyjnego krzyżowania.

Ewolucja

Omawiamy dwie definicje ewolucji (prostą i skomplikowaną, słowo po słowie). Kuba stawia tezę, że bakterie pod mikroskopem są ciekawsze od pornografii.

Skąd się biorą różne wersje genów? Źródła zmienności sprawdzamy na Zdzisiu i Kasi oraz na kałuży z bakteriami. Wyjaśniamy, czemu służy nadprodukcja potomstowa i gdzie są zapisane przepisy na adaptacje.

Jedna krótka dygresja o wielkim wymieraniu i druga i tym, dlaczego dobry seks jest dobry (oraz ewolucyjnie korzystny).

Z przedstawioną wcześniej wiedzą jesteśmy gotowi, żeby zdissować Hitlera z czysto naukowego punktu widzenia oraz omówić korzyści potomstwa z różnorodnych rodziców.

Czy oprócz cech zewnętrznych można dziedziczyć zachowania? Co podlega kodowaniu genami, a co nie? Rozmawiamy o "genie ryzyka".

Kończymy: wcielam się w dwunastoletnie dziecko, a Kuba tłumaczy mi teorię ewolucji na przykładzie kotów, które są pod ręką.

Na deser skrzypłocz + częste błędy w pojmowaniu ewolucji.

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.

Elementy muzyczne stworzył Piotr Bendyk specjalnie dla Nerdów Nocą. Inne jego utwory można pobrać na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcie Kuby (c) Piotr Kucharski, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania.

Tej nocy kreska_ i Radek opowiadają o wyprawie szlakiem popkultury.

Odcinek jest także na jutubie, w tle śpią koty.

Ustalamy, skąd wziął się pomysły wyprawy "Przez stany POPświadomości" i czy tytuł książki odpowiada zawartości. Dlaczego warto kupić książkę oraz nie należy wierzyć w ani jedno słowo?

(W czasie premiery odcinka można było nabyć wyżej wymienioną książkę w wersji z autografem w BookRage (wersja papierowa, 448 stron). Zwykła wersja normalnie w księgarniach).

Przygotowania. Jak dostać wizę? Na lotnisku JFK plus porady dotyczące nowojorskiego metra. Trochę o życiu w camperze i przepisy na cebulenie na przystankach.

Nowy Jork: spotkania z Jackiem Ketchumem i zwiedzanie wytwórni Troma. Times Square i Central Park.

Bangor. Jak wygląda niebo koloru Maine? W tajnym gabinecie Stephena Kinga.

Salem. Kawałki drewna za 20 dolców. Co naprawdę jest na wzgórzu, gdzie zabijano "wiedźmy"?

Boston. Wąskie uliczki i Święci z Bostonu.

(Kreska musiała lecieć na próbę, dalej gadamy z Radkiem)

Providence — w poszukiwaniu Lovecrafta. Diner jak w Powrocie do Przeszłości (+ porada napiwkowa).

Filadelfia. "Rocky", więzienie, schody, streets of Philadelphia.

Frustracja i uprzejmość w Baltimore, mieście The Wire i Edgara Allana Poe.

Waszyngton — ściany pamięci, budynki wybuchnięte w filmach katastroficznych, obiekty uniwersyteckie. Od Kapitolu do Lincolna przez schody z Egzorcysty.

Na planie Banshee. Posterunek policji i dom szeryfa. Hakowanie drukarki w knajpie.

Senoia, czyli jak wygląda miasteczko, które żyje The Walking Dead. Ile kosztują relikwie? Kto robi za największą atrakcję w sklepie?

Atlantic City z Zakazanego Imperium — kolorowe elewacje i ponure kasyno.

Luizjana i Nowy Orlean. Harry Angel, Lestat — wszystko jest w książce. Muzyka na ulicach.

Redbank, miasto Kevina Smitha. Człowiek, który zapomniał kluczyków, sklep z płytami.

Powrót do Polski.

archiwum relacji na żywo z wyprawy na Dzikiej Bandzie

filmy z wyprawy na fejsie

Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — nie wrzucimy ich do fontanny.

Elementy muzyczne stworzył Piotr Bendyk specjalnie dla Nerdów Nocą. Inne jego utwory można pobrać na stronie xtd.evil.pl. Zdjęcia Radka i Agaty (c) kreska_, zdjęcie Kaji (c) Michał Krawczyk.

Nerdy Nocą drzemią w różnych miejscach w internecie! Dołącz do naszego pochrapywania.