50 ár eru liðin síðani felagið Javni varð sett á stovn, og leygardagin verður stórt hátíðarhald í miðbýnum.

Vit lýstu í Nón í gjár søguna hjá menningartarnaðum í Føroyum og í dag tosa við verandi forkvinnu og undanfarnu forkvinnu í Javna um arbeiðið hjá felagnum í dag og seinnu árini.

Eisini tosa vit við tvær ungar kvinnur úr "Spyr Meg", sum er nevnd undir Javna, har fólk við menningartarni sjálvi koma til orðanna.

Leygardagin, tá Javni hátíðarheldur 50 ára stovningardagin verða røður hildnar á Vaglinum. Ein teirra verður borin fram av nevndarlimunum í Spyr Meg, sum hevur til endamáls at geva teim menningartarnaðu sjálvum eina rødd. Nón hitti tær báðar, forkvinnuna og nevndarlimin til eitt prát um Spyr Meg og uppgávur teirra.

Nevndin hevur fingið hjálp til at skriva røðuna til hátíðarhaldið, men limirnir fara sjálvir á pallin at ynskja Javna til lukku.

Fyri 50 árum síðani - 14. maj í 1971 - bleiv felagið Javni sett á stovn.

Felagið, sum foreldur og avvarðandi at børnum og vaksnum við menningartarni settu á stovn, hevur havt stóran týdning fyri umstøðurnar hjá menningartarnaðum í Føroyum, tí varpað vit í Nón ljós á arbeiðið og søguna hjá felagnum.

Søgan hjá Javna er eisini søgan um ein part av okkara veikastu borgarum, sum vit ikki høvdu umstøður til at taka okkum av her í Føroyum, og sum vit heilt inntil 1973 sendi av landinum til stórar stovnar í Danmark.

Heðin M. Klein hevur útgivið nýtt yrkingasavn við heitinum “Millum blundirnar”. Heðin vitjar í útvarpsstovuni.

Lena Andersen hevur útgivið nýtt staklag. “The Airport” er heitið. Vit fáa orðið á Lenu.

Hoyr vikuliga høgnatáttin í Nón

Leygardagin skipar Fountainhúsið fyri listauppboðssølu í auluni í Finsen, og millum listafólkini handan tey umleið 60 listaverkini, sum fara undir hamaran eru okkara størstu.

- Listafólk eru sera røsk at siga ja til at taka lut; kanska tí tey sjálvi eisini fáa nakað burturúr, sigur Súna Mørk, leiðari í Fountainhúsinum.

- Tað er ikki so, at tey donera teirra list til endamálið, men heldur at peningurin, ið kemur inn fyri søluna, verður deildur millum tey og okkum, soleiðis at øll fáa nakað burturúr.

- Hitt almenna hevur stóra skyldu til at tryggja føroyskt mentanarstarv, tí vit rokna hetta at vera eina av lívstreytunum hjá fólki okkara.

Soleiðis skrivaðu 23 tingmenn, tá ið teir í 1946 heittu á Føroya Løgting um at seta Mentanargrunn Føroya Løgtings á stovn. Mentanargrunnurin varð settur á stovn tann 6. mai 1946 og hevur sostatt virkað í samfull 75 ár.

Rói Patursson var formaður fyrstu átta árini í hesi øldini, Ingun í Skrivarastovu var forkvinna síðsta skeiðið, áðrenn Poul Guttesen, sum nú er formaður, tók við. Tey trý viðgjørdu Mentanargrunnin í sendingini Nón.

Í dag eru 75 ár liðin, síðan Mentanargrunnur Føroya Løgtings, sum hann æt tá, varð stovnsettur, tann 6. mai 1945, á føðingardegi Jóannesar Paturssonar. Nú eitur grunnurin Mentanargrunnur Landsins, og endamálið er stuðla mentan og list, leikum og lærdum.

Nón bjóðar trimum forfólkum - Róa Patursson, Ingun í Skrivarastovu og Poul Guttessen, sum hava stjórnað Mentanargrunninum - á gátt til kransakøku og eitt prát um Mentanargrunnin, sum hevur virkað fyri føroyskari mentan síðan seinna kríggið. Vit spyrja millum annað, hví list skal stuðlast.

Vit tosa við Ole um stóru instalatiónini, sum hann hevur brúkt 30 ár um at savna.

Fleiri myndir av kabinettinum hjá Ole kunnu síggjast inni á vanganum hjá Nón á Facebook.

Framløgan hjá Ole Wich, sum verður umrødd í samrøðuni, var týskvøldið 4. mai.

Várframsýningin í Listaskálanum er opin til 16. mai.

Hoyrið samrøðuna her

Vit kenna hana sum Illu Beintu, men var hon nú so ill? Millum annað hetta spyrja vit Magna og Erling Laksafoss, sum hesa vikuna leggja fram fyrra bindið í nýggjari bók um Beintu, sum Lydia og Magni Laksáfoss hava skrivað.

Í rithøvundaprátinum hesaferð hitta vit Oddvør Johansen og Steintór Rasmussen, sum greiða frá, hvussu tey arbeiða við persónum í skaldskapi sínum. Er høvuðspersónurin hetjan í bókini, og er neyðugt hjá rithøvundinum at dáma høvuðspersónin?

Hoyr alla sendingina her.