Erbate, jek flogoskero grupnengero kher kerdo ol. O plantscha angle jek taj epasch berscha angle terdscharde ule. Akan o prikbescharipe naschel. Jek falato le agune foroskere internatistar imar bejg ispidim ulo. Pasche mindenfelitike khera le trin burgenlanditike flogoskere grupnenge – horvacke, Roma taj ungrike, te kesdipeskere khera taj kherodaschtschengere khera kerde on.

Ando bersch 2024 o Burgenland „100 berscha thaneskero patron dschelno Martin“ mulatinel. Use ada jubilejum i kenva „I loli dugi jupa. I historija le dschelne Martinistar“ ando Romani prik beschardi uli. I kipengeri kenva le Heinz Janischistar, vodschikanipestar, pomoschagostar taj le hajojipestar phukal. I historija le dschelne Martinistar ando khetan hejnginipe le naschikeripeskere terdschijiptschendar andi adiveseskeri cajt anel.

O panonischi kulinarikakero redo le Burgenlanditike-Ungrike Kulturakere Farajnistar imar buteder sar 10 berscha del. O terno dschendeskero programo, akan ando keripe jeke workshopistar, le dschenenge o schajipe dija, khetan la familijaha Martin taj Kerstin Horvath, habiptscha le Romendar feder te prindscharel te siklol taj te koschtalinel.

I tschib le Romendar, lakero ardschumintschago, lakere alava taj lakere mindenfelitike dijalektscha ando dikipe le artschijipestar „O austritiko Romanes“ terdschonahi, savo dschi angle harni cajt ando thaneskero kher Tikne Martonate te dikel sina. O aundefinipeskero koja sina o 30-berschengero jubilejum le aunprindscharipestar le Romendar ojs flogoskeri grupn andi Austrija.

Ando nord le Burgenlandistar, afka sar ande but gava le becirkistar Neusiedl am See, anglo dujto themeskero haburi, jek tikni Romengeri-sidlung dija. Afka te ande Mönchhof. Adi, bojd nischta buter upri historija le Romendar taj Romnjendar ando gav pal na gondolinel – dschi upre jek than ando gaveskero museum Mönchhof. Amen le keraschi le museumistar, Josef Haubenwallner, uso vakeripe restscham.

Sar le opferenge le nacijonalsocijalismusistar gondolim te ol? Buteder sar 80 berscha palo flogoskero murdaripe upro Roma taj Romnja, Sinti taj Sintize andi Austrija jek centrali gondolipeskero than na del. Ando keripe le Betschitike Kurkostar jek grupn kunstakere keraschtschendar upro jomi le opferendar pumen tschite taj upre odola historischi thana gele, save agun khetane thana la flogoskera grupnatar sina.

Ando erschti augustiskere divesa 1944, o cile Roma taj Romnja, Sinti taj Sintize murdarde ule, save dschijakana ando logeri Auschwitz-Birkenau prik dschivde. Ando uprebutschalinipe le NS-faphageriptschendar taj la palgondolipeskera kulturatar, butvar pobisterde le ule. Vasch o nacijonali gondolipeskero di, o organisatori Stefan Benedik maschkar o scheroskero artschijipe vodintscha taj dikipe andi anglutni- taj paloda kerdi faphageriptschengeri historija dija.

O museum.ebensee ando kesdipe le julistar leskere vudartscha la Ceija Stojkake pratscha. O multidisciplineri artschijipe la kinstlerkijatar o anav „Ceija Stojka – Gondolipe: Oda sina so amen soraljarlahi“ ledschel taj dikipe ande lakere dijeskere kenvi del, save o dikipe la kinstlerkijatar upri austritiki cajtakeri historija dokumentirinen taj lakere kipi sikal.

Ando 6to septemberi, i bundakeri ministerkija Susanne Raab (ÖVP), fatretertschen taj fatreterkiji le cile flogoskere grupnendar Betschiste ando Palais Porcia akartscha. I ministerkija le dschuvlenge, le familijenge, la integracijake taj le medijenge, anglo kisetinipe la legislaturperijodatar, o aktivitetscha le austritike flogoskere grupnendar, upre sikatscha.

Sajt buteder kurke ande mindenfelitike temetischtscha Betschiste, grobi upre phagle on. O tetertscha andar o grobi, somnak taj avre koji tschoren. Butvar Roma taj Romnja, Sinti taj Sintizze resle hi. O baro raschaj Franz Scharl usi mischa ando Stephansdom akartscha, solidariteta le opferengere dschenenca te sikal.