สร้างทางให้คนเดิน มิอาจสู้สร้างทางเดินของจิต บางครั้งใจของเรา มันมีทั้ง ขาวและดำ อย่าให้ฝ่ายดำมากกว่าฝ่ายขาว จะเดินทางผิด “คิดผิด พูดผิด ทำผิด”

ถ้าใจเราเป็นสีขาว มันจะ “คิดถูก พูดถูก ทำถูก” มีเมตตา ปราณีกับทุกคน ใจจะคิดดีกับทุกคน ไม่ว่าเค้าจะเป็นใคร จะดีหรือไม่ดีก็เมตตา เมตตาเพราะใจเราดีนะล่ะ จิตเราจะมั่นคง อยู่ในความเมตตาและความดีเสมอ

สิ่งที่เข้ามาทดสอบ ก็คือเครื่องวัดใจของเรา ใจเราดีได้แค่ไหน มันก็เป็นเพียงสมมติมาทดสอบใจเท่านั้น สอบตกไม่เป็นไร ตั้งใจแก้ไขใหม่ สักวันหนึ่งก็คงสอบได้ “อย่าพ่ายแพ้ใจที่ไม่ดีของตนเองอีกต่อไป”

การให้อภัย การมีน้ำใจอันงดงาม มันดีกว่าการมีใจอันคับแคบ ใจที่แล้งน้ำใจ เหมือนบัวแล้งน้ำ บัวแล้งน้ำคือบัวไม่มีวันโต ใจที่แล้งน้ำใจก็ตาย ตายจากความดี จงมีน้ำใจเสมอ ไม่ว่าโลกใบนี้จะเป็นยังไง ไม่ว่าใครจะเป็นยังไง เครื่องล่อของจิตมากมาย เป็นกับดัก ให้เราหลงทางกับสมมติโลกนั้นล่ะ

ถ้าเราเมตตาลูกเรา เราก็ต้องเมตตาคนอื่นเหมือนลูกของเรา ถ้าเราเมตตาครอบครัวเรา เราก็ต้องเมตตาครอบครัว เรามีแต่เมตตาให้อภัย มีน้ำใจเสมอ คนที่ไม่คิดร้ายใครใจสบายตลอด คนที่คิดคนโน้นไม่ดี คนนี้ไม่ดี ใจก็ทุกข์ตลอดนั่นล่ะ เมื่อเราคิดได้จงหมั่นเพียรละความไม่ดีในใจเสมอ

…แม้มันยากก็ต้องทำ…

ตื่นเช้ามาให้เราสังเกตจิตใจของเรา

เป็นกุศลหรืออกุศล

บางคนก็ยังง่วงอยู่

นิวรณ์ ถีนมิทธะครอบงำอยู่

มีสติตลอดเวลา มีความรู้ตื่น

เมื่อเรารู้ตื่นนะ

บางครั้งเราก็จะสังเกตเห็นกุศลและอกุศลของจิต

ยามมีกุศลเราก็สบาย ยามมันเป็นอกุศลบางทีก็อึดอัด ก็ลำบากใจ

ไม่อยากให้เป็นแต่ทำไม่ได้

ก็เรียนรู้ศึกษาในความทุกข์หรือความเป็นอกุศลของจิตนั่น

แล้วเราจะเข้าใจ ว่าทำไมเราต้องฝึกจิตเสมอ

งั้นจิตเราก็จะทุกข์อยู่เรื่อยไปนั่นล่ะ

งั้นคนที่หลับเนี่ย ขั้นแรกก็ไม่ผ่านแล้วนะ ผู้รู้ไม่มีอ่ะ ผู้ตื่นก็ไม่มา

มีแต่ผู้หลับตลอดเวลา แล้วธรรมะมันจะเกิดได้อย่างไร

เหตุแห่งการบรรลุธรรมไม่มีขณะที่หลับนะ มีแต่ขณะที่ตื่น ตื่นรู้

ที่นี่เมื่อฝึกไปเรื่อยๆ ทั้งกุศลและอกุศล

เราเริ่มยอมรับได้ ความทุกข์ที่เกิดขึ้น

เราก็อยู่ได้ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป

"ความสุขที่แท้จริงมันอยู่ที่ใจ ไม่ได้อยู่ที่วัตถุภายนอก"

ปลาที่มันไปกินเหยื่อแล้วโดนจับนั่นแหละ

มนุษย์ทั้งหลายที่มันต้องเกิดก็เหมือนปลาไปกิน

ปลาหมอตายเพราะปากอย่างนั้นล่ะ

ทีนี้พอเราตื่นรู้เราไม่หลงแล้ว เอ๊ะ มันไม่กินเบ็ดแล้วนะ ปลามันฉลาดนะ

มันจะเอาเหยื่อล่ออร่อยยังไงก็ไม่กินแล้ว มันก็ว่ายไปหากินที่มันปลอดภัยไม่มีเบ็ดนั่นล่ะ นี่คือพยายามพูดให้เข้าใจง่ายๆนะ ไอ้ตัวล่อที่เกิดน่ะ

คือสมมติโลกใบนี้

ดังนั้น สติปัฏฐานสี่ เห็นกายในกาย เห็นเวทนาในเวทนา เห็นจิตในจิต เห็นธรรมในธรรม พึงทำลายความยินดียินร้ายในโลกใบนี้ ทำลายยินดี ยินร้าย คือตัวหลงสมมติ สมมติให้ดี ให้ชอบ สมมติให้เกลียด สมมติให้ชัง ยินดียินร้าย ถ้าเราไม่มีอารมณ์เหล่านี้ ใจมันไม่แสวงหา

"ปลามันไม่กินเบ็ดแล้ว"

เพราะมีตัวเรานั่นล่ะ

จึงมีสมมุติอีกมากมาย เมื่อไม่มีเราก็ไม่มีอะไร

ดูก่อนพาหิยะ "เมื่อเธอไม่มี" พระพุทธเจ้าสอนพระพาหิยะ

เมื่อใดเธอไม่มีพาหิยะ

- ตาสักแต่เห็น หูสักแต่ได้ยิน ลิ้นสักแต่รู้รส กายสักแต่สัมผัส จมูกสักแต่ดมกลิ่น จิตสักแต่รู้อารมณ์ ความคิด -

เมื่อเธอไม่ปรุงแต่งสิ่งใดๆ

เมื่อนั้นเธอจะไม่มีพาหิยะ เมื่อเธอไม่มี

โลกนี้ก็ไม่มี โลกหน้าก็ไม่มี ในระหว่างโลกทั้งสอง ก็ไม่มี

เมื่อนั้นเธอจะพ้นทุกข์พาหิยะ

จบประโยคที่พระองค์ทรงสอน

ที่เธอทุกข์ทั้งหลาย ทุกข์เพราะความมีนั่นล่ะ

ทำให้ดีที่สุดในแต่ละวัน

- พระอาจารย์กิตติเชษฐ์ สิริวฑฺฒโก -

ให้สังเกตใจของเรา ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น เรียกว่าทำใจได้ มันก็ไม่ทุกข์นะ แต่ถ้าเราทำใจไม่ได้ก็ทุกข์ บางทีเราตั้งความหวังไว้อย่างนึง ผลมันออกมาไม่ได้อย่างที่หวัง มันก็เสียใจ ท้อใจ เราเอาจิตไปยึดมั่นถือมั่นในบางสิ่งบางอย่างเกินไป แม้กับความสำเร็จหรือความไม่สำเร็จ ความสมหวังหรือความไม่สมหวัง ให้เป็นกลางให้ได้นะ ทำใจของเรา ทุกคนก็ชอบความสมหวังทั้งนั้น ไม่มีใครชอบความผิดหวัง ในเมื่อมันผิดหวังแล้วเราทำใจไม่ทุกข์ได้มั้ยล่ะ บางคนสมมติว่าทางโลก ซื้อลอตเตอรี่ ซื้อหวยอะไรต่างๆ พอถูกกินก็แห้งเหี่ยว ใจเหี่ยว ทำธุรกิจการค้าก็หวังกำไร แต่ทำไปๆ มันไม่ได้ดั่งหวังก็ทุกข์ใจอีก มันก็เกิดความทุกข์ ความไม่สมหวัง ความปรารถนาสิ่งใดไม่ได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์ ความคับแค้นใจก็เป็นทุกข์ ความพลัดพรากจากสิ่งที่เป็นที่รักที่พอใจก็เป็นทุกข์ ความเศร้าโศกพิไรรำพันก็เป็นทุกข์ อยู่ดีๆ ใจมันเศร้าขึ้นมา หมองขึ้นมา ตรงนี้เราพยายามฝึกให้จิตใจของเราเป็นปกติให้ได้ ปล่อยวางได้ มันก็จะเริ่มเข้าใจว่าที่เราทุกข์ไปเพราะเราไปหลงยึดมัน ยึดทุกสิ่งแม้กระทั่งความสำเร็จหรือความสมหวัง เราก็ไปหลงยึดมัน เราลืมไปว่าบางอย่างมันก็อาจจะไม่สำเร็จก็ได้ ในท่ามกลางความทุกข์ที่มันเกิดขึ้นซึ่งคนปกติจะทนอยู่ได้ยาก บางทีก็ต้องร้องไห้คร่ำครวญ หรือเศร้าเสียใจไปหลายวัน บางทีเป็นอาทิตย์ เป็นเดือน บางคนก็เป็นปี บางคนก็หลายปี เกือบจะไม่อยากอยู่ในโลกใบนี้แล้ว เข้ามาปฏิบัติธรรมก็เริ่มทำใจได้

เมื่อก่อนมันไม่ได้เลยนะ พอผิดหวังปั๊บบางคนก็โมโห บางคนก็โทษคนนั้นคนนี้ บางคนก็หมดเรี่ยวแรงไปเลย ก็ต้องรู้จักความผิดหวังบ้าง ความไม่สมหวังบ้าง ให้ใจมันเป็นเรื่องปกติ ต่อไปเราก็จะไม่ทุกข์กับอะไร กิเลสความมีตัวตนของเราก็น้อยลงไปเรื่อยๆ คลายความยึดมั่น ต่อสรรพสิ่งทั้งหลาย ปลง ปล่อยวางลง มันไม่มีอะไรจะทำให้ทุกข์ได้อีกแล้ว เรื่องราวทั้งหลายมันก็มองเป็นเรื่องปกติ เหมือนเรือเวลาเค้าจอด เค้าทอดสมอเรือไว้ เวลาจะไป เค้าก็ดึงสมอขึ้นมา มันก็ไม่มีอะไรมารั้งไว้ได้ ก็เหมือนกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอะไร รู้ เข้าใจ เมตตา ปล่อยวางทั้งหมด เข้าใจทุกสิ่ง วางทุกสิ่งลงได้

ทำใจให้ได้กับความผิดหวัง

เราตั้งใจไว้ คาดหวังอะไรไว้ มันไม่ได้ดั่งใจ เราก็ต้องทำใจให้ได้

บางทีสิ่งที่เราคิดไว้ว่าดี มันอาจจะไม่ดีนะ สิ่งที่ได้มันอาจจะดีกว่า ก็เป็นธรรมะ “สอนใจ”

ความยึดมั่น หรือความปรุงแต่ง.. มันเป็น ทุกข์ ไงล่ะ และการขาด “สติ” ไม่อยู่กับปัจจุบัน

เกิดมาเป็นมนุษย์ มันคิดอดีต คิดอนาคต มันไม่สงบ

ถ้าเราทำใจได้ กำลังสอนเรื่องทำใจให้ได้กับทุกเรื่องอยู่นะ แค่ไหนก็แค่นั้นน่ะ มีความรู้สึกว่า ไม่ได้ก็ไม่เป็นไร ก็ถือว่า เราก็ทำดีที่สุดกันแล้วแต่การที่เราได้แล้วเราสมหวังไปเรื่อยๆ เนี่ย เดี๋ยวมันผิดหวังแล้วมันจะเจ็บ เจ็บเพราะยอมรับไม่ได้ ไม่ใช่ว่า อะไรมันต้องได้ดั่งใจเรา เราต้อง “ทำใจ” ให้ได้กับทุกเรื่อง ทั้งดี และไม่ดี เวลาดีก็อย่าไปหลงมัน... เพราะมัน “ไม่เที่ยง” อะไรมันก็ “ไม่เที่ยง” นะ ถ้าเราทุกข์ เราก็จะกังวลไป ปรุงแต่งไปเรื่อย ถ้ามันไม่ได้จริงๆก็ช่างมัน มันก็ไม่ทุกข์ไง

ถ้าเราไปยึดว่า ทำไมอย่างนั้นอย่างนี้ เราก็นอนไม่หลับ เสียเงินอีกแล้ว คิดมากอีก นอนไม่หลับอีก "เดี๋ยวอนิจจังก็เกิดขึ้น มันเปลี่ยนได้ เดี๋ยวมันก็เปลี่ยนได้อีก ขอให้ใจเราดี" หรือไม่เราก็หาวิธีแก้ได้

เอาไม่เป็นไร.. สรุปว่า "อย่าไปคิดอะไรมาก คิดมากเวลาตายแล้วไปไหนมันไม่ดี ไม่คิดเลยสบายกว่า" เดี๋ยวมันก็มีทางที่ดีเอง เดี๋ยวมีทาง ที่ชอบๆ เอง ทำใจให้ชอบแล้วกัน ทำใจให้ชอบก็คือเป็นปกติ ตอนนี้ทำใจอย่างนี้ พระอาจารย์ว่า อยู่กับโลกใบนี้นะ จะอะไรต้องได้...อะไรให้สมหวังไปหมด ไม่ยอมรับกฎพระไตรลักษณ์

อนิจจัง ทุกขขัง อนัตตา

มันอยู่ในกฎพระไตรลักษณ์ทั้งนั้น แต่บางครั้งเราอธิษฐานอะไรก็ได้มา ตามเหตุปัจจัยสมควรได้ แต่ถ้ามันยังไม่สมควรได้ เราก็ทำใจเรา "ทำใจให้ได้กับทุกเรื่อง ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ไม่ทุกข์" และไม่จำเป็นจะต้องไปคร่ำครวญ ไม่ต้องไปเพ้อรำพันอะไรอีก จบแล้วแค่นี้ "จบที่ใจเรา"

ให้เราสังเกตจิตที่มีเมตตากับจิตที่เมตตาน้อย มันต่างกันอย่างไร ความเมตตาทำให้เราอดทนต่อผู้อื่นได้มากมาย แต่ถ้าขาดเมตตาก็ไม่อยากยุ่งกับใคร เริ่มจากมีตัวตนแล้วค่อยๆ ละตัวตน จนไม่มีตัวตน มองเห็นความทุกข์ของผู้อื่นมากกว่าทุกข์ของตัวเอง แล้วก็มีความปรารถนาจะช่วยเหลือดับทุกข์ให้ผู้อื่น เมื่อตัวเราไม่มี ทุกข์เราก็ไม่มี จึงไม่จำเป็นต้องมาดับทุกข์ให้เรา งั้นผู้ที่มีเมตตามากๆ ปรารถนาจะดับทุกข์ให้ผู้อื่นเสมอนั่น ไม่จำเป็นต้องไปเถียงกับใคร ไม่จำเป็นต้องไปแข่งดีกับใคร แล้วมันก็เจริญมุทิตาจิตได้ง่าย ไม่มีอิจฉา ไม่มีริษยา ไม่มีความเปรียบเทียบกับใคร เปรียบเทียบว่าเราเสมอเค้า เราสูงกว่าเค้า เค้าสูงกว่าเรา คนที่ชอบเปรียบเทียบกับคนอื่นน่ะ ความทุกข์จึงเกิดขึ้น การเป็นผู้ให้คิดให้เสมอ ไม่คิดเอาอะไรจากใคร ใจจึงเป็นสุขและบริสุทธิ์นะ เพียงเราฝึกตัวเองได้เช่นนี้ ความทุกข์มันไม่มีนะ สังเกตสิ เหมือนเวลาเรามอง ถ้าเรามองใกล้ๆ แค่นี้ เราก็มองไกลไม่เห็น แต่ถ้าเรามองไปไกลๆ มันก็มองข้ามสิ่งที่อยู่ใกล้ตัว นั่นคือมองข้ามตัวตนเราไปซะ เรามองผู้อื่นด้วยใจบริสุทธิ์และเมตตา การมีจิตใจที่เมตตาและเสียสละ กิเลสก็น้อยลงไปทุกวันทุกขณะ เราก็ไม่ได้ต้องการอะไรอีกต่อไปนะ ลาภ ยศ สรรเสริญ วิธีง่ายๆ อย่ามีตัวตน เมื่อมีเมตตา อารมณ์เหล่านี้ก็จะเกิดขึ้น ความเสียสละ ความละอัตตาตัวตน ชีวิตที่อยู่ก็มีคุณค่า ยิ้มได้กับทุกสิ่ง ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นนั้นล่ะ

ขอเจริญพรคุณโยมทั้งหลายที่กำลังรับชมรับฟังธรรมะอยู่ในในขณะนี้นะ เวลาฟังธรรมมะ ใจของเราก็คงเบาบางจาก ปัญหาและความทุกข์ลงได้บ้าง พระพุทธเจ้าสอนเราให้เชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม ในปัจจุบันเป็นผลจากอดีตที่เราทำมาปัจจุบันก็จะไปสู่อนาคตในวันข้างหน้า พระองค์จึงสอนให้เราละชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องแผ้วบริสุทธิ์อยู่เสมอเจริญเมตตาเป็นนิสัยให้อภัยอยู่เสมอ ไม่เกาะเกี่ยวเก็บสิ่งไม่ดีของใครหรือกรรมบาปของใครมาไว้ในใจของเรา เราควรเกาะเกี่ยวเก็บเรื่องดีดีของทุกคนไว้ในใจของเรา ให้จิตใจของเราเป็นกุศล คิดดีพูดดีทำดีสู่ดี

ทุกอย่างจะเป็นไปตามความคิดในใจเรา ศัตรูที่ร้ายกาจคือใจของเราเอง พร้อมที่จะทำผิดได้ทุกที่ทุกเวลา ถ้าทุกคนเข้าใจก็จะแก้ไขจิตใจของเรา ให้ดีงามและงดงามอยู่เสมอ หลายท่านที่ฟังอยู่ตอนนี้ก็คงมีปัญหากันไม่มากก็น้อย ขอให้ใจของเรามีธรรมมะ อย่าเศร้าหมอง อย่าท้อแท้ ยอมรับทุกสิ่งที่เกิดขึ้น ไม่โทษใคร ให้อภัย อยู่กับทุกคนด้วยความเป็นสุขที่ใจเรา ใจที่ยิ้มได้ใบหน้าก็ยิ้มได้ ถ้าใจที่แห้งแล้ง ใบหน้าก็แห้งแล้ง จงยิ้มในใจอยู่เสมอ ไม่ว่าชีวิตของเราจะเป็นอย่างไร ในปัจจุบันนี้ บางคนก็ดี บางคนก็ไม่ค่อยดี กำลังต่อสู้ที่ใจ กำลังท้อแท้อยู่ ก็ขอให้จำไว้ว่าสักวันแล้วมันก็ผ่านไปนะ ขอให้ใจของเรานั้นอดทนให้ได้ ผ่านให้ได้ ในแต่ละวินาที นาทีชั่วโมง แต่ละวัน สุดท้ายไม่มีอะไรอยู่ได้นาน ทุกอย่างก็จะจบ ใจของเราก็ผ่านพ้นได้ จิตที่ฝึกดีแล้วย่อมนำสุขมาให้ เมื่ออยู่กับทุกข์ได้โดยไม่ทุกข์ อยู่กับทุกข์แล้วทุกข์ก็ดับไปต่อหน้าต่อตาเรา นิโรธความพ้นทุกข์ได้เกิดขึ้นในอริยสัจสี่ ความ มันไม่มีอะไรจะทุกข์แล้วเพราะมันถึงที่สุดแห่งทุกข์แล้ว ทุกข์กลายเป็นไม่ทุกข์ไปแล้วนั่นล่ะ อยู่กับทุกข์ให้ได้ เมื่อทุกข์ผ่านไปอยู่ ได้ใจสบายก็ขอเป็นกำลังใจให้ทุกคนทุกท่าน ความทุกข์ไม่ได้อยู่นาน ที่อยู่นานเพราะใจเรายึดทุกขอ ความทุกข์สามารถเปลี่ยนเป็นความสุขได้ แม้ความสุขนั้นไม่ได้ดับไป เพียงเราเข้าใจแล้วอยู่กับทุกข์ ยอมรับทุกขอใจก็เป็นสุขแล้ว ทุกข์ไม่ได้ดับแต่เข้าใจทุกข์อยู่กับทุกข์ใจก็เป็นสุขแล้วนะ ขออนุโมทนาบุญทุกท่านที่ได้ตั้งใจฟังธรรมในวันนี้ ขอความสุขความสวัสดีความมีมงคล ความสมบูรณ์พูนผลทำทรัพย์ภายนอกทรัพย์ภายใน โภคทรัพย์และอริยทรัพย์จงมีแต่ทุกท่านด้วยเทอญ

ขอเจริญพรคุณโยมทั้งหลายที่กำลังรับชมรับฟังธรรมะอยู่ในในขณะนี้นะ คนที่มีความทุกข์มากๆจิตจะไม่ค่อยเบิกบาน ดังนั้นเราต้องมีสติ ค่อยๆแก้ไขอารมณ์จิตของเรา พอมันเศร้าหมองมากๆ มันก็อยู่ไม่เป็นสุข อยู่แบบชีวิตนี้มันไม่กระตือรือร้น จิตใจของเรามันห่อเหี่ยวลงไป ต้องหาวิธีจะให้จิตของเราเบิกบานขึ้นมา ลองดูจิตของเราซิ เป็นยังไงมันเป็นกุศลหรืออกุศล มันมีความสุขหรือความทุกข์ เราต้องรู้ตลอดของเรา คือเรารู้ของเรานะ แก้ไขของเรา หากเราไม่ฝึกจิตไว้ให้ดีนะ ยามมีปัญหาหรือมีอุปสรรคในชีวิต จะดูเป็นเรื่องใหญ่โต แล้วก็เกิดความท้อแท้ ไม่อยากได้อยากดีอะไร หรือมันเหนื่อยล้าเกินไป ที่จะก้าวเดิน สำคัญคือกำลังใจ กำลังใจที่ต้องฝึกฝนขึ้นมา ยิ้มยอมรับทุกสิ่ง แล้วก็เมตตาทุกสิ่ง เข้าใจทุกสิ่ง ทุกคน ให้อภัย แม้คนที่ไม่เข้าใจเรา หรือคนที่คิดไม่ดี พูดไม่ดี ทำไม่ดีกับเรา เราก็อภัยให้ได้เสมอ แม้เผลอไปบ้างก็ไม่เป็นไรนะ ก็รีบกลับมาให้ไว

ก็ขอให้กำลังใจทุกคน ทุกคนก็มีความสำคัญทุกคน อย่างน้อยเราก็รู้จักผ่อนทุกข์ให้ผู้อื่นด้วยความเมตตาและสงสาร มีแต่ความปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์ ดังนั้นที่เราเป็นทุกข์กันอยู่ ยังมีผู้ที่เป็นทุกข์มากกว่าเราอีกมากมาย ดังนั้นความทุกข์ของเรา บางทีถ้าเทียบกับคนอื่นก็ไม่ได้มากอะไรนะ บางทีเราก็โชคดีแล้วที่เรายังมีชีวิตอยู่กัน ยังมีบ้านให้อยู่ ยังมีอาหารให้กิน ก็ให้เรามองความเป็นจริงของชีวิต แท้จริงเราเกิดมาเพื่ออะไร แล้วเราต้องการอะไร

พระพุทธเจ้าทรงสอนเราว่า ความเกิดแก่เจ็บตายนั้นเป็นทุกข์ ไม่ทราบว่าเราเข้าใจกันหรือยัง เกิด แก่ เจ็บ ตาย นั้นเป็นทุกข์ แม้ความสมหวังในทางโลกทั้งหลาย การมีเงินทอง มีชื่อเสียง เกียรติยศ ลาภ ยศ สรรเสริญ อะไรก็ตามมันก็ไม่ใช่ความสุขที่แท้จริงนะ มันเป็นของมาชั่วคราว แล้วความสุขที่แท้จริงคืออะไรล่ะ เราต้องหาความสุขที่แท้จริงในจิตใจของเรา คือความสงบเย็นและเมตตาเสมอ ฝึกจิตของเราให้ยอมรับกับทุกสิ่งที่เกิดขึ้นได้ ไม่ใช่ต้องได้ทุกสิ่งที่ตัวเองอยากได้ แล้วเวลามันไม่ได้ล่ะ ถ้าได้มาแล้วมันไม่เป็นดั่งที่คิดล่ะ เราก็ยิ่งเจ็บปวดนะ ยังไงก็พยายามรักษาจิต เจริญเมตตา พุทธานุสติ ก็คือคิดถึง ระลึกถึงพระพุทธเจ้าอยู่เสมอเราจะไม่เดียวดายนะ

ขอเจริญพร คุณโยมทั้งหลาย ที่กำลังรับชม รับฟังธรรมะ อยู่ในขณะนี้นะ ให้สังเกตจิตใจของเรา จิตเมื่อเรามีสติ ความระลึกได้ รู้ทัน สิ่งที่มากระทบภายนอก ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกรู้กลิ่น ลิ้นรู้รส กายสัมผัสเย็นร้อนอ่อนแข็ง จิตคิดนึกอารมณ์ใดที่เกิดขึ้น เมื่อเรารู้ทัน เราจะไม่ปรุงแต่ง ไม่หวั่นไหวตาม ใจของเราก็คงสงบ เหมือนตอนนี้คนหลายคนอยู่ในห้องเดียวกันเนี่ย

ถ้าทุกคนสงบ ก็จะเงียบ ความเงียบเราได้ยินเสียงความเงียบด้วยนะ มัน วิ้ง วิ้ง วิ้ง วิ้ง แต่ถ้าคนใดคนหนึ่งพูด หรือฟุ้งซ่าน ความสงบมันก็จะถูกทำลายลงไป

ความรู้สึกที่เกิดขึ้นภายในจิตใจของเรา เยอะแยะมากมาย เช่นฟุ้งซ่าน เศร้าหมอง บางทีก็มีความโกรธ มีความไม่พอใจ บางก็มีความอิจฉา มีความน้อยใจ เพียงแต่เราไม่ดูให้ชัดน่ะ มันเยอะจนจับไม่ทัน แต่บางคนก็ไม่เคยจับ ก็ทุกข์ทีนี้ พอกิเลสมันเยอะเข้า เยอะเข้า จัดการไม่ได้ ต้นเหตุแห่งความทุกข์ก็คือเจ้าตัณหาเนี่ยแหละ ตัณหา ๓ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา มันเป็นเหตุให้เราเกิดความทุกข์ กามตัณหา ก็คือ ติดในรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส กามคุณ ๕ ภวตัณหา อยากมี อยากเป็น อยากได้ ในสิ่งที่ตัวเองชอบน่ะ วิภวตัณหาไม่อยากมี ไม่อยากเป็น ไม่อยากได้ ไม่อยากรับเข้ามา สิ่งที่ตัวเองไม่ชอบ เหมือนอาหารเหมือนกัน อาหารนี้เราชอบ เราก็อยากกินอันนี้เราไม่ชอบเราก็ไม่อยากกิน เราไม่ชอบคนนี้เลย ไม่อยากเจอหน้า ไม่อยากคุย แต่เราชอบอีกคน เจอคนนี้เรารู้สึกถูกใจเราก็อยากคุยด้วย นี่คือเราจะเข้าไปเห็น เข้าไปรู้สึกในอารมณ์ สภาวธรรม ที่มันเกิดขึ้นภายในจิตใจของเรา ทีนี้เมื่อเรารู้ทัน เราดับได้ ปล่อยวางมันได้ เราก็จะไม่ทุกข์แล้วนะทีนี้ เพราะต้นเหตุเพราะเราเนี่ย หาเหตุมันไม่เจอน่ะล่ะ พวกนี้บางทีก็ยังไม่รู้ว่าการตามใจตัวเองมันเป็นทุกข์อย่างยิ่งนะ มันไปเพิ่มกิเลสให้มันมีกำลังขึ้นมา เราต้องรู้จักคำว่าผิดหวังบ้าง ให้ผิดหวังกับสมหวังมันเสมอกัน บางทีมันจะให้อะไรมันได้ดังใจเราทุกเรื่องเนี่ย มันไม่ได้หรอกนะโลกใบนี้ บางทีมันก็ต้องมี คิดแล้วมันก็ไม่ได้อย่างที่เราคิด เราก็มีหน้าที่ทำใจให้ได้ทุกเรื่องแล้วกัน ที่มันเกิดขึ้นมาในจิตใจและเหตุการณ์ทั้งหลาย แต่ทรมานนะ ปรารถนาสิ่งใดไม่ได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์ เราอย่าตามใจตัวเองเกินไป วันข้างหน้าจิตมันจะอ่อนแอ อะไรกระทบแล้วมันก็จะรับมือไม่ไหวนะ พอสมควรแก่เวลานะ ขอให้มีความสุข สมหวังในสิ่งที่ดีทั้งทางโลกและทางธรรมจนถึงพระนิพพานทุกท่านทุกดวงจิตด้วยเทอญ

เจริญพรคุณโยมที่กำลังรับฟังรับชม การที่เราอยู่ต่างแดนเนี่ย บางครั้งเนี่ยมันไกลบ้าน บางทีก็เหงา บางทีก็ต้องเจอปัญหาเจออุปสรรคเยอะ ถ้าเราฝึกสติได้ รู้จัก รู้ทันความคิดอารมณ์ของเราพยายามไม่ให้อกุศลจิตมันเกิดขึ้น ถ้าให้ง่ายเราก็มีเมตตาต่อทุกคน

ความเมตตาเนี่ยเราจะ คิดดีพูดดีทำดี จิตใจของเราก็อ่อนโยนนุ่มนวลด้วย มันเป็นธรรมดานะในชีวิต เดี๋ยวมันก็มีอะไรกระทบบ้าง สมหวังผิดหวัง ก็เป็นเรื่องปกติ เวลาสมหวังก็อย่าประมาท เวลาผิดหวังก็อย่าพึ่งท้อแท้ ก็พยายามเดินหน้า บางอย่างเนี่ย บางที เอ้ทำไมเขา บางคนไม่เข้าใจเรา เราก็ลองฝึกว่า เออเขาไม่เข้าใจเราก็ไม่เป็นไร แต่ขอให้เราเข้าใจทุกคนเมตตาทุกคน ใจของเรามันก็คงไม่ทุกข์ไม่ลำบากเกินไป

พยายามไม่ทำให้ใครทุกข์กับเรานั่นหละ จะคิดพูดทำสิ่งใดมันเนี่ยเขาเรียกสำรวมระวังในทุกๆ เรื่อง อะไรที่เกิดขึ้นแล้วเรารู้สึกเราทำใจได้ มันก็สบายใจนะ เหมือนเราอยู่กับปัจจุบัน อยู่กับ ไม่เครียดหนะ บางทีมัน มันไม่ได้ดั่งใจเรา เราก็อย่าไปทุกข์ใจกับมัน เข้าใจทุกคน ทำใจให้ได้ทุกเรื่อง เหมือนเราทำธุรกิจหนะ เอวันนี้ทำไมลูกค้าน้อย ก็เป็นธรรมดานะ มันมีมากมีน้อยก็ดูตามจังหวะ อยู่ที่ไหนก็ทำใจให้ได้ให้มันมีความสุขทุกที่อะนะ มองทุกคนด้วยความเมตตาและบริสุทธิ์ เราจะมองเห็นแต่ความดีของทุกคน แม้กระทั่งเรามองเห็นสิ่งไม่ดีเราก็ไม่จำเป็นต้องเอาเก็บเข้ามาหรือมองให้เกิดความรู้สึกที่ไม่ดีในใจกับเรา จิตใจของเราก็บริสุทธิ์ แล้วก็มีความสุข มันจะเบา อ่อนโยนนุ่มนวล เวลามีปัญหาอะไรเนี่ย มันจะแก้ไขด้วยความประนีประนอม ความรู้สึกเห็นอกเห็นใจผู้อื่น มันก็เหมือนเรามองโลกในแง่ดี คิดบวก พอคิดบวก จิตใจของเราก็เป็นกุศล ก็เปิดบัญชีบุญ ความดีหรือกรรมดีที่เราเคยทำมานะ มันก็จะส่งผลให้ จะ ทำอะไรก็ประสบความสำเร็จ ทั้งทางโลกและทางธรรม บางทีเราก็มีเมตตาจิต ใครมามีความทุกข์มาขอให้เราช่วยเหลืออะไรต่างๆ บางครั้งมันเหนื่อยบางครั้งเรากำลังยุ่ง บางทีเราก็หงุดหงิด แล้วก็ไม่อยากจะช่วยบางที ปัดๆเรื่องไป แต่ถ้าจิตใจอ่อนโยนเนี่ย จะมองความทุกข์ของผู้อื่นเป็นสิ่งสำคัญ ก็พยายามที่จะช่วยเหลือแบ่งเบาความทุกข์เขานั่นหล่ะ พอสมควรแก่เวลานะ ขอให้มีความสุขสมหวังในสิ่งที่ดีทั้งทางโลกทั้งทางธรรมจนถึงพระนิพาน ทุกท่านทุกดวงจิตด้วยเทอญ