W Polsce znajduje się 13 teatrów operowych. W Niemczech ponad 80, co daje naszemu zachodniemu sąsiadowi gigantyczną przewagę, ale także zapewnia mu pozycję operowej potęgi na świecie. Liczy się, że 1/3 wszystkich przedstawień operowych na świecie granych jest właśnie w Niemczech. Na tamtejszych scenach nie brakuje polskich śpiewaków. O tym, co znaczy związać się z niemieckim teatrem operowym, jakie niesie to wyzwania, co daje w życiu, a co zabiera, rozmawiam ze śpiewakiem, barytonem Pawłem Konikiem, absolwentem Katowickiej Akademii Muzycznej i solistą Staatsoper Stuttgart od sezonu 2018/2019.

Czym jest autentyczność w wykonywaniu muzyki dawnej i co z ma z nią wspólnego zmartwychwstanie kompozytora, czyli odwrotność „śmierci autora”? Czy autentyczność można stopniować? Co decyduje o tym, że jedno wykonanie przeżywamy, a innego po prostu słuchamy? Czy historyczna precyzja nie odbiera nam metafizycznego odczuwania wykonywanej muzyki? O tym w specjalnym wielkanocnym odcinku podcastu rozmawiam z Karoliną Kolinek-Siechowicz, moją koleżanką z redakcji „Ruchu Muzycznego”, specjalizującą się w muzyce dawnej, doktorantką na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego.

Artykuł, który sprowokował naszą rozmowę, znajduje się tutaj, a artykuły Karoliny w „Ruchu Muzycznym”, które polecamy, tutaj i tutaj.

„Komponowanie zawsze będzie echem inspiracji; improwizacja jest żywą inspiracją, czymś, co dzieje się właśnie w tym momencie. Nie bój się błędów. Nie ma czegoś takiego” – mówił Miles Davies. O sile improwizacji jako naturalnym sposobie tworzenia muzyki, o jej miejscu w edukacji muzycznej, o tym, czy lepiej jest improwizować samemu czy w zespole i o wielu innych impro-tematach rozmawiam ze znanym i lubianym gościem mojego podcastu – gitarzystą, improwizatorem i kompozytorem Michałem Lazarem.

W odcinku słuchamy m.in. fragmentów jego debiutanckiej solowej płyty „Z miasta historie”, a także fragmentu improwizacji „Blokersi”, nagranego wspólnie z Aleksandrem Wnukiem i Wiktorem Krzakiem, zrealizowanego w ramach Partnerstwa dla muzyki 2.0 dla Krakowskiego Biura Festiwalowego.

O blaskach i cieniach rynku fonograficznego, o tym, dlaczego w Polsce muzycy płacą za produkowanie swoich płyt (i to niemało), komu się ten interes opłaca, kto na nim traci, jak nagrać dobrą płytę, jak płyt potrzebujemy, a które omijamy szerokim łukiem – o tym wszystkim rozmawiam z Adamem Suprynowiczem krytykiem muzycznym dziennikarzem radiowym przez latach związanym z Polskim Radiem, laureatem Złotego Mikrofonu.

Podobno to najlepsza z oper Pucciniego. Jedyna, której nie ukończył, jedyna, w której tytułowa bohaterka nie umiera i jedyna z tak dużym udziałem chóru. O „Turandot” rozmawiałem z reżyserką Karoliną Sofulak oraz z kierownikiem muzycznym Opery Krakowskiej Tomaszem Tokarczykiem na kilka dni przed pierwszym wystawieniem dzieła w historii tego teatru. Odcinek jest zapisem spotkania z publicznością, które poprowadziłem w ramach cyklu „Inspiracje”.

Moim gościem jest Yaroslav Shemet, kierownik artystyczny Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej oraz wykładowca Akademii Muzycznej w Poznaniu. Po ponad dwóch tygodniach rosyjskiej agresji na Ukrainę, rozmawiamy o Charkowie i krzywdach tego miasta, o tym, że średnio co 50-70 lat pacyfikowana jest kultura ukraińska, a mimo to znalazła wiele sposobów na przetrwanie i obronienie swojej niepodległości. Wspominamy wielkich ukraińskich kompozytorów i ich walkę o własną tożsamość. Mówimy także o bojkocie kultury rosyjskiej i o tym, dlaczego w czasie wojny trudno o szarości i półśrodki.

Pretekstem do naszej rozmowy jest koncert „Solidarni z Ukrainą”, który odbędzie się 18 marca w Filharmonii Śląskiej. Wieczór całkowicie wypełni muzyka ojczyzny Yaroslava Shemeta, a wystąpi on sam za dyrygenckim pulpitem, Orkiestra FŚ oraz znakomita ukraińska skrzypaczka Eva Rabchevska.

Rosja dokonała agresji na Ukrainę. Trudno zajmować się muzyką, gdy media zalewają nas tysiącami niepokojących, czy wręcz przerażających informacji i gdy zastanawiamy się, co dzieje się z naszymi sąsiadami na wschodzie.  Przysłowie mówi, że nie czas żałować róż, gdy płoną lasy. My jednak podejmiemy tę próbę, choćby po to, by obalić jeden z argumentów użytych przez agresora w stosunku do Ukrainy, że to kraj tak naprawdę bez własnej tożsamości, pozbawiony własnej kultury.

Dlatego właśnie muzyce ukraińskiej poświęcam dzisiejszy odcinek. Moim gościem jest kompozytor Romuald Twardowski, od wielu lat związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym, jeden z najwybitniejszych twórców muzyki chóralnej w Polsce, wieloletni przewodniczący jury Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej Hajnówka w Białymstoku, znawca i twórcy muzyki cerkiewnej, mający liczne kontakty muzyczne na wschodzie, gdzie jego muzyka była i jest wykonywana.

Audycja została przygotowana specjalnie dla radia JAZZKULTURA i została wyemitowana 25.02.2022, w drugi dzień wojny.  

Wiolonczela ma w sobie intymność, liryzm i śpiewność. W „Traktacie o łuskaniu fasoli” Wiesław Myśliwski pisał, że „potrafi się dobrać do najczulszych strun w człowieku. Jakby to, co najgłębsze, nieodgadnione, kryło się w dźwiękach”. Czy tak faktycznie jest, czy to przesada? O instrumencie, repertuarze, ikonicznych wiolonczelistach, ale także o Loli i Hauserze, rozmawiam z Adamem Krzeszowcem, koncertmistrzem NOSPR, solistą, kameralistą (współtworzy słynny Polish Cello Quartet) i wykładowcą Akademii Muzycznej w Katowicach.

Małgorzata Sarbak to jedyna w Polsce posiadaczka fortepianu tangentowego – niegdyś bardzo popularnego instrumentu, łączącego cechy klawesynu i wczesnych fortepianów. Gosia opowiada, jak go zdobyła – to mrożąca krew w żyłach historia z tajemniczym irańskim handlarzem instrumentami w roli głównej. Rozmawiamy także o Chopinie, który „odłączony” od Steinwaya, może ukazać zupełnie nieznane oblicze. Aby to udowodnić, prezentujemy nagrania, których dokonała moja Gościni, pochodzące z cyklu recitali „Podaj PIN do Chopina”, emitowanych przezPolskie Radio Chopin. Całego recitalu można posłuchać tutaj.

Tomasz Sowa, Paulina Woś i Martyna Zakrzewska w porywającej rozmowie odbywanej w tajemniczym miejscu (okazuje się na końcu odcinka, co to za miejsce) opowiadają o debiutanckiej płycie Spółdzielni muzycznej contemporary ensemble, na którą zespół kazał nam czekać aż sześć lat, a która ukazała się nakładem wydawnictwa DUX. Jak piszą artyści, „znalazły się na niej kompozycje, które ukształtowały tożsamość zespołu i zahartowały naszego muzycznego ducha. Ansambl balansuje z jedną nogą w klasyce XX wieku, a drugą w dźwiękowo-performerskich eksperymentach.”