แร่หายาก หรือ ‘แรร์เอิร์ธ’ ที่ทั่วโลกกำลังต้องการ ทำให้ประเทศเมียนมาที่พบแร่เหล่านี้จำนวนมาก กำลังเนื้อหอมโดยเฉพาะในหมู่ชาติมหาอำนาจ ท่ามกลางสงครามการค้า-สงครามเทคโนโลยีโลกที่ดุเดือด และยังทำให้กลุ่มกองกำลังชาติพันธุ์บางกลุ่ม รวมถึงกองทัพเมียนมา ต่างก็พยายามแย่งชิงแหล่งแรร์เอิร์ธ เพื่อชิงอำนาจต่อรองและความได้เปรียบในห้วงสงครามกลางเมือง

.

ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์โลกและความขัดแย้งการเมืองภายใน จึงล้วนทำให้อุตสาหกรรมเหมืองแรร์เอิร์ธในเมียนมาขยายตัวถึงขีดสุด ทว่ามันก็กำลังสร้างปัญหาให้ชาวบ้านอย่างใหญ่หลวงในรูปของมลพิษที่กระทบทั้งสุขภาพและปากท้องของผู้คน และปัญหานี้ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวเรา เพราะมันยังลามมาส่งผลกระทบถึงคนไทยด้วย

.

เรื่องราวเป็นอย่างไร ชวนฟังใน ASEAN บ่มีไกด์

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย

เบน-วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

โฉมหน้าของ ครม.อนุทิน 1 เป็นที่ชัดเจนหลังมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเมื่อช่วงเช้าวันที่ 19 กันยายน ก่อนจะต้องเข้าสู่ขั้นตอนการถวายสัตย์ฯ แถลงนโยบายต่อรัฐสภา และเข้ารับหน้าที่อย่างเต็มตัวพร้อมคำมั่นที่จะยุบสภาภายใน 4 เดือน

.

แต่ในระยะเวลาที่สั้นเพียง 4 เดือนนี้ ก็มีโจทย์มากมายที่ท้าทายรัฐบาล โดยเฉพาะโจทย์ด้านเศรษฐกิจ ท่ามกลางสถานการณ์โลกที่กำลังผันผวนอย่างหนัก และภาวะเศรษฐกิจไทยที่ก็ไม่ได้สู้ดีนัก

.

แล้วเราควรคาดหวังอะไรกับเศรษฐกิจไทยภายใต้รัฐบาลของนายกฯ อนุทิน ชาญวีรกูล ที่จะมีอายุขัยแค่ 4 เดือน? วันโอวัน ชวน ดร.ฐิติมา ชูเชิด ผู้บริหารฝ่ายวิจัยเศรษฐกิจมหภาค ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB EIC) มาพูดคุยเรื่องนี้

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

ตลอดสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเพื่อไทยได้ผลักดันนโยบายเรือธงอย่าง ‘ซอฟต์พาวเวอร์’ ด้วยงบประมาณมหาศาล อย่างไรก็ตาม หลังจากแพทองธาร ชินวัตร พ้นตำแหน่งนายกฯ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์ก็สิ้นสภาพ แต่ยังมีงบประมาณปี 2569 ผ่านสภาไปแล้วกว่า 3,900 ล้านบาท ซึ่งจะกระจายไปยังหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง

.

ต่อมาสถานการณ์การเมืองไทยพลิกผันเมื่ออนุทิน ชาญวีรกูล ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกฯ ซึ่งต้องยุบสภาภายใน 4 เดือนตาม MOA ระหว่างพรรคภูมิใจไทยกับพรรคประชาชน ทำให้รัฐบาลต้องให้ความสำคัญกับนโยบายเร่งด่วน เช่น ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา และเศรษฐกิจ โดยเตรียมนำนโยบายคนละครึ่งกลับมาใช้เพื่อกระตุ้นการจับจ่ายของประชาชน ด้วยงบประมาณ 25,000 ล้านบาท

.

ส่วนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์นั้น คาดว่าอาจจะมีการสานต่อ แต่จนถึงตอนนี้ยังไม่เห็นทิศทางชัดเจน 101 In Focus สัปดาห์นี้ จึงชวนย้อนสำรวจว่าตลอดระยะเวลาที่ผ่านมานโยบายซอฟต์พาวเวอร์ต้องใช้ต้นทุนมากแค่ไหน ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมายหรือไม่ และควรเดินหน้าต่ออย่างไรให้ยั่งยืน

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย

ณัชชา สินคีรี กองบรรณาธิการ The101.world และ

วจนา วรรลยางกูร บรรณาธิการ The101.world

.

📒 อ่านบทความเพิ่มเติม: https://www.the101.world/101-in-focus-ep-295/

การผงาดขึ้นในฐานะแกนนำรัฐบาลส่งผลให้พรรคภูมิใจไทยกลายเป็นพรรคการเมืองที่ ‘เนื้อหอม’ ที่สุด และกำลังจะกลายเป็นพรรคการเมืองหลักในสนามการเมือง ในขณะที่พรรคอื่นๆ ต่างต้องปรับขบวนรับมือความท้าทายและแรงเสียดทานที่เกิดขึ้น

.

การเมืองไทยกำลังปรับและขยับขั้วครั้งใหม่ การจะบอกว่า ใครอยู่ตรงจุดไหน ไม่ใช่เรื่องง่ายและอาจไม่สามารถขีดได้ชัด คำถามคือ ในภูมิทัศน์การเมืองแบบนี้ อะไรคือโจทย์ของการเลือกตั้งใหม่ที่กำลังจะมาในปี 2569

.

ตีโจทย์อนาคตการเมืองไทยและการเลือกตั้ง 69 ใน ‘ค.การเมือง’ รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ

.

ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

.

ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน’ The101.world

ข้อหา ‘ล้มล้างการปกครอง’ คือกลไกที่มีไว้ให้รัฐธรรมนูญปกป้องตัวเองได้... แบบใด? ถึงยังได้ถูกฉีกซ้ำแล้วซ้ำอีก สรุปแล้วสิ่งนี้มีไว้ปกป้องอะไร? จากใครกันแน่? ชวนย้อนดูประวัติศาสตร์ 19 ปีของคดีล้มล้างการปกครองในไทยแลนด์กับพวกเราในรายการ Policy What!

.

เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้!

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย

ชลธิชา ทักษิณาเวศน์ กองบรรณาธิการ The101.world และ

วรดร เลิศรัตน์ นักวิจัย 101 PUB

.

📒 อ่านบทความเพิ่มเติม: https://www.the101.world/policy-what-ep-41/

สัปดาห์ที่ผ่านมา ประเทศเล็กๆ อย่างเนปาล กลายเป็นที่สนใจของทั่วโลก เมื่อมวลชนที่นำโดยคนรุ่นใหม่ ออกมาประท้วงต่อต้านการสั่งแบนโซเชียลมีเดีย รวมไปถึงแสดงความไม่พอใจต่อปัญหาการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ที่หมักหมมมานาน ก่อนที่การประท้วงจะแปรเปลี่ยนไปเป็นสถานการณ์จลาจล

.

อย่างไรก็ตาม การประท้วงที่เนปาลอาจเป็นเพียงภาพสะท้อนของปรากฏการณ์ใหญ่เท่านั้น เพราะในภูมิภาคเอเชียใต้ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ก็เคยมีเหตุการณ์คล้ายกันที่ศรีลังกาและบังกลาเทศ จนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งใหญ่ในทั้งสองประเทศ

.

วันโอวันชวน ศุภวิชญ์ แก้วคูนอก คอลัมนิสต์ประจำ The101.world และนักวิชาการที่สนใจศึกษาภูมิภาคเอเชียใต้ มาวิเคราะห์ถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในเนปาล และเอเชียใต้ในภาพใหญ่ ในช่วงเวลานี้

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

ในที่สุดศาลรัฐธรรมนูญก็ชี้ชัดแล้วว่า ในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ทำประชามติ 2 ครั้งได้ แต่ต้องถาม 3 เรื่อง (เรื่องที่ 1 และ 2 ถามพร้อมกันได้) ปมปัญหานี้จึงถูกคลี่คลายไป แต่ศาลกลับเพิ่มปมปัญหาใหม่ขึ้นมาแทน

.

“รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” ถ้อยความนี้จากคำวินิจฉัยเมื่อวันที่ 10 กันยายน 2568 สามารถตีความได้หรือไม่ว่า ประชาชนไม่สามารถเลือกตั้ง สสร. มาร่างรัฐธรรมนูญใหม่ได้ แล้วคำวินิจฉัยนี้จะส่งผลต่อ MOA ของพรรคประชาชนและภูมิใจไทยอย่างไร ภายในระยะเวลา 4 เดือน กระบวนการร่างรัฐธรรมนูญใหม่จะเริ่มต้นได้หรือไม่

.

ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน’

.

ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

กว่าสามปีแล้วที่ผู้คนในกรุงเทพฯ ได้รู้จักและใช้งานระบบร้องเรียนปัญหาเมืองอย่าง Traffy Fondue ซึ่งเชื่อมต่อเสียงสะท้อนปัญหาจากประชาชนเข้ากับหน่วยงานผู้รับผิดชอบโดยตรง ทำให้ปัญหาที่อาจอยู่ตามซอกหลืบของเมือง มีโอกาสได้ได้รับการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมและทันท่วงที

.

ทว่าการแก้ไขปัญหาผ่านระบบ Traffy Fondue กลับไม่ได้มีเพียงเสียงชื่นชม แต่ยังมาพร้อมข้อวิจารณ์ถึงความล่าช้าและข้อกังขาถึงความยั่งยืนในการแก้ไขปัญหา

.

101 In Focus สัปดาห์นี้ พูดคุยถึงข้อจำกัดในการแก้ไขปัญหาเมืองที่ถูกร้องเรียนผ่าน Traffy Fondue ซึ่งสะท้อนภาพโครงสร้างอำนาจที่ซ้อนทับและความสลับซับซ้อนของปัญหาที่อยู่ในชีวิตประจำวันของชาวกรุง

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย

เพ็ญพิชชา มุ่งงาม กองบรรณาธิการ The101.world และ

ศุภวิชญ์ ศิริสวัสดิ์วัฒนา กองบรรณาธิการ The101.world

.

📒 อ่านบทความเพิ่มเติม: https://www.the101.world/101-in-focus-ep-294/

การต้องเข้าไปอยู่ในเรือนจำอย่างเป็นทางการครั้งแรกของ ‘ทักษิณ ชินวัตร’ นับเป็นภาพประวัติศาสตร์ของการเมืองไทยร่วมสมัยอย่างไม่อาจปฏิเสธได้ และยังเป็นอีกฉากใหญ่ของความขัดแย้งทางการเมืองที่ลากยาวกว่า 20 ปี โดยมีทักษิณเป็นตัวละครเอกตลอดเรื่อง

.

วันนี้การเมืองไทยกำลังเข้าสู่ ‘ยุคหลังทักษิณ’ — คำถามที่ถูกตั้งซ้ำแล้วซ้ำเล่า และครั้งนี้อาจไม่ใช่ครั้งสุดท้าย

.

แล้วเกมอำนาจหลังจากนี้จะเดินต่อไปแบบไหน? วิเคราะห์การเมืองงการเมืองไทยกันแบบสดๆ กับ ‘ค.การเมือง’ รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนะขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ

.

ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

การผงาดขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ของ อนุทิน ชาญวีรกูล ไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมายจนเกินจินตนาการ แต่หากมองย้อนกลับไปเพียงหนึ่งเดือนก่อนหน้า คงมีไม่กี่คนที่กล้าฟันธงว่า อนุทิน และพรรคภูมิใจไทย จะขยับมาถึงจุดนี้ได้จริง

.

ท่ามกลางการต่อรองทางอำนาจและการบลัฟกันอย่างเข้มข้นในเกมการเมือง อะไรคือปัจจัยที่ทำให้ผู้เล่นการเมืองที่ถือ ‘ไพ่ต่ำ’ กว่าเซียนการเมืองพรรคอื่น สามารถชนะเดิมพันใหญ่ในท้ายที่สุด

.

วันโอวันชวน น.ต.ศิธา ทิวารี อดีตสมาชิกพรรคไทยสร้างไทย และนักโป๊กเกอร์อาชีพ มาวิเคราะห์เกมและวิถีการเมืองของอนุทิน ชาญวีรกูล และพรรคภูมิใจไทย – อนุทินเป็นคนแบบไหนและจะเป็นผู้นำแบบไหน พรรคภูมิใจไทยจะให้ความสำคัญกับอะไร และการเมืองจะเดินหน้าแบบไหนในวันที่ ‘หนู’ เริ่มมีโอกาสถือไพ่ใหญ่กว่าเดิม

.

🎙️ ดำเนินรายการโดย อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล