We spreken met een van de beste Nederlandse politiek journalisten over zijn essay 'Duidelijkheid'. In gesprek met Meeus onderzoeken we het gevaar van te duidelijke taal, die niet overeenkomt met de realiteit van het bestuur.

In zijn essay voor de Maand van de Filosofie beschrijft Meeus hoe de middenpartijen, na de opkomst van Fortuyn in 2002, steeds simpeler en duidelijker taal zijn gaan gebruiken, in navolging van Fortuyn zelf. Dit doen ze onder druk van verschillende factoren, waaronder medialogica, de opkomst van het internet, scoringsdrang, kortere aandachtspannes bij kiezers en een toename van kiezers die snel van partij wisselen. Politici worden eigenlijk duidelijker dan de realiteit toelaat.

De voortrekker van deze nieuwe duidelijkheid is Geert Wilders. De rest volgt zijn duidelijke taal. Wilders vermijdt mistige formuleringen en jargon en kiest consequent voor duidelijkheid. Het antwoord op complexe vraagstukken is volgens hem altijd: nog meer duidelijkheid en vereenvoudiging van problemen en oplossingen.

De gevolgen van deze ontwikkeling voor de democratie zijn aanzienlijk. Onze complexe democratische rechtsstaat vereist juist matiging, compromissen en nuance, terwijl duidelijkheid radicalisering stimuleert. Duidelijkheid wordt vaak gezien als een manier om dichter bij de burger te komen, maar in werkelijkheid drijft het politici juist verder van de burger af, omdat de politieke taal steeds meer los lijkt te staan van de daadwerkelijke manier waarop het land wordt bestuurd.

De gekte van de week hebben we deze week gelaten voor wat hij is, omdat de werkelijkheid al gek genoeg is.

Deze aflevering werd gemaakt met ondersteuning van Wim Brons van remotepodcast.nl. Een aanrader voor als je op afstand een podcast wil maken met fantastische geluidskwaliteit.

Wil je ons steunen? Dat kan: je kunt vriend van de show worden: 
https://vriendvandeshow.nl/studio-tegengif

***SHOWNOTES***

Tom-Jan Meeus, ‘Duidelijkheid’ (2024)

https://uitgeverijpluim.nl/essay-van-de-maand-van-de-filosofie

Tom-Jan Meeus, ‘De grote Amerika show’ (2012)

https://www.bol.com/nl/nl/p/grote-amerikashow/9200000008614503/?bltgh=gXWMVhSClDIX7yZsdvJOcQ.2_12.13.ProductImage

Hoofdlijnenakkoord tussen de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB

https://www.kabinetsformatie2023.nl/documenten/publicaties/2024/05/16/hoofdlijnenakkoord-tussen-de-fracties-van-pvv-vvd-nsc-en-bbb