Minder ammoniak-, maar vooral minder methaanemissie levert geld op. Het is voor Anton Stokman uit Koudum (Frl.) een belangrijke reden om te investeren in een mono mestvergister, waarbij het methaangas na opwerking rechtstreeks aan het gasnet wordt geleverd. “Methaan gebruiken die in mest zit is zo logisch, waarom zou je dat niet doen? Daar wordt je klimaatvoetafdruk beter van, dus je hebt meer perspectief bij de afzet van je melk.” In deze 10e podcast vertelt de Friese melkveehouder alles over zijn beweegredenen, de businesscase en de uitdagingen waar hij mee te maken kreeg en krijgt.

“Wij willen toe naar een meer gesloten kringloop. Met minder input, zodat we minder afhankelijk zijn van andere partijen.” Dat zegt boerin Marjolein Feiken in de 9e stikstofpodcast van Alfa Accountants. Michel de Haan van Wageningen Livestock Research en verbonden aan het project ‘Koe & Eiwit’ waar Feiken aan mee doet, ziet veel kansen voor melkveehouders. “Begin met het rantsoen; dat ligt het dichts bij je als boer en manager en ik vermoed dat je ook kosten kunt besparen.” Een levendige podcast over hoe je als melkveehouder via minder eiwit in je totale rantsoen én veel weidegang je kringloop meer kunt sluiten, efficiënter omgaat met je eigen geteelde eiwit en zo zorgt voor een lagere ammoniakemissie.

Via weidegang en verlaging van het ruweiwit gehalte in het rundveerantsoen kun je de ammoniakemissie tot wel 57% verminderen. Dat is niet alleen wetenschappelijk, maar óók juridisch aan te tonen. Dat zeggen Yvonne Verbeek-Schilder (wetenschapper) en Frank Verhoeven (eigenaar) van adviesbureau duurzame landbouw Boerenverstand in de 6e stikstofpodcast van Alfa Accountants. “In de kern is het simpel: als er geen overmaat van stikstof de koe in gaat, zal de ammoniakemissie zo laag mogelijk zijn”, legt Verbeek-Schilder uit. Frank Verhoeven vindt het eigenlijk moeilijk te verteren dat beide managementmaatregelen nog niet in beleid zijn geïmplementeerd. “Dat moet echt snel gebeuren. Zodat bovengemiddelde weidegang en een ondergemiddeld ureum niet alleen financieel loont, maar óók als maatregelen om aan emissie-eisen te voldoen.”

“Door de juridisering van de stikstof, wordt de aanpak ervan platgeslagen en gebaseerd op generieke rekenmodellen en kaders. Dat is te kort door de bocht en te simpel.” Martin Scholten, als onafhankelijk wetenschapper verbonden aan de pilot ‘Maatwerk met meetwerk’ in en rondom het Groningse Natura 2000-gebied Liefstinghsbroek, klinkt in deze tweede Alfa Stikstof Podcast gewijd aan deze meetpilot af en toe getergd. Hij vertelt dat gebiedsgericht werken vraagt om zinvol maatwerk op basis van metingen. “Zodat je maatregelen kunt nemen waar je achteraf geen spijt van hebt. Die effectief zijn en waarin je het geld beter besteed aan maatregelen om de natuur nog verder te versterken.” En waar breed draagvlak voor is omdat iedereen ziet dat het de natuur vooruit helpt. “De wereld is niet samen te vatten in een paar kengetallen!” 

Maatwerk met meetwerk. Zo heet de pilot in en rondom het Groningse Natura 2000-gebied Liefstinghsbroek. In deze eerste van twee Alfa Stikstof Podcasts over de belangrijke meetpilot, vertelt Martin Scholten hoe de stikstofconcentratie en -depositie wordt gemeten. Scholten is als onafhankelijk wetenschapper verbonden aan de omvangrijke pilot, waarin wordt samengewerkt met de crème de la crème van wetenschappelijke instituten en universiteiten. Hij maakte ook deel uit van de commissie Remkes die al in 2020 adviseerde: ga meten! Want verreikende maatregelen nemen, waaronder het opkopen of verplaatsen van bedrijven, vraagt om een échte gebiedsgerichte aanpak. “We moeten de stikstofaanpak baseren op meetwerk en niet alleen op het generieke kader wat we in Nederland hebben.”

Waarom gaan we stikstofruimte, die we als boeren juridisch waterdicht geborgd creëren, niet verleasen? Dat is in de kern waar de stikstofcoöperatie ‘Boeren met Perspectief’, ontstaan bij boeren rondom het Natura2000 gebied Nieuwkoopse Plassen. Van de vrijgespeelde stikstofruimte, via management en innovaties als de stikstofkraker, komt 44 procent via een stikstofbank ten goede van de natuur en wordt 56 procent verleasd voor misschien wel €100 per kilo ammoniak per jaar. In de vijfde Alfa Stikstof Podcast vertellen secretaris Cees van der Wel en melkveehouder Jeroen Groot alles over de potentie én de hobbels die nog genomen moeten worden.         

Zijn stikstofuitstoot verder fors verlagen én er extra geld mee verdienen. Dat is de reden waarom Jeroen Groot, melkveehouder in Aarlanderveen, vorig jaar de stikstofkraker Gazoo van JOZ kocht. Naast zijn vooruitziende blik dat het zomaar eens afgelopen kan zijn met de derogatie, wat op zijn intensieve bedrijf grote gevolgen zou hebben. Sinds afgelopen zomer draait de kraker naar volle tevredenheid. In deze vierde Alfa Stikstof Podcast het opmerkelijke verhaal van een melkveehouder die niet stilzit, maar met inzet van innovatieve techniek én managementmaatregelen het stikstofprobleem aanpakt en perspectief creëert voor zijn bedrijf.

In deze 3e Alfa Stikstof Podcast vertelt melkveehouder Wouter Schep uit Holwierde (Gr.) wat hij doet om de stikstofuitstoot op zijn bedrijf te verlagen. Via managementmaatregelen als weidegang en minder eiwit in het rantsoen heb je zomaar 20% reductie te pakken denkt hij. Daar zou je als boer mee moeten beginnen. Maar Schep gaat verder. Zo koelt hij een deel van zijn mest, wat hem niet alleen warm water oplevert, maar ook minder stikstofuitstoot. En hij houdt ontwikkelingen nauwlettend in de gaten waarbij de mest wordt opgeknipt in nutriënten (stikstof, fosfaat, kali) en organische stof. ,,We moeten het hebben van circulariteit en samenwerking.’’

Het stikstofdebat is heftig en gaat met veel begrijpelijke emotie gepaard. Maar er ligt een opgave om de stikstofuitstoot in de vorm van ammoniak en nitraat te verlagen. En daar is nog best veel mogelijk vindt Alfa bedrijfskundige Arjan de Jong. Naast bedrijfsadviseur bij Alfa heeft hij samen met zijn broer ook een melkveebedrijf met 100 koeien en 65 ha gras- en maisland. De mogelijkheden die De Jong ziet hebben vooral betrekking op het verder optimaliseren van het rantsoen, (kunst)mestgift en -kwaliteit, weidegang en een langere levensduur van de koeien in combinatie met minder jongvee. Een praktische inhoudelijke podcast met een nuchtere bedrijfskundige, die benadrukt dat optimalisatie ook meteen geld oplevert! 

Harm Rijneveld, werkzaam bij de  HAS Hogeschool in Den Bosch en DMS Advies, vertelt hoe je als melkveehouder via je management op zeven manieren de ammoniakuitstoot kunt verlagen. De belangrijkste 'knop' waar je aan kunt draaien is het verlagen van het totale ruw eiwit in het rantsoen. Waarbij kijken naar de kwaliteit van het eiwit, de DVE/OEB-verhouding, heel belangrijk is. 'We kunnen nog veel scherper voeren met het ruw eiwit en zo de ammoniakemissie verlagen'.