De ondertitel van het boek van Mark Vletter en zijn collega's bij Voys is, Hét handboek voor gelijkwaardig samen werken.

Het boek is volledig zelf uitgegeven, waarbij ze er voor gekozen hebben om zo duurzaam mogelijk uit te geven. Dit resulteerde in een hoge kostprijs, waardoor het boek niet te koop is in een boekenwinkel, maar alleen via de website van Voys.

Het is een waardevol en zeer uitgebreid boek, met praktische tips, tot en met hulpmiddelen toe, hoe je in een horizontale organisatie werkt, bij verschillende bedrijfsgroottes. Het boek staat vol met theorie en ervaring van Voys. Het is goed leesbaar en tegelijk een soort handleiding.

Luister ook het gesprek dat Erno had met Mark, Samen kom je verder én ga je sneller.

Het boek heeft 30 hoofdstukken, verdeeld in 5 blokken:

Voordat je begint met zelfsturing (1 t/m 4)

Fases en organisatiegrootte (5 en 6)

Gelijkwaardig samenwerken en persoonlijke ontwikkeling (7 t/m 20)

Grote organisatievraagstukken (21 t/m 26)

Collega’s vinden, waarderen, laten groeien en offboarden (27 t/m 30)

1. Voordat je begint met zelfsturing

Interessant onderdeel in dit deel is de rol van de baas. Wat is jouw rol als oprichter in een horizontale organisatie? Dit vinden veel ondernemers lastig in het begin. Mark legt goed uit welke rol je hebt als oprichter.

Mooie uitgangspunt is de standaard "ja". Als het antwoord standaard "ja" is, dan heb je geen toestemming meer nodig. Dit gaat over het nemen van beslissingen en besluiten, consensus vs consent.

Herkenbaar in dit deel is om veranderingen zoveel mogelijk om te zette in gewoonten. De herhaling, een vast proces en het maken van tijd, vormen samen belangrijke componenten bij het aanleren van nieuw organisatiegedrag. Hoe meer mensen kunnen handelen vanuit gewoonte, hoe eenvoudiger het wordt.

2. Fases en organisatiegrootte

In hoofdstuk 5 krijg je een introductie in holacratie en de 4 fases die samenhangen met grote van het bedrijf:

Teams met een manager (fase 0)

Zelf managende teams

Zelf-ontwerpende teams

Zelfsturende teams

Het overzicht maakt gelijk duidelijk dat het lastig om gelijk te beginnen met zelfsturende teams. Dit hoofdstuk geeft een uitgebreide uitleg over deze vier fases.

In hoofdstuk 6 legt Mark uit wat de bedrijfsgroottes zijn die bij deze fases horen en wat belangrijk is in deze fase zoals de hulpmiddelen die goed zijn per fase. Hierdoor zag ik dat het niet nodig is om over zelfsturing te denken bij minder dan dertig mensen.

3. Gelijkwaardig samenwerken en persoonlijke ontwikkeling

Hoofdstuk 7 zeer interessant waarin de elementen uit Drive wordt aangevuld met 3 cruciale elementen:

Zelfkennis,

Authentieke relaties,

veiligheid en vertrouwen,

autonomie (uit Drive)

vakmanschap (uit Drive), en

purpose (uit Drive).

Een goed onderdeel in dit hoofdstuk, waarin je leert waarom de drie elementen van drive onvoldoende zijn voor de intrinsieke motivatie van mensen. Met een apart hoofdstuk over (psychologische) veiligheid.

Hoofdstuk 9 legt Mark het verschil uit tussen consent en consensus, en hoe je organiseert rondom consent. Het uitgangspunt is "Ja, leuk."

Hoofdstuk 10 vertelt over het verschil tussen functies en rollen. Iets wat ik merk dat managers vaak lastig vinden om over te schakelen naar rollen. Terwijl het veel meer flexibiliteit geeft.

Hoofdstuk 11 gaat over experimenteren. Hierin gebruiken ze bij Voys de cyclus:

bouw,

meet en

leer.

Verder veel interessante en praktische tips in dit uitgebreide blok. Zoals de kracht van alle kennis in het team, en de dingen goed vastleggen zodat iedereen toegang heeft.

De technische hulpmiddelen en de kracht van het internet. Niet onbelangrijk in deze tijd, goed gedistribueerd werken.

Voor veel bedrijven is het hoofdstuk over slimmer vergaderen ook zeer waardevol. Ik veel vergaderingen bijgewoond waar ik niet vrolijk van werd, en niet resulteerde in duidelijke acties.