Vandaag bespreken we het boek Wir können auch anders van Maja Göpel.

Ondertitel: Aufbruch in die Welt von morgen.

De Engelse versie van het boek We Can Do Better

https://en.wikipedia.org/wiki/Maja_G%C3%B6pel

Volg Göpel op LinkedIn https://de.linkedin.com/in/maja-g%C3%B6pel-817ba3299 - ze deelt regelmatig video’s van Tv opnames, ik vind dat ze ijzersterk is in het debat.

https://www.maja-goepel.de/

Video's met Maja Göpel op YouTube

Maja Göpel is medeoprichter van Scientists4Future en oprichter van Mission Wertvoll. Ze is Political economist, sustainability scientist

Boeken van Maja Göpel:

Wert. Ein Kompass für die Zukunft (2025) - NL versie verschijnt nov 2025 - Kompas voor de toekomst

Pandemie und Klima - Ein Gespräch über eine nachhaltige Welt (2021)

Unsere Welt neu denken - Eine Einladung (2020) ook in NL Onze wereld nieuw denken - Rethinking Our World (EN)

The Great Mindshift - How a New Economic Paradigm and Sustainability Transformations go Hand in Hand (2016) e-book free download

Schöpfen und Erschöpfen (2022)

Indeling van het boek:

Inleiding: Das grösste Abenteur der Menschheit

Unser Betriebssystem

Die Geschichte van Tanaland

Vernetztheit - Alles ist verbunden

Dynamik - Wie kleine Dinge gross werden

Bestimmung - Worum es eigentlich geht

Wie wird den Betrieb ändern

Was uns Monopoly über Spielregeln lehrt

Verantworden - Anders lernen

Vermögen - Anders wachsen

Vermitteln - Anders Technik einsetzen

Verhalten - Anders organiseren

Verständigen - Anders miteinander umgehen

Wer ist eigentlich wir?

Köpfe zusammenstecken

Held:innen

Du bist wichtig

Inleiding: Das grösste Abenteur der Menschheit

Er gebeurt veel in de wereld. Verandering is normaal en lastig. We staan voor een grote transformatie, en we kunnen dat.

Unser Betriebssystem

In haar boek verwijst ze Donella Meadows die veel heeft geschreven ove complexe systemen. (bekende boeken: The Limits to Growth and Thinking In Systems: A Primer)

Die Geschichte van Tanaland

Tanaland is een computer simulatie waarin we kunnen testen hoe mensen complexe problemen oplossen. Ingrijpen in het bestaande systeem heeft gevolgen die we niet overzien. De oplossing van vandaag is het probleem van morgen.

Komplexe systemen zijn overal. Ze vallen vaak pas op als ze niet goed meer functioneren, zoals AMOC.

Vaak wordt er (in de politiek) in systemen ingegrepen alsof het eenvoudige lineiare systemen zijn.

Vernetztheit - Alles ist verbunden

Dynamik - Wie kleine Dinge gross werden

Bestimmung - Worum es eigentlich geht

Wie wird den Betrieb ändern

Was uns Monopoly über Spielregeln lehrt

Verantworden - Anders lernen

Vermögen - Anders wachsen

Vermitteln - Anders Technik einsetzen

Verhalten - Anders organiseren

Een autovriendelijke of mensvriendelijke stad? Hoe richt je publieke ruimten in en wat zijn de gevolgen? Bossen voor houtproductie of bosgezondheid (kevers).

Wanneer wordt het voor organisaties belangrijk om voor zichzelf te werken, of gezamenlijk te ontwikkelen en de mensheid en maatschappij et ontwikkelen. 

Verständigen - Anders miteinander umgehen

Ze begint het hoofdstuk met berekeningen hoeveel energie (Gigajoul) we per jaar per mens gebruiken. Hoe dit is veranderd sinds de industualisatie en de afgelopen 40 jaar.  Julia Steinberger - Living well within limits project. Waarmee ze hebben uitgerekend hoeveel energie ieder mens ter beschikking heeft wanneer er 10 miljard mensen op de aarde leven (2050). Dan zouden we niet meer energie nodig hebben als begin 1960-er jaren. Met een mooie opsomming hoe zo’n leven er nu uit zou zijn (p246).

Een tweede voorbeeld hoe dit werkt met de kooldioxide uitstoot op de aarde. Hoe deze verdeeld is en wat de geschiedenis hiervan is. Opvallend is dat de bovenste 10% (771 miljoen mensen) 48% van alle uitstoot produceert ieder jaar.

Hoe is dit gekoppeld aan vrijheid.

Vandaag het gesprek met Henrike Gootjes.

Henrike is auteur van Regeneratie, beeldend kunstenaar, docent en regeneratief strateeg. Al meer dan twintig jaar werkt zij internationaal als kunstenaar, onderzoeker en educator, met bijzondere aandacht voor de invloed van geopolitiek en economie op het dagelijks leven. Ze ontwierp participatieve kunstprojecten in onder andere Nederland, Australië, Amerika, Malta, Jordanië en Noord-Ierland, en staat bekend om haar vermogen om kunst, wetenschap en gemeenschappen te verbinden. Met haar werk nodigt zij uit tot verbeelding, samenwerking en moed om samen een “generatie van regeneratie” te worden.

Laten we beginnen…

Wat ik zoal leerde van Henrike:

00:00 intro -

03:28 Het belangrijkste werk dat Henrike doet, hoe stellen we het leven centraal.

04:30 Tegenover de clusterf*ck staat regeneratie.

05:40 Het is dom en irrationeel om eindeloos oorlog te voeren en ons te laten wennen aan geweld.

06:10 Een van de vijf clusterf*ck verhalen is dat we niet genoeg hebben en moeten koloniseren.

08:50 De vijf verhalen geven ons een mensbeeld van vernietiger. De aarde is eigenlijk beter af zonder de mens.

09:40 De aarde wil niet van ons af. We horen op aarde.

12:50 We moeten veel harder schreeuwen hoe irrationeel het oorlogvoeren is.

13:35 Herken je vijand en verwacht tegenstand, helpt om moed te houden en onderscheidingsvermogen.

15:30 We moeten herkennen wat psychopatengedrag is en hoe het werkt.

17:20 Om te overleven moet je die taktieken herkennen, anders word je gemanipuleerd.

18:20 Boosheid en verdriet kan ze kort volhouden, het put uit.

22:30 Het besluit om naar de Oekranië te gaan terwijl je een boek schrijft, en het land in oorlog is.

24:40 Hoe komt het dat oorlog ontstaat? Waarom gaan buren met elkaar vechten?

25:15 De achtergrond van de oorlog in Noord-Ierland.

26:00 Gaza is geen religieus conflit.

27:40 De verkiezingen kloppen niet meer. Met geld en manupulatie komen steeds meer psychopaten aan de macht.

28:10 De psychopaat zegt dat hij/zij democratisch is verkozen.

31:25 De kinderen niet verantwoordelijk te maken voor de oplossingen.

31:55 Hoe kunnen wij onze kinderen ondersteunen de generatie van regeneratie te zijn?

33:15 De bronnen van de systemen als neoliberalisme liggen in Nederland. - "Hoe bestuur je een kolonie"

37:10 Onze generaties zitten op posities waar ze invloed en inspraak hebben, we hebben kapitaal. Neem risico. Wij mogen dat niet afwentelen op de nieuwe generaties.

40:20 Je hele leven werken om rijk te sterven. De nieuwe hobby: Hoe kom je aan het einde van je leven op nul uit?

42:00 Een voorbeeld van hoe het ook kan, van Iggy Pop.

43:20 Niet meer geloven in de verhalen van geld, de zero-sum-game, bezit en vermogen, over hoe het zou moeten. Terugzakken in de natuurlijke manier.

45:00 Art as an act of rebellion.

45:55 De zeven dingen die de Oekraïners doen op een dag om weerstand te bieden en mentaal veerkrachtig te blijven.

50:00 De negatieve verhalen rondom boeren. Het is een kleine groep met intensieve veehouderij die de problemen veroorzaken.

52:05 Zo kunnen we bijdragen aan de eerste generatie van regeneratie.

55:10 Wat zou je doen als je weet dat je nog driee maanden hebt te leven?

55:30 Je bent niet gek, en je bent niet alleen. Er is veel aangedaan om je zo te laten voelen.

Meer over Henrike Gootjes:

https://www.linkedin.com/in/henrikegootjes/

https://henrikegootjes.com/

Boek:

Regeneratie (2025)

Andere bronnen:

Have We Colonised The Future? - Roman Krznaric

De kolonisatie van de toekomst – David van Reybrouck #boekencast afl 92

Het begin van alles – Wengrow en Graeber #boekencast afl 63

Het spel van de populist – Bas Erlings #boekencast afl 125

Piratenverlichting – David Graeber #boekencast afl 87

Iggy Pop - Wikipedia

Theory of change - Wikipedia

Theory U - Wikipedia - Otto Scharmer

Vandaag bespreken we het boek Het spel van de populist van Bas Erlings.

Ondertitel: Hoe zij het spel spelen, hoe wij het winnen.

Boek gekregen van Alfabet uitgevers, dank je wel.

Geen fijn boek om te lezen voor mij. Ja, de helling naar rechts, fascisten, racisme is verschrikkelijk en ik had het gevoel dat we nooit meer terug wilden naar de tijd van de nazis, maar we glijden die kant op zoals we ook hebben gezien in Over Tirannie Snyder en Krug. Maar het alternatief van het neoliberalisme en de tijd van Rutte is ook niet goed geweest voor de samenleving en de mensen. Rutte wordt neergezet als een goed leider en dat het bijzonder was dat hij zo lang geregeerd heeft, maar als ik kijk naar de resultaten dan heb ik daar een andere mening over.

Verder gaat het boek te veel over de verschillen opzoeken, en de strijd aan gaan. Mensen anders wegzetten en polarisatie. Waarom niet het tegenovergestelde, zoeken naar de overeenkomsten in groepen (niet in de politieke leiders, die zoeken het extreme op voor de media). Het boek is voor mij te populistisch geschreven.

Nu ik tijdens het bewerken van de opname terugluister kom ik tot de conclusie dat het goed is dat je meer naar Tom luistert in dit gesprek voor een meer gebalanceerde bespreking.

Inhoud

Inleiding: de kwartfinale tegen het populisme

Geef mij nu je angst

Apen en milkshakes

Het handboek

Normaal. Doen.

De katalysator van de comeback

Superkrachten

Inleiding: de kwartfinale tegen het populisme

p15 De kloof tussen arm en rijk werd groter…mensen het gevoel dat hun stem niet gehoord werd. Polarisatie nam toe. Politieke midden liep leeg. - Waar de VVD een grote invloed heeft gehad in deze onvrede.

Een overzicht hoe in de grote landen in Europa de extreem rechtse partijen steeds meer ruimte krijgen. Wat Erlings niet zegt, dat de oorzaak ligt bij de neoliberalen die de sociale kant steeds verder uitkleden, en de rijken steeds meer macht krijgen en er steeds minder contact is met de gehele samenleving. Mensen als Wilders hebben deze ruimte gekregen omdat de neoliberalen vooral goed voor zichzelf zorgen.

1 Geef mij nu je angst

Na de korte uitleg van Maslow (behoefte pyramide) en Deci en Ryan over zelfdeterminatie (autonomie, competentie en verbondenheid) komt Erlings met drie oerbehoeften van mensen (kiezers): 

1. Zorgen dat de eigen kleine cirkel veilig en welvarend blijft. 

2. Bij de groep horen. 

3. Het stap voor stap beter krijgen.

Ik vind het een vreemde sprong naar deze oerbehoeften. Voor mij gevoel zijn ze vooral kapitalistisch en minder sociaal. Voor mij is de mens van nature op zoek naar welzijn voor zichzelf en de gemeenschap, ergens bij horen en je kunnen ontwikkelen. Dat is wat anders dan welvarend, een eigen kleine cirkel en beter krijgen. De homo economicus gedachte dat we niet goed genoeg zijn en het beter willen hebben en een kleine cirkel veilig willen maken, is met name ontstaan in de jaren 70/80 en steeds verder doorgevoerd onder het neoliberalisme. Met als resultaat de rijken die een kleine cirkel veilig stellen, individualisme, en consumeren om je beter te voelen.

Verder noemt hij het oerinstinct: verdedigen wat van ons is. Zonder enige verwijzing waar dit vandaan komt. p30 Populisten bieden mensen een duidelijke groep om bij te horen. - dat doen alle politieke partijen, en bewegingen. Partij van de Dieren, SP - socialisten. Het verschil is dat de populisten er een vijand bij creëren. Doen neoliberalen ook, overheid, belastingen, regelgeving en vakbonden zijn bijvoorbeeld vijanden.

p32 als mensen het gevoel niet meer hebben dat het beste nog voor ze ligt, gaan ze muiten. ??

p34 voor jongen mensen wordt het steeds moeilijker om vooruit te komen?? Op vakantie het kan nog net???? vliegtickets niet meer zo goedkoop??? Zelfs met twee inkomens is het ploeteren??? Dit lijkt me waar voor de onderkant van de samenleving, niet per se voor de jongeren. Ik zie het niet bij mijn kinderen.

Today, we are learning from Elif Kuş Saillard.

Elif, a sociologist and methodologist, is a scientist of "understanding." With over two decades of expertise in qualitative methodologies and Computer Aided Qualitative Data Analysis (CAQDAS), she founded the NAM Qualitative Research Center in Istanbul in 2013, training many social science researchers globally.

Elif developed the "Meaningful Experience Model" to help organizations and individuals cultivate meaningful experiences. Her pioneering "Understanding Leadership" program unlocks the superpower of understanding, promoting consensus and overcoming polarization. Through this work, she aims to contribute to a sustainable future by helping people enhance their understanding, fostering a more connected and harmonious world.

Let's get started...

The 4 bodies model by Elif Kus Saillard:

In this conversation with Elif Kuş Saillard, I learned:

00:00 Intro

04:05 A deep dive into the deepest assumptions.

05:40 This is how the four-body model started.

07:20 The three bodies of Arawana Hayashi: our physical body, the earth body, and the social body.

10:05 The division between science and technology and the research of Federica Russo.

14:00 The contradiction of Elif: seeing technology as a tool and mentioning that technology is empowering.

15:10 The four-body image became clear: technology is the fourth body. Once we create a tool, it will be with us.

18:35 Humans are the only species that can't survive without technology.

18:55 Every time we add a new technology, we are amputating a part of our body.

21:10 All four bodies work in a harmonious way.

23:55 All the historic evidence that we have exists thanks to technology.

24:15 From a discovery in southern Turkey, we found that spirituality existed before agriculture.

26:00 The question is not whether it is new technology or not. The question is how to integrate the new technology.

28:00 In physics, we know now that nothing is solid.

29:30 The social body of a Turkish coffee cup.

32:40 The problem of knowledge and AI is the amputation of complexity.

35:45 We need to cultivate, human first. That is why the Inner Development Goals are important.

39:00 Urgent homework: to space to integrate AI in daily work, be a good model and give back, teach the way that is ethical and good integration.

43:20 We constantly put guilt on the younger generation because they spend a lot of time in the techno body.

43:40 The adolescent time is when the social body is developing.

46:15 Your whole body is good and important, and cultivate all of them.

49:00 Negative thinking [about technology] is a paraliser. Start by acknowledging that technology is beneficial, and then examine the challenges associated with integration.

51:55 The update of the IDG framework in 2025 to make it global.

53:44 The challenge with 22.000 text replies in all kinds of languages.

55:45 Twenty regions/countries were involved in the analysis process.

56:35 First prototyping in Caux at the IDG forum of the IDG framework version 2.

More about Elif Kuş Saillard:

https://www.linkedin.com/in/elifkus/ 

http://www.namqda.com/

https://www.anlamap.com/ 

Read her article on How many bodies do we have?

The conversation we had on understanding How everything and everyone is related through understanding – Elif Kuş Saillard

Resources we mention:

Arawana Hayashi – Presence and Art at the Service of an Enlightened Society

Otto Scharmer – Activating and Supporting a Global Movement for Planetary Healing and Civilization

Federica Russo - Philosopher of science, technology, and information

Book: Techno-Scientific Practices: An Informational Approach - Federica Russo

IDG framework

Inner Compass - Having a deeply felt sense of responsibility and commitment to values and purposes relating to the good of the whole.

Daniel J. Siegel - Wikipedia

Vandaag bespreken we het boek De 4 weken reset van Oliver Burkeman.

De originele Engelse titel: Meditations for mortals. Four weeks to embrace your limitations and finally make time for what counts)

De Nederlandse ondertitel is, In (ongeveer) 28 dagen meer innerlijke rust.

Dank je wel Maven Publishing voor het sturen.

We bespraken in afl 51 het boek 4000 weken van Burkeman.

Het 4000 weken boek van Burkeman vond ik zeer goed. Het gaf me focus op de eindigheid van mijn leven, dat er naar verwachting maar 4000 weken in mijn leven zitten (80 jaar) waarvan al bijna 3000 geleefd zijn. Of volgens Marcus Arelius ben ik al bijna 3000 weken overleden. Het geeft ook wat onrust, wat kan ik nog doen in de rest van mijn leven? Wat kan ik nog doen dat effect heeft? Wat zin heeft?

Dit boek is meer een reflectie en zorgt voor meer rust voor mij. Ik heb zijn advies gevolgd en de afgelopen 4 weken iedere dag een hoofdstuk gelezen. Dat geeft meer rust en ook ruimte om een onderwerp te laten bezinken.

Voor mij gaf dit boek wat meer rust, door de eindigheid en de kleine kans op impact onder ogen te zien. Het betekent ook dat ik wat meer kan loslaten en gaan doen, beginnen zonder lang te analyseren voor ik een besluit neem. Toch heb ik de afgelopen weken ook gemerkt dat het me kan aangrijpen of wat we doen effect wel heeft. Oorlogen, klimaat, verlies van democratie, toename ongelijkheid, wat is het nut dan om bezig te zijn met de IDGs? Tegelijkertijd heeft dit boek veel relatie met de IDGs.

Hij schrijft lekker leesbaar, en daar iedere dag een hoofdstukken te lezen blijft het behapbaar, terwijl er ook plek is voor verdieping. (zie hoofdstuk Verder lezen)

Het boek is opgedeeld in 4 weken - onderwerpen:

De eindigheid

Kom in actie

Loslaten

Er zijn

Voor dit boek heeft Burkeman grotendeels geput uit zijn nieuwsbrief The Imperfectionist. Hartmut Rosa in de inleiding - proberen greep te krijgen op de werkelijkheid 

Week 1 - De eindigheid

Het is erger dan je denkt - over de bevreiding van de nederlaag

Kajaks en superjachten - Over echt iets aanpakken

Je hoeft alleen maar de gevolgen onder ogen te zien - over het betalen van de prijs

Leven is meer dan hard werken - over de kracht van een done-lijst

Te veel informatie - Over de kunst van het lezen en niet lezen

Je kunt je niet om alles bekommeren - Over opgeruimd blijven in een wereld vol rotzooi

De toekomst komt later wel - over het nemen van hobbels als het zover is

Week 2- Kom in actie

Op zoek naar beslissingen - Over het kiezen van een pad tussen de bomen door

Dingen afmaken - Over de magie van het voltooien

Je taak in het leven - Over wat de realiteit van je vraagt

Ga gewoon naar de schuur - Over vriendschap sluiten met je angst

Regels voor het leven - Over het ongeveer elke dag dingen doen

Drie uur - Over het krijgen van focus in de chaos

Krijg zin in problemen - Over het nooit bereiken van de moeiteloze fase

Week 3 - Loslaten

Als dit nu eens makkelijk zou zijn? Over de valse verlokking van je best doen

De omgekeerde gouden regel - Over niet je ergste vijand zijn

Sta edelmoedigheid niet in de weg - Over de zinloosheid van ‘een beter mens willen worden’

Gun anderen mensen hun problemen - Over het bemoeien met je eigen zaken

Een mooie tijd of een mooi verhaal - Over de voordelen van onvoorspelbaarheid

Stel je een kwantitatief doel - Over het ontslaan van je innerlijke kwaliteitscontroleur

Hoezo gestoord worden? Over het belang van je laten afleiden

Week 4 - Er zijn

Stop met aardig zijn voor je Toekomstige Ik - Over het in het hier en nu staan

Een zinvol bestaan als uitgangspunt - Over eerst jezelf uitbetalen

Slordige gastvrijheid - Over het verband zien tussen de foutjes

Klamp je niet aan het leven vast - Over de dingen voorbij laten gaan

Onvoorstelbaar - Over twijfel als bron van troost

Cést fait par du monde - Over het gewoon proberen

Vandaag het gesprek met Genieke Hertoghs.

Genieke is gedachtemoeder van Subconscious Impact: een systematische methode waarmee je een ander bereikt in het onbewuste brein. Met concrete technieken creëer je veilige verbinding en veranderbereidheid (bij de ander én bij jezelf). Op lange termijn draagt deze methode bij aan het ontwikkelen van een nieuwsgierige en gelijkwaardige grondhouding als mens. Op nog wat langere termijn draagt deze methode bij aan wereldvrede.

Genieke houdt zich al vijftien jaar bezig met impact op het onbewuste brein en gelijkwaardige interactie. Ze is keynotespreker, (C-level) trainer en auteur van bestseller en evergreen ‘Don't push me! Hoe je mensen wél bereikt’ en ‘Impact - de kracht van onzichtbare invloed’. Boek 3 over ons onbewuste brein en doelen is in de maak.

Laten we beginnen…

Wat ik zoal leerde van Genieke:

00:00 intro -

02:25 De lading die mensen geven aan het woord beinvloeden.

04:15 Kijk eerst naar het goud dat de ander in de handen heeft.

07:00 Iemand tornt aan de waarheid zoals die voor ons gegrift staat.

09:00 Ontdek wat er onder de waarheid van die ander zit.

11:30 Het filter van waaruit wij de wereld zien.

13:35 Hier zit je goud. Hier zit wat je normaal niet ziet. Hier zit je groei en collectieve besluitvorming.

14:55 Als een kind van zes uitleggen waarom de ander geen gelijk heeft.

15:40 Twee minuten je eigen meningen en ideeën uitstellen.

19:00 We zijn bereid iets serieus te overwegen, maar alleen als ons ego zegt die persoon verdient het om dit te mogen zeggen tegen mij.

20:35 Het halo-effect bij de goeroe, in de top van de piramide wanneer mensen je blindelings volgen.

23:35 De input van een ander nodig hebt om samen te komen tot iets dat oke is.

28:00 Zo verbeter je de besluitvorming, meerdere invalshoeken meenemen in je afweging.

34:30 De sleutel om weg te komen van het winstmaximalisatie denken.

39:00 De blauwdruk voor burgerparticipatie of werknemers inzetten in de besluitvorming

41:00 Erken je blinke vlekken en je beperkte kijk op de werkelijkheid als leider, en dat je niet alle credits hoeft te hebben van het succes van de organisatie.

42:10 "Wie ben jij en hoe denk je de wijsheid in pacht te hebben om te weten wat een ander moet doen." - Genieke Hertoghs

46:00 Meer ruimte voor emoties in bedrijven en organisaties omdat je elkaar daar bereikt.

47:00 We voeren de gesprekken op de buitenste lagen, en daar lijkt het of mijlenver uiteen staan.

47:35 Het emotietijdperk, waarin de emoties van de mens belangrijker zijn dan ooit.

49:30 De voordelen van afzonderlijk emotionele overleggen organiseren in je bedrijf.

55:30 Aandeelhouders zijn ook mensen met emoties en hebben een bereidheid om te veranderen.

1:00:00 De uitnodiging van Genieke om meer mensen mee te nemen naar de laag van emotie.

1:02:25 'Push' zorgt ook voor polarisatie in de samenleving.

1:02:45 Elke bubbel graaft zich steeds verder in het eigen gelijk.

1:03:35 We krijgen voorgeleefd dat je vooral in je eigen bubbel moet blijven.

1:05:00 Polarisatie is zeer gezond, het levert vernieuwing op.

1:09:00 Hoe houd je het vol met je passie terwijl je dagelijks tegen de pijn aanloopt?

1:12:40 Maak de missie af en alle vormen van af zijn goed.

Meer over Genieke Hertoghs:

https://www.linkedin.com/in/communicatiecoach/

https://genieke.com 

https://www.subconsciousimpact.com 

Boeken:

Don’t push me - Hoe je mensen wél beweegt (2023)

Impact! - de kracht van onzichtbare invloed (2018)

Andere bronnen:

Klimaatgesprekken - training klimaatcoach

Traumareacties - Fight, Flight, Freeze, Fawn (Fine, Faint)

Syteem 2 - Kahneman (Ons feilbare denken – Daniel Kahneman #boekencast afl 10)

Nu is het aan ons – Eva Rovers #boekencast afl 61

Het effect van de omgeving op ons duurzame gedrag – Linda Steg (over experts bij een burgerberaad)

Inner Development Goals

Vandaag bespreken we het boek Over het verdwijnen van rituelen van Byung-Chul Han.

De ondertitel is, een topologie van het heden.

We bespraken eerder zijn boek Infocratie.

Jitske Kramer en Danielle Braun (antropologen) hebben het ook regelmatig over het belang van rituelen zoals in het nieuwste boek van Jitske, Tricky Tijden.

Dit boek kregen we van uitgever Ten Have / De Nieuwe Wereld. Dank daarvoor.

Byung-Chul Han (wikipedia) is hoogleraar aan de universiteit voor de kunsten in Berlijn.  Koreaans-Duits filosoof en schrijver. Zijn werk draait voornamelijk om kritiek op het neoliberalisme en de invloed daarvan op de samenleving en het individu.

Byung-Chul Han studeerde metaalkunde aan de Universiteit van Korea in Seoul voordat hij in de jaren 80 naar Duitsland verhuisde om filosofie, Duitse literatuur en katholieke theologie te studeren in Freiburg im Breisgau en München.

Veel van Han's werk wordt gekenmerkt door een onderliggende bezorgdheid over de situatie waarin mensen verkeren in de snelle, technologisch gedreven staat van het late kapitalisme.

Er stond april 2025 een uitgebreid artikel over Han in De Groene: De filosoof van het feest.

De hoofdstukken in het boek zijn:

Productiedwang

Authenticiteitsdwang

Sluitingsrituelen

Feest en religie

Spel op leven en dood

Einde van de geschiedenis

Rijk der tekens

Van het duel naar de droneoorlog

Van mythe naar dataïsme

Van verleiding naar porno

Productiedwang

Rituelen kunnen we zien als symbolische technieken om ergens in thuis te raken. Ze maken de tijd bewoonbaar. Ze verlenen het leven stabiliteit. Productiedwang destabiliseert het leven door het duurzame af te breken.

Het neoliberalisme buit de moraal uit. Via waarden zijn we niet betrokken op de gemeenschap, maar op het eigen ego.

Het gevoel van leegte drijft de communicatie en de consumptie aan.

Iedereen produceert zichzelf om meer aandacht te genereren. Symbolen staan stil. Informatie bestaat door te circuleren.

Authenticiteitsdwang

Een performancemaatschappij. Een maatschappij van intimiteit en zelfontblooting. Een erosie van de publieke ruimte. Zij valt uiteen in private ruimtes.

Sluitingsrituelen

Levenslang leren staat geen afsluiting toe. Het betekent niets anders dan een leven lang produceren. Ego’s die zichzelf als ondernemers van de bv-ik vrijwillig uitbuiten.

De globale markt en de digitale netwerken schaffen plaatsgebondenheid af. (non-plaats)

Het verhaal is besloten en kent een begin en einde. Informatie is additatief. Onophoudelijk.

Rituelen geven vorm aan belangrijke overgangen in het leven. Zonder deze rituelen sjesen we door.

Feest en religie

De sabat is niet om tot rust te komen van de arbeid. Het staat los van de arbeid. Het is een feest van rusten en beschouwen.

Hogeschool - vrije tijd op een hoog plan. Maar vandaag is het het een productiue centrum van menselijk kapitaal. Ze verzorgt opleidingen in plaats van aan vorming te doen.

kapitalisme - geld werkt individualisering en isoloment in de hand. Het verhoogt mij individuele vrijheid door mij van een persoonlijke band  met anderen te bevrijden.

Het kapitalisme is niet narratief. Het vertelt niets. Het telt alleen.

Wat herwonnen moet worden is de contemplatieve rust.

Spel op leven en dood

Het sterke en het zwakke spel. 

Het kapitaal werkt als een garatie tegen de dood. Je kan anderen voor je laten werken, en dus tijd kopen. Oneindige hoeveelheid kapitaal wekt de illusie van een oneindige tijd. (angst voor de dood).

Zelfmoord tot iets moois.

Levenskunst betekent aan jezelf ontsnappen.

Einde van de geschiedenis

Rijk der tekens

Van het duel naar de droneoorlog

Van mythe naar dataïsme

Van verleiding naar porno

Het is misschien wel het opvallendste aan zijn werk: de complete afwezigheid van een ‘ik’. Nooit haalt Han een herinnering op, nooit vertelt hij een anekdote. Waar de hedendaagse cultuur gedomineerd wordt door pe...

Vandaag het gesprek met Silvia Oostwegel, Impact ondernemer.

Silvia zet zich in voor een sociale en duurzame samenleving als directeur en oprichter van Social Handprint by MAEX en als bestuurder van Social Handprint Foundation. Na een studie biologie en diverse banen in het bedrijfsleven, de overheid en als consultant, is zij als ondernemer gestart om profit en non profit organisaties te helpen hun sociale en duurzame prestaties te meten en te versterken. De missie is maatschappelijke waarden leidend te maken.

Laten we beginnen…

Wat ik zoal leerde van Silvia:

00:00 intro -

03:05 Waarom heeft een bedrijf de social handprint nodig?

04:05 De maatschappelijke waarden veel meer leidend te maken in je handelen.

05:05 Gestart met werken voor sociale burgerinitiatieven, non profit organisaties.

08:10 een impact economie waarbij je naast de financiële balans ook kijkt naar de impact die je hebt in de samenleving.

11:50 De lastige discussie of je Shell als klant wilt of niet.

13:05 De taal van de corporates gebruiken om euros op te halen om daarmee maatschappelijke investeringen te kunnen doen.

14:20 Ons morele kompas.

20:30 Je hebt ander instrumentarium nodig om duidelijkheid te krijgen wat er maatschappelijke gebeurt met de subsidies.

22:05 Hoe besluit ik, bijvoorbeeld als gemeente, waar mijn geld naartoe gaat?

29:15 Het proces om te bepalen welke projecten geld krijgen.

31:20 Drie verschillende producten, een handprint meting, de impuls (geld), en inzichten in een groep.

33:00 Zo zijn de inkomsten verdeeld.

34:40 De rebranding van de Maatschappelijke AEX.

36:15 Wat is het moment dat je besluit voor de rebranding?

37:00 Van een stichting en BV naar een steward owned bedrijf.

40:25 Nog geen winst gemaakt.

43:40 De dynamische balans tussen de korte en lange termijn van de ondernemer.

45:50 De waarde van de social handprint.

47:00 Regelmatig vernieuwen van de terminologie maakt het lastiger, zoals global goals, armoede, circulair, SDGs, brede welvaart.

51:10 Vertel me wat je doet en wij meten wat je doet.

53:55 Wij vragen nooit of je een beleid hebt op diversiteit, we kijken hoe divers is je organisatie.

54:10 Het gaat niet om de modellen, ga wat doen.

Meer over Silvia Oostwegel:

https://www.linkedin.com/in/silvia-oostwegel-7101687/ 

https://www.socialhandprint.com

Andere bronnen:

IDG Achterhoek community hub

Chantal Walg

Lokalen Lichtenvoorde

Tommy Tomato

Oscar Circulair

Sustainable Development Goals

Brede welvaart

Kim Putters

Kim Putters: ‘Brede welvaart mét de SDG’s: de noodzaak van integrale lange termijnvisie’

B corp

Code voor sociale ondernemingen

PSO - Prestatieladder Socialer Ondernemen

Theory of Change

Video van het gesprek met Silvia Oostwegel

https://youtu.be/5vsC4ZP4BlI

Kijk hier https://youtu.be/5vsC4ZP4BlI

Vandaag bespreken we het boek Toxisch Reich van Sebastian Klein.

De ondertitel is Warum extremer Reichtum unsere Demokratie gefährdet - waarom extreme rijkdom gevaarlijk is voor onze democratie.

Sebastian is serie ondernemer. Heeft zijn aandeel in Blinkist verkocht, een deel daarvan gehouden, en het grootste deel ondergebracht in een fonds om daarmee bij te dragen op het verbeteren van gelijke kansen, klimaat en .. Op dit moment is hij ondernemer met de uitgever NN publishing waar ze vier keer per jaar een magazine over New Work uitgeven en workshops organiseren. Hij is een voorlever.

Zijn boek kreeg ik van hem tijdens het SINN kongres in Münster. Dank je wel. Tom kocht het zelf.

Sebastian is een voorbeeld voor mij. Hij zegt niet alleen dat het anders moet, maar doet het ook. Zijn bedrijf heeft een horizontale structuur en innerlijke ontwikkeling is belangrijk voor de medewerkers. Ze zijn transparant over de inkomsten en uitgaven. Sebastian is transparant over zijn vermogen en praat over geld waar andere rijken vooral stil zijn. Dit boek is een samenvatting van de vele gesprekken die hij had over extreme rijkdom en ongelijkheid.

Het is geen wetenschappelijk boek, maar hij verwijst wel naar verschillende boeken die hij voor zijn boek heeft gelezen, naast de gesprekken met experts, ervaringsdeskundigen en economen.

Het boek heeft een focus op Duitsland en op vele vlakken vergelijkbaar met Nederland. Hij sprak voor zijn onderzoek ook met Ingrid Robeyns en David de Jong.

Het boek (feb 2025) is opgedeeld in drie delen

introductie met een korte geschiedenis les over ongelijkheid

Vandaag - extreme rijkdom is gevaarlijk voor onze democratie

Morgen - welvaart voor iedereen

Wie ich lernte dass Geld toxisch sein kann

Een korte introductie in de ontwikkeling van Sebastian, waar zijn baan als adviseur bij Boston Consulting Group (BCG) een belangrijke rol speelt. Zie ook het boek van ..Bermudadriehoek van talent. Droom van jonge mannen zo snel mogelijk veel geld hebben om dan te rentenieren. Hij startte zijn eigen bedrijf, mislukte en het geld dat hij had gespaard met het werk bij BCG was op. Hij start met een aantal mede ondernemers (gelukzoekers) Blinkist.  Na een paar jaar stapt hij uit, maar blijft eigenaar en keert terug naar het advieswerk, maar nu als zelfstandige en een focus op New Work. Hij verkoopte een paar keer aandelen in Blinkist en heeft genoeg geld om zich geen zorgen meer te maken.

Dan wordt Blinkist verkocht en heeft hij plotseling meer dan 5 miljoen euro. Hij besluit 90% van dit vermogen in een stichting te stoppen en dat hij van 10% kan rondkomen.

Hij komt tot de conclusie dat er (bewust) veel onduidelijkheid over geld is, en we niet in de gaten hebben hoeveel geld de ultra rijken hebben. We moeten leren om over geld te praten. De arme mensen hebben te weinig zicht op geld.

Wann ist eine Gesellschafft ungleich?

In dit hoofdstuk laat hij zien hoe ongelijk Duitsland is. Voor het inkomen lijkt dat nog mee te vallen, maar wat betref vermogen is het rampzalig. Het gaat om 0,1 procent (68.000 mensen) die 20% van al het vermogen hebben, en dat groeit. De Gini-cooeficient ligt bij 0,8 voor netto vermogen.

Eine kurze Geschichte der Ungleichheit

Een kort hoofdstuk met geschiedenis van de ontwikkeling van ongelijkheid, hoe deze afname na de tweede wereld oorlog, en sinds eind 1970 en nog een extra versnelling na 2008 steeds erger wordt.

Heute - extreme rijkdom is een gevaar voor de democratie

Ungleichheit ist undemokratisch

Vermögen hat immer eine dunkle Vergangenheit

Nicht Leistung macht reich, sondern Erbe

Reiche sint verantwortlich für die Klimakrise

Ungleichheit ist schlecht für die Wirtschaft

Ungleichheit macht politikverdrossen und spaltet

Vermögen schützt vor Strafe

Philanthropie is undemokratisch

Ungleiche Gesellschaften sind schlechtere Gesellschaften

Morgen - welvaart voor iedereen

Eine neue Leistungsgeselschaft

credits: Coco Olakunle

Vandaag het gesprek met Talita Kalloe.

Talita is auteur van het boek Sustainable Storytelling, journalist en oprichter van Soul Stores. Bekend om haar persoonlijke en intuïtieve benadering, haar deskundigheid en haar holistische visie op duurzaamheid, weet Talita menselijke waarden als kwetsbaarheid en compassie naar businessniveau te vertalen.

Talita adviseert bedrijven en ondernemers in het authentiek, geloofwaardig en helder communiceren over duurzaamheid, vanuit hun zuivere (levens)missie. Daarin nodigt ze mensen uit om verder te denken dan enkel het verminderen van impact, maar te streven naar positieve impact, herstel en heling.

In haar lezingen inspireert ze mensen om hun eigen cirkel van impact te verkennen vanuit de overtuiging dat de meest oprechte en zuivere verhalen van binnenuit komen.

Laten we beginnen…

Wat ik zoal leerde van Talita:

00:00 intro -

02:20 Dit leerde ze bij de minor Verhalen bij Windesheim in Zwolle.

05:00 Het advies van haar docent Nederlands: Journalistiek is niets voor jou.

07:35 Impact maken is dat je mensen in het hart raakt.

08:55 Het verschil tussen tekst en video. Wat onthoud je beter?

12:35 Als persoon ergens voor gaan staan, om je visie in de wereld te brengen met een boek.

17:45 De tweestrijd van de verschillende klanten als omslagmoment in haar carriere.

19:05 Het werk als commercieel copywriter was fijn voor haar portemonait, maar niet voor haar geweten.

20:00 Andere bedrijven helpen verhalen te vertellen waar ik zelf niet meer in geloof.

21:35 Is het authentiek? Is het geloofwaardig? Is het helder?

25:45 De kracht van taal, die kan aantrekken en afstoten.

27:00 Wat betekent duurzaamheid voor jou? - Waar ligt de intrinsieke motiviatie voor jezelf om van betekenis te zijn voor een betere wereld?

30:15 Schaarste, een vloek en een zegen.

36:15 Geld is de wortel van het kwaad, en tegelijkertijd heb je het nodig om je eigen bestaansrecht te verankeren om goed te doen voor de wereld.

38:45 We zitten in het kantelpunt van de systemen.

42:40 We leven in een maatschappij waar we cognitief worden uitgedaagd, maar minder op het gevoelsniveau.

45:00 De purpose gaat over het ik, de visie heb je en de missie doe je.

49:05 Als het zuiver is, dan is het wendbaar.

55:15 In familiebedrijf is iedere nieuwe generatie een kans om iets te doorbreken.

55:50 Het is okee om kwetsbaar te zijn.

56:55 Iedere dag een stukje dankbaarheid. Niet alles voor vanzelfsprekend nemen.

Meer over Talita Kalloe:

https://www.linkedin.com/in/talitakalloe/

https://www.talitakalloe.nl 

https://talitakalloe.substack.com (deze link is anders)

https://soulstores.com

Andere bronnen:

Over vrijheid – Timothy Snyder #boekencast afl 121

herbertvanhoogdalem.nl

uitgeverij LannooCampus

Clover Hogan

InRetail

Maren Urner

X-curve transitie model - Drift

Jan Rotmans

Bedrijven voor de toekomst – Gijsbert Koren

Stop de winstmaximalisatie met rentmeesters – Gijsbert Koren

Storytelling to connect with potential clients – Marsha Shandur

Video van het gesprek met Talita Kalloe

https://youtu.be/1anmtcFQhRs

Kijk hier https://youtu.be/1anmtcFQhRs