Laborariek lehen lerrotik bizi dute klima aldaketa, haren eraginak zuzenean jasaten baitituzte. Zer aldaketa sumatu dituzte Nafarroa hegoaldean eta zer dilema planteatu dizkiete ura eskas izan diren azken urteek? Hazialdeko kooperatibako Lorea Lizarreta langilea elkarrizketatu du Eli Pagolak, eta zerealen sektorea ezagutzeko gakoak eman ditu: mundu mailako burtsan kotizatzen da, bertako ogia egiteko irina milaka kilometrotatik ekartzen da, eta klima aldaketarekiko erresilienteagoak izango diren antzinako bertako barietateak berreskuratzen hasi dira. 

Izar itzuli da Euskal Herrira eta Beranduegira eta 'Erasmus Orgasmusen' inguruan eraiki den mitoa deseraiki digu: 'Erasmus Frakasus' deitzen da hemendik aurrera. Eta orain beste uste bat deseraikitzeari ekingo dio feminsimoa, burgesia eta hori dena aztertuta. Saio honetan polemika gustuko dugunez, ikerketarekin laguntzea erabaki dugu.

 San Balentin edo maiteminduen egunaren historia alderantziz kontatuko dugu: gauden unean hasi eta jatorrira joango gara, ohi bezala, abesti erromantikoen erritmora. 

 Limoiak, laranjak, Budaren eskuak... Euskal Herrian halakoak lantzeko zer ohitura egon da? Eta zein muga ditugu? Gipuzkoako Getarian Garatemendi proiektua lantzen ari dira Leire Ibarretxe eta Mirene Begiristain Biolurreko kideak, eta garrazki edo zitrikoei buruzko saio bixi-bixi honetan azaldu digute nolakoa den exotikoak zaizkigun fruituen lanketa. 

 Podcast honi hasiera ematen dion abestiari eta ahotsari buruz da gaurko saioa. Sam Cookeren “What a Wonderful World” da abestia, eta saio honetan egiten dugun edozein akats justifikatzeko jartzen dugu; lehen esaldiak dion bezala: “Ez dakit asko historiaz”, eta hori da hasi baino lehen badaezpada adierazten duguna. 

Maskara ipinita, mundua beste begi batzuekin ikusi ahal izaten da. Eranzteak trabak eragiten ditu orduan.

BTNren bosgarren saio honetan maskara ipintzeaz eta eransteaz hitz egin du Aiora Zulaikak. Bere alter ego Pirritx pailazo ezaguna ere presente egon da bere adierazpenetan.

 Urarena da Lurra planetak bizi dituen krisi nagusietakoa, zehatzago esateko, ur gezaren krisia. Hari honi tiraka idatzi du otsaileko Larrun aldizkaria Pello Zubiria kazetariak eta bertako gako nagusiak azaldu dizkigu saio honetan Gorka Peñagarikanok gidatuta.

Batean alarma pizten du lehorteak eta biharamunean uholdeak, eta bata bestearen gainean pilatuz doaz gizateriaren biziraupena arriskuan jartzen duten ondorioak. Landa eremuak gaur idortzen dira elikagaiak sortzeko ahalmena eta biodibertsitatea murriztuz eta berehala euriteek eragindako higadurak lurrazalaren geruza bizidunak arrastan daramatza itsasorantz. Hirietaneta mundu osoa ari da bilakatzen hiri– atzo egarriz zeuden kaletarrak gaur kontrolik gabeko uholdeek asaldatzen dituzte.

Klimaren zoratzearen inguruan narratiba nagusia zentratuta dagoen arren berotze globalean eta berotegi eragineko gasen kontrolatu behar eta ezinean, gero eta aditu gehiagok egiten diote arreta euri uraren kudeaketa okerrak klima hondatzearen argazki osoaren barruan daukan garrantziari. Uraren paradigma berri bat aldarrikatzen dute, azken hamarkadetan ezarritakoa ordezkatzeko: euriek ekarritako ura gure ondotik ahalik eta laster eta urrutien bidaltzeko ordez lekuan eusten saiatu, lurzoruan barnatzen lagundu, ur gez horrek lehorrean ematen duen denbora luzatzen ahalegindu… eta biziberritu lurzoruetako bizia, landareak, heskaiak, itsasoetatik lehorrerantz are euri gehiago erakar dezaten. 

Ostia kolektiboko kide Joana Detchart eta Hartzea Lopez Adan aritu dira pilpilean diren Lurraren aldeko borrokez: zein gai elkarlotzen dituzten borroka horiek, zergatik batzen den hain jende diferentea, nolako borroka-molde anitzak erabiltzen diren, okupazioak lortzen duen zilegitasuna... eta Frantziako estatuaren aldetik jasaten duten errepresioa. Ipar Euskal Herrian geldiaraztea lortu duten proiektuak ez direla gutxi oroitarazi dute. 

 Bideojokoen frikiak zaretenontzat bihotzez egindako saioa da gaurkoa. Nondik datoz eta zein historia dute horrenbeste lo ordu lapurtzen dizkiguten joko hauek? Gerra Hotzean hasi zen dena eta gaur arte. 

Benga, txiste bat: saio baten irudi bezala garun baten errediografia garagargo bat edaten jartzeko eskatzen badizute, zein da saioa? Bai, Beranduegi da. Zentzurik ez duten gauzak, eta beste kontu batzuk. 

Gogoratu, Telegram kanala ere badugula. Apurka-apurka podcastaren ildo editorialarekin bat datorren edukia zabalduko dugu bertan, nahi duen ororentzat aho-gozagarri. 

Egin zure ekarpena

Proposamenen bat, kritikaren bat edo esateko zerbait baduzu grabatu ahots mezu bat eta bidali mezua: 669 36 29 82 zenbakira Telegram edo WhatsApp bidez edo [email protected] helbidera e-postaz.