Gud og djevel – det gode og det vonde – er tidlause figurar i mennesket si førestillingsverd, og difor rammer rundt dagleglivet til ei kvar tid. Men Gud og djevel har ikkje vore dei same til ei kvar tid, og ikkje like mykje til stades over alt. I Hardanger finn vi få spor etter dei begge på 1600- og 1700-talet. I Sunnhordland var dei mykje – og like mykje – til stades, medan Nordhordland ser Gud ut til å ha vore meir nærverande enn hinmannen. Men dette endra seg ved at djevelen frå slutten av 1600-talet var meir og meir fråverande alle stadar, medan Gud vart meir og meir nærverande og allmektig. Og med endringar i forståinga av Gud og djevel, endra òg staten seg. Frykta for djevelen spora til ei utbygging av rettspleia på 1600-talet. Viljen til å koma i dialog med Gud spora til utbygging av utdanningssystemet på fyrste halvdel av 1700-talet. Og på andre halvdel av same hundreåret vart omsorgsinstitusjonar bygd for å sikra at dei som fall utanfor skulle vert henta inn i dialogen med Gud slik at dei òg kunne få ein plass i samfunnet. Gud og djevel prega dermed Dagleglivet på Vestlandet på 1600- og 1700 talet både gjennom å vera til stades i folk sine liv, og gjennom å motivera institusjonaliseringa av statsmakta.