Dit keer bespreken we De crisis van het democratisch kapitalisme van Martin Wolf.

Martin Wolf is chief economics commentator van de Financial Times, geboren in Londen. Zijn vader geboren in Oostenrijk en moeder in Nederland, beide Joods en gevlucht voor de Nazis. Zijn boeken Why globalization works, Fixing global finance en De shifts & de shocks schreef hij in twee zomers. Dat was ook de bedoeling met dit boek, maar het werden vijf zomers. In juni 2022 leverde hij de definitieve versie in. 

Het voordeel van deze vertraging was dat hij recente problematiek zoals aanhangers van Trump die het Capitool bestormen, de gevolgen van Brexit en COVID en hoe overheden daarop reageerden zijn meegenomen in zijn analyses.

Ik vind het een lastig boek, van een iemand die ziet dat de democratieën over de wereld onder druk staan, en met een heilig geloof in het kapitalisme. Hij benoemt ook de uitdagingen van het milieu, vooral CO2, en biodiversiteit, maar ziet meer één oplossing, groener groeien. We kunnen alleen de wereld redden wanneer we harder groeien. Problematiek rondom grondstoffen worden nauwelijks benoemd. 

Hij kijkt vooral naar de welvaart met een geloof in het bbp. Het woord welzijn heb ik niet gelezen in het boek. Mensen als Jason Hickel met Less is more en andere degrowth, postgrowth, stabilisatie, en krimp ideeën, ziet hij als dromers. Een andere oplossing dan het kapitalisme is voor hem onmogelijk. Hij heeft een scherpe mening over de leiders van landen als Rusland en China. 

Hij maakt zich vooral zorgen over de liberale democratie, toenemende autoritarisme, groeiende ongelijkheid, en dat vrije en eerlijke verkiezingen onder druk staan. Voorstanders van kapitalisme zeggen dat ze beter af zijn zonder democratie, en voorstanders van de democratie zeggen dat ze beter af zijn zonder kapitalisme. Wolf vindt dat ze niet zonder elkaar kunnen.

Het boek bestaat uit vier delen

Over kapitalisme

Wat ging er mis?

De vernieuwing van het democratisch kapitalisme

Kantelpunt van de geschiedenis

Waarom hij dit boek schreef

Democratie is altijd onvolmaakt. Maar tirannie is nooit het antwoord. Hij vreest voor de wereld in de toekomst met verschillende dictators zoals Xi Jinping en Vladimir Poetin en mensen als Donald Trump, Narenda Modi en Jai Bolsonaro als potentiële dictators die op zoek zijn naar ongebreidelde macht.

Veel gericht op de VS, en rijke landen. Met angst voor China. 

Fire this time

Over kapitalisme

Een symbiotische relatie: de geschiedenis van de politiek en de economie

De evolutie van het democratische kapitalisme

Wat ging er mis?

Het gaat om de economie, domoor

De opkomst van het rentenierskapitalisme

De gevaren van het populisme

De vernieuwing van het democratisch kapitalisme

De vernieuwing van het kapitalisme

Naar een nieuwe ‘New Deal’

De vernieuwing van de democratie

Kantelpunt van de geschiedenis

10 Democratisch kapitalisme in de wereld

drie transformaties: 1. verloedering van het democratisch kapitalisme (gaat dit boek over). 2. opkomst van China als supermacht 3. noodzaak om de uitdagingen het hoofd te bieden die zijn veroorzaakt door de opmars van de mens.

Noemt het vierde deel het belangrijkste deel - maar 35 pagina’s minder dan 10% van het boek.

Conclusie: Eerherstel van het staatsburgerschap

Opvallende lessen uit het boek voor mij:

0:00 Intro met een eerste conclusie.

8:30 Democratie is altijd onvolmaakt, maar tirannie is nooit het antwoord. Waarmee hij verwijst naar de vrees die hij heeft naar toekomst met dictatoren.

11:30 Hij wil terug naar de tijd dat het allemaal klopte, de volgende generatie welvarende is. De periode van 1950-1980 met enorme groei en democratie.

12:30 Een democratie kan weer in een dictatuur veranderen.

17:10 Een symbiotische relatie tussen de democratie en het kapitalisme.

17:55 De voordelen die de rijkste mensen in het Westen voor zichzelf hebben ontwikkeld op het g...