Het boek van Berend van der Kolk is een interessante kijk op de almaar toenemende behoefte om dingen te meten, in het bedrijf en privé. Het effect van lijstjes met de beste ziekenhuizen, scholen, leerlingen, medewerkers. Goed onderzocht. Berend kijkt naar positieve, en vooral de negatieve kanten van het meten van alles.

Het boek heeft 140 pagina's en leest lekker weg en is onderbouwd met verschillende onderzoeken. Voor verdieping staat er een goede boekenlijst achterin.

Berend van der Kolk is hoofddocent aan de VU Amsterdam.

Boek heeft 7 hoofdstukken:

De meetexplosieMotiverende meetsystemenMeten is machtIndicatorismePsychologische bijwerkingenMaatschappelijke bijwerkingenTips voor een gezonde meethouding

De meetexplosie

Er worden steeds vaker cijfers en statistieken gebruikt in het debat en de politiek. Wanneer er gekwantificeerd wordt, betekent dat altijd een verarming van informatie. Met meten en cijfers wordt er een mate van grip gesuggereerd.

Volgens Berend moeten we af van het mantra 'meten is weten' wanneer het om mensen of organisaties gaat.

Cijfers en meten geeft een illusie van grip. Dit wordt mede veroorzaakt door de Anglo-Amerikaanse werkwijze, waar competitie de aanjager is van verbetering. In dit systeem moet je (mensen) vergelijken.

Voorbeelden de cito score, het individuele kind en haar ontwikkeling wordt vastgelegd in een cijfer.

Motiverende meetsystemen

De Anglo-Amerikaanse gedachte is dat de medewerker lui, zelfzuchtig en opportunistisch is. Dus ga je ze monitoren en met die informatie belonen en straffen.

De doelstellingstheorie, ambitieuze doelen leiden vaak tot betere prestaties. Het blijven herinneren aan het doel en regelmatig feedback geven is belangrijk hierbij.

Intrinsieke en extrinsieke motivatie. Wanneer mensen intrinsiek gemotiveerd zijn dan heeft belonen juist een negatief effect. Ze verliezen vaak zelfs de intrinsieke motivatie wanneer de resultaten gekoppeld wordt aan een beloning. Wanneer mensen zelf kunnen bepalen hoe ze de resultaten behalen kan dat de behoefte aan autonomie vervullen.

Meten is macht

Meten lijkt objectief, waarbij je met gegevens dingen met elkaar kunt vergelijken die je anders niet met elkaar kunt vergelijken. De beperking is dat om te meten er eerst subjectief wordt bepaald wat wordt gemeten en hoe.

Hier gaat Berend ook in op de waarde van ranglijsten, zoals bij universiteiten. Eenvoudige dingen kunnen een enorm effect hebben op de ranglijsten.

Het meten van de medewerker lijkt toegenomen tijdens corona doordat mensen op afstand werkten en managers moeite hadden om te zien, ervaren en beoordelen of mensen goed bezig waren. Management by walking around was onmogelijk. Waardoor de medewerkers juist het gevoel kregen dat hun baas ze niet vertrouwd.

Experiment van Facebook door mensen verschillende soorten berichten te sturen - positief / negatieve toon - ging mensen zelf ook meer positieve of negatieve berichten plaatsen. Online gedrag veranderen geeft zelfs offline gedragsverandering zoals bij stemmen en aankopen.

Indicatorisme

Vijf typen indicatorisme:

Het uitvoeren van makkelijke, indicator verbeterende taken;Het vermijden van moeilijke, indicator verslechterende taken;Het verbeteren van een indicator voor de korte termijn, ten koste van de langertermijndoelen; Het negeren van taken die niet in een indicator zijn opgenomen;Het manipuleren of frauderen om een indicator te verbeteren.

Er staan mooie voorbeelden in dit hoofdstuk. Zoals niet meer ontwikkelen als student, maar punten scoren voor een betere GPA. Of het voorbeeld cobra's in Delhi tijdens de Britse heerschappij. Meten en beloning was ook de oorzaak van de financiële crisis 2007-2008

De wet van Campbell, hoe meer indicator wordt gebruikt bij sociale beslissingen des te meer vatbaar worden mensen voor corruptie en dat deze de sociale processen zal verstoren die juist gepoogd worden te monitoren.

Psychologische bijwerkingen