Z czasem Elżbieta opanowuje sztukę przeforsowywania własnych interesów na dworze. Zaczyna prowadzić życie zgodne z osobistymi wyobrażeniami. Teraz robi wyłącznie tylko to, czego sama chce, odmawiając coraz częściej wypełniania obowiązków cesarzowej. Franciszek Józef i Elżbieta stają się dla siebie obcy. Elżbietę fascynuje w magiczny sposób bezkresność oceanu i marzy o wolności krążącej nad falami mewy: „Jam mewa, mnie nie trzyma Żaden brzeg ni kraina ...” Wytchnieniem są długie podróże. Elżbieta wyszukuje dla siebie ostoje, miejsca, gdzie czuje się wolna. Należą do nich węgierski pałacyk węgierski Gödöllö pod Budapesztem, Willa Hermesa w wiedeńskim parku leśnym Lainzer Tiergarten, a także rezydencja Achilleion na greckiej wyspie Korfu, pełna cennych antyków wspaniała willa w stylu pompejańskim, nazwana imieniem ulubionego bohatera Sisi z greckiej mitologii, urządzona przez cesarzową z wielką pasją. Jednak po ukończeniu budowy miotana coraz silniejszym pragnieniem ustawicznej zmiany miejsca pobytu cesarzowa przestała się interesować tą posiadłością i wystawiła ją na sprzedaż, która doszła do skutku jednak dopiero po śmierci Elżbiety.

Już w młodości Elżbieta pisze wiersze, później coraz częściej ucieka w świat fantastycznej poezji. Kocha Homera, a zainspirowana swoim wielkim idolem, niemieckim poetą Henrykiem Heinem, pisze liczne wiersze, świadczące o jej rozczarowaniu, o depresji, o jej tęsknotach, ale będące także wyrazem jej mizantropii i narastającej alienacji. Zaczyna utożsamiać się z królową elfów Tytanią z szekspirowskiej komedii „Sen nocy letniej”. Franciszek Józef pragnie sprawić przyjemność ukochanej żonie i zleca nawet wymalowanie sypialni Elżbiety w Willi Hermesa, nazywanej przez cesarzową „czarodziejskim pałacem Tytanii”, scenami z tej sztuki Szekspira.

„Żeby tylko się gdzieś nie zasiedzieć“…“, notuje Elżbieta. Tęsknota za dalekimi krajami narasta – im większa odleglość od Wiednia, tym lepsze poczucie cesarzowej. Pod pozorem nadwyrężonego zdrowia Elżbieta udaje się na długie podróże, chce poznać obce kraje i inne kultury. Szczególnie kocha podróże statkami, zwłaszcza przy wysokiej fali, gdyż wtedy odczuwa nadwyczaj intensywnie bliskość żywiołu. Na pokładzie jachtu cesarzowej znajduje się szklany pawilon, skąd Elżbieta rozkoszuje się wolnym widokiem na morze. Przy wzburzonym morzu, gdy już cała załoga drży o własne życie, władczyni każe przywiązywać się do krzesła i mówi: „Idę w ślady Odyseusza, gdyż wabią mnie morskie fale“

Podręczna apteczka podróżna cesarzowej składa się z 63 różnych utensyliów, gdzie oprócz licznych plastrów gorczycowych, łagodzących bóle reumatyczne, bandaży, kremów i buteleczek znajduje się również strzykawka kokainowa, co jest oczywiście interesujące także dla dzisiejszej publiczności. W tamtej epoce opiaty stosowano w innych celach niż obecnie. Wiedziano, że kokaina działa rozkurczająco i pozytywnie stymuluje depresywne osoby, dlatego też wstrzykiwano ją dożylnie przy dolegliwościach miesiączkowych oraz w okresie klimakterium.

Elżbieta nie stawia szczególnych wymagań podczas morskich podróży, za to wojaże po całej Europie odbywa w luksusowo wyposażonej osobistej dworskiej salonce, którą skonstruowano specjalnie do użytku cesarzowej. Zapraszamy do Polnisch zwiedzenia zrekonstruowanego salonu, który znajdował się w cesarskim wagonie. Oryginał można zobaczyć w wiedeńskim Muzeum Technicznym.

„Cele podróży są tylko dlatego pożądane, gdyż pomiędzy nimi jest podróż. Jeśli przybyłabym do pewnego miejsca, o którym wiedziałabym, że nie mogę go opuścić, to nawet pobyt w raju stałby się dla mnie piekłem”, czytamy w zapiskach Elżbiety. Jej wewnętrzny niepokój przybiera na sile, rodzina i zaufane osoby coraz bardziej niepokoją się stanem melancholijnej cesarzowej. W 1897 roku córka Maria Waleria zapisuje w swoim dzienniku: „Niestety mama bardziej niż kiedykolwiek pogrąża się w otchłani samotności … i rozmawia tylko o najsmutniejszych rzeczach”, zaś w maju 1898 roku notuje:

„...głęboki smutek, który wcześniej ogarniał mamę tylko na pewien czas, teraz już jej nie opuszcza. Dziś mam znów powiedziała, że często wyczekuje śmierci..”

We wrześniu 1898 roku Elżbieta udaje się na parotygodniową kurację do Territet koło Montreux, zaś 9 września wraz ze swoją damą, hrabiną Irmą Sztaray, wyrusza na wycieczkę do Prégny, aby odwiedzić baronową Rothschild. Wieczorem wracają do Genewy, gdzie nocują, aby następnego dnia powrócić do Montreux. Ponieważ Elżbieta podróżuje jako prywatna osoba, używa także tym razem, jak już wielokrotnie to czyniła, nazwiska hrabiny Hohenembs, będącego jednym z jej tytułów. Pod tym nazwiskiem melduje się również w genewskim hotelu „Beau Rivage”. Jednakże następnego dnia, w wyniku niedyskrecji właściciela hotelu, genewski dziennik informuje, że w tym hotelu zatrzymała się cesarzowa Austrii. Notatkę tę czyta także Luigi Lucheni, włoski anarchista, który właściwie zamierzał zamordować w Genewie pretedenta do francuskiego tronu, księcia Orleanu. Jednak w ostatnim momencie książę zmienił trasą swojej podróży i nie zjawił się w Genewie. Nie przeszkadza to wszakże Lucheniemu – los zrządził, że nadarzyła mu się naprawdę prominentna ofiara. Przedpołudniem dziesiątego września Elżbieta udaje się w Genewie na zakupy i odwiedza swoją ulubioną cukiernię. W południe zamierza udać się na pokład statku liniowego, by tą drogą powrócić do Montreux. Na drodze do przystani czycha na Elżbietę Lucheni, rzuca się na nią i pilnikiem zadaje jej cios w pierś. Elżbieta upada na ziemię, ale zaraz po uderzeniu wstaje, gdyż nie chce spóźnić się na statek. Jest przekonana, że obcy tylko ją przewrócił, i szybko wsiada na statek. W parę chwil później mdleje. Po rozpięciu gorsetu pokazuje się malutka kłuta rana. Statek natychmiast zawraca, śmiertelnie ranną cesarzową przenoszą do hotelu, gdzie Elżbieta wkrótce potem umiera. Gdy Franciszkowi Józefowi przynoszą wiadomość o śmierci żony, cesarz mówi do swojego adiutanta: „Hrabio, pan nie wie, jak bardzo kochałem tę kobietę.“

Tutaj rozpoczyna się trasa zwiedzania historycznych apartamentów cesarskiej pary - najpierw zobaczymy apartament cesarza Franciszka Józefa, z którego przejdziemy dalej do sąsiadującego z nim prywatnego apartamentu Elżbiety.

Na swoje mieszkanie cesarz Franciszek Józef wybrał trakt kancelarii cesarstwa. W skład apartamentu wchodziły gabinety urzędowe oraz prywatne pokoje mieszkalne, z których cesarz korzystał aż do swojej śmierci w 1916 roku. Dwa razy w tygodniu cesarz udzielał audiencji, których terminy ogłaszane były w wiedeńskim dzienniku „Wiener Zeitung”. Poddani, którzy otrzymali termin prywatnej audiencji, wchodzili bogato zdobionymi schodami cesarskimi na piętro główne pałacu i przechodzili do sali, w której się teraz znajdujemy. Tutaj oczekiwali na wezwanie na audiencję. Na ścianach wiszą trzy monumentalne malowidla pędzla Johanna Petera Kraffta z roku 1832, przedstawiające wydarzenia z życia cesarza Franciszka II/I, dziadka cesarza Franciszka Józefa.

W tym pokoju cesarz przyjmował poddanych stojąc i prowadził z nimi rozmowę. Na pulpicie leżała lista z nazwiskami osób, które dopuszczono do audiencji, kolejność ich przybycia oraz powód, dla którego poprosiły o audiencję. Powody były liczne. Można było np. przedstawić się osobiście władcy, podziękować mu za przyznane odznaczenie, poprosić o łaskę dla siebie lub dla krewnych lub bądź także przedstawić prywatną sprawę. Ponieważ Franciszek Józef w ciągu jednego przedpołudnia przyjmował do stu osób, audiencja trwała z reguły zaledwie parę minut. Gdy monarcha lekko skinął głową, oznaczało to, że audiencja dobiegła końca.