کتاب آخرین آغوش ماما

(Mama's Last Hug)

نویسنده : فرانس دو وال

قسمت دوم

به روایت : دکتر آذرخش مکری

مشاهده در یوتوب : https://youtu.be/ziLnMH3pIzA

-------

"آخرین آغوش ماما" جدیدترین اثر فرانس دو وال نویسنده و زیست شناس مشهور هلندی است. اسم این کتاب به واقعه و کلیپ بسیار احساسی و کوتاهی باز می گردد که در اینترنت بسیار مُسری و فراگیر گردید. ماما شامپانزه سالمند پنجاه و نه سال به حال احتضار در بستر از حرکت و خوردن و آشامیدن امتناع می کند. یان وَن هووف دانشمند هشتاد ساله ایی که چهل سال سابقه پژوهش درباره ماما دارد به بالین او می آید. ماما به محض شناختن وی عکس العملی نشان می دهد که ماندگار می شود. از بستر برخاسته او را در آغوش می گیرد. قدری دست هم را نگه می دارند. بر روی گردن ون هووف چند ضربه نوازش گونه سریع و پشت سر هم می زند انگار که در حال وداع با اوست و سرانجام در بستر خود آرام می گیرد. حتماً این کلیپ احساسی را در یوتیوب ببینید. آیا ماما متوجه مرگ خود است؟ آیا حیوانها دلتنگ می شوند؟ آیا مفهوم جدایی را درک می کنند؟ مفهوم قدر دانی و رفاقت دیرینه چطور؟ اینها سوالاتی هستند که دو وال سعی در پاسخ به آنها دارد. این کتاب به بررسی هیجان و عواطف در حیوانات می پردازد. دو وال معتقد است که برخلاف رفتارگرایان، صحبت از هیجان در حیوانات علمی و مجاز است و آنها حالات شبیه انسان را تا حدی تجربه می کنند. او منتقد نفی هیجان در حیوانات به بهانه آنتروپومورفیسم است‌. او همچنین باور دارد که مقولات عالی تری مانند شرم، ندامت، حس عدالت، آشتی بعد از نزاع، قدر دانی و همدلی در پستانداران و حتی پرندگان وجود دارد. او حتی به پژوهش هایی اشاره دارد که حیوانات می توانند تکانه های لذتبخش خود را برای منافع دراز مدت به تاخیر بیندازند. بعبارت دیگر رگه هایی از اختیار و اراده آزاد در آنها دیده می شود. کتاب پر است از گزارشات جالب و خواندنی بخصوص از رفتار شامپانزه ها و بونوبوها و پژوهش های تامل برانگیز درباره هیجان در حیوانات. استاد بزرگوار دکتر محمدرضا زرین دست همواره به روانپزشکان و روانشناسان بالینی و علاقمندان به علوم اعصاب توصیه می کنند که برای درک بهتر رفتار و شناخت در انسان باید به مطالعه حالات مشابه در حیوانات نیز پرداخت. این کتاب به صورتی خواندنی و جذاب این موارد را به بحث گذاشته است.