Philippe Sands'in birçoğu Türkçeye de çevrilmiş olan kitapları hukukla edebiyatın kesiştiği yerde durarak, çok önemli bir gerçeği hatırlatır bizlere: hukuk, hayattan ve hukuku şekillendiren insanlardan kopuk, soyut bir kavram değildir. Bu konuşmada, "insanlığa karşı suçlar"ın tanımı üzerinde duruyoruz; İkinci Dünya Savaşı sonrasında bunun bir hukuki kavram olarak kabul edilmesinden günümüzde uluslararası insan hakları hukukunda sahip olduğu yere uzanan bir sohbet.

Önde gelen Yahudi tarihçi Yosef Hayim Yerushalmi yakıcı bir soruyla baş başa bırakır bizi: "Unutmanın zıt anlamlısı hatırlamak değil de, adalat olabilir mi acaba?" Soykırım gibi insanlığa karşı işlenen suçlar hakkında yazmak ve suçları yargılamak üzerine konuşurken bu soruyu da aklımızda tutuyoruz.

Podcast dili İngilizcedir, buluşmanın Türkçe altyazılı video kaydını ise YouTube kanalımızda izleyebilirsiniz.

Futbol ve tarihi üzerine kitaplarıyla tanınan Mehmet Şenol, yine içinden futbolun geçtiği ama çok daha geniş bir alana yayılan bir belgesel-roman kaleme aldı: Ruh-u Revan – Şemseddin Sami ve Ali Sami’nin Romanı. Osmanlı’nın son döneminde, Taaşşuk-ı Tal’at ve Fitnat’ın ve Kamus-ı Türki’nin yazarı, Arnavut milliyetçiliğinin önde gelen ismi Şemseddin Sami’yle başlayan, Galatasaray’ın kurucusu Ali Sami Yen ile devam eden bir belgesel roman.

Cumhuriyet’in kuruluşundaki Arnavut hareketinin etkisinden İstanbul’da futbolun başlangıcına ve sonrasına uzanan bu kapsamlı eser üzerine, yazarı Mehmet Şenol’la gerçekleştirilecek sohbetin moderatörlüğünü, yazar İzzeddin Çalışlar üstleniyor.

Kıraathane'nin şair kadınlarla buluşmaları bu sezon da Betül Dünder'in Mor Pasaj'ında devam ediyor. Ritmin şiiri, şiirin ritmi arasında uzayan bir zamanda yazınsal üretimini farklı alanlarda çoğaltan şair Deniz Durukan'la şiiri, müziği 'yakın temas'la konuşuyoruz bu bölümde.

Devamını çocuklar için özenli kitaplar yayımlayan başka yayınevleriyle getirmek istediğimiz bu buluşmada Eda Doğançay ile Özge Akkaya'nın yayıncılık serüvenine kulak vermek istedik. 2017’de bu iki genç kadın bir çocuk kitapları yayınevi kurdular: Paraşüt Kitap. “Çocuklarla çıkmak istediğimiz bu yolculukta onlar okur, eğlenir, öğrenir ve sorgularken bir yol arkadaşı olarak yanlarında olmak en büyük dileğimiz. Sonsuz hayallerin kurulduğu bir dünyada, yan yana uçabilmek için…” diyerek başladıkları bu yolda beş yıldır çocuk kitapları yayımlamaya devam ediyorlar.

Son zamanlarda bir de çocuklar arasında “mektup arkadaşlığı”nı yeniden kurmaya çalışıyorlar. Moderatörlüğünü Mesut Varlık’ın üstlendiği bu sohbette Paraşüt Kitap’ı, çocuk yayıncılığımızı ve bir okur kitlesi olarak anne-babaları konuşacağız.

Levent Kavas'tan bir Marx konuşması! YouTube kanalımızdaki gösterimi 5 Mayıs 2022'de, Marx'ın doğumunun 204'üncü yıldönümünde yapılan bu konuşmayı, Levent Kavas'ın kendi notuyla sunuyoruz: "Felsefeciler şimdiye dek genellikle Karl Marx’ın başkalarınca alımlanış ya da başkalarınca okunuş biçimlerini yorumlamakla uğraşmıştır. Oysa biraz da sakallının kendinden önceki düşünürleri, yazarları okuyuş yordamlarını, alımlayışının kılıklarını kurcalamak, Marx’ın ne dediğini anlamanın yanısıra Marx’tan okumayı öğrenmeye çalışmak gerekir. Öteki metinler, ötekilerin yazıları, örneğin Hegel için ancak içerilmek, kendi düşünüşüyle yoğrulmak üzere, Nietzsche için çoğunlukla kırılıp dökülmek üzere vardır; Marx’ın okuyuşuysa başka başka biçimler alabilir: didikleyici, iğneleyici, çözümleyici, ayıklayıcı, eşlikçi; evet, ters yüz edici de. Küçük küçük örneklerle biraz bakalım."

Yayıncılık Tarihi Konuşmaları'nda Sevengül Sönmez ve Yalçın Armağan'la bu serideki üçüncü buluşmamız. Konumuz, Erdal Öz’ün Can Yayınları. A Dergisi Yayınları’yla başladığı yayıncılık hayatına Gim Yayınları, Sergi Kitabevi ve Arkadaş Kitapları’yla devam eden Erdal Öz, 1981’de Can Yayınları’nı kurar ve zor koşullar altında başlanan yayıncılık faaliyetine az zamanda pek çok kitap sığdırır. Kendi kuşağından modernist yazarların toplu yapıtlarını yayımladığı gibi dünya edebiyatı klasiklerinin nitelikli çevirileri için de özel bir çaba harcar. Can Yayınları’nın ilk yıllarındaki önemli tercihlerinden biri Latin Amerika edebiyatı olur. G. G. Marquez, J. Cortazar, J.L.Borges, C. Fuentes’in pek çok kitabı peş peşe Türkçeye çevrilir.

Sevengül Sönmez ve Yalçın Armağan'dan, Can Yayınları’nın kuruluş yıllarını ve Erdal Öz’ün yayıncılığımıza ve edebiyatımıza katkılarını odağa aldıkları bir söyleşi.

İstanbul Edebiyat Evi'nde Theater of War (Savaş Sahnesi) belgeselinin gösteriminden yola çıkarak Kerem Karabaoğa ve Mustafa Ünlü tiyatro, sinema ve belgesel sinemada özdeşleştirmeden anlatı kurma konusunu ele alıyor. Brechtyen tiyatronun en önemli araçlarından yabancılaştırma efekti, epik anlatı ve özdeşleş(tir)meden yoğunlaşmanın yolları üzerine bir konuşma.

Dünyada 1970’lerde başlayan, Türkiye medya alanında etkisini 90’lardan sonra gösteren neoliberal dönüşümün, gazetecilik kimliği ve gazeteci emeğinde önemli etkileri oldu. Bu dönüşümün en önemli başlıklarından birisi medyada sendikasızlaşmadır. 1980 sonrası, gazetecilik alanı dışından medya sektörüne giren ve başka sektörlerdeki yatırımlarıyla öne çıkan medya patronlarına karşı gazetecileri örgütsüz kılan sendikasızlaşma, sadece özlük haklarında değil haberin kalitesinde ve etik kodlara uygunlukta da bir bozulma yarattı. AKP iktidarının medyayı kendi kontrolüne aldığı 2000 ve 2010’larda ise neoliberal dönüşüme ek olarak iktidar baskısı, gazetecilerin örgütlülüğüne son darbeyi vurmuş, maddi olanaklardan yoksun bir şekilde gazetecilik faaliyetini devam ettirmenin imkânsızlığı gazetecileri yeni yollar keşfetmeye yöneltmiş, bu süreçte kolektif bir gazetecilik faaliyetinden ziyade bireyler ön plana çıkmıştır. Bu koşullarda gazeteciliğe devam etme iradesi göstermenin başlı başına bir değeri olsa da, yaratılan yeni modellerin ortaya çıkarttığı kimi sorunların da incelenmesi gerekiyor.

Bu konuşmada, medyada sendikasızlaştırılma süreci, gazetecilik sendikalarının gazetecilik mesleği için olan önemi, sendikaların bir özdenetim modeli olarak düşünülmesi gerektiği, ancak emek örgütlülüğü olmadan sendikaların sendika niteliklerini kaybedip, sivil toplum kuruluşu vasfına bürünebildiği, günümüzde yaygınlaşan girişimci gazetecilik modelinin yarattığı sorunlar ile güvencesiz, örgütsüz ve serbest gazeteciliğin dezavantajları üzerinde duruluyor.

Didem Madak 8 Nisan 1970'de açmıştı gözlerini dünyaya. Kalleş bir hastalık onu hayattan bunca erken koparmasa, bu sene 52'nci yaşını kutlayacaktık. Türkçenin genç yaşında ölümsüzleşmiş bu güçlü şairini sevgiyle, bize bıraktığı dizeler için minnetle ve eserini daha iyi anlama çabasıyla, bir bütün olarak şiirini, özel olarak da son kitabı Pulbiber Mahallesi’nin mensuplarını, eğlencelerini, hüzünlerini ve dillerini konuşarak anıyoruz.

Ve başlıktaki "at sineği" de nereden çıktı diyecek olursanız, metaforun Didem Madak'tan yadigâr olduğunu söylemeliyiz. Kendisinin bazı başka yazarlar, şairler gibi, at sineğini “şırraak” diye pembe sineklikleri ile öldürüp, yazmaya devam etmediğini anlatmıştı Madak bir keresinde: "Sinek hiç olmamış gibi olur, hiçbir şey onları 'kutsal' meşguliyetlerinden uzaklaştıramaz. Bendeniz at sineğini yazıma misafir ederek ondan kurtulmaya çalışıyorum."

Çağdaş fotoğrafçılığın en önemli isimlerinden biri olan Shirin Neshat'la İstanbul’da Dirimart’ta açılan sergisi The Land of Dreams ve sergiye paralel olarak İstanbul Film Festivali’nde gösterilen aynı adlı filmi vesilesiyle bir araya gelen eleştirmen Ahmet Ergenç'in yaptığı konuşmayı yayınlıyoruz.

Fotoğraflarıyla yakın tarihe tanıklık eden ve genelde ‘ötekileri’ merkeze aldığı fotoğraflarını bir şiirsel adalet sağlama aracı olarak kullanan Shirin Neshat’la fotoğraflar, filmler, hikâyeler, kimlikler, sürgünler, yolculuklar, mücadeleler, ötekiler, edebiyat, İstanbul ve diğer şeyler üzerine bir söyleşi.

Podcast dili İngilizcedir, buluşmanın Türkçe altyazılı video kaydını ise YouTube kanalımızda izleyebilirsiniz.