Şîa-i Velâyet eğer dese ki: “Hazret-i Ali’nin (ra) kemâlât-ı fevkalâdesi kabûl olunduktan sonra Hazret-i Sıddîk’ı (ra) ona tercîh etmek kābil olmuyor?” Elcevab: Hazret-i Sıddîk-ı Ekber’in (ra) ve Fârûk-u A‘zam’ın (ra) şahsî kemâlâtlarıyla, verâset-i nübüvvet vazîfesiyle zaman-ı hilâfetlerindeki kemâlâtları beraber bir mîzânın bir kefesine bırakılsa; ve Hazret-i Ali’nin (ra) şahsî kemâlât-ı hârikasıyla, hilâfeti zamanındaki bilmecbûriye girdiği dâhilî elîm vâkıalardan gelen ve sû’-i zanlara ma‘rûz olan hilâfet mücâhedeleri beraber aynı mîzânın diğer kefesine bırakılsa, elbette Hazret-i Sıddîk’ı (ra) veyahud Fârûk’u (ra) veyahud Zinnûreyn’in (ra) kefeleri ağır geldiğini Ehl-i Sünnet görmüş, tercîh etmiş. Hem Onikinci ve Yirmidördüncü Sözlerde isbat edildiği gibi: Nübüvvetin, velâyete nisbeten derecesi o kadar yüksektir ki; nübüvvetin bir dirhem kadar cilvesi, bir batman kadar velâyetin cilvesine müreccahtır. Bu nokta-i nazardan Hazret-i Sıddîk-ı Ekber’in (ra) ve Fârûk-u A‘zam’ın (ra) verâset-i nübüvvet ve te’sîs-i ahkâm-ı risâlet noktasında hisseleri taraf-ı İlâhîden ziyâde verildiğine, hilâfetleri zamanlarındaki muvaffakıyetleri Ehl-i Sünnet Velcemâatçe delil olmuş. Hazret-i Ali’nin (ra) kemâlât-ı şahsiyesi, o verâset-i nübüvvetten gelen o ziyâde hisseyi

Eğer denilse: Şîa iki kısımdır. Biri, Şîa-i Velâyet’tir, diğeri Şîa-i Hilâfet’tir. Haydi bu ikinci kısım garaz ve siyâset karıştırmasıyla

Üçüncü Nükte: اِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبٰي âyetinin bir kavle göre ma‘nâsı: Resûl-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, vazîfe-i risâletin icrâsına mukābil ücret istemez. Yalnız Âl-i Beyt’e meveddeti yani muhabbeti ister. Eğer denilse: “Bu ma‘nâya göre karâbet-i nesliye cihetinden gelen bir fâide gözetilmiş görünüyor? Halbuki, اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللّٰهِ اَتْقٰيكُمْ sırrına binâen karâbet-i nesliye değil, belki kurbiyet-i İlâhiye noktasında vazîfe-i risâlet cereyân ediyor?”

DÖRDÜNCÜ LEM‘A

Üçüncü Nükte: Şu dünyada zamanın, fenâ ve zevâl-i eşyâdaki te’sîrâtı gāyet muhteliftir. Mevcûdât ise, mütedâhil dâireler gibi birbiri içinde iken, zevâl noktasında hükümleri ayrı ayrı oluyor. Nasıl ki saatin saniyelerini sayan dâiresiyle, dakikayı ve saati ve günleri sayan dâireleri zâhiren birbirine benzer, fakat sür‘atte birbirine muhâliftirler. Öyle de, insandaki cisim, nefis, kalb, ruh dâireleri öyle mütefâvittirler. Meselâ, cismin bekāsı, hayatı ve vücûdu, bulunduğu bir gün, belki bir saat olduğu halde; ve mâzî ve müstakbeli ma‘dûm ve meyyit bulunduğu halde; kalbin, hazır günden çok gün evvel, çok gün sonraki zamana kadar dâire-i vücûdu

ÜÇÜNCÜ LEM‘A

Beşinci Nükte: “Üç mes’ele” dir. Birinci Mes’ele: Asıl musibet, muzır musibet, dine gelen musibettir. Musîbet-i dîniyeden her vakit dergâh-ı İlâhîye ilticâ edip feryâd etmek gerektir. Fakat dînî olmayan musibetler, hakîkat noktasında musibet değildirler. Bir kısmı ihtâr-ı Rahmânîdir. Nasıl ki, bir çoban, gayrın tarlasına tecâvüz eden koyunlarına taş atar. Onlar o taştan hissederler ki, zararlı işten kurtarmak için bir ihtârdır. Memnunâne dönerler. Öyle de, çok zâhirî musibetler var ki; İlâhî birer ihtârdır, birer îkāzdır. Ve bir kısmı keffâretü’z-zünûbdur. Ve bir kısmı gafleti dağıtıp, beşerî olan aczini ve za‘fını bildirerek bir nevi‘ huzûr vermektir. Musibetin hastalık olan nev‘i, sâbıkan geçtiği gibi o kısım, musibet değil, belki bir iltifât-ı Rabbânîdir, bir tathîrdir. Rivâyette vardır ki: “Ermiş bir ağacı silkmekle nasıl meyveleri düşüyorsa, sıtmalı bir hastanın titremesinden de günahları öyle dökülüyor.” Hazret-i Eyûb Aleyhisselâm, münâcâtında istirâhat-i nefsi için duâ etmemiş, belki musibet, zikr-i lisânîye ve tefekkür-ü kalbîye mâni‘ olduğu zaman, ubûdiyet için şifâ taleb eylemiş.

İkinci Nükte: Yirmialtıncı Söz’de sırr-ı kader bahsinde beyân edildiği gibi, musibetler ve hastalıklarda insanların şekvâya üç cihet ile hakları yoktur.

İKİNCİ LEM‘A

İşte biz, Hazret-i Yûnus Aleyhisselâm’ın birinci vaz‘iyetinden yüz derece daha müdhiş bir vaz‘iyetteyiz. Gecemiz, istikbâldir. İstikbâlimiz, nazar-ı gafletle onun gecesinden yüz derece daha karanlıklı ve dehşetlidir. Denizimiz, şu sergerdân küre-i zemînimizdir ki; bu denizin her mevcinde binler cenaze bulunuyor; onun denizinden bin derece daha korkuludur. Bizim hevâ-yı nefsimiz ise, hûtumuzdur; hayat-ı ebediyemizi sıkıp mahvına çalışıyor. Bu hût, onun hûtundan bin derece daha muzırdır. Çünkü onun hûtu, yüz senelik bir hayatı mahveder. Bizim hûtumuz, yüz milyonlar senelik hayatımızın mahvına çalışıyor.