Tản văn của nhà báo Ngô Bá Lục
Giọng đọc: Nhà báo Công Hân
Nó và con Xồm rất thân
nhau. Hồi đó thằng Văn còn bé xíu, đâu cỡ hai tuổi gì đó, hiền như cục bột nên
con Xồm thường quấn quýt và âu yếm thằng Văn mỗi khi hai anh em ở nhà trông
nhau. Con Xồm được việc ra phết. Ví dụ mỗi lần thằng Văn ị thì con Xồm “chiến”
hết nên nó không cần phải dọn, hoặc chỉ cần bảo “Xồm, cầm quần em Văn ra đây”
là chú ta chạy tới càm cái quần mang đến cho chủ. Thế nên nó quý Xồm lắm, đi
đâu cũng huýt sao cho Xồm chạy theo.
con Xồm từ bao giờ, chỉ biết rằng khi nó biết nhận thức thì Xồm đã có mặt trong
nhà, như một thành viên. Hắn là chú chó đực, lông màu đen tuyền và luôn xù lên
như cục bông, chắc vì thế nên thày u đặt cho nó là Xồm, gọi mãi thành quen,
giống như tên người vậy. Xồm rất dữ, người lạ vào nhà là cu cậu lồng lên, tru
ăng ẳng, dù không cắn nhưng cũng khiến nhiều người sợ phát khiếp. Tối đến, khi
trong nhà thắp đèn dầu le lói, thì ngoài sân tối đen như mực, nhưng Xồm vẫn
nhìn rõ mọi vật. Hình như với loài chó, đêm càng đen thì chúng nhìn càng tinh
hay sao đó. Thế nên, Xồm đảm nhận nhiệm vụ canh gác, giữ nhà như một “chiến
binh” hăng hái và nhiệt tình.
việc giữ nhà và làm bạn thân với nó, thì chú ta còn rất được việc. Nhớ lần đó
chợ Tết, u đi bán mía, dặn nó, mày ở nhà trông em, lát nắng ấm lên thì hai anh
em dắt nhau lên chợ chơi, cẩn thận kẻo lạc em nhé. U cho 2 hào mua “kẹo đốp”,
nhớ cho em một cái nhé. Nó ngoan ngoãn gật đầu. Lúc đó thằng Văn tầm 4 tuổi,
rất nghịch. Hai anh em ở nhà vì thày u và các anh đều đã đi ra ngoài, mỗi người
một việc. Sáng sớm giáp Tết trời rất lạnh. Nằm ổ một lúc, thằng Văn đòi đi đái,
nó đưa em ra vườn xong xuống bếp lấy cơm nguội bón cho em. Thằng Văn ăn rất
khỏe và ngoan, loáng một cái đã hết sạch bát ô tô cơm chan mắm. Nghe lời u, nó
không dám cho em ra ngoài vì trời rất lạnh. Ở trong bếp, mùi trấu ủ nồi cám lợn
cháy đượm vừa thơm vừa khét tạo nên cảm giác ấm áp, dễ chịu.
trời vẫn chưa mọc. Thằng Văn chạy ngược chạy xuôi nghịch ngợm. Nó dợm bước ra
sân, trời vẫn lạnh quá, xoa hai tay vào nhau một hồi cho ấm, nó lại quay vào.
Ngồi trên cái ghế tựa lạnh buốt, nó nghe tiếng tạch đùng và í ới từ phía chợ
Chóa vọng lại. Hôm nay là 28, chợ Tết, chắc đông vui náo nức lắm. U dặn khi nào
mặt trời mọc thì mới dắt em ra ngoài. Nhưng, tiếng ồn ã của chợ Tết theo gió
Bắc thổi qua nhà khiến nó không cầm lòng được, bèn đội cho thằng Văn cái mũ
bông cũ rích rồi dắt thằng em chạy lon ton ra đường. Con Xồm lập tức lao theo,
đôi lúc nó còn chạy nhào lên phía trước.
Ra đến hết con ngõ, đường
cái làng rộng thênh thang, người qua lại lũ lượt. Ai cũng gánh gồng hoặc bê cái
thúng, cái rổ hay xách theo cái bị cói, cái làn để mua bán hàng. Thằng Văn lếch
thếch theo nó một đoạn thì nhất định đòi bế. Nịnh nọt không được, nó ngồi xuống
cõng em trên lưng. Con Xồm vẫn lẽo đẽo theo hai anh em. Nó cũng tỏ ra phấn
khích vì được đi chợ nên thỉnh thoảng lại lao vút lên trước rồi lại quay về
phía hai anh em đang cõng nhau rồi lững thững chạy theo.
Qua cái Miếu bà cô là đến
chợ Chóa. Từ xa đã thấy nhộn nhịp ngược xuôi, toàn người là người. Hai anh em
mới đến đầu chợ đã thấy đám trẻ con tụ tập ở ngay cạnh cái hồ nước bên hông
chợ. Chúng lấy hương châm vào ngòi những quả pháp tép kêu cái “tạch”, rồi có
đứa đốt pháo “đùng” thì nó nổ… “đoành” nghe rất vui tai. Mùi hương trám quyện
với mùi thuốc pháo tạo nên cảm giác nôn nao, xốn xang trong lòng, thật khó tả.
Nó dắt thằng Văn len vào đám đông. Thằng Phố nhà ông Thành ở cùng xóm nhà nó
đang nói cười rổn rảng với đám bạn. Phố con nhà giàu, bố mẹ nó đều làm công
nhân nên có tiền cho nó đi chợ chơi. Nó mua một bánh pháo tép Bình Đà rồi tháo
rời từng quả và liên tục dí nén hương đang cháy vào cái ngòi rồi ném quả pháo
ra xa. “Tạch…tạch…tach…”, cả lũ trẻ reo hò mỗi khi quả pháo rơi gần xuống hồ
thì phát nổ tạo nên một thảm khói khẽ khàng chậm rãi đậu nhẹ xuống mặt nước,
