Ένας βασιλιάς χάνεται στο δάσος και ο αρχικαλικάντζαρος προσφέρεται να του δείξει τον σωστό δρόμο. Ως ανταμοιβή ζητά να του δώσει το πρώτο ζωντανό πλάσμα που θα συναντήσει όταν φτάσει στο παλάτι. Ο βασιλιάς πρώτα αντικρίζει τον νεογέννητο γιο του και για να τον σώσει τον ανταλλάσει με το μωρό μιας φτωχής οικογένειας. Ο αρχικαλικάντζαρος αρπάζει το κοριτσάκι που βρίσκει στη βασιλική κούνια και το μεγαλώνει σαν κόρη του. Όταν ο πρίγκιπας γίνεται παλικαράκι και μαθαίνει την αλήθεια και τη μεγάλη αδικία, καταστρώνει ένα έξυπνο σχέδιο και κατεβαίνει στον κάτω κόσμο των καλικαντζάρων για να βρει την κοπέλα και να τη φέρει πίσω. Μετά από δύσκολες δοκιμασίες και μια σχέση αγάπης και φροντίδας που δημιουργούν οι δυο τους, τολμούν να δραπετεύσουν με οδηγό το φως της μαγικής μπάλας. Μέχρι να βγουν στην επιφάνεια της γης και να σωθούν από τα δόντια του αρχικαλικάντζαρου αντιμετωπίζουν πολλούς κινδύνους και μεταμορφώνονται τρεις φορές σε ομορφιές της φύσης για να ξεφύγουν και να γλυτώσουν. Ακολουθούν αστείες και απολαυστικές σκηνές με τους καλικαντζάρους να ψάχνουν τον πρίγκιπα και την κόρη και να επιστρέφουν άδοξα στον αρχικαλικάντζαρο. Ο έρωτας και η ενότητα, η τόλμη και η γενναιότητα, η ανάγκη για δικαιοσύνη θριαμβεύουν.

Ο τίτλος του παραμυθιού στα αγγλικά είναι “The grateful prince” και βρίσκεται στη συλλογή “The hero of Esthonia and other studies in the romantic literature of that country” που εξέδωσε ο άγγλος William Forsell Kirby το 1895. Ο W. F. Kirby (1844-1912) μετέφρασε πολλές ιστορίες του Εσθονού Friedrich Reinhold Kreutzwald (1803-1882) από τη συλλογή “Eestirahwa eunemuistefed jutud” που εξέδωσε το 1866, μεταξύ των οποίων και τη συγκεκριμένη ιστορία. O Γερμανός Ferdinand Löwe (1809-1889) μετέφρασε στα γερμανικά το έργο του Kreutzwald και το 1869 το εξέδωσε με τον τίτλο “Ehstnische Märchen”. Έτσι τα παραμύθια από την εσθονική προφορική παράδοση διαδόθηκαν ευρύτερα στις γερμανόφωνες χώρες. Το παραμύθι “The grateful prince” περιλαμβάνει και ο Andrew Lang το 1901 στη συλλογή του “The violet fairy book” και ως πηγή του αναφέρει τη συλλογή “Ehstnische Märchen”. Σε ελεύθερη απόδοση του παραμυθιού στα ελληνικά, δίνεται ο τίτλος «Ο αρχικαλικάντζαρος και η μαγική κόκκινη μπάλα» καθώς ο αρχικαλικάντζαρος έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, και μια μαγική κόκκινη μπάλα είναι αυτή που οδηγεί τους δυο νεαρούς ήρωες από το σκοτεινό βασίλειο των καλικαντζάρων στον επάνω κόσμο των ανθρώπων.

Έρευνα, ελεύθερη απόδοση, επιμέλεια: Μαρία Βλαχάκη

Αφήγηση: Γιώργος Ευγενικός

Μουσική σύνθεση: Μάρα Καίσαρη

Παραγωγή: ⁠Παραμυθόφωνο⁠