"..การเจริญสติปัฏฐาน 4 นั้น ที่เรียกว่า พิจารณากายในกาย เวทนาในเวทนา จิตในจิต ธรรมในธรรม รวมแล้วก็เรียกว่า การเห็นกายเห็นใจตามความเป็นจริง

ชีวิตคนเราก็ แยกออกมาเป็น 4 ฐานด้วยกัน ฐานแรกซึ่งเป็นฐานใหญ่ เรียกว่า ฐานของกาย การพิจารณาเห็นกายในกายอยู่ในเนืองๆ

การเห็นกายนี้ก็มีตั้งแต่ระดับหยาบ ระดับกลาง แล้วก็ระดับละเอียดลงไป

เรียกว่าระดับเบื้องต้น ท่ามกลาง แล้วก็ที่สุด

ระดับเบื้องต้นระดับหยาบๆ ซึ่งเป็น จุดเริ่มต้นของการเจริญสติปัฏฐาน

ในเรื่องของกาย องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ทรง สอนไว้หลายข้อ ด้วยกัน ให้ญาติโยมได้ มีโอกาสได้ศึกษาปฏิบัติ

• ข้อแรก องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ทรงแนะนำในส่วนของลมหายใจ ที่เรียกว่า อานาปานสติ อาศัยลมหายใจเป็นอุปกรณ์ในการเจริญสติ จนหยั่งเข้าสู่การพิจารณากายในกาย เวทนาในเวทนา จิตในจิต ธรรมในธรรม

เรื่องลมหายใจก็เป็นหมวดใหญ่ ซึ่งสามารถครอบคลุมได้ทั้งหมด ทีเดียว ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสไว้ว่า

..อานาปานสติที่บุคคลเจริญแล้วทำให้มากแล้ว ย่อมยังสติปัฏฐาน 4 ให้บริบูรณ์ได้..

เจริญอานาปานสติ รู้ลมเข้าลมออกไป สามารถเชื่อมโยงจนสามารถเจริญสติปัฏฐาน 4 ทั้งการพิจารณากายในกาย เวทนาในเวทนา จิตในจิต ธรรมในธรรม ให้บริบูรณ์ได้ทีเดียว ที่เรียกว่า อานาปานสติ 16 ขั้น

.

• ข้อที่ 2 ก็คือ อิริยาบถใหญ่ ในขณะนั่งอยู่ก็ระลึกรู้กายที่นั่งอยู่

เวลานั่งมีญาติโยมรู้สึกกายที่นั่งได้ไหม

รู้สึกกายที่นั่ง เวลาเราเอามือวางอยู่บนหัวเข่าทั้งสองข้าง

รู้สึกถึงมือที่วางอยู่ที่หัวเขาได้ไหมก็รู้สึกได้ แม้กระทั่งเวลาหลับตารู้สึกได้ไหม ก็รู้สึกได้มือที่วางอยู่บนหัวเข่า ขาที่ขัดสมาธิอยู่

หรือนั่งพับเพียบอยู่ กายที่นั่งตั้งตรงอยู่ ก็รู้กายที่นั่งอยู่

.

• ข้อที่ 3 หมวดสัมปชัญญะก็ที่แนะนำไป 2 ครั้งแล้วคือความรู้สึกตัว ใช้การขยับกายการเคลื่อนไหว การทำความรู้สึกตัวขึ้นมาทำความรู้สึกตัวในขณะก้าวไปข้างหน้าทำความรู้สึกตัวในขณะถอยหลังกลับ ทำความรู้สึกตัวในขณะคู้แขนเข้า ทำความรู้สึกตัวในขณะเหยียดแขนออก ก็ฝึกสติสัมปชัญญะได้.."

…………………………

ถ่ายทอดธรรมโดย

พระอาจารย์​มหาวรพรต​ กิตฺติวโร

ณ ศูนย์วิปัสสนายุวพุทธ เขมรังสี (ศูนย์ 4) จ.พระนครศีอยุธยา

บ่าย 20 ธันวาคม 2566

#ฐานกาย #ความรู้สึกตัว #กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน #ฝึกสติ #สติสัมปชัญญะ #ธรรมอารี #พระมหาวรพรต

ติดตามธรรมะเพิ่มเติมได้ที่

Facebook ช่องทางสื่อสารหลัก : https://www.facebook.com/dhammaaree

Facebook ข่าวสารประชาสัมพันธ์ : https://www.facebook.com/dhammaareefoundation

YouTube คลังวิดีโอ : https://www.youtube.com/@dhamma_aree

Instagram คลังภาพ : https://www.instagram.com/dhamma_aree/

SoundCloud คลังเสียง : https://soundcloud.com/dhamma_aree

LineGroup สอบถามการปฏิบัติทั่วไป : https://bit.ly/3Fxu8Ol

LineOA ช่วยเหลือติดขัดสภาวธรรม : https://lin.ee/pXSQeyZ

Website ธรรมอารี :http://www.dhammaaree.com

TikTok ธรรมอารี : https://www.tiktok.com/@dhamma.aree