بازار ارز، مادر تمامی بازارهاست. با توجه به این موضوع این پادکست را به جزئیات ارز و عوامل موثر بر قیمت گذاری آن اختصاص دادیم.

مکانیزم قیمت گذاری ارز در کشور ما چگونه است؟

تئوری ساندویچ:

شما نمی توانید دو ارز را با هم مقایسه کنید. چراکه اگر بخواهید دو ارز متفاوت را به لحاظ قدرت و توان با هم مقایسه کنید، باید دو کالای یکسان را در دو کشور با هم مقایسه کنید که با چه عدد قابل تهیه است و پس از آن نرخ برابری ارزها را می توان به دست آورد. این را می توان به قدرت خرید خریداران در کل دنیا تعمیم داد. این تئوری توسط مک دونالد مورد استفاده قرار گرفته است. افت ارزش ریال در سال های اخیر سبب شده تا قدرت خرید مردم ما بسیار کاهش یابد.

تئوری تفاضل نرخ بهره:

اساس این تئوری، بر اساس نظریه آقای هاشم پسران است. نکته ایشان این است که شما با سنجش اختلاف نرخ بهره در دو کشور می توانید فاصله ارزها را بررسی کنید.

نرخ بهره چیست؟

منظور ما از این مبحث، نرخ بهره واقعی است. ما در اقتصاد ایران نرخ بهره واقعی را تجربه نمی کنیم و در ایران این نرخ به شکل دستوری است اما در دنیا به شکل شناور است و بر اساس شرایط اقتصادی تغییر می کند.

قدرت ارزها:

در گذشته پشتوانه برخی از ارزها مواردی مثل فلزات گرانبها، طلا و … را داشتیم اما امروزه به اینگونه نیست. آنچه که اقتصاد کشورها و قدرت پول آن ها را مشخص می کند، شرایط اقتصادی آن، صادرات و تولید ناخالص داخلی و … است. در مورد ارز دلار گاهی گفته می شود که ما ارز دلار را از معاملات خود کنار می گذاریم که این کار قابل انجام نیست چراکه ارز اول در جهان است. حذف ارز به هیچ عنوان منطقی ندارد و حذف آن فقط پاک کردن صورت مسئله است . در این دو زمینه دو نکته مهم وجود دارد:

1- ما در سالیان اخیر و مخصوصا در سال های پس از تحریم، ما به شکل دلاری و نه ریالی، کاهش تولیدات ناخالص ملی را داشتیم و برخی از سال ها در دولت های مختلف ما ادعا داشتیم که رشد اقتصادی داشتیم که اتفاقا ناشی از عقب افتادن ما بود. آنچه در اقتصاد مهم است شکستن سقف های قبلی اقتصاد است و این چیزی است که ما به آن دست نیافته ایم و این سبب شده تا شرایط ارزی ما تحلیل برود.

2- در سال هایی این اتفاق رخ داده است که کشور با دلارهای نفتی اشباع می شود و تورم کنترل می شود اما در عوض آن با کم شدن میزان این دلارها، تورم انباشته شده در سطح جامعه تخلیه می شود.