بررسی ماده 169 قانون مالیات های مستقیم

ماده 169: اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون که حسب اعلام سازمان امور مالیاتی کشور موظف به ثبت‌نام در نظام مالیاتی می‌شوند، مکلفند برای انجام معاملات خود صورتحساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب‌ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان مذکور ارائه کنند.

تبصره1- در صورتی که طرف معاملات اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این ماده، اشخاص حقیقی مصرف‌کننده نهائی کالا یا خدمات و نیز اشخاص حقیقی مشمول موضوع ماده(81) این قانون باشند درج شماره اقتصادی اشخاص مذکور الزامی نیست.

مصرف‌کننده نهائی موضوع این تبصره شخص حقیقی است که کالاها و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مصارف شخصی خریداری ‌کند و از آن برای عرضه کالاها و خدمات به دیگران استفاده ننماید.

تبصره2- در این تبصره تغییرات مهمی صورت گرفته شده و حتی تبدیل به قانون شده است. لذا در مورد این تبصره در برنامه جداگانه ای صحبت خواهیم کرد.

تبصره3- ترتیبات اجرائی احکام این ماده و تبصره(1) آن و تعیین مصادیق معاملات مشمول و حد آستانه (تعیین حداقل رقم گردش مالی مودی) به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که حداکثر ظرف مدت شش‌ماه از تاریخ تصویب این قانون با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد.

آیین نامه مذکور به شماره46378/3949/200  و تاریخ 18/03/95 تصویب شده است که نکات مهم آن عبارت است از :

فصل اول : تعاریف

ماده 1) در این آئین­نامه، اصطلاحات در معانی مشروح زیر به کار می روند:

سامانه معاملات : سامانه الکترونیکی است که به منظور انجام تکالیف مقرر توسط اشخاص مشمول برای ارسال فهرست معاملات در اجرای این آیین نامه توسط سازمان ایجاد می شود.

معاملات: هر گونه فعالیت اعم از تجاری و غیر تجاری است که منجر به خرید کالا و خدمات و دارایی یا تحصیل درآمد در ازای فروش کالا و دارایی یا ارائه خدمت برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع قانون می شود.

فهرست معاملات: گزارشی است حاوی اقلام اطلاعات مربوط به خرید و فروش کالا و خدمت.

صورتحساب: مطابق فرم­های تعریف شده در آئین نامه اجرائی ماده 95 قانون می باشد.

ما سه نوع صورت حساب داریم:

صورتحساب نوع اول: دارای سریال چاپی یا ماشینی ، تاریخ و باید شامل مشخصات کامل فروشنده و خریدار( نشانی دقیق باکد پستی و کد اقتصادی ویا کد ملی خریدار و فروشنده و مشخصات کالا و خدمت و مقدار و مبلغ آن باشد.

صورتحساب نوع دوم: صرفاً در موارد استفاده از(صندوق مکانیزه فروش) یا تجهیزات مشابه صادره می شود و باید دارای شماره سریال ماشینی، تاریخ وحداقل در برگیرنده اطلاعات هویتی شامل نام،نام خانوادگی، شماره اقتصادی، نشانی کامل وکد پستی فروشنده ومشخصات کامل یاخدمات ارائه شده، مقدارومبلغ آن باشد.

صورتحساب نوع سوم: (صورتحساب الکترونیکی) که دارای شماره سریال ماشینی ،تاریخ و حداقل در برگیرنده اطلاعات هویتی شامل نام و نام خانوادگی یا نام شخص حقوقی ،شماره اقتصادی و نشانی کامل و کد پستی و مشخصات کالا و خدمات ارایه شده ، مقدار و مبلغ بوده و از طریق سامانه آنلاین معاملات صادر و دارای کد رهگیری سازمان امور مالیاتی می باشد.به نظر می رسد سازمان امور مالیاتی استفاده از این نوع صورتحساب را برای شرکت های تجاری فعال در فضای اینترنت( مانند دیجی کالا ، اسنپ و تپ سی و امثالهم ) طراحی و برای استفاده ابلاغ کرده است .

ماده 3) صاحبان مشاغل مکلف به ثبت نام، می بایست برای هر واحد شغلی یا برای هر محل، جداگانه در نظام مالیاتی ثبت­نام نمایند.

ماده 5) مشمولین ثبت­نام مکلفند هرگونه تغییرات از جمله، انحلال، تعطیلی فعالیت{(دائم یا موقت(تعلیق)}،تغییرنام، تغییرشغل، تغییرنشانی، تبدیل فعالیت انفرادی به مشارکتی و یا بالعکس، تغییر شرکاء (اختیاری یا قهری) و یا سایر موارد را حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ انجام یا وقوع تغییرات به سازمان اعلام نمایند.

ماده 9) اشخاص زیر مشمول ارسال فهرست معاملات می باشند:

الف) کلیه اشخاص حقوقی;

ب) صاحبان مشاغلی که حسب نوع و یا حجم فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون محسوب می شوند;

ج) صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده;

نکته: بند ج از تاریخ 16 آذرماه 1398 حذف شده است.