"...อย่าให้เป็นผู้ถือเอาโดยนิมิต อย่าให้เป็นผู้ถือเอาโดยอนุพยัญชนะ พึงปฏิบัติเพื่อสำรวมอินทรีย์ทั้งหลาย ถ้าเผื่อว่าเราไม่สำรวมแล้ว จะมีความเพ่งเล็งคืออภิชฌา มีความโทมนัสคือความไม่ยินดีพอใจเกิดขึ้นได้...ให้การรับรู้ของเรามีสติตั้งไว้อยู่ตลอด "

วิธีละความกำหนัดยินดีพอใจใน 3 ขั้นตอนนี้ เป็นเรื่องราวที่มาใน ภารทวาชสูตร โดยพระปิณโฑลภารทวาชะได้กล่าวบอกไว้กับพระเจ้าอุเทน ปรารภคำถามที่ว่า จะทำอย่างไรไม่ให้ราคะมาเสียดแทงจิตใจของเราเกิดความกำหนัดยินดีพอใจไปในเพศตรงข้าม?  

โดยมาเริ่มตั้งสติขึ้นก่อน การระลึกได้คือการดึงเบรคเอาไว้ก่อน แทนที่จะปล่อยจิตใจให้ไปตามความกำหนัดยินดีหรือความไม่พอใจใด ๆ ที่เกิดขึ้นทันที โดยให้ระลึกมาใน 3 ขั้นตอน

1) พิจารณาโดยตั้งเป็นนิมิตในการเห็นบุคคล แบ่งเป็นกลุ่มตามช่วงอายุ ถ้าผู้นั้นมีอายุมากกว่ามาก ให้พิจารณาโดยความเป็นพ่อแม่ ญาติผู้ใหญ่ที่มีอุปการะแก่เรามาก่อน, อายุใกล้เคียงกัน ให้พิจารณาโดยความเป็นพี่น้อง, อายุน้อยกว่ามาก ให้พิจารณาโดยความเป็นลูกหลาน เมื่อระลึกนึกถึงไปอย่างนี้จิตใจของเราก็จะนุ่มนวลลงทันที ด้วยความดีที่เราระลึกได้ ความกำหนัดมันจะระงับลงไปได้

2) เพราะด้วยความที่จิตมีธรรมชาติเป็นของโลเล ทำให้ลืมไป ระลึกในนิมิตไม่ได้ ทำให้กามราคะแทรกซึมเข้ามา เพราะด้วยความเป็นอนุพยัญชนะ (มาในรายละเอียด; ความสวยความหล่อ รูปร่างผิวพรรณดี อุปนิสัยวาจาดี แต่งตัวดี) จึงต้องมาแยกแยะอนุพยัญชนะ คือ การพิจารณาอสุภะ ให้เห็นความเป็นจริงในกายนี้ทั้งภายในและภายนอกว่า เป็นของไม่สวยงาม เป็นของไม่สะอาดสกปรกปฏิกูล เป็นของรังโรค ความกำหนัดมันจะระงับลงได้ ละไปได้ ทำให้การกระทำทางกายวาจาและใจ ยังอยู่ในขอบเขตของศีล

3) ข้อสำคัญคือเราต้องรักษาจิตของเราให้ดี กาย วาจา ศีล จิตใจ ปัญญาจึงต้องได้รับการอบรม แต่ในบางครั้งมันเผลอเพลินไป จะทำอย่างไรไม่ให้จิตของเราไปตามอารมณ์ที่เห็นว่างามนั้น?...พึงมีการสำรวมอินทรีย์ในลักษณะที่จะไม่เห็นโดยนิมิตหรือโดยอนุพยัญชนะ ไม่ให้ความเพ่งเล็งไม่ให้ความไม่พอใจเกิดขึ้น จึงต้องให้การรับรู้ (วิญญาณ) ของเรามีสติตั้งไว้ตลอด เปรียบเหมือนกับผู้รักษาทวาร (ตา หู จมูก ลิ้น กาย และ ใจ)  ถ้าสติที่มีความฉลาด มีกำลัง จะสามารถระลึกได้ หยุดได้ ถอยได้ ไม่ไปตามโดยนิมิตหรือโดยอนุพยัญชนะ รู้ก็สักแต่ว่ารู้ เห็นก็สักแต่ว่าเห็น ได้ยินก็สักแต่ว่าได้ยิน ละความพอใจไม่พอใจออกไปได้ ตรงนี้คือมีสติเกิดขึ้นในใจ ไม่ให้ตามไปในอารมณ์นั้น จะรักษาทวารเอาไว้ได้

สรุป พิจารณาทำตามปฏิบัติตามใน 3 ขั้นตอนข้างต้นนี้ ทำซ้ำทำย้ำ พิจารณาอยู่เรื่อย ๆ  ทำอยู่บ่อย ๆ จะมีความชำนาญเกิดขึ้น ธรรมะเหล่านี้จะเข้าไปสู่ใจได้ ความกำหนัดพอใจในเพศตรงข้ามมันจะค่อย ๆ ระงับลง ๆ เบาบางลง ๆ และละไปได้ในที่สุด

แนะนำรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ Playlists: ใต้ร่มโพธิบท Ep.40

#2m0750-2-190618

Support the show: https://donhaisok.fm/podcast

See omnystudio.com/listener for privacy information.