"สัมมาสติจะเกิดขึ้นได้ต้องมีพื้นฐาน มีรากฐานที่เรียกว่ามีกุศลธรรม ก็คือจิตที่เป็นกุศล จิตที่ดีงามเป็นรากฐาน จึงจะเกิดสิ่งที่เรียกว่าสัมมาสติได้

เพราะฉะนั้นในการฝึกปฏิบัติ จึงต้องปูพื้นฐานไปโดยลำดับลำดา ตั้งแต่

.. มีสัมมาทิฏฐิ ความเห็นที่ถูกต้องแม้ในระดับเบื้องต้น

.. มีสัมมาสังกัปปะการ ดำริที่ถูกต้อง

.. มีสัมมาวาจา การพูดที่ถูกต้อง

.. มีสัมมากัมมันตะ การกระทำที่ถูกต้อง

.. มีสัมมาอาชีวะ การเลี้ยงชีพที่ถูกต้อง

.. มีสัมมาวายามะ มีความเพียรที่ถูกต้อง

อันนี้จะเป็นการปูพื้นฐานไป จนนำเข้าสู่สิ่งที่เรียกว่า สัมมาสติ การระลึกรู้ที่ถูกต้อง เพราะอยู่ ๆ ถ้าไปเจริญสติเลยนี่ ก็จะยังไม่เกิดสัมมาสติ ต้องมีพื้นฐานจิตที่เป็นกุศลนั่นเองนะ

หรือบางพระสูตร พระองค์ก็จะแสดงว่า มีโยนิโสมนสิการ คือการรู้จักพิจารณาโดยแยบคาย ก็จะเป็นอาหารหล่อเลี้ยงให้เกิดสติสัมปชัญญะ

เมื่อมีสติสัมปชัญญะ ก็จะเป็นอาหารของอินทรีย์สังวร รู้จักสำรวมอินทรีย์

เมื่อมีอินทรีย์สังวร ก็เป็นอาหารของสุจริต 3 กายสะอาด วาจาสะอาด แล้วก็ใจสะอาดนั่นเอง ก็คือพื้นฐานจิตที่เป็นกุศลแล้วนั่นแหละ คิดดี พูดดี ทำดีแล้ว จิตที่เป็นอกุศลนี่เบาบางแล้วนั่นเอง

อย่างกายภาพ ถ้านึกถึงความสะอาดร่างกาย ก็อาบน้ำ แปรงฟัน ชำระกันใช่ไหม ? แต่ในเรื่องของสภาวะ กายสะอาดก็คือ สัมมากัมมันตะ สัมมาวาจานั่นแหละ งดเว้นจากการเบียดเบียน ทำแต่ความดี

แล้วก็เรื่องของใจสะอาด ก็มีจิตไม่ละโมบเพ่งเล็งอยากได้ของคนอื่น แล้วก็ไม่มีความมุ่งร้ายเบียดเบียน แล้วก็มีสัมมาทิฏฐิ ความเห็นที่ถูกต้อง

สุจริต 3 กายสะอาด วาจาสะอาด ใจสะอาด การอยู่แล้วไม่เป็นหนี้ ไม่เกิดโทษภัยตามมา ก็จะเป็นอาหารของสติปัฏฐาน 4

...เห็น 2 ชั้นไหม ? ชั้นแรกมีสติสัมปชัญญะ แล้วก็มาถึงสติปัฏฐาน 4 เพราะว่าสติปัฏฐาน 4 จะมีความลึกซึ้งลงไปในแต่ละระดับนั่นเอง โดยอาศัยพื้นฐานที่เรียกว่า จิตที่เป็นกุศล"

…………………………

บรรยายธรรมโดย

พระอาจารย์​มหาวรพรต​ กิตฺติวโร

ณ อาคารธรรมนิเวศน์ ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทย (ศูนย์ 1)

บ่าย 25 ตุลาคม 2566

ติดตามธรรมะเพิ่มเติมได้ที่

Facebook ช่องทางสื่อสารหลัก : www.facebook.com/dhammaaree

Facebook ข่าวสารประชาสัมพันธ์ : www.facebook.com/dhammaareefoundation

YouTube คลังวิดีโอ : www.youtube.com/@dhamma_aree

Instagram คลังภาพ : www.instagram.com/dhamma_aree/

SoundCloud คลังเสียง : @dhamma_aree

LineGroup สอบถามการปฏิบัติทั่วไป : bit.ly/3Fxu8Ol

LineOA ช่วยเหลือติดขัดสภาวธรรม : lin.ee/pXSQeyZ

Website ธรรมอารี :www.dhammaaree.com

TikTok ธรรมอารี : www.tiktok.com/@dhamma.aree