Tot aan de verkiezingen op 22 november hoor je hier elke maandag onze rubriek Campagnekijkers. Twee mensen met verstand van campagne voeren vertellen ons wat ze zien gebeuren en hoe dat de publieke opinie beïnvloedt.

Met Jurjen van den Bergh van De Goede Zaak en Bianca Pander van BKB | Het Campagnebureau. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

We zien de partijleiders nog nauwelijks canvassen en flyeren. Maar in de media is de campagne losgebarsten. Met goede gesprekken, interessante debatten en stevige interviews. Hoe staan de partijen er voor, aan het einde van deze eerste campagneweek?

Zoek je meer politieke podcasts, in de aanloop naar de verkiezingen?

• Gesprekken met de lijsttrekkers hoor je in BNR's Big Five
• Doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's hoor je in …én gratis bier voor iedereen
• En de acht verkiezingsdebatten van BNR hoor je via BNR Verkiezingsdebatten

Vandaag hoor je Dilan Yeşilgöz (VVD) en Reinier van Lanschot (VOLT)

Deze aflevering is gemaakt door Leendert Beekman, Mats Akkerman en Mark Beekhuis

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland heeft dit jaar een tekort van 400.000 woningen. Welke kant moeten we op met de woningmarkt? Daarover debatteren 5 politieke partijen, onder leiding van Liesbeth Staats.

Om wonen weer voor iedereen betaalbaar te maken is het onder meer belangrijk om de huurprijsbescherming verder uit te breiden. Daarvoor pleiten Pieter Grinwis van de ChristenUnie, Nicolien van Vroonhoven van NSC, Julian Bushoff van GroenLinks-PvdA en D66-Kamerlid Jan Paternotte in het BNR Woondebat. Volgens Paternotte staan investeerders bovendien helemaal niet vijandig tegen het verder beperken van de huren in de vrije sector, maar hebben zij vooral behoefte aan duidelijkheid.

VVD-Kamerlid Peter de Groot is het er stellig mee oneens. 'Het feit is dat alleen al door de aankondiging van deze regulering investeerders liever in het buitenland investeren. Door de aankondiging zijn er gewoon heel veel huurwoningen die nu al van de markt verdwijnen doordat ze verkocht worden.'

'Tochtkorting' en arbeidsmigratie

Om meer druk op particuliere verhuurders te zetten om hun woningen te verduurzamen pleit Bushoff van GroenLinks-PvdA in het Woondebat voor 'dwingendere maatregelen' in de vorm van een zogeheten 'tochtkorting'. Het oplossen van de wooncrisis moet volgens Bushoff niet worden overaten gelaten aan de markt, maar de overheid moet een grotere rol pakken bij het realiseren van meer woningen.

Maar ook in het beperken van de arbeidsmigratie ligt een belangrijke oplossing, denkt Nicolien van Vroonhoven van Nieuw Sociaal Contract (NSC). 'Dat betekent dat je moet sleutelen aan de studiemigratie en de arbeidsmigratie.'

Leefbaarheid

Woningbouwcorporaties moeten meer ruimte krijgen om de leefbaarheid in kwetsbare wijken te verbeteren, zegt Pieter Grinwis van de ChristenUnie. 'En als het woningaanbod eenzijdig is, als het goedkoop is, moet je daar meer duurdere woningen toevoegen.'

Volgens D66-Kamerlid Jan Paternotte is ook een grote rol weggelegd voor de voorzieningen in wijken, buurten en dorpen. Sportclubs, bibliotheken en goede scholen zijn volgens hem cruciaal voor de leefbaarheid, 'en die voorzieningen staan op dit moment enorm onder druk.' Met een 'vitaliteitsfonds' moeten gemeenten voldoende middelen krijgen om die voorzieningen overeind te houden, en dat zou volgens de D66'er 'best wel een paar honderd miljoen' mogen kosten.

De BNR Verkiezingsdebatten

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november organiseert BNR acht verkiezingsdebatten, over specifieke thema's. De debatten worden uitgezonden op BNR en zijn daarna te beluisteren op www.bnr.nl en je eigen podcastapp.

Overzicht debatten en uitzenddatums:

• Het Nationale Arbeidsmarktdebat, 31-10-2023 om 19.00
• Het BNR Woondebat, 02-11-2023 om 19.00
• Het BNR Financedebat, 09-11-2023 om 19.00
• Het BNR Energiedebat, 14-11-2023 om 19.00
• Het BNR Bedrijvendebat, 15-11-2023 om 19.00
• Het BNR Buitenlanddebat, 16-11-2023 om 15.00
• Het Nationale Autodebat, 17-11-2023 om 15.00
• Het BNR Ondernemersdebat, 21-11-2023 om 09.00

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze weken spreken we met de nummers twee van de kieslijsten. Wat drijft hen en waarvoor gaan ze zich na de verkiezingen inzetten?

Met vandaag: Ines Kostić (PvdD)

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De komende weken spreken we met de nummers twee van de kieslijsten. Wat drijft hen en waarvoor gaan ze zich na de verkiezingen inzetten?

Met vandaag: PVV-Kamerlid Fleur Agema 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De krapte op de arbeidsmarkt dreigt de Nederlandse economie lam te leggen. Hoe voorkomen we dat? Wat is de juiste balans tussen 'vast' en 'flex' en hoe zorgen we dat werken meer gaat lonen? En is arbeidsmigratie een probleem, of een belangrijk deel van de oplossing? Daarover debatteren vijf politieke partijen, onder leiding van Liesbeth Staats, in Het Nationale Arbeidsmarktdebat.

Krapte

Hoe groot de gevolgen van de krapte op de arbeidsmarkt ook zijn, nieuw zijn ze allerminst. 'We kenden de gevolgen al en de belangrijkste oorzaak is toch écht de vergrijzing die pas in 2050 de piek zal bereiken. Daarna zal hij geleidelijk afnemen', voorspelt hoogleraar Arbeidsmarkt Ton Wilthagen, die bij het debat optrad als expert die de onderwerpen inleidt. Volgens Wilthagen gaat die vergrijzing ook gepaard met ontgroening, wat betekent dat groepen jongeren de komende tijd kleiner zullen worden.

Daardoor wordt de druk op de arbeidsmarkt de komende tijd alleen maar groter. En niet alleen de arbeidsmarkt komt verder onder druk te staan, Wilthagen vreest dat de druk op alle maatschappelijke domeinen zal worden vergroot. 'Dat betekent dat we meer mensen nodig hebben op de arbeidsmarkt en bijvoorbeeld moeten kijken of we onze arbeidstijd kunnen uitbreiden.'

Meer werken is de oplossing voor de krapte, daarover zijn partijen als de VVD, GroenLinks-PvdA en D66 het grotendeels eens, blijkt uit het debat. Maar over de manier waarop dat kan worden verwezenlijkt, denken de partijen zeer verschillend. 

Loon naar werken

Als het aan de ChristenUnie ligt, wordt het minimumloon verhoogd naar 18 euro per uur. 'Dat gaat dan wel gepaard met een compleet nieuw belastingstelsel', legt CU-Kamerlid Don Ceder uit tijdens het debat. 'We schrappen alle toeslagen en regelingen en zorgen dat we een veel eenvoudiger, simpeler belastingstelsel hebben dat rechtvaardiger is.'

De meeste andere partijen reageren kritisch op het plan. Tjebbe van Oostenbruggen van Nieuw Sociaal Contract (NSC): 'Je kan de toeslagen niet afschaffen en tegelijkertijd het loon verschrikkelijk omhoog gooien. Dan leg je het allemaal bij de werkgevers neer en dat moeten we niet doen'. Maar Van Oostenbruggen stelt ook dat niet andersom kan, door de arbeidskorting enorm op te plussen. 'Dat zijn allemaal dingen die onbetaalbaar zijn en die door slimme mensen moeten worden uitgedacht.'

Arbeidsmigratie

Van Oostenbruggen maakt tijdens het debat duidelijk dat het aantal arbeidsmigranten dat jaarlijks naar Nederland komt volgens NSC 'veel te hoog' is. De partij van lijsttrekker Pieter Omtzigt wil daarom een 'cap' invoeren, die ervoor moet zorgen dat per jaar nog maar maximaal vijftigduizend arbeidsmigranten worden toegelaten. Anne-Marijke Podt van D66 noemt dat getal tij 'nergens op gebaseerd'.

De BNR Verkiezingsdebatten

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november organiseert BNR acht verkiezingsdebatten, over specifieke thema's. De debatten worden uitgezonden op BNR en zijn daarna te beluisteren op www.bnr.nl en je eigen podcastapp.

Overzicht debatten en uitzenddatums:

• Het Nationale Arbeidsmarktdebat, 31-10-2023 om 19.00
• Het BNR Woondebat, 02-11-2023 om 19.00
• Het BNR Financedebat, 09-11-2023 om 19.00
• Het BNR Energiedebat, 14-11-2023 om 19.00
• Het BNR Bedrijvendebat, 15-11-2023 om 19.00
• Het BNR Buitenlanddebat, 16-11-2023 om 15.00
• Het Nationale Autodebat, 17-11-2023 om 15.00
• Het BNR Ondernemersdebat, 21-11-2023 om 09.00

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het integriteitsonderzoek naar oud-Kamervoorzitter Khadija Arib is afgerond. De Tweede Kamer heeft dinsdagmiddag een samenvatting van het rapport gekregen. Conclusie: 16 van de 17 klachten over een onveilige werkomgeving worden ondersteund.

We bespreken het met politiek verslaggever Leendert Beekman en Rob van Eijbergen, hoogleraar Integriteit aan de VU.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tot aan de verkiezingen op 22 november hoor je hier elke maandag onze nieuwe rubriek: campagnekijkers. Twee mensen met verstand van campagne voeren, vertellen ons wat ze zien gebeuren en hoe dat de publieke opinie beïnvloedt.

Met Jurjen van den Bergh van De Goede Zaak en Bianca Pander van BKB | Het Campagnebureau. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Leendert ergert zich een beetje. Als je meedoet in de Champions League van de Nederlandse politiek, dan moet je je daar ook naar gedragen. Dan kun je niet steeds komen aanzetten met het verhaal dat je partij nog maar net is opgericht. En moet je kritische vragen van journalisten verwachten. Dus geen smoesjes of jij-bakken meer.

Onder de nieuwe partijleider, Stephan van Baarle, lijkt DENK terug te gaan naar de felle toon van de begindagen. De vorige partijleider, Farid Azarkan, die zijn partij wat kalmeerde, lijkt daar niet onverdeeld gelukkig mee.

Er zijn idioot veel verkiezingsdebatten, signaleert Mark. Als je ze allemaal wilt volgen, heb je daar een dagtaak aan.

Op de laatste dag voor het verkiezingsreces voerden Salima Belhaj en Ruben Brekelmans een emotioneel en zeer fel debat over de evacuatie uit Afghanistan.

Als toegift hoor je Pieter Omtzigt over de grondwetsherziening van 1848. Een minicollege van tien minuten. Over een Leidse hoogleraar, zegt Leendert. Afkomstig uit Zwolle, vult Omtzigt aan.

Vandaag hoor je Salima Belhaj (D66), Ruben Brekelmans (VVD), Eddy van Hijum (NSC), Farid Azarkan (DENK), Pieter Omtzigt (NSC)

Deze aflevering is gemaakt door Leendert Beekman, Mats Akkerman en Mark Beekhuis

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het wordt nachtwerk in de Tweede Kamer, want het is de laatste vergaderdag voor het verkiezingsreces. Een dag die in het teken staat van rondrennende Kamerleden, korte debatten en heel veel stemmen.

Politiek verslaggever Mats Akkerman volgt deze laatste vergaderdag en sprak met Kamerleden die na de verkiezingen niet meer terugkeren. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.