मेरा मुझमें कुछ नही, सब तेरा ...  कालच खिडकीपाशी उभे राहून अनंताचे झाड न्याहाळता कानावर हळुवारपणाने सुर आले, "मै तो तेरे रंगमे रंग चुका हूँ |बस तेरा बन चुका हूँ | मेरा मुझमे कुछ नही, सब तेरा S S सब  तेरा ..... "  ऐकताना मी तरंगीत झालो. खरे तर मेरा मेरा म्हणत मी जगत आलो. थकत आलो. " श्रमलो शिणलो बहू संसारी, मी अन माझे ओझे भारी , वाहूनी थकली काया सारी , ठाव तू दिधला पावन पदी या | परमानंदा श्रीगुरूराया | लाविलीस मज तव पदी माया  "   जेव्हा देवाच्या चरणी आलो तेव्हा खर्‍या अर्थाने जीवन समजू लागले, उमजू लागले अन आता तीच उमज आता उगवून येऊ लागली. प्रत्यक्ष जगण्यातून. आनंदाच्या अंनुभवातून. म्हणूनच आता मलाही गावेसे वाटते "मै तो तेरे रंगमे रंग चुका हूँ |बस तेरा बन चुका हूँ | मेरा मुझमें  कुछ नही, सब तेरा S S सब  तेरा ..... " 

विठू माझा लेकुरवाळा - हृदयंगम सेल्फी -संत जनाबाईंचा हा अभंग, अगदी गोड अन हृदयंगम. हा अभंग, त्यातील शब्द वा त्याची चाल गोड आहे असे नाही म्हणायचे मला. या सार्‍यांचे मूळ जे हृदय आहे ,  अंतरंग आहे, तिथे अनुभवास येणारा हा परमानंद गोड आहे हे जाणवते. हा परमानंद  प्रगाढ भक्तीशिवाय नाही. या परमानंदी हृदयाच  अभंगरूपाने प्रकट झालेला जणू  अलौकिक सेल्फिच आहे .  तेराशे चौदाशे शतकातला हा सेल्फि अजूनही टवटवीत जाणवतो मला. मी उत्तेजित होतो, नाचतो. का?  तर या भक्तीचा हा परमानंद या माझ्या  हृदयाचा होत असतो म्हणून. अभंग त्या कालचा असेल पण भक्ति कालातीत आहे म्हणूनच ती नाविन्याने सदैव ताजी टवटवीत आहे. भक्ति भूतकाळची नसते वा भविष्याचीही नसते. आत्ताची या घडीची असते. म्हणूनच या निजबत असे काही अंतरंग तरंगीत झाले टेच  आता आपण ऐकू -  विठू माझा लेकुरवाळा - हृदयंगम सेल्फी  या एपिसोड मध्ये

हरीच असे एकला  हरीच हसे एकला - हरीच एकला व्यापून उरला आहे. सबाह्य अभ्यंतरी अवघा व्यापक मुरारी - हरि पाहिला रे - हरी आहे, हरी पाहे,  हरी वाहे हीच वास्तवता आहे. या निमिताने एक प्रसंग सांगावासा वाटतो. द्वारका नगरीत  रामभक्त हनुमान  श्रीकृष्णाच्या दर्शनाला येतात. आता, रामरूपांतही  मला दर्शन द्यावे  अशी प्रार्थना करतात. पुढे जे काही अलौकिक जाणवले रुक्मिणीच्या अनुभवाचे, तेच इथे काही अंशाने प्रकट झाले आहे. तर आता ऐकू या एपिसोड "हरीच असे एकला हरीच हसे  एकला - " 

हे गोप गोपिकांनो हरी तुमचे रूप -भगवान श्रीकृष्ण गोकुळ सोडून पुढे मथुरेला गेले. कृष्णभक्त राधा, भक्तीची अखंड धारा गोकुळातच राहीली. सुरवातीची केवळ राधा, नंतर कृष्णसहवासात  रंगलेली   राधा आणि कृष्ण मथुरेला गेल्यानंतर अथांगपणे उरलेली कृष्णस्वरूप राधा.  आधी "राधा" नंतर "राधा-कृष्ण" आणि पुढे कृष्णस्वरूप राधा. असे हे राधेचे जीवन .  ही अथांगपणे उरलेली राधा केवळ नावारूपाची राधा नव्हती. कृष्णाच्या आंतरिक अनुभवाने कृष्णाचीच होऊन राहिलेली होती.  कृष्ण स्वरूप होऊन  राहिली. म्हणूनच कृष्ण गोकुळातून निघून गेल्यानंतर कृष्णजयंतीला जेव्हा सर्व गोपगोपीकांचा  मेळावा जमला त्या वेळेला ती स्वानुभवाने गाते " हे गोप गोपिकांनो हरी तुमचे रूप घेतो | मद्स्वरूप  परमानंद येथेच प्रकट होतो | मज अनुभवास येतो दाही दिशात भरला || " अशी ही राधा कोणत्या अलौकिक अस्तित्वातून प्रकट होते ते आता आपण ऐकू या एपिसोडमधून. - हे गोप गोपिकांनो हरी तुमचे रूप घेतो   

"गीत तू, संगीत तू, या मैफिलीचा मीत तू " - हे गीत कोणते? , हे संगीत कोणते ?  या मैफिलीचा  हा मित  कोण?  ही मैफिल  कुठे संपन्न होते? हे सारेच अनुभव भक्ताचे आहेत.    जगण्याला  जोपर्यंत  नाद, लय, ताल आणि सूर  लाभत नाहीत, तोपर्यंत या मैफिलीचा अनुभव नाही. हे  नाद , सूर, लय सर्व काही  लाभते केवळ ईश्वराच्या आत्यंतिक  भक्तीपोटी.  म्हणूनच  अशा भगवंताला भक्त सखा म्हणतो. हा सखाच भक्तासाठी गीत होतो, संगीत होतो, आत रंगलेल्या मैफिलीचा मित होतो. या उत्कट अनुभवाचे प्रत्यंतर या गझल मधून होत आहे. तेव्हा ऐकू या - " गीत तू संगीत तू, या मैफिलीचा मीत  तू "

हा कोणता मेघ आत्ताच दाटून आला - दाटून येणं म्हणजे काठोकाठ भरलेपणाचे, ओथंबलेपणाचे लक्षण. ही खरीतर भावभक्तीने भरलेल्या भक्ताच्या अंतररंगाची स्थिति असते.  या अनुभवाला निमित्त होतात विविध भक्तांच्या चरित्रातील प्रसंग. मग ती राधा असो,रुक्मिणी असो ,उद्धव असो वा पितामह भीष्माचार्य असोत. प्रसंग ऐतिहासिक असले किवा  काल्पनिक असले तरी आर्त भक्तासाठी हे प्रसंग निर्देशक (पॉइंटर्स)  ठरतात. ज्यामुळे भक्त स्वताच्या अंतरंगातील  भावभक्तीच्या स्थितीत रमत असतो. हीच भक्ताची वर्तमान वास्तविकता असते.या स्वानुभवात प्रसंगातील  काळ किवा प्रसंगातील  कल्पना  गळून पडतात अन भक्त निव्वळ वर्तमानाचा होऊन रहातो. स्वाभाविकच भक्ताच्या ठिकाणी स्वताच्या अस्तित्वाचे भान सातत्याने जागे असते. असा भक्त कोणत्याही बाह्य परिस्थितीचा , कोणत्याही परिणामाचा वा तत्सम मनस्थितीचा होऊन रहात नाही. या आंतरिक अंनुभवातून उद्भवलेली  राधा म्हणा, रुक्मिणी म्हणा, उद्धव म्हणा शब्दरूप होतात. गेल्या एपिसोड मध्ये माझ्यातली राधा साकार झाली अन या एपिसोड मध्ये माझी रुक्मिणी शब्दरूप होत आहे. एपिसोडचे नाव आहे " हा कोणता मेघ आत्ताच दाटून आला " .  तेव्हा पाहू या, माझी रुक्मिणी काय म्हणते ते !   

कृष्णमुळाशी उगम अनावर,  राधेचा का व्हावा ? | राजमंदिरी इथे रुक्मिणी, घुमविते  कृष्णप्रेमपावा || कृष्णाचे मूळ राधेच्या भक्तीत आहे आणि राधेच्या भक्तीचे फळ कृष्ण आहे. "कृष्णकमळ हासरे" या नावाने एक भावभक्तीचे काव्य स्फुरले होते. त्यातलेच हे शब्द आहेत. कृष्ण हा काही विचार  नाही, कन्सेप्ट नाही. कृष्ण चैतन्य आहे म्हणूनच त्यां निजबत सारेच विचार, सारी समज, सारी उमज,सार्‍या भावना, कल्पना , स्मृती  सारे काही कुंठित होते. अशाच काहीशा माझ्या असण्यातून हे काव्य  प्रकट झाले.  तरी देखील सारे अप्रकटच राहिले. प्रकट झाल्याचा आनंद होतो ना होतो तोच, सारे काही अजून अप्रकट राहिले याचा  परमानंद मात्र मला पुरून उरतो.  तोच हा परमानंद  काहीसा  प्रकट होत आहे   " कृष्णमुळाशी उगम अनावर राधेचा का व्हावा - " या एपिसोडमधून. चला तर ऐकताय ना आता ....   

कृष्णभेटीत रंगलेल्या, रमलेल्या एका सखीला दुसरी सखी  " अगं किती उशीर करतेस, चल आता निघूया " असं सारखे म्हणत असताना , कृष्णप्रेमी रंगलेली सखी उत्तर देते,  " सखे गं, थांब जराशी , थांब जराशी, घडू दे संग जरा गं, प्रभू हृदयाशी " ही सखी असे का म्हणते ऐकू या आता या सखीला अंतरंगापासून.