3 HAZİRAN 2021

DÜNYA TARİHTE BUGÜN YAŞANANLAR

1839 - Çin'in "Humen" limanında İngiliz tacirlerden ele geçirilen 1.2 milyon kg afyon Çinli yetkililerce imha edilince, Birleşik Krallık bunu bir savaş nedeni saydı (casus belli) ve böylelikle "Birinci Afyon Savaşı" başlamış oldu.

1889 - Kanada topraklarını bir okyanustan diğerine kadar kateden "Kanada Pasifik Demiryolu" tamamlandı.

1889 - Dünyanın ilk uzun mesafeye elektrik taşıyan güç hattı tamamlandı. Willamette Falls'daki güç istasyonundan Portland, Oregon'un kent merkezine kadar olan hattın uzunluğu 14 mildi.

1892 - İngiliz futbol takımı olan Liverpool kuruldu.

1942 - Midway deniz savaşı başladı. İki gün süren savaşta, Japonlar ağır kayıplar verdiler ve Japonların Pasifikteki ilerleyişi durduruldu.

1965 - Edward Higgins White, uzayda yürüyen ilk Amerikan oldu.

1976 - "Avrupa Komünizmi" deyimi, ilk kez İtalyan Komünist Partisi lideri Enrico Berlinguer tarafından kullanıldı.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1912 - İstanbul'un İshakpaşa semtinde çıkan yangında, bin 111 ev, 118 dükkân, altı cami, üç hamam ve beş okul kül oldu.

1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (Güncel Türkçesi: İlerici Cumhuriyet Partisi), Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı.

1964 - Futbolun 'Ordinaryüs'ü Lefter Küçükandonyadis, Fenerbahçe - Beşiktaş arasındaki jübile maçıyla futbola veda etti.

BUGÜN DOĞANLAR

1870 - Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Türk yazar ve şair Ahmet Hikmet Müftüoğlu, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER

1963 - Türk şair ve oyun yazarı Nâzım Hikmet Ran hayatını kaybetti.

1964 - Türk asker, siyasetçi ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 3. Genelkurmay Başkanı Kazım Orbay, vefat etti.

2016 - Amerikalı profesyonel boksör - Muhammed Ali vefat etti.

2 HAZİRAN 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

455 - Vandallar Roma'ya girdiler ve iki hafta boyunca şehri yağmaladılar.

662 - Yunan adalarından 3 tanesi bir depremle yok oldu.

1328 - Filipinler'de bir depremle 9 ada ve adacık yok oldu.

1851 - Amerika’da içki yasağı, Maine eyaletindeki uygulamayla başladı.

1924 - Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, ülkede doğmuş bütün Amerikan yerlilerine oy hakkı tanıdı. 1948'e kadar kimi eyaletler yerlilere oy hakkını yaşama geçirmedi

1946 - İtalya’da monarşi kaldırıldı.

1953 - Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth taç giydi.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1926 - Genel Nüfus Sayımı hakkında kanun kabul edildi.

1935 - Türkiye'de ilk kez Pazar günü resmî tatil uygulamasına başlandı.

1941 - Türk Ceza Kanunu'nun 526'ncı maddesinde yapılan değişiklikle, Arapça ezan ve kamet okuyanlara ceza öngörüldü.

2002 - Büyük Birlik Partisi 1. Olağanüstü Büyük Kurultayı’nda Genel Başkanlığa Muhsin Yazıcıoğlu yeniden seçildi.

BUGÜN DOĞANLAR

1840 -  İngiliz yazar Thomas Hardy, dünyaya geldi.

1913 - Türk hattat ve cilt sanatçısı Emin Barın, doğdu.

BUGÜN ÖLENLER

1970 - Türk yazar Orhan Kemal, vefat etti.

1991 - Türk şair Ahmed Arif, hayatını kaybetti.

1 HAZİRAN 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1855 - Amerikalı maceraperest ve paralı asker William Walker, Nikaragua'yı ele geçirdi.

1952 - Berlin ikiye bölündü.

1973 - Yunanistan Hükümeti monarşiyi kaldırarak cumhuriyeti ilan etti.

1974 - Nefes borusuna yabancı cisim kaçan hastaları boğulmaktan kurtaracak "Heimlich manevrası"nın nasıl yapılacağı ilk defa Emergency Medicine (Acil Tıp) dergisinde yayımlandı.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1453 - Ayasofya'da ilk Cuma namazı, Akşemseddin tarafından kıldırıldı.

1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu. (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)

1921 - Dr. Şefik Hüsnü Deymer önderliğinde Osmanlı'nın ilk sosyalist mecmuası Aydınlık yayın hayatına başladı.

1929 - 1 Kasım 1928 tarihli Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun gereğince, devlet muamelelerinde ve kayıtlarda tamamen yeni harfler kullanılmaya başlandı.

1930 - İstanbul'da Galata Köprüsü'nde 85 yıldır alınan geçiş ücreti kaldırıldı. Köprü 1845'te açıldığında geçiş tarifesi; yayalar için 5 para, hamallar için 10 para, yüklü arabalar için 5 kuruş, yüklü beygirler için 40 para, koyunlar için 3 para olarak belirlenmişti.

1930 - Resmi ve özel bütün kurumlarda Arap harflerinin kullanılış izni sona erdi.

BUGÜN DOĞANLAR

1815 -  Yunanistan'ın ilk Kralı Otto, dünyaya geldi.

1850 - Türk dil bilimci ve roman yazarı Şemseddin Sami, doğdu. 

1926 - Amerikalı sinema oyuncusu Marilyn Monroe, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER

MÖ 256 - Çin'in Han Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru Gaozu, hayatını kaybetti.

1980 - Türk rallici Ali Sipahi, vefat etti.

31 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

MÖ 1279 - Antik Mısır'da, 19. Hanedan firavunlarından II. Ramses başa geçti.

1799 - Napolyon, Akka yenilgisinin ardından, savaş meydanını Cezzar Ahmed Paşa kuvvetlerine terk etti.

1911 - RMS Titanic yolcu gemisi denize indirildi. (Yapımı 1912'de tamamlanacaktır.)

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1999 - PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yargılanmasına İmralı Adası'nda başlandı.

2010 - İsrail ordusu, Türkiye'den hareket eden İHH (İnsani Yardım Vakfı)'nın 9 insani yardım gemisine baskın operasyonu düzenledi. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, operasyonu desteklediğini açıkladı.

BUGÜN DOĞANLAR

1852 -  Arjantinli kaşif, antropolog ve jeolog Francisco Pascasio Moreno, doğdu.

1955 - Türk şarkıcı, söz yazarı ve yapımcı Nilüfer, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER

1237 - Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı - I. Alaeddin Keykubad vefat etti.

1963 - "Manisa Tarzanı" olarak tanınan Ahmet Bedevi, hayatını kaybetti.

30 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1942 - II. Dünya Savaşı: 1000 kadar İngiliz bombardıman uçağının katıldığı ve 1,5 saat süren bir hava saldırısında Almanya'nın Köln kenti büyük hasar gördü.

1971 - İnsansız ABD uzay aracı Mariner 9, Mars hakkında bilgi toplamak üzere uzaya fırlatıldı.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1453 - Fatih Sultan Mehmet, Hızır Bey'i (Çelebi) İstanbul'a ilk belediye başkanı olarak atadı.

1453 - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul Üniversitesi'ni kurdu.

1876 - Osmanlı Padişahı Abdülaziz, 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirildi. Yerine yeğeni V. Murat geçti.

1921 - Çankaya Köşkü, Mustafa Kemal'e armağan edildi. Atatürk, köşkü bir yazı ile Ordu'ya bağışladı.

BUGÜN DOĞANLAR

1859 - Fransız psikolog ve nörolog Pierre Janet, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER

1778 -  Fransız yazar ve filozof Voltaire, vefat etti.

2012 - İngiliz fizyolog, biyofizikçi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Andrew Huxley, hayatını kaybetti.

29 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1942 - Adolf Hitler, Propaganda Bakanı Joseph Goebbels'in tavsiyesiyle, işgal altındaki Paris'te yaşayan tüm Yahudilerin sol göğüslerine sarı bir yıldız takmalarını emretti.

1990 - Sovyetler Birliği'nde, radikal reformcu Boris Yeltsin, Rusya Yüksek Sovyeti Başkanlığı'na seçildi.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1453 - Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u fethederek Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'nu sona erdirdi. Birçok tarihçi için İstanbul'un Fethi, Orta Çağ'ın sonudur.

1807 - Kabakçı Mustafa ayaklanmasında, isyancılar Şehzade Mustafa ve Mahmut'un kendilerine teslimini istedi. Sultan III. Selim tahttan indirildi, IV. Mustafa tahta çıktı.

1936 - Türk bayrağı hakkında kanun, TBMM'de kabul edildi.

1937 - Türkiye ile Fransa arasında "Sancak"ın (Hatay) "Tamamiyet-i Mülkiyesini Tekeffül eden Antlaşma" ile "Türkiye - Suriye Hududunun Teminine dair Antlaşma" ve "Müşterek Beyanname ve Beyannameye bağlı Protokol" Cenevre'de imzalandı.

1985 - İstanbul Boğazı'nda ikinci boğaz köprüsünün (Fatih Sultan Mehmet) temeli atıldı.

BUGÜN DOĞANLAR

1489 - Türk mimar Mimar Sinan, dünyaya geldi.

1917 - ABD'nin 35. Başkanı John F. Kennedy doğdu.

BUGÜN ÖLENLER

1453 - Osmanlı asker (İstanbul'un fethi sırasında Bizans surlarına ilk sancağı diken yeniçeri) Ulubatlı Hasan, vefat etti.

2004 - Türk musiki ustası Kani Karaca, hayatını kaybetti.

28 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1830 - ABD Başkanı Andrew Jackson, Amerikan Kızılderililerinin yurtlarından çıkarılmasına ve başka yerlere sürülmelerine olanak tanıyan Yerli İskân Yasası'nı imzaladı.

1902 - Bilim adamı Thomas Edison pili buldu.

1933 - Nasyonal sosyalistler, Almanya Komünist Partisi'nin bütün mallarına el koydu.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN DOĞANLAR

1913 - Osmanlı'da feminist örgüt sayılabilecek Teali-i Nisvan kuruldu.

1919 - Mustafa Kemal Paşa, Havza'dan, sivil ve asker yüksek memur ve komutanlıklara, işgallere karşı çıkılan mitingler düzenlenmesini bildirdi.

1919 - İstanbul'da tutuklanan İttihat ve Terakki ileri gelenleri, Malta'ya sürgüne gönderildi. Malta sürgünleri olarak adlandırılan bu ilk kafilede 66 kişi yer alıyordu. Sürgünler 20 Kasım 1920'ye kadar sürdü.

1960 - Millî Birlik Komitesi, Orgeneral Cemal Gürsel'e MBK Başkanlığı'nın yanı sıra, Başbakanlık, Millî Savunma Bakanlığı ve Başkomutanlık görevlerini de verdi. Orgeneral Gürsel, aynı gün asker ve sivil üyelerden oluşan Bakanlar Kurulu'nu açıkladı. Başbakan Adnan Menderes, Kütahya yolunda tutuklandı. Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve yedi bakanın Silahlı Kuvvetler gözetiminde olduğu açıklandı.

2004 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, gençlerin imam hatip liselerine yönlenmelerinin özendirilmesi amaçlandığı gerekçesiyle "YÖK Kanunu" olarak bilinen "Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"u kısmen TBMM'ye iade etti.

2013 - Taksim Gezi Parkı olayları başladı.

BUGÜN DOĞANLAR

1524 - Osmanlı'nın 11. Padişahı II. Selim, dünyaya geldi.

1779 - İrlandalı şair, yazar ve besteci Thomas Moore, doğdu.

1925 - Türk devlet adamı, gazeteci ve politikacı Bülent Ecevit, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER 

1849 - İngiliz yazar Anne Brontë, vefat etti.

27 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1703 - Rus Çarı I. Petro, Rus İç Savaşı sırasında Petrograd, Sovyetler Birliği döneminde Leningrad olarak anılan Sankt-Peterburg şehrini kurdu.

1907 - San Francisco, Kaliforniya'da veba salgını baş gösterdi.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1935 - Türkiye'de hafta tatili, Cuma'dan Pazar'a alındı.

1944 - Latin harfleri ile ilk Cumhuriyet altını basıldı.

1957 - İstanbul'da yapılan Dünya Güreş Şampiyonası'nda Türkiye Millî Güreş Takımı, serbestte dört birincilikle dünya şampiyonu oldu.

1960 - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yönetime el koymasının ardından gözaltına alınan eski İçişleri Bakanı Namık Gedik intihar etti. Aynı gün gözaltına alınan 150 kişi Yassıada'ya getirildi.

1961 - Anayasa, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan 262 üyeden 260'ının oyuyla kabul edildi.

1995 - Bir grup kadın, Cumartesi günü saat 12:00'de gözaltında kaybolanların bulunması ve sorumluların ortaya çıkarılarak yargılanması talebiyle, İstanbul Galatasaray Lisesi önünde oturdu. Daha sonra Cumartesi Anneleri olarak anılan insan hakları savunucuları, dört yıl boyunca her Cumartesi saat 12:00'de aynı yerde buluştu.

BUGÜN DOĞANLAR

1332 - Arap düşünür ve tarihçi İbni Haldun, doğdu.

1930 - Türk oyun yazarı ve dramaturg Güngör Dilmen, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER

1935 - Türk yayıncı, yazar ve gazeteci Ahmet Cevdet Oran, vefat etti.

1942- Türk din adamı, tercüman, hattat ve müfessir Muhammed Hamdi Yazır, hayatını kaybetti.

26 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1538 - Jean Calvin ve yandaşları Cenevre'den sürgün edildi. Kalvenizm'in kurucusu olan Fransız din adamı, 1541'de tekrar Cenevre'ye döndüğünde katı bir teokratik yönetim kurdu. 18 Mayıs 1564'te "Cenevre Diktatörü" olarak öldü.

1647 - Alse Young adındaki bir kadın, Amerikan kolonilerinde cadılık suçlamasıyla idam edilen ilk şahıs olmuştur. Young, Hartford'ta asılarak idam edilmişti.

1832 - Québec'te Asya kolerası salgını: Yaklaşık 6000 kişi öldü.

1889 - Eyfel Kulesi'nin ilk asansörü halka açıldı.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1926 - Millî Mücadele'ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.

1971 - Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca tutuklandı.

1992 - Orhan Kemal Roman Ödülü'nü, "Köylüler" romanıyla Talip Apaydın aldı.

1999 - Danıştay Sekizinci Dairesi, başı açık görev yapmayı kabul etmeyen baş örtülü memurların, uyarı cezası verilmeden işten çıkarılmasına karar verdi.

BUGÜN ÖLENLER

1421 - Osmanlı'nın 5. Padişahı Çelebi Mehmet, vefat etti.

1512 - Osmanlı'nın 8. Padişahı II. Bayezid, hayatını kaybetti.

1895 - Türk devlet ve bilim adamı, tarihçi, hukukçu ve şair Ahmed Cevdet Paşa, vefat etti. 

1976 - Alman varoluşçu filozof Martin Heidegger, hayatını kaybetti.

25 MAYIS 2021

DÜNYA TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1937 - Paris'te, 1937 Dünya Fuarı başladı. Eyfel Kulesi'nin de yer aldığı fuarda İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli ve Nazi yapımı heykel karşılıklı sergileniyordu.

1953 - ABD, Nevada'da bulunan deneme bölgesinde, topçu birlikleri tarafından atılan ilk ve tek nükleer bomba denemesini yaptı.

1961 - ABD Başkanı John F. Kennedy, ABD Kongresi'nde yaptığı bir konuşmada 1960'lı yıllar sona ermeden önce mutlaka Ay'a ayak basacaklarını ilan etti.

1988 - Irak, Basra'yı İran'dan geri aldı.

1989 - Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı oldu.

TÜRKİYE TARİHİNDE BUGÜN YAŞANANLAR

1944 - Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk yolcu uçağı, İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.

2008 - 61. Cannes Film Festivali’nde En İyi Yönetmen Ödülünü Nuri Bilge Ceylan, Üç Maymun filmi ile aldı. Ceylan, ödülünü kucaklarken, “Benim yalnız ve güzel ülkeme ithaf ediyorum” dedi. Ceylan, üçüncü kez Cannes’da ödül alarak bir rekora da imza attı.

BUGÜN DOĞANLAR

1889 - Rus asıllı Amerikalı bilim insanı (ilk başarılı helikopteri yapan) Igor Sikorsky, doğdu.

1921 - Amerikalı fizikçi ve Nobel fizik ödülü sahibi Jack Steinberger, dünyaya geldi.

BUGÜN ÖLENLER

986 - Farisi gökbilimci Abdurrahman es-Sufî, vefat etti.

1983 - Türk şair, gazeteci ve yazar hayatını kaybetti.