Sản xuất hàng hóa là hình thức tổ chức kinh tế mà các sản phẩm, hàng hóa được sản xuất không nhằm phục vụ nhu cầu tiêu dùng của chính bản thân người sản xuất mà để đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng khác thông qua hoạt động trao đổi và mua bán.
Sản xuất hàng hóa đã bắt đầu được hình thành và phát triển từ thời kỳ trung đại cho đến thời kỳ hiện đại. Đâu là những ưu thế của việc sản xuất hàng hóa mang lại và đâu là điều kiện để các sản phẩm có thể trở thành hàng hóa là gì?
Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa
Sản xuất hàng hóa được ra đời và tồn tại dựa vào hai điều kiện chính là:
1. Phân công lao động xã hội
– Phân công lao động trong xã hội chính là sự chuyên môn hóa quá trình sản xuất, phân chia lao động xã hội thành các ngành nghề, lĩnh vực sản xuất khác nhau.
– Bởi vì sự phân công lao động trong xã hội nên việc trao đổi sản phẩm, hàng hóa trở thành điều tất yếu.
– Khi xuất hiện phân công lao động xã hội thì mỗi cá nhân chỉ sản xuất một hay một số sản phẩm nhất định. Tuy nhiên, nhu cầu cuộc sống của họ cần nhiều loại sản phẩm khác nhau. Vì vậy, họ cần sử dụng sản phẩm của nhau dẫn đến nhu cầu trao đổi hàng hóa.
– Sự phân công lao động xã hội và chuyên môn hóa sản xuất đã khiến cho năng suất lao động dần tăng lên, lượng sản phẩm thặng dư ngày càng nhiều, góp phần thúc đẩy quá trình trao đổi sản phẩm.
2. Sự tách biệt về mặt kinh tế giữa người sản xuất
Theo thời gian người sản xuất dần trở thành các chủ thể sở hữu sự độc lập nhất định. Chính vì vậy, sản phẩm làm ra sẽ thuộc quyền sở hữu của những chủ thể kinh tế, họ muốn sử dụng sản phẩm lao động của người khác thì cần nhờ vào hoạt động trao đổi và mua bán hàng hóa.
Đặc trưng của sản xuất hàng hóa
Sản xuất hàng hóa mang các đặc trưng chính dưới đây:
– Việc sản xuất hàng hóa được thực hiện với mục tiêu chính là trao đổi cũng như mua bán từ đó tạo nên Thị trường.
– Quá trình lao động để tạo ra sản phẩm, hàng hóa của người sản xuất vừa thể hiện tính tư nhân vừa thể hiện tính xã hội vì nó đảm bảo được nhu cầu tiêu dùng của xã hội và đáp ứng nhu cầu của nhiều người khác trong xã hội.
– Sản xuất hàng hóa có tính tư nhân vì việc sản xuất sản phẩm nào và cách thức sản xuất như thế nào được xem là hoạt động riêng và mang tính độc lập riêng của mỗi cá thể.