Rosja może wycofać się z poparcia planu pokojowego dla Ukrainy – zasygnalizował jej minister spraw zagranicznych. Sergiej Ławrow powiedział, że jeżeli usunięto z niego kluczowe dla Moskwy ustalenia, które zapadły pomiędzy prezydentami obu państw jeszcze na Alasce, „sytuacja będzie całkowicie odmienna”.  

Plan według doniesień medialnych pierwotnie zawierał 28 punktów, w tym m.in. oddanie przez Kijów całego Donbasu i nałożenie limitu na liczebność jego armii w wysokości 600 tys. żołnierzy w czasie pokoju. Został on przygotowany przez administrację amerykańską w konsultacji z Rosją. Delegacja Stanów Zjednoczonych w niedzielę spotkała się jednak z także ukraińską w Genewie. 

Miało tam dojść do korekty planu. Został on zredukowany do 19 punktów. Wiceminister spraw zagranicznych Ukrainy Serhii Kyslystia stwierdził w rozmowie z Financial Times, że strona amerykańska brała pod uwagę stanowisko Kijowa, rozmowy były produktywne i zakończyły się pozytywnie. Jednak sprawy terytorialne oraz kwestię przyszłości związków Ukrainy z NATO pozostawiono decyzjom prezydentów obu państw. 

Według ukraińskich źródeł Financial Times, Kijów zgodził się na ograniczenie liczebności armii do 800 tys. żołnierzy. W Genewie obecni byli też przedstawiciele Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec. Niemiecki minister spraw zagranicznych Johann Wadepuhl powiedział, że punkty niepokojące Europę zostały usunięte z planu. 

Ławrow z kolei stwierdził, że Moskwa była przekonana, że ustalenia ze spotkania Trump-Putin na Alasce były już sformalizowane. Według nich Rosja miałaby otrzymać Donbas. Uznana zostałaby także jej zwierzchność nad Krymem. 

Po rozmowach w Genewie odbyły się negocjacje pomiędzy delegacją amerykańską a rosyjską w Abu Dhabi. 

Tłumaczy dr Michał Sadłowski, dyrektor Centrum Badań nad Państwowością Rosyjską. 

Stany Zjednoczone i Ukraina poinformowały, że stworzyły zarys poprawek do planu pokojowego, który wcześniej został wypracowany przez stronę amerykańską w konsultacji z Rosją. Szczegóły nie zostały podane do publicznej wiadomości. Delegacje USA i Ukrainy spotkały się w Genewie. W rozmowach uczestniczyli także przedstawiciele Wielkiej Brytanii, Niemiec i Francji. 

Biały Dom przekazał, że nowa wersja planu zakłada wzmocnione gwarancje dla Ukrainy oraz uwzględnia jej interes narodowy. Władze w Kijowie nie wydały własnego komunikatu potwierdzającego te słowa i nie komentowały ich w mediach. 

Państwa europejskie przygotowały alternatywny plan pokojowy w konsultacji z Ukrainą. Jego szczegóły nie zostały podane do publicznej wiadomości, podobnie jak w przypadku amerykańskiego. Media donoszą jednak, że zakłada on wstrzymanie walk na obecnej linii frontu i ograniczenie ukraińskiej armii do 800 tys. żołnierzy. W wersji przygotowanej przez Waszyngton byłoby to 600 tys., a siły ukraińskie musiałyby się wycofać z Donbasu. 

Trump oczekuje, że Zełenski zaakceptuje plan do czwartku, chociaż zaznaczył, że termin może zostać przedłużony a propozycja planu nie jest ostateczna. Sekretarz Stanu USA Marco Rubio, uczestniczący w negocjacjach z Ukrainą, powiedział, że czwartek to raczej data orientacyjna – chodzi o to, by jak najszybciej powstrzymać zabijanie. 

Według źródeł Agencji Reutera, Trump zagroził Kijowowi odcięciem wsparcia wywiadowczego i sprzedaży broni, jeżeli nie wyrazi woli przyjęcia planu. 

Prezydent Stanów Zjednoczonych napisał w mediach społecznościowych, że Ukraina nie jest wdzięczna za jego wysiłki na rzecz pokoju. Niedługo po tym publiczne podziękowania wyrazili prezydent Wołodymyr Zełenski oraz szef jego gabinetu Andrij Jermak, biorący udział w rozmowach w Genewie. 

Tłumaczy Łukasz Gadzała, dziennikarz Onetu specjalizujący się w polityce amerykańskiej. 

Donald Trump zasugerował w stacji Fox News Radio, że daje prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu czas do czwartku na zaakceptowanie planu pokojowego. Powiedział, że przypadające wtedy Święto Dziękczynienia byłoby odpowiednim momentem. Zaznaczył jednak także, że gdy „sprawy idą dobrze, terminy można przesunąć”. 

Źródła The Washington Post informują, że administracja Stanów Zjednoczonych naciska na Zełenskienskiego, by ten zgodził się na amerykańską propozycję w ciągu tygodnia. Z kolei informatorzy Agencji Reutera twierdzą, że Waszyngton zagroził Kijowowi odcięciem danych wywiadowczych oraz dostaw broni. 

Zełenski wygłosił orędzie do narodu, w którym powiedział, że Ukraina stoi przed jednym z najtrudniejszych wyborów w historii – stracić godność lub ważnego partnera. Stwierdził także, że nigdy nie zdradzi swojego kraju i obiecał, że będzie walczyć 24 godziny na dobę, by przynajmniej dwa punkty w planie nie zostały pominięte – godność i wolność Ukraińców. 

Źródła Reutersa twierdzą, że Zełenski tworzy alternatywny plan z Wielką Brytanią, Niemcami i Francją. Prezydent Rosji Władimir Putin przekazał z kolei, że amerykański plan wypracowany w konsultacji z Rosjanami może stać się ostateczną podstawą do zakończenia konfliktu.   

Szczegóły planu nie zostały podane do publicznej wiadomości, dotarły one jednak do licznych redakcji. Rosja miałaby otrzymać cały Donbas oraz Krym. W obwodach zaporoskim i chersońskim rozgraniczenie miałaby stanowić obecna linia frontu. Ukraina nie mogłaby wstąpić do NATO i gościć wojsk sojuszu, ale otrzymałaby gwarancje bezpieczeństwa. Jej armia miałaby zostać zredukowana do 600 tys. żołnierzy. 

Rosja zostałaby włączona do światowej gospodarki oraz do grupy obecnie nazywanej G7. 

Tłumaczy Marek Budzisz, ekspert ds. Rosji i postsowieckiego wschodu.

Media ujawniają szczegóły planu pokojowego dla Ukrainy tworzonego przez Stany Zjednoczone w konsultacji z Rosją. Według informatorów Financial Times, zakłada on m.in. oddanie przez Kijów pozostałej w jego rękach części Donbasu. Ten postulat pojawiał się wcześniej, a strona ukraińska konsekwentnie odmawiała zgody. Są to tereny dobrze ufortyfikowane, a ich utrata oznaczałaby otwarcie Rosjanom drogi w głąb kraju. 

Poza tym siły zbrojne Ukrainy miałyby zostać zmniejszone o połowę oraz pozbawione broni zdolnej do atakowania celów na terenie Rosji. Obecnie uderzają za pomocą dronów i rakiet manewrujących w rosyjską infrastrukturę surowcową, niszcząc gospodarcze fundamenty kraju. Wycofane miałoby zostać także amerykańskie wsparcie. 

Język rosyjski miałby stać się jednym z języków państwowych. Podległa patriarchatowi moskiewskiemu cerkiew prawosławna znów otrzymałaby zgodę funkcjonowanie na terenie Ukrainy – w zeszłym roku przyjęto ustawę zakazującą jej działalności.

Za prace nad planem po stronie amerykańskiej odpowiada Steve Witkoff, negocjator Donalda Trumpa. Miał on naciskać na prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, by ten zaakceptował plan. Źródła ukraińskie przekazały, że oznaczałoby to realizację maksymalistycznych żądań Rosji co jest nie do zaakceptowania. Informator Agencji Reutera twierdzi, że Ukraina nie brała udziału w tworzeniu planu.

Po stronie rosyjskiej pracował nad nim Kiryłł Dmitriew, wysłannik Władimira Putina. W rozmowie z portalem Axios, który jako pierwszy poinformował o planie, wyraził optymizm i przekonanie, że postulaty Kremla są brane pod uwagę. 

Z kolei wysoko postawiony urzędnik Białego Domu powiedział w rozmowie z Politico, że plan może zostać przyjęty w ekspresowym tempie – do końca tego miesiąca, a być może już w tym tygodniu. 

Stany Zjednoczone w konsultacji z Rosją po cichu pracują nad planem pokojowym dla Ukrainy – informuje portal Axios. Według jego źródeł z obu krajów, ma on być wzorowany na planie Donalda Trumpa dla Strefy Gazy i zawierać 28 punktów. Składają się na niego cztery główne bloki tematyczne: pokój na Ukrainie, gwarancje, bezpieczeństwo Europy oraz relacje pomiędzy Waszyngtonem a Kijowem i Moskwą. 

Nad szkicem planu, według amerykańskiego informatora, pracuje negocjator prezydenta USA Steve Witkoff. Jest w kontakcie z Kiryłłem Dmitriewem, wysłannikiem Władimira Putina. Źródło ukraińskie przekazało Axiosowi, że Witkoff w tym tygodniu rozmawiał o planie także z Rustemem Umerowem, doradcą prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. 

Dmitriew w rozmowie z portalem wyraził optymizm i stwierdził, że strona rosyjska odnosi wrażenie, że w końcu jej postulaty są brane pod uwagę. Przekazał też, że celem jest wykorzystanie uzgodnień pomiędzy prezydentami Stanów Zjednoczonych i Rosji z ich spotkania na Alasce i stworzenie propozycji, która „odnosi się do konfliktu na Ukrainie, ale także przywraca amerykańsko-rosyjskie stosunki i bierze pod uwagę obawy Rosji dotyczące bezpieczeństwa”. 

Plan miałby zostać wypracowany przed kolejnym spotkaniem Trumpa z Putinem. Dmitriew ocenił też, że nie jest on związany z podobną inicjatywą brytyjską. Ta z kolei ma nie brać pod uwagę stanowiska Rosji. Według Dmitriewa, obecnie Waszyngton omawia propozycję z państwami Europy i Ukrainą, co potwierdza także strona amerykańska. Biały Dom poinformował, że jest szansa, by przekonać je do tego rozwiązania. 

Tłumaczy dr Marek Stefan, zastępca redaktora naczelnego Układu Sił. 

Biały Dom potwierdził, że prezydent Donald Trump podpisze ustawę umożliwiającą nałożenie kolejnych ceł uderzających w Rosję. Warunkiem jest jednak takie skonstruowanie przepisów, by w jego rękach pozostała ostateczna decyzja w tej kwestii. 

Kongres powrócił do prac nad ustawą, której inicjatorami są senator Lindsey Graham i kongresmen Brian Fitzpatrick. Trump potwierdził w niedzielę, że jest tego świadomy i akceptuje to. Powiedział także, że być może wzięta zostanie pod uwagę jego sugestia umożliwienia sankcjonowania również Iranu. 

Ustawa ma pozwolić na nałożenie barier celnych na państwa, które kupują rosyjskie surowce. Trump już to zrobił – wprowadził cła na towary indyjskie w wysokości 50 proc. Ich dalszy los nie jest jednak jasny, podobnie jak wielu innych stawek celnych obecnej administracji. 

Sąd najwyższy Stanów Zjednoczonych rozpatruje, czy cła nałożone przez Trumpa w ramach ustawy o nadzwyczajnych międzynarodowych uprawnieniach z 1977 roku są legalne. Ten akt prawny pozwala prezydentowi na pominięcie kongresu w niektórych przypadkach.  

Podczas wysłuchania stron, które odbyło się na początku listopada, nawet sędziowie wybrani przez konserwatywne administracje wyrażali w tej sprawie wątpliwości. 

Tłumaczy Rafał Michalski, amerykanista i współpracownik Układu Sił. 

Ukraina kupi do 100 francuskich myśliwców Rafale w ciągu 10 lat. Oprócz tego jeszcze środki obrony powietrznej, amunicję i drony. Prezydenci Ukrainy i Francji – Wołodymyr Zełenski i Emmanuel Macron – podpisali list intencyjny w tej sprawie podczas spotkania w Paryżu. 

Zelenski ocenił, że Ukraina będzie posiadać jeden z najlepszą systemów obrony powietrznej na świecie. Macron z kolei stwierdził, że niektóre rodzaje uzbrojenia, w tym drony oraz bomby kierowane, zostaną dostarczone szybko – będą wytwarzane w ciągu najbliższych trzech lat. 

Kijów, według francuskiego prezydenta, otrzyma systemy przeciwlotnicze SAMP/T nowej generacji, które będą dostępne w przyszłym roku. Pod wieloma względami są one porównywalne do amerykańskich Pariotów. 

Nie jest jasne, skąd Ukraina weźmie pieniądze na te zakupy. W październiku Zełenski popisał podobny list intencyjny, mówiący o chęci nabycia 100-150 szwedzkich myśliwców Gripen. 

Pytany przez reporterów o koszty odpowiedział, że Kijów rozważa możliwość koprodukcji myśliwców Rafale. Są to maszyny wielozadaniowe czwartej generacji. Są w stanie prowadzić walkę w powietrzu oraz ostrzeliwać cele na dalekich dystansach. Wytwarza je francuska firma Dassault, która planuje zwiększyć produkcję do 4 myśliwców miesięcznie. W październiku informowała, że w zamówieniu są 233 samoloty. 

Pałac Elizejski przekazał, że poniedziałkowa deklaracja jest jedynie wyrażeniem woli politycznej, a kwestie finansowania zostaną uzgodnione później. Środki mają pochodzić na przykład z pożyczki udzielonej Ukrainie na bazie rosyjskich aktywów zamrożonych w Unii Europejskiej. Na razie państwom wspólnoty nie udało się wypracować w tej sprawie porozumienia. 

Tłumaczy Łukasz Maślanka z Ośrodka Studiów Wschodnich. 

Niemiecki parlament powołał komisję ekspercką, mającą opracować nową politykę handlową wobec Chin. Ma to związek z działaniami zmierzającymi do uniezależnienia rodzimej gospodarki od dostaw z Państwa Środka. Sprawa nabrała szczególnego znaczenia po tym, jak Pekin wprowadził ograniczenia na eksport krytycznych minerałów w ramach wojny handlowej ze Stanami Zjednoczonymi. Europa, chociaż nie uczestniczy w sporze, mocno odczuła skutki tej decyzji. 

Komisja składa się z przedstawicieli przemysłu, związków zawodowych oraz ośrodków analitycznych. Przyjrzy się m.in. importowi surowców z Chin, zależności energetycznej oraz chińskim inwestycjom w infrastrukturę krytyczną. Jej powołanie odbyło się na kilka dni przez wizytą niemieckiego ministra finansów Larsa Klingbeila w Pekinie. 

Niemcy przez lata korzystały gospodarczo na współpracy z Chinami, sprowadzając z nich różne towary i surowce oraz sprzedając własne produkty na chińskim rynku. Obecnie jednak, zgodnie ze strategią przyjętą w roku 2023 traktują Pekin jako nie tylko jako partnera, ale także konkurenta i systemowego rywala. Dokument wskazuje także na konieczność de-riskingu, czyli ograniczania zależności od Państwa Środka. 

Od czasu jego publikacji w tym obszarze niewiele się jednak zmieniło.

Tłumaczy dr Piotr Andrzejewski z Instytutu Zachodniego. 

Rosja w grudniu wyemituje obligacje denominowane w chińskich juanach – przekazało ministerstwo finansów. Ich zapadalność będzie wahać się od 3 do 7 lat, a odsetki będą wypłacane co pół roku. Posiadacze będą mogli otrzymać płatność w juanach lub w rublach. 

Nie wiadomo jeszcze jak dużo takich obligacji zostanie wyemitowanych – ministerstwo przekazało, że będzie to zależeć od popytu. W zeszłym miesiącu Agencja Reutera informowała, że mogą być one warte 400 mld rubli, czyli prawie 5 mld dolarów amerykańskich. 

Resort finansów spodziewa się, że wśród kupujących będą banki, fundusze inwestycyjne i brokerzy. Według rosyjskiego portalu RBC emisja obligacji w chińskiej walucie była już rozważana we wcześniejszych latach, ale spotkała się ze sprzeciwem Pekinu. 

Rosja boryka się z problemami budżetowymi – deficyt w tym roku ma wynieść 5,7 bln rubli zamiast planowanych 1,2 bln. Dochody ze sprzedaży ropy i gazu we wrześniu spadły o 20 proc. rok do roku. Stany Zjednoczone ogłosiły natomiast nowe sankcje na dwie największe spółki naftowe – Rosnietf i Łukoil, pozbawiając je możliwości przeprowadzania transakcji w dolarach. 

Tymczasem Ukraina wciąż uderza w rosyjskie rafinerie i inne obiekty związane z produkcją i eksportem surowców naturalnych. 

Tłumaczy Filip Rudnik z Ośrodka Studiów Wschodnich. 

Senat Stanów Zjednoczonych przegłosował ustawę wznawiającą finansowanie dla rządu. Tym samym prawdopodobnie wkrótce zakończy się trwający najdłużej w historii kraju tzw. shutdown. Wyrażenie to oznacza to sytuację, w ramach której administracja musi znacząco ograniczyć swoją działalność z powodu braku pieniędzy. Obecnie funduszy brakuje na przykład na bony żywnościowe, pracownicy federalni zostali wysłani na przymusowe urlopy bądź nie otrzymują wynagrodzeń, a ruch lotniczy musiał zostać zmniejszony. Groziło to znacznymi stratami dla gospodarki. 

Demokraci nie chcieli się zgodzić na przyjęcie ustawy, dopóki Republikanie nie zagwarantują przedłużenia finansowania dla programu dopłat do ubezpieczeń zdrowotnych. Korzystają z nich 24 mln Amerykanów. Ugrupowanie nie ma większości w Senacie, ale posiada liczbę mandatów umożliwiającą blokowanie tego rodzaju legislacji. Ostatecznie jednak ośmiu senatorów z Partii Demokratycznej złamało dyscyplinę i zagłosowało za. Ustawa zakłada przyznanie środków dla rządu jedynie do 30 stycznia.  

Speaker Izby Reprezentantów Mike Johnson wstrzymał prace organu w drugiej połowy września, by zwiększyć presję na Demokratów ws. budżetu rządowego. Teraz, gdy ustawa została przyjęta, w trybie pilnym wezwał kongresmenów do Waszyngtonu. Jeden z nich stwierdził, że pokona 16-godzinną trasę na motorze, by zdążyć na głosowanie. Odbędzie się ono w środę w godzinach popołudniowych czasu Waszyngtońskiego. Potem ustawę będzie musiał podpisać prezydent. 

Shutdown trwa już 42 dni.

Tłumaczy Rafał Michalski, amerykanista i współpracownik Układu Sił.