Kanclerz Niemiec Friedrich Merz ma dążyć do tego, by Unia Europejska objęła sankcjami gazociągi Nord Stream, trwale uniemożliwiając powrót do zakupów rosyjskiego gazu. Według źródeł Financial Times, zależy mu na tym, by odpowiedzialność za to wzięła Bruksela, a nie Berlin – liczy, że dzięki temu uniknie kolejnej odsłony gorącej narodowej debaty w tej sprawie. 

Z perspektywy kanclerza Merza europeizacja sprawy Nord Stream 2 to wygodne wyjście: pozwala uniknąć antagonizowania partnerów z Europy Środkowo-Wschodniej – w tym Polski – przy jednoczesnym zachowaniu twarzy na forum krajowym. W sytuacji, gdy nowy niemiecki rząd deklaruje wolę intensyfikacji konsultacji z Warszawą, takie rozwiązanie może być politycznie najbardziej opłacalne.

W ten sposób kanclerz może powiedzieć: „To nie ja – to unijne przepisy. Nic więcej nie mogę zrobić”. I właśnie to czyni europeizację problemu Nord Stream wyjątkowo wygodną strategią

- tłumaczy dr Piotr Andrzejewski z Instytutu Zachodniego.

Chiny są poważnie zaniepokojone koncepcją tzw. Złotej Kopuły, realizowaną przez Stany Zjednoczone – informuje ministerstwo spraw zagranicznych. Resort wezwał Waszyngton do porzucenia planów. Prezydent USA Donald Trump poinformował, że wybrano projekt i powołany został generał Sił Kosmicznych, odpowiedzialny za jego realizację.

- Rzeczniczka chińskiego ministerstwa spraw zagranicznych Mao Ning powiedziała, że projekt ma charakter ofensywny, zwiększa ryzyko wyścigu zbrojeń oraz militaryzacji kosmosu. Stwierdziła, że Stany Zjednoczone mają obsesję na punkcie absolutnego bezpieczeństwa. Naruszają jednocześnie bezpieczeństwo innych państw oraz światową równowagę.

Chińskie obawy i dość nerwowa reakcja na słowa o uzbrojeniu kosmosu, które widzieliśmy po ogłoszeniu szczegółów Złotej Kopuły, wynikają przede wszystkim z rosnących ambicji Pekinu w zakresie broni nuklearnej i nowych środków rażenia. Chińczycy dążą do osiągnięcia parytetu w większości kluczowych obszarów, w których dotąd dominowały Rosja i Stany Zjednoczone – zarówno jeśli chodzi o wielkość arsenałów, jak i technologie.

- tłumaczy Jakub Jakóbowski, wicedyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich.

Władimir Putin nie chce na razie zakończyć wojny, bo jest przekonany, że wygrywa – miał powiedzieć Donald Trump w rozmowie z europejskimi przywódcami. Doszło do niej w poniedziałek, czyli w dniu, w którym amerykański prezydent rozmawiał przez telefon z Putinem. O sprawie informuje The Wall Street Journal, powołując się na źródła rządowe w państwach europejskich. 

- tłumaczy Rafał Michalski, amerykanista i współpracownik Układu Sił.

Premier Benjamin Netanjahu powiedział, że celem Izraela jest zajęcie całej Strefy Gazy, by ostatecznie rozprawić się z Hamasem. Siły izraelskie zwiększyły skalę operacji wojskowej w regionie, prowadząc także uderzenia z powietrza i wzywając mieszkańców do ucieczki. W poniedziałek wydały komunikat do osób pozostających w mieście Chan Junus, by ewakuowały się do, nazywanej tak przez Izrael, strefy humanitarnej Al-Mawasi, ponieważ niebawem nastąpi, jak stwierdzono, bezprecedensowy atak. 

Izrael deklaruje chęć zajęcia Strefy Gazy. Niektórzy ministrowie w rządzie Netanjahu, jak Smotricz czy Ben-Gwir, mówią jednak otwarcie, że chodzi o uczynienie jej niemożliwą do zamieszkania i zmuszenie jej mieszkańców do opuszczenia tego obszaru

- tłumaczy Marcin Krzyżanowski, współpracownik Układu Sił. 

Rosja i Ukraina niezwłocznie rozpoczną negocjacje w sprawie zawieszenia broni i zakończenia wojny – stwierdził Donald Trump po rozmowie telefonicznej z Władimirem Putinem. Według amerykańskiego prezydenta atmosfera była doskonała. Putin po negocjacjach powiedział, że Moskwa zaproponuje i będzie pracować ze stroną ukraińską nad memorandum w sprawie przyszłego układu pokojowego.

Nie spodziewam się przełomu po tej rozmowie. Nie sądzę także, aby oferowane przez administrację USA „marchewki” – obietnice inwestycji gospodarczych i ponownego włączenia Rosji do światowego obiegu gospodarczego – rzeczywiście się zmaterializowały.

Warto także zwrócić uwagę na brak realnych i zdecydowanych gróźb ze strony USA wobec Rosji. Dotychczas pojawiła się jedynie wypowiedź sekretarza stanu Marco Rubio, który zaznaczył, że jeśli Rosja nie wykaże dobrej woli, administracja nie będzie sprzeciwiać się planowanym przez Kongres sankcjom. Chodzi o propozycję wprowadzenia ceł nawet do 500% wobec państw kupujących rosyjskie surowce energetyczne.

Pojawia się jednak pytanie o realność tych gróźb. Czy Stany Zjednoczone rzeczywiście zdecydowałyby się na objęcie takimi sankcjami państw takich jak Indie – ważnego partnera USA w regionie Azji? To scenariusz trudny do wyobrażenia

- tłumaczy dr Marek Stefan, zastępca redaktora naczelnego Układu Sił. 

Podczas gdy Stany Zjednoczone chcą sprowadzić produkcję z powrotem do kraju, Chiny inwestują w roboty humanoidalne, które mają zastąpić pracowników w zakładach.

Gałąź ta jest dla Chin priorytetem, co podkreśla fakt, że Xi Jinping odwiedził w zeszłym miesiącu zakład firmy AgiBots. Żartował wówczas, że roboty mogłyby tworzyć drużynę piłkarską. Podkreślił, że w ostatnich latach dokonał się ogromny postęp technologiczny, a maszyny są zdolne do wykonywania salt czy biegania półmaratonów.

Sama konstrukcja robota humanoidalnego to dopiero połowa sukcesu. Kluczowym wyzwaniem jest opracowanie odpowiedniego oprogramowania – czyli sztucznej inteligencji.

Do niedawna roboty były programowane ręcznie przez ludzi. Tego typu systemy dobrze działają tylko w znanym środowisku. Gdy trafiają w nowe warunki lub napotykają nieznane sytuacje, często okazują się bezradne i wymagają przeprogramowania. To właśnie tutaj sztuczna inteligencja daje przewagę – zapewnia większą elastyczność i zdolność adaptacji.

Co istotne, chińskie firmy rozwijające humanoidalne systemy AI ściśle współpracują z firmą Nvidia

tłumaczy dr Leszek Bukowski, redaktor Układu Sił. 

Delegacje ukraińska i rosyjska spotkają się w Stambule, by rozmawiać o zakończeniu wojny.

Rosję reprezentują Władimir Miedinski, były szef delegacji negocjującej z Ukrainą w 2022 roku, wiceminister spraw zagranicznych Michaił Galuzin, wiceminister obrony Aleksander Fomin oraz Igor Kostiukow, szef GRU. Gdy Rosja ogłosiła, że chce rozmawiać w Stambule z Ukrainą, jej prezydent Wołodymyr Zełenski zaapelował, by w negocjacjach wziął udział Władimir Putin.

- Negocjacje wyznaczone na 15 maja wydają się jedynie grą pozorów. Rosjanie robią wszystko, by rozmowy nie przyniosły żadnych konkretnych rezultatów. Widać to choćby po składzie rosyjskiej delegacji, której ranga jest wyraźnie niższa niż strony ukraińskiej – prezydent Zełenski przyjechał gotów spotkać się zarówno z Trumpem, jak i Putinem, towarzyszyli mu szef kancelarii Andrij Jermak oraz szef MSZ Andrij Sybiha.

- tłumaczy Filip-Dąb Mirowski, współpracownik Układu Sił.

Amerykańskie organy odpowiedzialne za sieć energetyczną znalazły urządzenia komunikacyjne w pochodzących z Chin falownikach, używanych przy panelach fotowoltaicznych. Zazwyczaj takie inwertery posiadają nadajniki, umożliwiające ich zdalną obsługę. Operatorzy stosują zapory sieciowe, uniemożliwiające dostęp do nich niepożądanym podmiotom. Jednak te urządzenia do komunikacji, które odkryto, nie były wykazane w dokumentacji technicznej.

To nie pierwszy raz, kiedy różnego rodzaju nadajniki są znajdowane w chińskich urządzeniach. Mogą one zbierać dane, które z pozoru są nieistotne, ale mogą mieć znaczenie dla władz w Pekinie. Może być to też sposób testowania odporności państw i przedsiębiorstw – czy i w jakich przedmiotach uda im się odkryć nadajniki. 

Nie sądzę, by miało to znaczenie dla chińskiego przemysłu fotowoltaicznego. Chiny zdominowały rynek i ich produkty będą kupowane. W przypadku sieci 5G jest podobnie – mimo obaw o bezpieczeństwo danych, wiele państw zachodu korzysta z infrastruktury Huawei, chociaż w niektórych państwach, np. w Wielkiej Brytanii, mówi się o odejściu od współpracy z tą firmą

- tłumacz Łukasz Kobierski, prezes Instytutu Nowej Europy. 

Prezydent Stanów Zjednoczonych niespodziewanie zasugerował, że mógłby wziąć udział w rozmowach pomiędzy Ukrainą a Rosją w Stambule. Donald Trump odbywa właśnie podróż po krajach Bliskiego Wschodu. Tuż przed wyruszeniem w nią stwierdził, że ma zaplanowanych wiele spotkań, ale powiedział, że być może przyleci do Turcji.

Pojawiają się sygnały, że Trump jest rozczarowany dotychczasowymi rezultatami działań Steve’a Witkoffa. Próba przedstawienia pierwszego planu pokojowego zakończyła się fiaskiem. Wydaje się, że Trump zrozumiał, iż dotychczasowe podejście, które nawet jeśli symbolicznie, to faworyzowało Rosję, nie przynosi efektów i konieczne jest nowe otwarcie.

Zapowiedzi Trumpa, że mógłby osobiście pojawić się na planowanym szczycie ukraińsko-rosyjskim – jako mediator lub uczestnik – należy odczytywać jako właśnie próbę nowego otwarcia, podniesienia rangi rozmów oraz wypracowania pierwszego sukcesu dyplomatycznego. To również sygnał dla stron konfliktu, że Stany Zjednoczone są gotowe do zaangażowania, ale tylko jeśli pojawi się realna szansa na rozwiązanie sporu

- tłumaczy amerykanista Rafał Michalski.

Stany Zjednoczone i Chiny zgodziły się na wzajemne obniżenie stawek celnych o 115 proc. Tym samym cła na chińskie towary trafiające do USA wyniosą 30 proc., a w drugim kierunku 10 proc. Zarządzenie będzie obowiązywać 90 dni. 

Zawarte porozumienie nie rozwiązuje głębszych sporów, które mają charakter strukturalny. Rywalizacja amerykańsko-chińska dotyczy nie tylko handlu, ale też technologii, wojska i pozycji geopolitycznej. Dlatego należy oczekiwać dalszych napięć, również na poziomie wojskowym – z okresami przejściowego odprężenia – szczególnie w rejonach strategicznych, takich jak Tajwan czy Morze Południowochińskie

- tłumaczy dr Marek Stefan, zastępca redaktora naczelnego Układu Sił.