Riemen vast! Het startsein voor de Poolse parlementsverkiezingen is gegeven. Op 15 oktober gaat één van de belangrijkste landen van Europa naar de stembus. En in deze 'Polkast' praten we je helemaal bij!

Wij bespreken de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'. En: waarom zijn de Poolse parlementsverkiezingen eigenlijk belangrijk voor Nederland?

Kingmaker

De verkiezingen beloven zeer spannend te worden. Geen van de twee grootste partijen lijkt te kunnen rekenen op een absolute meerderheid. Regeringspartij PiS, dit najaar acht jaar aan de macht, staat voor in de peilingen. De "Burgercoalitie" onder leiding van Donald Tusk, die premier van Polen was in de zeven jaar voordat PiS regeerde, weet het gat nog niet op eigen kracht te dichten. Een derde partij is daarentegen wél in opkomst: Konwederacja. Waarom deze partij 'kingmaker' kan worden na de verkiezingen, bespreken we in deze Polkast.

Pausdag

De campagne voor de Poolse verkiezingen is kort maar krachtig: slechts 2 maanden, nadat president Andrzej Duda (tot zijn presidentschap lid van PiS) deze week de verkiezingsdatum bekend maakte. De datum van 15 oktober is mogelijk ook onderdeel van de verkiezingscampagne, omdat deze samenvalt met de jaarlijkse 'Pausdag', ter ere van de Poolse paus Johannes Paulus de Tweede. Met name PiS, dat zich in het parlement had ingezet voor deze feestdag, hoopt hun electoraat hiermee makkelijker naar de stembus te krijgen.

Ook een referendum over de privatisering van staatsbedrijven staat voor 15 oktober op de agenda - zo heeft PiS-partijleider Jaroslaw Kaczynski aangekondigd. Dit referendum past in het het beeld dat PiS graag wil neerzetten van zichzelf als partij: Polen voor de Polen en wars van buitenlandse invloeden, met name van Duitsland. Hiermee moet ook de wind uit de zeilen van Donald Tusk worden genomen, die steevast door PiS als verlengstuk van Brussel en Berlijn én sinds kort ook van Moskou wordt neergezet.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne start ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt de komende twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt, zoals economie, defensie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent? Daarover in september en oktober meer. Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam.

Polkast: aflevering 0

Deze eerste Polkast is in feite aflevering '0'. Een grote introductiepodcast over wat er is gebeurd, wat er staat te gebeuren en wat er op het spel staat. Lang niet alle onderwerpen komen aan bod en lang niet alle onderwerpen worden in deze 'episode zero' even uitgebreid behandeld. Maar we hopen wel dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail of bericht op Twitter ('X') voor ideeën of invalshoeken. 

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

-  Iwona Guść, cultuurhistoricus aan de Erasmus Universiteit met Wroclawiaanse wortels.

- Caroline Verduin, Raadslid voor D66 in Den Haag, kent veel Polen in Nederland én Polen is haar moederland.

- John Morijn, bijzonder hoogleraar recht en politiek in de internationale betrekkingen aan de Groningse rechtenfaculteit. Weet heel veel van het Poolse recht. En heeft ook goed contact met Poolse rechters.

Shownotes:

• Chris Gotowski over de Poolse verkiezingen in European Edge.
• De juiste spelling van deze Poolse doelman.
• Voor de fans van Polen is de hashtag #polenpromotie in het leven geroepen.
• De laatste peilingen / palingen vind je hier-Eurostat kwam net na onze opname met de laatste cijfers over de opvang van gevluchte Oekraïners in de EU. Die wijkt af van onze schatting (die ook gebaseerd is op niet-permanente of niet-geregistreerde aanwezigheid van Oekraïners in Polen).
• De oratie van John Morijn.
• "Brokat" op Netflix
• Foto's en video's van het gesprek met onze gasten? Check hier. 
• Eerdere Perestrojkast-afleveringen over Polen? Hier vind je een aantal!

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman in Moskou:

Joost Bosman

Allemaal op Pool Position:

Iwona Guść

Caroline Verduin

John Morijn

See omnystudio.com/listener for privacy information.