Wat is er aan de hand in het financieel beleid van ons nieuwe kabinet? Kabinet Rutte 4 slaat een radicale nieuwe weg in qua overheidsfinanciën. Hoe komt dit en wat is de gedachte hierachter?

Wij zetten de budgettaire bril op en constateren dat dit kabinet uitgeeft als nooit tevoren en alles bij elkaar leent. Daarnaast worden de belastingen om deze uitgaven aan te kunnen niet handig en misschien ook niet eerlijk verdeeld.

Rutte IV is een historisch Kabinet. Nog nooit gaf een kabinet zoveel meer uit dan in de verkiezingsprogramma’s van de formerende partijen werd beloofd. Hiernaast kiest het kabinet ervoor om aan de belastingen kant eigenlijk alles te bevriezen, ondanks grote verkiezingsbeloftes over verhogingen voor bedrijven, vermogenden en vervuilers en lastenverlichting voor burgers. Men probeert grote transities te creëren door de inzet van nieuwe fondsen als het Klimaat- en transitiefonds (€ 35 miljard) en het Stikstoffonds (€ 25 miljard) en het omgevormde, opgehoogde Mobiliteitsfonds (€ 7,5 miljard extra).

Tegelijkertijd gaat het kabinet op bijna elke uitgavencategorie verder dan het gemiddelde van de doorgerekende programma’s van de VVD, D66, CDA en ChristenUnie. In de kern lijkt dit coalitieakkoord ‘bij elkaar geleend’ en is de vraag of dit uitvoerbaar, eerlijk, doelmatig en verstandig is? En hoe komt men er eigenlijk bij om zo’n radicale verandering in het denken over overheidsfinanciën door te voeren?

***SHOWNOTES***

Wimar Bolhuis, ‘Elke formatie faalt: Verkiezingsbeloftes die nooit worden waargemaakt’ (2018)

https://www.bol.com/nl/nl/p/elke-formatie-faalt/9200000095526187/?Referrer=ADVNLGOO002008N-KO5TSICLGJYLK-573144345348

Bas Jacobs, ESB, ‘Belast alle werkelijke vermogensopbrengsten, net als andere landen’
https://personal.eur.nl/bjacobs/cnossen_jacobs_ESB.pdf

Heleen Mees, Volkskrant, ‘Nederland is het enige beschaafde land dat geen vermogenswinstbelasting heeft’

https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/nederland-is-het-enige-beschaafde-land-dat-geen-vermogenswinstbelasting-heeft~bb6946f6/?s=08

Marike Stellinga en Rik Rutten, NRC, ‘Rutte IV laat vermogens grotendeels ongemoeid’

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/01/18/rutte-iv-laat-vermogens-ongemoeid-a4080933?s=08

Coalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst'

https://www.kabinetsformatie2021.nl/documenten/publicaties/2021/12/15/coalitieakkoord-omzien-naar-elkaar-vooruitkijken-naar-de-toekomst