做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

【A郎台語小詞典】EP. 29-Kā、Kah Tâi-gí Sió Sû-tián 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)


Listen Later


簡單紹介A郎故事內底有講--tio̍h ê語詞,ǹg望各位聽眾朋友聽了ē kah意,nā感覺bē-bái,mā真歡迎kā goán tàu紹介hō͘親chiâⁿ朋友ō͘。



[Podcast]


SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO


Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI


KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK


Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3


[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]


Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB


Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/


X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang


以下內容是漢羅kah白話字原稿,有需要歡迎ta̍k-ke來參考。


【漢羅版】


今á日beh hâm ta̍k-ke來討論chit ê kā hâm kah,chit 2 ê字chêng我開始學台文了後,發現真chē朋友lóng舞bē清楚,霧sà-sà。我5年進前bat tī社交媒體頂面,分享過我所整理ê資料,到taⁿ mā是koh真chē朋友ē挖he舊文出來看,想想--leh,chit-má tng teh做ê節目有聲音,koh藉chit ê都合來分析看māi--leh,凡勢ē對iáu bē hiah清楚ê朋友,加減á有幫贊。


頭起先,咱先來講kā,chit ê kā,to̍h是「單方面」,對mi̍h-kiāⁿ a̍h是人去做1 ê動作,像講,kā伊phah,kā mi̍h-kiāⁿ khǹg--leh,kā ê對象,是咱tú-chiah所講ê「伊」hâm「mi̍h-kiāⁿ」,in 2 ê是被動ê角色。


Kah to̍h無kâng,親像我kah伊講話,to̍h是2 ê人「雙方面」lóng有leh講話,我kah伊sio-phah,to̍h是我phah--伊,伊mā phah--我,che是互相--ê,咱chiah ē用kah。


咱kám ē-sái講我kā伊開講?Bē-sái!因為開講是2 ê人互相teh對話,nā kan-na 1 ê人teh講,he to̍h親像leh kâng教示án-ne,to̍h m̄是開講--ah。


Chhiāⁿ-chhiāⁿ ē聽tio̍h人leh講「我kah你講」,che一般來講lóng是m̄ tio̍h--ê,èng該是「我kā你講」,是我有tāi-chì beh講hō͘你聽,nā講做我kah你講,ē變做對方有話beh講,我chit-má beh聽伊講,koh來我mā ē回應,beh互相討論tāi-chì án-ne。


另外koh用1 ê例來做比較,「你去kā伊講」,to̍h是你ài去講hō͘伊知影ê意思,「你去kah伊講」,to̍h有你ài去chhōe伊參詳ê意思,só͘-pái差1字,咱leh聽ê意思to̍h ē完全無kâng。


以上是kah hâm kā 2 ê字意思ê精差,另外咱mā ē-tàng ùi咱講話ê聲音來分析,「kā」一般講話ē講去第3調a̍h是第7調,「我kā³你講」、「我kā⁷你講」,chit 2種lóng有人leh講,「kah」一般咱講話ê時,ē講tī第1 a̍h是第2調,親像「我kah¹你講」、「我kah²你講」án-ne。


Chit遍咱ùi意思kah語音,來討論chit 2字無kâng ê所在,ǹg望咱ê聽眾朋友bē koh花kô-kô kiam sa無cháng。


【Pe̍h-ōe-jī pán】


Kin-á-ji̍t beh hâm ta̍k-ke lâi thó-lūn chit ê kā hâm kah, chit 2 ê jī chêng góa khai-sí o̍h Tâi-bûn liáu-āu, hoat-hiān chin chē pêng-iú lóng bú bē chheng-chhó, bū-sà-sà. Góa 5 nî chìn-chêng bat tī siā-kau mûi-thé téng-bīn, hun-hióng kòe góa só͘ chéng-lí ê chu-liāu, kàu taⁿ mā sī koh chin chē pêng-iú ē ó͘ he kū bûn chhut-lâi khòaⁿ, siūⁿ siūⁿ--leh, chit-má tng teh chò ê chiat-bo̍k ū siaⁿ-im, koh chià chit ê to͘-ha̍p lâi hun-sek khòaⁿ-māi--leh, hoān-sè ē tùi iáu bē hiah chheng-chhó ê pêng-iú, ke-kiám-á ū pang-chān.


Thâu-khí-seng, lán seng lâi kóng kā, chit ê kā, to̍h sī “tan hong-bīn”, tùi mi̍h-kiāⁿ a̍h-sī lâng khì chò 1 ê tōng-chok, chhiūⁿ-kóng, kā i phah, kā mi̍h-kiāⁿ khǹg--leh, kā ê tùi-siōng, sī lán tú-chiah só͘-kóng ê “i” hâm “mi̍h-kiāⁿ”, in 2 ê sī pī-tōng ê kak-sek.


Kah to̍h bô kâng, chhin-chhiūⁿ góa kah i kóng-ōe, to̍h sī 2 ê lâng “siang hong-bīn” lóng ū leh kóng ōe, góa kah i sio-phah, to̍h sī góa phah--i, i mā phah--góa, che sī hō͘-siong--ê, lán chiah ē iōng kah.


Lán kám ē-sái kóng góa kā i khai-káng? Bē-sái! In-ūi khai-káng sī 2 ê lâng hō͘-siong teh tùi-ōe, nā kan-na 1 ê lâng teh kóng, he to̍h chhin-chhiūⁿ leh kâng kà-sī án-ne, to̍h m̄ sī khai-káng--ah.


Chhiāⁿ-chhiāⁿ ē thiaⁿ tio̍h lâng leh kóng “góa kah lí kóng”, che it-poaⁿ lâi kóng lóng sī m̄ tio̍h--ê, èng-kai sī “góa kā lí kóng”, sī góa ū tāi-chì beh kóng hō͘ lí thiaⁿ, nā kóng chò góa kah lí kóng, ē piàn-chò tùi-hong ū ōe beh kóng, góa chit-má beh thiaⁿ i kóng, koh lâi góa mā ē hôe-èng, beh hō͘-siong thó-lūn tāi-chì án-ne.


Lēng-gōa koh iōng 1 ê lē lâi chò pí-kàu, “lí khì kā i kóng”, to̍h sī lí ài khì kóng hō͘ i chai-iáⁿ ê ì-sù, “lí khì kah i kóng”, to̍h ū lí ài khì chhōe i chham-siông ê ì-sù, só͘-pái chha 1 jī, lán leh thiaⁿ ê ì-sù to̍h ē oân-choân bô kâng.


Í-siōng sī kah hâm kā 2 ê jī ì-sù ê cheng-chha, lēng-gōa lán mā ē-tàng ùi lán kóng-ōe ê siaⁿ-im lâi hun-sek, “kā” it-poaⁿ kóng-ōe ē kóng khì tē 3 tiāu a̍h-sī tē 7 tiāu, “góa kā³ lí kóng”, “góa kā⁷ lí kóng”, chit 2 chióng lóng ū lâng leh kóng, “kah” it-poaⁿ lán kóng-ōe ê sî, ē kóng tī tē 1 a̍h-sī tē 2 tiāu, chhin-chhiūⁿ “góa kah¹ lí kóng”, “góa kah² lí kóng” án-ne.


Chit piàn lán ùi ì-sù kah gí-im, lâi thó-lūn chit 2 jī bô kâng ê só͘-chāi, ǹg-bāng lán ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú bē koh hoe-kô-kô kiam sa bô cháng.

--
Hosting provided by SoundOn

...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sekBy Chò-kang-á-lâng Kang-chok-sek 做工á人工作室


More shows like 做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

View all
轉角國際新聞 Daily Podcast by 轉角國際新聞 Daily Podcast

轉角國際新聞 Daily Podcast

180 Listeners

牽囡仔 ê 手,來聽囡仔古 by 牽囡仔 ê 手行台語 ê 路

牽囡仔 ê 手,來聽囡仔古

15 Listeners

《The Real Story》By 報導者 by 報導者 The Reporter

《The Real Story》By 報導者

304 Listeners

60%台語幹話王 by 高+俞

60%台語幹話王

8 Listeners

下一本讀什麼? by 閱讀前哨站 瓦基

下一本讀什麼?

177 Listeners

寶島全世界-鄭弘儀 by 寶島聯播網

寶島全世界-鄭弘儀

38 Listeners

布袋戲,講予恁聽 by 義興閣掌中劇團

布袋戲,講予恁聽

5 Listeners

阿嬤講古予你聽 ~ 台語繪本唸讀 by Lee Yuang Fang

阿嬤講古予你聽 ~ 台語繪本唸讀

9 Listeners

公視台語台 by 公視臺語台

公視台語台

15 Listeners

李講古我來聽・用台語講100個台灣人的故事 by 用台語講100個台灣人的故事

李講古我來聽・用台語講100個台灣人的故事

31 Listeners

微微笑台語播客 by 微微笑廣播網

微微笑台語播客

2 Listeners

3Q陳柏惟 by 陳柏惟

3Q陳柏惟

43 Listeners

台語好代誌 by 路上聲景工作室

台語好代誌

2 Listeners

台語話恐龍 by 柚仔

台語話恐龍

0 Listeners

臺北百科全書 by 苗博雅

臺北百科全書

10 Listeners