做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

【A郎台語小詞典】EP. 29-Kā、Kah Tâi-gí Sió Sû-tián 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)


Listen Later


簡單紹介A郎故事內底有講--tio̍h ê語詞,ǹg望各位聽眾朋友聽了ē kah意,nā感覺bē-bái,mā真歡迎kā goán tàu紹介hō͘親chiâⁿ朋友ō͘。



[Podcast]


SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO


Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI


KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK


Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3


[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]


Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB


Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/


X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang


以下內容是漢羅kah白話字原稿,有需要歡迎ta̍k-ke來參考。


【漢羅版】


今á日beh hâm ta̍k-ke來討論chit ê kā hâm kah,chit 2 ê字chêng我開始學台文了後,發現真chē朋友lóng舞bē清楚,霧sà-sà。我5年進前bat tī社交媒體頂面,分享過我所整理ê資料,到taⁿ mā是koh真chē朋友ē挖he舊文出來看,想想--leh,chit-má tng teh做ê節目有聲音,koh藉chit ê都合來分析看māi--leh,凡勢ē對iáu bē hiah清楚ê朋友,加減á有幫贊。


頭起先,咱先來講kā,chit ê kā,to̍h是「單方面」,對mi̍h-kiāⁿ a̍h是人去做1 ê動作,像講,kā伊phah,kā mi̍h-kiāⁿ khǹg--leh,kā ê對象,是咱tú-chiah所講ê「伊」hâm「mi̍h-kiāⁿ」,in 2 ê是被動ê角色。


Kah to̍h無kâng,親像我kah伊講話,to̍h是2 ê人「雙方面」lóng有leh講話,我kah伊sio-phah,to̍h是我phah--伊,伊mā phah--我,che是互相--ê,咱chiah ē用kah。


咱kám ē-sái講我kā伊開講?Bē-sái!因為開講是2 ê人互相teh對話,nā kan-na 1 ê人teh講,he to̍h親像leh kâng教示án-ne,to̍h m̄是開講--ah。


Chhiāⁿ-chhiāⁿ ē聽tio̍h人leh講「我kah你講」,che一般來講lóng是m̄ tio̍h--ê,èng該是「我kā你講」,是我有tāi-chì beh講hō͘你聽,nā講做我kah你講,ē變做對方有話beh講,我chit-má beh聽伊講,koh來我mā ē回應,beh互相討論tāi-chì án-ne。


另外koh用1 ê例來做比較,「你去kā伊講」,to̍h是你ài去講hō͘伊知影ê意思,「你去kah伊講」,to̍h有你ài去chhōe伊參詳ê意思,só͘-pái差1字,咱leh聽ê意思to̍h ē完全無kâng。


以上是kah hâm kā 2 ê字意思ê精差,另外咱mā ē-tàng ùi咱講話ê聲音來分析,「kā」一般講話ē講去第3調a̍h是第7調,「我kā³你講」、「我kā⁷你講」,chit 2種lóng有人leh講,「kah」一般咱講話ê時,ē講tī第1 a̍h是第2調,親像「我kah¹你講」、「我kah²你講」án-ne。


Chit遍咱ùi意思kah語音,來討論chit 2字無kâng ê所在,ǹg望咱ê聽眾朋友bē koh花kô-kô kiam sa無cháng。


【Pe̍h-ōe-jī pán】


Kin-á-ji̍t beh hâm ta̍k-ke lâi thó-lūn chit ê kā hâm kah, chit 2 ê jī chêng góa khai-sí o̍h Tâi-bûn liáu-āu, hoat-hiān chin chē pêng-iú lóng bú bē chheng-chhó, bū-sà-sà. Góa 5 nî chìn-chêng bat tī siā-kau mûi-thé téng-bīn, hun-hióng kòe góa só͘ chéng-lí ê chu-liāu, kàu taⁿ mā sī koh chin chē pêng-iú ē ó͘ he kū bûn chhut-lâi khòaⁿ, siūⁿ siūⁿ--leh, chit-má tng teh chò ê chiat-bo̍k ū siaⁿ-im, koh chià chit ê to͘-ha̍p lâi hun-sek khòaⁿ-māi--leh, hoān-sè ē tùi iáu bē hiah chheng-chhó ê pêng-iú, ke-kiám-á ū pang-chān.


Thâu-khí-seng, lán seng lâi kóng kā, chit ê kā, to̍h sī “tan hong-bīn”, tùi mi̍h-kiāⁿ a̍h-sī lâng khì chò 1 ê tōng-chok, chhiūⁿ-kóng, kā i phah, kā mi̍h-kiāⁿ khǹg--leh, kā ê tùi-siōng, sī lán tú-chiah só͘-kóng ê “i” hâm “mi̍h-kiāⁿ”, in 2 ê sī pī-tōng ê kak-sek.


Kah to̍h bô kâng, chhin-chhiūⁿ góa kah i kóng-ōe, to̍h sī 2 ê lâng “siang hong-bīn” lóng ū leh kóng ōe, góa kah i sio-phah, to̍h sī góa phah--i, i mā phah--góa, che sī hō͘-siong--ê, lán chiah ē iōng kah.


Lán kám ē-sái kóng góa kā i khai-káng? Bē-sái! In-ūi khai-káng sī 2 ê lâng hō͘-siong teh tùi-ōe, nā kan-na 1 ê lâng teh kóng, he to̍h chhin-chhiūⁿ leh kâng kà-sī án-ne, to̍h m̄ sī khai-káng--ah.


Chhiāⁿ-chhiāⁿ ē thiaⁿ tio̍h lâng leh kóng “góa kah lí kóng”, che it-poaⁿ lâi kóng lóng sī m̄ tio̍h--ê, èng-kai sī “góa kā lí kóng”, sī góa ū tāi-chì beh kóng hō͘ lí thiaⁿ, nā kóng chò góa kah lí kóng, ē piàn-chò tùi-hong ū ōe beh kóng, góa chit-má beh thiaⁿ i kóng, koh lâi góa mā ē hôe-èng, beh hō͘-siong thó-lūn tāi-chì án-ne.


Lēng-gōa koh iōng 1 ê lē lâi chò pí-kàu, “lí khì kā i kóng”, to̍h sī lí ài khì kóng hō͘ i chai-iáⁿ ê ì-sù, “lí khì kah i kóng”, to̍h ū lí ài khì chhōe i chham-siông ê ì-sù, só͘-pái chha 1 jī, lán leh thiaⁿ ê ì-sù to̍h ē oân-choân bô kâng.


Í-siōng sī kah hâm kā 2 ê jī ì-sù ê cheng-chha, lēng-gōa lán mā ē-tàng ùi lán kóng-ōe ê siaⁿ-im lâi hun-sek, “kā” it-poaⁿ kóng-ōe ē kóng khì tē 3 tiāu a̍h-sī tē 7 tiāu, “góa kā³ lí kóng”, “góa kā⁷ lí kóng”, chit 2 chióng lóng ū lâng leh kóng, “kah” it-poaⁿ lán kóng-ōe ê sî, ē kóng tī tē 1 a̍h-sī tē 2 tiāu, chhin-chhiūⁿ “góa kah¹ lí kóng”, “góa kah² lí kóng” án-ne.


Chit piàn lán ùi ì-sù kah gí-im, lâi thó-lūn chit 2 jī bô kâng ê só͘-chāi, ǹg-bāng lán ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú bē koh hoe-kô-kô kiam sa bô cháng.

--
Hosting provided by SoundOn

...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sekBy Chò-kang-á-lâng Kang-chok-sek 做工á人工作室


More shows like 做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

View all
馬力歐陪你喝一杯 by The News Lens 關鍵評論網

馬力歐陪你喝一杯

158 Listeners

轉角國際新聞 Daily Podcast by 轉角國際新聞 Daily Podcast

轉角國際新聞 Daily Podcast

187 Listeners

法客電台 BY 法律白話文運動 Plain Law Movement by 法律白話文運動

法客電台 BY 法律白話文運動 Plain Law Movement

149 Listeners

聽天下:天下雜誌Podcast by 天下雜誌

聽天下:天下雜誌Podcast

181 Listeners

台灣通勤第一品牌 by 台灣通勤第一品牌

台灣通勤第一品牌

320 Listeners

《The Real Story》By 報導者 by 報導者 The Reporter

《The Real Story》By 報導者

304 Listeners

童話透中島 by 童話透中島

童話透中島

95 Listeners

時間的女兒:八卦歷史 by Hazel

時間的女兒:八卦歷史

249 Listeners

豬探長推理故事集 by 如果兒童劇團

豬探長推理故事集

595 Listeners

公視台語台 by 公視臺語台

公視台語台

18 Listeners

做伙學台語 by NER國立教育廣播電臺

做伙學台語

5 Listeners

博音 by 曾博恩

博音

201 Listeners

人間動物園:厭世姬外出取材 by 厭世姬&邊角料

人間動物園:厭世姬外出取材

26 Listeners

3Q陳柏惟 by 陳柏惟

3Q陳柏惟

43 Listeners

純台語說故事 by 台語放送頭

純台語說故事

3 Listeners