【英國Gín-á古】巨人殺手Jia̍k 第1-3 Pha︱Jack the Giant Killer Part 1-3
原作︱Flora Annie Steel
翻譯︱蔡逸民 BuLuhSuh/柯王炳勳 Bí-leng
講古/校對︱蔡逸民 BuLuhSuh
配樂︱陳曉怡 Niau-tāu
人聲編輯︱柯王炳勳 Bí-leng
字幕︱林于真 A-chin
圖︱AI製圖
影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu
訂閱做工á人Youtube頻道:https://www.youtube.com/@chokangalang
完整ê英文/漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/
漢羅全文:
I
Tī了不起ê王Á-sò,kah伊ê王后Kóe-lo̍h-bī-ò統治ê時,tī Khòng-ò͘附近1 ê叫做土地ê盡尾ê所在,有1 ê作穡人,伊有1 ê孤kiáⁿ號做Jia̍k。Chit ê Jia̍k元氣飽tīⁿ腳手猛lia̍h ,隨時準備好beh chhia-piàⁿ,頭殼活kioh反應緊,無啥人mā無啥tāi-chì ián伊ē倒。
Hit chūn,tī Khòng-ò͘ ê聖Mái-kho͘h山to̍h是巨人ê城堡,hit ê巨人to̍h號做Khó͘-mo̍͘h-liàn。
Chit ê Khó͘-mo̍͘h-liàn足足有1丈koh過8尺hiah koân,伊ê腰身大概á有9尺hiah粗,面á惡khia̍k-khia̍k koh生tio̍h kài恐怖,附近ê庄á頭lóng驚伊驚kah beh死。伊tòa tī he石頭山內底ê 1 ê山洞--ni̍h,伊nā需要食si̍t,to̍h ē liâu過流水去大陸,看tio̍h啥伊to̍h食。不管是好額sàn,便nā聽tio̍h伊hit雙大脚teh liâu水sī-sā叫ê聲,lóng總ē ùi in tau走出去bih--起-來,因為巨人nā看tio̍h人,lia̍h--6-7-ê-á來hang-hang--leh做早頓mā是kài四常ê tāi-chì。事實siōng,伊來搶精牲á lóng搶kui批--ê,1遍kā 6隻大牛犅phāiⁿ tī kha-chiah-phiaⁿ,koh kā羊kah豬掛tī伊ê腰帶,to bē輸kui捆ê蠟條án-ne。Taⁿ chit-lō情形已經幾落冬--a,苦憐ê Khòng-ò͘人lóng真絕望,因為無人ē-tàng kā chit ê巨人Khó͘-mo̍͘h-liàn khăn-jió͘--起-來。
Tú-á好tī 1 ê有開市ê日子,hit時,Jia̍k iáu是1 ê少年家á-thûn niâ,伊發見講kui ê庄á頭因為巨人koh來搶劫,kui ê舞kah天地péng-péng--過。婦人人lóng teh流目屎,cha-po͘人lóng teh chhoh-kàn-kiāu,ah地方ê治安官teh開會看koh來beh án-chóaⁿ。M̄-koh無人有步。Chit時,Jia̍k to̍h歡頭喜面koh興chhih-chhih行去治安官in面頭前,伊人本底to̍h kài有禮貌,伊chŏaⁿ真好禮kā in問講,nā是有人ē-tàng kā巨人Khó͘-mo̍͘h-liàn thâi--死,伊ē有啥物賞。
In ìn講:「巨人山洞內底ê寶。」
Jia̍k koh問講:「Lóng總?」Jia̍k to̍h是ài問kah有1枝柄thang giâ。
In koh ìn講:「Khêng kah chhun siōng尾1-sián錢mā是你ê!」
「Án-ne chit ê穡頭我to̍h ín--ah。」Jia̍k講soah,sûi to̍h開始進行chit項khang-khòe。
Hit時是寒--人,伊去chhōe 1支牛角吹,1支尖嘴掘á,kah 1支土chhiah,tī暗眠摸ê暗頭á去到山--ni̍h,起手khang-khòe,tī天beh phah-phú光進前to̍h kā 1 ê窟á挖好--ah,chit ê窟á,深2丈4尺半,闊mā差不多是án-ne。伊用長長ê幼柴枝á kah草kó kā khang am--leh,koh iā 1沿鬆鬆ê土tī面頂,ho͘看--起-來to̍h親像tēng-tauh ê土脚kāng款。To̍h án-ne,tī天phú-kng ê時,伊tī窟á ê邊--á離巨人ê山洞siāng hn̄g ê所在,khiā kah好勢好勢,老神在在,kā牛角吹tu到嘴唇邊,出全力ka pûn--lòe:
「Thián-tho̍h-bì!Thián-tho̍h-bì!Thián-tho̍h-bì!」
To̍h親像伊去phah狐狸ê時teh做--ê kāng款。
當然--lah,án-ne一定ē kā巨人吵精神,巨人氣kah beh死,chŏaⁿ ùi山洞chông--出-來,1-ē出來到tè,看tio̍h hit ê細隻á ê Jia̍k khiā kah好勢好勢,老神在在teh pûn吹,巨人氣kah kiōng beh piāng--去,sûi to̍h衝過beh hō͘攪擾伊歇睏ê人好看,嘴hoah講:「你chit ê死gín-á脯,敢kā巨人吵--起-來。我ē kā你教講你tī hia teh Thián-tho̍h-bì ē jōa淒慘落魄,我ē kā你lia̍h來kui隻hang-hang--leh做早…。」
伊話chiah tú講到chia,意外to̍h發生--a,伊lak落去khang--ni̍h-ah!摔1-ē有影kài食力,kui lia̍p聖Mái-kho͘h山bē輸lóng teh地動--leh。
Jia̍k是笑kah teh chùn,伊大聲笑講:「Ho͘h-ho͘h,巨人先生,chit-má你ê早頓創kah án-chóaⁿ--ah?你是beh kă sa去烘爐烘a̍h是the̍h去土窯khòng?Kám講nā無苦憐ê細隻Jia̍k你to̍h無mi̍h thang食--ah?Súi ŏ͘!你已經tio̍h吊走無路--ā,你因為為非sám做去hō͘我關--起-來,beh án-chóaⁿ kā你凌治lóng在我歡喜。我chit-má nā有臭--去ê雞卵to̍h好--ah,m̄-koh,chit支ûn-ná bē-bái--lah。」講soah,to̍h kā伊ê尖嘴掘á gia̍h kah koân-koân-koân,使硬力ùi巨人Khó͘-mo̍͘h-liàn ê頭殼頂chhân-chhân ka掘--落-去,當場to̍h ka thâi--死-ah。
Sòa--lòe,Jia̍k tiām-tiām-á kā窟á用土thūn--起-來,to̍h入去山洞chhiau-chhōe,chhōe tio̍h有夠chē金銀財寶。
治安官in聽tio̍h Jia̍k ê大成就了後,宣布講ta̍k ê以後lóng tio̍h ài稱呼伊是:
巨人殺手JIA̍K。
In送Jia̍k 1 kháu寶劍kah 1條腰帶,頂面用金線繡2 chōa字:
Thâi死巨人Khó͘-mo̍͘h-liàn
Siōng勇敢ê Khòng-ò͘人。
II
當然Jia̍k贏--ā ê消息,真緊to̍h傳kah kui ê英格蘭to通人知,só͘-pái,有另外1 ê tòa tī北pêng,叫做Pu-nńg-tò-pò͘ ê巨人聽tio̍h風聲了後,咒誓講,nā是去ho͘ tú tio̍h Jia̍k,che冤仇伊一定ē討。Chit ê巨人Pu-nńg-tò-pò͘,to̍h是khiā tī稀微ê大樹林中央,hit棟hông咒懺ê城堡ê主人。
Mā真tú好,to̍h差不多tī Jia̍k kā Khó͘-mo̍͘h-liàn thâi--死ê 4個月後,chhiàng-suh chhiàng-suh thang去Óe-o̍͘h-suh旅行,路--ni̍h伊經過chit ê大樹林。伊kiâⁿ kah人siān--ā ê時,tī路邊看tio̍h 1 káng迷人ê水泉,伊to̍h倒落來休息,無jōa久to̍h睏落眠--ā。
現此時,巨人Pu-nńg-tò-pò͘來到鼓井邊beh chhiūⁿ水,看tio̍h Jia̍k tng teh睏,koh看伊腰帶ê繡字to̍h知影講,chit--ê to̍h是名聲thàng京城ê巨人殺手。實在有夠好運,巨人歡喜kah kiōng-beh tio̍h-poa̍h,半聲半to̍h kā Jia̍k扛tī肩胛頭,nǹg過樹林á行轉去hit棟hông咒懺ê城堡。
Jia̍k去hō͘樹oe sā-sā叫ê聲吵精神,伊發見講ka-tī ê性命已經去hō͘巨人la̍k tī手頭,驚kah面青面綠,尾--á,伊去看tio̍h城堡ê門口埕kui土脚lóng是死人骨頭ê時,驚kah尿lóng kiōng-beh siàm--出-來。
「你真緊to̍h ē hâm in lām做夥--ah。」Pu-nńg-tò-pò͘ ná講,ná kā苦憐ê Jia̍k鎖入去城堡大門頂頭ê 1間有夠大間ê房間。這間房間koân-lòng-sòng,thiăn-jió͘有樑thiāu,kan-na有1扇窗á門niâ,看--出-去to̍h是路。Pu-nńg-tò-pò͘ beh去chhōe伊tòa tī kāng 1 phiàn樹林á內ê巨人兄弟,做夥來食chheⁿ-chhau,這時,苦憐ê Jia̍k to̍h hông關tī房間內等。
1-chām-á了後,Jia̍k ùi窗á看tio̍h in 2 ê巨人緊pia̍k-pia̍k,脚步phōng-phōng叫,滿心期待趕beh赴in ê暗頓。
Jia̍k nauh講:「是死是活盡拚to̍h chit tù,sûi to̍h知--a。」因為伊已經想tio̍h 1 ê計畫。伊tī房間ê 1 ê角--á,看tio̍h 2條真粗ê索á。伊kā 2條索á lóng the̍h來結1 ê liù-kho͘絲á,koh kā liù-kho͘絲á hit頭hâⁿ tī窗á外。To̍h tī巨人tng teh開鐵門鎖ê時,Jia̍k趁in無注意,偷偷á kā liù-kho͘絲á套tī in ê頷頸。Sòa--lòe,用緊kah bē輸目1-nih ê速度,kā hit 2條索á pa̍k去樑thiāu頂。Só͘-pái巨人繼續行ê時,liù-kho͘絲á to̍h kā in ê頷頸束kah ân-tòng-tòng,一直到in面lóng反烏。Jia̍k看時機已經到,to̍h ùi索á溜--落-去,長劍poe̍h--出-來,kā 2 ê巨人thâi--死。
Chū án-ne, Jia̍k to̍h kā城堡ê鎖匙the̍h--leh,kā所有ê門lóng開--開,有3 ê美麗ê女士to̍h hō͘伊放--出-來,in隨人ê頭鬃lóng hông pa̍k tiâu--leh走bē去,早to̍h kiōng-beh iau--死-ah。Jia̍k孤脚跪落地,伊to̍h是hiah有禮貌--lah,koh講:「可愛ê女士--ah,che是chit棟hông咒懺ê城堡ê鎖匙,我已經kā巨人Pu-nńg-tò-pò͘ kah伊野蠻ê兄弟消滅--ah,só͘-pái lín mā lóng已經自由。Chit寡鎖匙應該ē-tàng hō͘ lín得tio̍h lín所需要ê物件。」
講soah,伊to̍h起身繼續伊beh去Óe-o̍͘h-suh ê路途--ā。
III
伊用siāng緊ê速度ùi目標--去,凡勢是siuⁿ趕緊,soah行m̄ tio̍h路,天變kah暗so-so,四pêng無人mā無人家。伊滿心期待,四界chhōe路,最後行到1 ê e̍h-e̍h--á ê山谷ê時,看tio̍h 1棟kài大間m̄-koh陰冷陰冷ê厝,孤孤單單khiā tī hia。 伊真ǹg望beh緊chhōe 1 ê所在thang u,to̍h趕緊去ka lòng門。你ē-tàng想像--lah,nā是來ka開門--ê是1 ê生2粒頭ê巨人,Jia̍k ē有jōa緊張koh jōa驚hiâⁿ。M̄-koh,sui-bóng講chit ê巨人生tio̍h惡khia̍k-khia̍k,人soah kài有禮數。事實上,伊是1 ê Óe-o̍͘h-suh巨人,有2 ê面,是雙面人,人kài滑溜,真hèng用虛情假意來對你好thang hâm你交朋友,m̄-koh che to̍h是伊beh奸鬼惡毒做歹tāi ê手段niâ。
伊用真明顯ê Óe-o̍͘h-suh腔口,熱情歡迎Jia̍k來,m̄-nā準備1間睏房beh ho͘睏,koh真親切ka祝福,希望伊ē-tàng歇睏kah sù-sī-sù-sī。M̄-koh,Jia̍k實在是thiám kah過頭--ā,顛倒睏bē好勢,hoan來péng去睏bē落眠ê時,無意中去聽tio̍h主人tī隔壁房間ka-tī teh nga̍uh-nga̍uh唸。Jia̍k ê耳khang chiâⁿ利,有才調聽tio̍h主人teh講siáⁿ,伊講ê話差不多是親像án-ne:
「Sui-bóng你今á暗kah我tòa做夥,
m̄-koh你免想講有thang看tio̍h明á載ê日頭jōa mé,
我ê棍á ē kā你ê頭殼hám kah看無腦髓。」
Jia̍k nauh講:「好lí大膽!有夠敢講!」人一下to̍h精神--起-來,koh講:「Tang時á che to̍h是lín Óe-o̍͘h-suh ê奸詭步,tio̍h hoⁿh?M̄-koh chiah看我án-chóaⁿ對付--你-lah。」了後,伊落眠床,kā 1 chat大塊柴kho͘ khǹg tī眠床頂用毯á am--leh,伊ka-tī mā the̍h 1條毯á kā ka-tī moa--leh,chiah bē寒--tio̍h,koh走去tī房間ê角--á,bih kah sù-sī-sù-sī,假做睏kah kôⁿ-kôⁿ叫,to̍h是beh hō͘ Mí-su̍h-thah巨人當做伊已經睏--去-ah。
Koh有影hō͘ Jia̍k料kah準準,過無jōa久,hit ê怪物nih脚尾行--入-來-ah,he脚步to bē輸踏tī雞卵面頂hiah-nī輕,手--ni̍h koh the̍h 1支大支棍á。Sòa--lòe…。
Póng!Póng!Póng!
Jia̍k聽tio̍h眠床去hō͘巨人kòng kah pìn-pòng叫,一直到巨人感覺伊ê人客kui seng-khu ê骨頭lóng已經ho͘ phah到chiâu碎,chiah koh偷偷á離開房間。了後Jia̍k to̍h tiām-tiām-á koh chiūⁿ眠床,kui暝睏kah真好勢!隔轉工早起,巨人看tio̍h Jia̍k精神飽tīⁿ koh kui叢好好ùi樓梯行--落-來ê時,bē輸是去看tio̍h鬼--leh。
「雞母ôe!Nah有可能!」巨人去ho͘驚kah大聲喝--出-來,koh問講:「睏有好勢--無?Cha暗kám lóng無感覺tio̍h啥?」
「喔!」Jia̍k心內暗笑ìn講:「我感覺有1隻niáu鼠á走--來,koh用伊ê尾á kā我sut 2-3 ē。」
巨人聽1 ē目白舌吐,to̍h chhōa Jia̍k去食早起頓,伊phâng 1 ê siāng無ē-tàng té 15 li̍p ê麥á-moâi ê碗,koh要求伊講,hiah有氣魄ê cha-po͘人,應該有法度kā chit碗moâi食了了。咱Jia̍k nā teh四界旅行ê時,伊lóng ē chah 1 kha皮袋á khǹg tī伊ê風幔ē底,thang好té物件;伊sûi to̍h想tio̍h講ē-tàng kā hit kha皮袋á sóa來頭前,kā皮袋á ê嘴正正對tī ē-hâi ē-kha;án-ne,伊teh食moâi ê時,to̍h ē-tàng kā大部分ê moâi lóng倒入去袋á--ni̍h,koh bē hō͘巨人覺察--tio̍h。In to̍h坐落來食飯--ā,巨人是piàⁿ性命食,三嘴做二嘴大嘴吞,ah Jia̍k--leh,伊是tiām-tiām-á kā伊碗內ê moâi變ho͘無--去。
Jia̍k用奸巧ê手段kā moâi食了以後講:「Eh,換我來展1步比你gâu雙倍ê工夫hō͘你看。」講soah,伊to̍h the̍h 1支尖刀 kā伊ê皮袋á liô ho͘破,hin內底ê moâi to̍h lóng lak落去土脚--a!
「雞母ôe!Nah有可能!」巨人m̄認輸koh大聲hoah講:「Che我mā ē-hiáu lah!」講soah,伊to̍h kā尖刀gia̍h--起-來,kā ka-tī ê腹肚liô--開,sòa--lòe伊to̍h poa̍h倒,死--去。
To̍h án-ne,Jia̍k to̍h免koh hâm chit ê Óe-o̍͘h-suh巨人觸纏--ā。
Pe̍h-ōe-jī choân-bûn:
I
Tī liáu-put-khí ê Ông Á-sò, kah i ê Ông-hiō Kóe-lo̍h-bī-ò thóng-tī ê sî, tī Khòng-ò͘ hū-kīn 1 ê kiò-chò Thó͘-tē ê Chīn-bóe ê só͘-chāi, ū 1 ê choh-sit-lâng, i ū 1 ê ko͘-kiáⁿ hō-chò Jia̍k. Chit ê Jia̍k goân-khì pá-tīⁿ kha-chhiú mé-lia̍h, sûi-sî chún-pī hó beh chhia-piàⁿ, thâu-khak oa̍h-kioh hoán-èng kín, bô siáⁿ lâng mā bô siáⁿ tāi-chì ián i ē tó.
Hit chūn, tī Khòng-ò͘ ê Sèng Mái-kho͘h Soaⁿ to̍h sī kū-jîn ê siâⁿ-pó, hit ê kū-jîn to̍h hō-chò Khó͘-mo̍͘h-liàn.
Chit ê Khó͘-mo̍͘h-liàn chiok-chiok ū 1 tn̄g koh kòe 8 chhioh hiah koân, i ê io-sin tāi-khài-á ū 9 chhioh hiah chho͘, bīn-á ok-khia̍k-khia̍k koh seⁿ tio̍h kài khióng-pò͘, hū-kīn ê chng-á-thâu lóng kiaⁿ i kiaⁿ kah beh sí. I tòa tī he chio̍h-thâu soaⁿ lāi-té ê 1 ê soaⁿ-tōng--ni̍h, i nā su-iàu chia̍h-si̍t, to̍h ē liâu kòe lâu-chúi khì tāi-lio̍k, khòaⁿ tio̍h siáⁿ i to̍h chia̍h. Put-koán sī hó-gia̍h-sàn, piān-nā thiaⁿ tio̍h i hit siang tōa kha teh liâu-chúi sī-sā-kiò ê siaⁿ, lóng-chóng ē ùi in tau cháu chhut-khì bih--khí-lâi, in-ūi kū-jîn nā khòaⁿ tio̍h lâng, lia̍h--6-7-ê-á lâi hang-hang--leh chò chá-tǹg mā sī kài sù-siông ê tāi-chì. Sū-si̍t siōng, i lâi chhiúⁿ cheng-seⁿ-á lóng chhiúⁿ kui phoe--ê, 1 piàn kā 6 chiah tōa gû-káng phāiⁿ tī kha-chiah-phiaⁿ, koh kā iûⁿ kah ti kòa tī i ê io-tòa, to bē-su kui khún ê la̍h-tiâu án-ne. Taⁿ chit-lō chêng-hêng í-keng kúi-lo̍h tang--a, khó͘-liân ê Khòng-ò͘ lâng lóng chin choa̍t-bōng, in-ūi bô lâng ē-tàng kā chit ê kū-jîn Khó͘-mo̍͘h-liàn khăn-jió͘--khí-lâi.
Tú-á-hó tī 1 ê ū khui-chhī ê ji̍t-chí, hit sî, Jia̍k iáu sī 1 ê siàu-liân-ke-á-thûn niâ, i hoat-kiàn kóng kui ê chng-á-thâu in-ūi kū-jîn koh lâi chhiúⁿ-kiap, kui ê bú kah thiⁿ-tē péng-péng--kòe. Hū-jîn-lâng lóng teh lâu ba̍k-sái, cha-po͘-lâng lóng teh chhoh-kàn-kiāu, ah tē-hng ê tī-an-koaⁿ teh khui-hōe khòaⁿ koh-lâi beh án-chóaⁿ. M̄-koh bô lâng ū pō͘. Chit-sî, Jia̍k to̍h hoaⁿ-thâu-hí-bīn koh hèng-chhih-chhih kiâⁿ khì tī-an-koaⁿ in bīn-thâu-chêng, i lâng pún-té to̍h kài ū lé-māu, i chŏaⁿ chin hó-lé kā in mn̄g kóng, nā sī ū lâng ē-tàng kā kū-jîn Khó͘-mo̍͘h-liàn thâi--sí, i ē ū siáⁿ-mih siúⁿ.
In ìn kóng: “Kū-jîn soaⁿ-tōng lāi-té ê pó.”
Jia̍k koh mn̄g kóng: “Lóng-chóng?” Jia̍k to̍h sī ài mn̄g kah ū 1 ki pèⁿ thang giâ.
In koh ìn kóng: “Khêng kah chhun siōng-bóe 1-sián chîⁿ mā sī lí ê!”
“Án-ne chit ê sit-thâu góa to̍h ín--ah.” Jia̍k kóng soah, sûi to̍h khai-sí chìn-hêng chit hāng khang-khòe.
Hit sî sī kôaⁿ--lâng, i khì chhōe 1 ki gû-kak-chhoe, 1 ki chiam-chhùi-ku̍t-á, kah 1 ki thô͘-chhiah, tī àm-bîn-bong ê àm-thâu-á khì kàu soaⁿ--ni̍h, khí-chhiú khang-khòe, tī thiⁿ beh phah-phú-kng chìn-chêng to̍h kā 1 ê khut-á ó͘ hó--ah, chit ê khut-á, chhim 2 tn̄g 4 chhioh pòaⁿ, khoah mā chha-put-to sī án-ne. I iōng tn̂g-tn̂g ê iù chhâ-ki-á kah chháu-kó kā khang am--leh, koh iā 1 iân sang-sang ê thô͘ tī bīn-téng, ho͘ khòaⁿ--khí-lâi to̍h chhin-chhiūⁿ tēng-tauh ê thô͘-kha kāng khoán. To̍h án-ne, tī thiⁿ phú-kng ê sî, i tī khut-á ê piⁿ--á lī kū-jîn ê soaⁿ-tōng siāng hn̄g ê só͘-chāi, khiā kah hó-sè hó-sè, lāu-sîn-chāi-chāi, kā gû-kak-chhoe tu kàu chhùi-tûn piⁿ, chhut choân-la̍t ka pûn--lòe:
“Thián-tho̍h-bì! Thián-tho̍h-bì! Thián-tho̍h-bì!”
To̍h chhin-chhiūⁿ i khì phah hô͘-lî ê sî teh chò--ê kāng-khoán.
Tong-jiân--lah, án-ne it-tēng ē kā kū-jîn chhá cheng-sîn, kū-jîn khì kah beh sí, chŏaⁿ ùi soaⁿ-tōng chông--chhut-lâi, 1-ē chhut-lâi kàu-tè, khòaⁿ tio̍h hit ê sè-chiah-á ê Jia̍k khiā kah hó-sè hó-sè, lāu-sîn-chāi-chāi teh pûn-chhoe, kū-jîn khì kah kiōng-beh piāng--khì, sûi to̍h chhiong kòe beh hō͘ kiáu-jiáu i hioh-khùn ê lâng hó-khòaⁿ, chhùi hoah kóng: “Lí chit ê sí-gín-á-pó͘, káⁿ kā kū-jîn chhá--khí-lâi. Góa ē kā lí kà kóng lí tī hia teh Thián-tho̍h-bì ē jōa chhi-chhám-lo̍k-phek, góa ē kā lí lia̍h lâi kui chiah hang-hang--leh chò chá…”
I ōe chiah tú kóng kàu chia, ì-gōa to̍h hoat-seng--a, i lak lo̍h-khì khang--ni̍h-ah! Siak 1-ē ū-iáⁿ kài chia̍h-la̍t, kui lia̍p Sèng Mái-kho͘h Soaⁿ bē-su lóng teh tē-tāng--leh.
Jia̍k sī chhiò kah teh chùn, i tōa-siaⁿ chhiò kóng: “Ho͘h-ho͘h, kū-jîn sian-siⁿ, chit-má lí ê chá-tǹg chhòng kah án-chóaⁿ--ah? Lí sī beh kă sa khì hang-lô͘ hang a̍h sī the̍h khì thô͘-iô khòng? Kám-kóng nā bô khó͘-liân ê sè-chiah Jia̍k lí to̍h bô mi̍h thang chia̍h--ah? Súi ŏ͘! Lí í-keng tio̍h-tiàu cháu-bô-lō͘--ā, lí in-ūi ûi-hui-sám-chò khì hō͘ góa koaiⁿ--khí-lâi, beh án-chóaⁿ kā lí lêng-tī lóng chāi góa hoaⁿ-hí. Góa chit-má nā ū chhàu--khì ê ke-nn̄g to̍h hó--ah, m̄-koh, chit ki ûn-ná bē-bái--lah.” Kóng soah, to̍h kā i ê chiam-chhùi-ku̍t-á gia̍h kah koân-koân-koân, sái ngē-la̍t ùi kū-jîn Khó͘-mo̍͘h-liàn ê thâu-khak-téng chhân-chhân ka ku̍t--lo̍h-khì, tong-tiûⁿ to̍h ka thâi--sí-ah.
Sòa--lòe, Jia̍k tiām-tiām-á kā khut-á iōng thô͘ thūn--khí-lâi, to̍h ji̍p-khì soaⁿ-tōng chhiau-chhōe, chhōe tio̍h ū-kàu chē kim-gîn châi-pó.
Tī-an-koaⁿ in thiaⁿ tio̍h Jia̍k ê tōa sêng-chiū liáu-āu, soan-pò͘ kóng ta̍k-ê í-āu lóng tio̍h ài chheng-ho͘ i sī:
KŪ-JÎN SAT-CHHIÚ JIA̍K.
In sàng Jia̍k 1 kháu pó-kiàm kah 1 tiâu io-tòa, téng-bīn iōng kim-sòaⁿ siù 2 chōa jī:
Thâi sí kū-jîn Khó͘-mo̍͘h-liàn
Siōng ióng-kám ê Khòng-ò͘ lâng.
II
Tong-jiân Jia̍k iâⁿ--ā ê siau-sit, chin kín to̍h thoân kah kui ê Eng-kek-lân to thong-lâng-chai, só͘-pái, ū lēng-gōa 1 ê tòa tī pak-pêng, kiò-chò Pu-nńg-tò-pò͘ ê kū-jîn thiaⁿ tio̍h hong-siaⁿ liáu-āu, chiù-chōa kóng, nā sī khì ho͘ tú tio̍h Jia̍k, che oan-siû i it-tēng ē thó. Chit ê kū-jîn Pu-nńg-tò-pò͘, to̍h sī khiā tī hi-bî ê tōa chhiū-nâ tiong-ng, hit tòng hông chiù-chhàm ê siâⁿ-pó ê chú-lâng.
Mā chin tú-hó, to̍h chha-put-to tī Jia̍k kā Khó͘-mo̍͘h-liàn thâi--sí ê 4 kó-goe̍h āu, chhiàng-suh chhiàng-suh thang khì Óe-o̍͘h-suh lú-hêng, lō͘--ni̍h i keng-kòe chit ê tōa chhiū-nâ. I kiâⁿ kah lâng siān--ā ê sî, tī lō͘-piⁿ khòaⁿ tio̍h 1 káng bê-lâng ê chúi-chôaⁿ, i to̍h tó lo̍h-lâi hiu-sek, bô jōa kú to̍h khùn lo̍h-bîn--ā.
Hiān-chhú-sî, kū-jîn Pu-nńg-tò-pò͘ lâi kàu kó͘-chéⁿ piⁿ beh chhiūⁿ-chúi, khòaⁿ tio̍h Jia̍k tng teh khùn, koh khòaⁿ i io-tòa ê siù-jī to̍h chai-iáⁿ kóng, chit--ê to̍h sī miâ-siaⁿ thàng kiaⁿ-siâⁿ ê kū-jîn sat-chhiú. Si̍t-chāi ū-kàu hó-ūn, kū-jîn hoaⁿ-hí kah kiōng-beh tio̍h-poa̍h, pòaⁿ-siaⁿ-pòaⁿ to̍h kā Jia̍k kng tī keng-kah-thâu, nǹg kòe chhiū-nâ-á kiâⁿ tńg-khì hit tòng hông chiù-chhàm ê siâⁿ-pó.
Jia̍k khì hō͘ chhiū-oe sā-sā-kiò ê siaⁿ chhá cheng-sîn, i hoat-kiàn kóng ka-tī ê sìⁿ-miā í-keng khì hō͘ kū-jîn la̍k tī chhiú-thâu, kiaⁿ kah bīn-chheⁿ-bīn-le̍k, bóe--á, i khì khòaⁿ tio̍h siâⁿ-pó ê mn̂g-kháu-tiâⁿ kui thô͘-kha lóng sī sí-lâng kut-thâu ê sî, kiaⁿ kah jiō lóng kiōng-beh siàm--chhut-lâi.
“Lí chin kín to̍h ē hâm in lām chò-hóe--ah.” Pu-nńg-tò-pò͘ ná kóng, ná kā khó͘-liân ê Jia̍k só ji̍p-khì siâⁿ-pó tōa-mn̂g téng-thâu ê 1 keng ū-kàu tōa keng ê pâng-keng. Chit keng pâng-keng koân-lòng-sòng, thiăn-jió͘ ū niû-thiāu, kan-na ū 1 sìⁿ thang-á-mn̂g niâ, khòaⁿ--chhut-khì to̍h sī lō͘. Pu-nńg-tò-pò͘ beh khì chhōe i tòa tī kāng 1 phiàn chhiū-nâ-á lāi ê kū-jîn hiaⁿ-tī, chò-hóe lâi chia̍h chheⁿ-chhau, chit sî, khó͘-liân ê Jia̍k to̍h hông koaiⁿ tī pâng-keng lāi tán.
1-chām-á liáu-āu, Jia̍k ùi thang-á khòaⁿ tio̍h in 2 ê kū-jîn kín-pia̍k-pia̍k, kha-pō͘ phōng-phōng-kiò, móa-sim kî-thāi kóaⁿ beh hù in ê àm-tǹg.
Jia̍k nauh kóng: “Sī sí sī oa̍h chīn-piàⁿ to̍h chit tù, sûi to̍h chai--a.” In-ūi i í-keng siūⁿ tio̍h 1 ê kè-ōe. I tī pâng-keng ê 1 ê kak--á, khòaⁿ tio̍h 2 tiâu chin chho͘ ê soh-á. I kā 2 tiâu soh-á lóng the̍h lâi kat 1 ê liù-kho͘-si-á, koh kā liù-kho͘-si-á hit thâu hâⁿ tī thang-á gōa. To̍h tī kū-jîn tng teh khui thih-mn̂g só ê sî, Jia̍k thàn in bô chù-ì, thau-thau-á kā liù-kho͘-si-á thò tī in ê ām-kún. Sòa--lòe, iōng kín kah bē-su ba̍k-1-nih ê sok-tō͘, kā hit 2 tiâu soh-á pa̍k khì niû-thiāu téng. Só͘-pái kū-jîn kè-sio̍k kiâⁿ ê sî, liù-kho͘-si-á to̍h kā in ê ām-kún sok kah ân-tòng-tòng, it-ti̍t kàu in bīn lóng hoán o͘. Jia̍k khòaⁿ sî-ki í-keng kàu, to̍h ùi soh-á liu--lo̍h-khì, tn̂g-kiàm poe̍h--chhut-lâi, kā 2 ê kū-jîn thâi--sí.
Chū án-ne, Jia̍k to̍h kā siâⁿ-pó ê só-sî the̍h--leh, kā só͘-ū ê mn̂g lóng khui--khui, ū 3 ê bí-lē ê lú-sū to̍h hō͘ i pàng--chhut-lâi, in sûi-lâng ê thâu-chang lóng hông pa̍k tiâu--leh cháu bē khì, chá to̍h kiōng-beh iau--sí-ah. Jia̍k ko͘ kha kūi lo̍h tē, i to̍h sī hiah ū lé-māu--lah, koh kóng: “Khó-ài ê lú-sū--ah, che sī chit tòng hông chiù-chhàm ê siâⁿ-pó ê só-sî, góa í-keng kā kū-jîn Pu-nńg-tò-pò͘ kah i iá-bân ê hiaⁿ-tī siau-bia̍t--ah, só͘-pái lín mā lóng í-keng chū-iû. Chit kóa só-sî èng-kai ē-tàng hō͘ lín tit-tio̍h lín só͘ su-iàu ê mi̍h-kiāⁿ.”
Kóng soah, i to̍h khí-sin kè-sio̍k i beh khì Óe-o̍͘h-suh ê lō͘-tô͘--ā.
III
I iōng siāng kín ê sok-tō͘ ùi bo̍k-phiau--khì, hoān-sè sī siuⁿ kóaⁿ-kín, soah kiâⁿ m̄ tio̍h lō͘, thiⁿ piàn kah àm-so-so, sì-pêng bô lâng mā bô jîn-ke. I móa-sim kî-thāi, sì-kè chhōe lō͘, chòe-āu kiâⁿ kàu 1 ê e̍h-e̍h--á ê soaⁿ-kok ê sî, khòaⁿ tio̍h 1 tòng kài tōa keng m̄-koh im-léng-im-léng ê chhù, ko͘-ko͘-toaⁿ-toaⁿ khiā tī hia. I chin ǹg-bāng beh kín chhōe 1 ê só͘-chāi thang u, to̍h kóaⁿ-kín khì ka lòng mn̂g. Lí ē-tàng sióng-siōng--lah, nā sī lâi ka khui mn̂g--ê sī 1 ê seⁿ 2 lia̍p thâu ê kū-jîn, Jia̍k ē ū jōa kín-tiuⁿ koh jōa kiaⁿ-hiâⁿ. M̄-koh, sui-bóng kóng chit ê kū-jîn seⁿ tio̍h ok-khia̍k-khia̍k, lâng soah kài ū lé-sò͘. Sū-si̍t siōng, i sī 1 ê Óe-o̍͘h-suh kū-jîn, ū 2 ê bīn, sī siang-bīn-lâng, lâng kài ku̍t-liu, chin hèng iōng hi-chêng-ké-ì lâi tùi lí hó thang hâm lí kau pêng-iú, m̄-koh che to̍h sī i beh kan-kúi ok-to̍k chò pháiⁿ-tāi ê chhiú-toāⁿ niâ.
I iōng chin bêng-hián ê Óe-o̍͘h-suh khiuⁿ-kháu, jia̍t-chêng hoan-gêng Jia̍k lâi, m̄-nā chún-pī 1 keng khùn-pâng beh ho͘ khùn, koh chin chhin-chhiat ka chiok-hok, hi-bāng i ē-tàng hioh-khùn kah sù-sī-sù-sī. M̄-koh, Jia̍k si̍t-chāi sī thiám kah kòe-thâu--ā, tian-tò khùn bē hó-sè, hoan lâi péng khì khùn bē lo̍h-bîn ê sî, bô-ì-tiong khì thiaⁿ tio̍h chú-lâng tī keh-piah pâng-keng ka-tī teh nga̍uh-nga̍uh-liām. Jia̍k ê hī-khang chiâⁿ lāi, ū châi-tiāu thiaⁿ tio̍h chú-lâng teh kóng siáⁿ, i kóng ê ōe chha-put-to sī chhin-chhiūⁿ án-ne:
“Sui-bóng lí kin-á-àm kah góa tòa chò-hóe,
M̄-koh lí bián siūⁿ kóng ū-thang khòaⁿ tio̍h mî-á-chài ê ji̍t-thâu jōa mé,
Góa ê kùn-á ē kā lí ê thâu-khak hám kah khòaⁿ bô náu-chhóe.”
Jia̍k nauh kóng: “Hó lí tōa-táⁿ! Ū-kàu káⁿ kóng!” Lâng 1-ē to̍h cheng-sîn--khí-lâi, koh kóng: “Tang-sî-á che to̍h sī lín Óe-o̍͘h-suh ê kan-kúi pō͘, tio̍h hoⁿh? M̄-koh chiah khòaⁿ góa án-chóaⁿ tùi-hù--lí-lah.” Liáu-āu, i lo̍h bîn-chhn̂g, kā 1 chat tōa-tè chhâ-kho͘ khǹg tī bîn-chhn̂g téng iōng thán-á am--leh, i ka-tī mā the̍h 1 tiâu thán-á kā ka-tī moa--leh, chiah bē kôaⁿ--tio̍h, koh cháu khì tī pâng-keng ê kak--á, bih kah sù-sī-sù-sī, ké-chò khùn kah kôⁿ-kôⁿ-kiò, to̍h sī beh hō͘ Mí-su̍h-thah kū-jîn tòng-chò i í-keng khùn--khì-ah.
Koh ū-iáⁿ hō͘ Jia̍k liāu kah chún-chún, kòe bô jōa kú, hit ê koài-bu̍t nih kha-bóe kiâⁿ--ji̍p-lâi-ah, he kha-pō͘ to bē-su ta̍h tī ke-nn̄g bīn-téng hiah-nī khin, chhiú--ni̍h koh the̍h 1 ki tōa ki kùn-á. Sòa--lòe…
Póng! Póng! Póng!
Jia̍k thiaⁿ tio̍h bîn-chhn̂g khì hō͘ kū-jîn kòng kah pìn-pòng-kiò, it-ti̍t kàu kū-jîn kám-kak i ê lâng-kheh kui seng-khu ê kut-thâu lóng í-keng ho͘ phah kàu chiâu chhùi, chiah koh thau-thau-á lī-khui pâng-keng. Liáu-āu Jia̍k to̍h tiām-tiām-á koh chiūⁿ bîn-chhn̂g, kui mê khùn kah chin hó-sè! Keh-tńg-kang chái-khí, kū-jîn khòaⁿ tio̍h Jia̍k cheng-sîn pá-tīⁿ koh kui châng hó-hó ùi lâu-thui kiâⁿ--lo̍h-lâi ê sî, bē-su sī khì khòaⁿ tio̍h kúi--leh.
“Ke-bó ôe! Nah ū khó-lêng!” Kū-jîn khì ho͘ kiaⁿ kah tōa-siaⁿ hoah--chhut-lâi, koh mn̄g kóng: “Khùn ū hó-sè--bô? Cha-àm kám lóng bô kám-kak tio̍h siáⁿ?”
“O͘h!” Jia̍k sim-lāi àm-chhiò ìn kóng: “Góa kám-kak ū 1 chiah niáu-chhí-á cháu--lâi, koh iōng i ê bóe-á kā góa sut 2-3 ē.”
Kū-jîn thiaⁿ 1-ē ba̍k-pe̍h-chi̍h-thó͘, to̍h chhōa Jia̍k khì chia̍h chái-khí-tǹg, i phâng 1 ê siāng-bô ē-tàng té 15 li̍p ê be̍h-á-moâi ê óaⁿ, koh iau-kiû i kóng, hiah ū khì-phek ê cha-po͘-lâng, èng-kai ū hoat-tō͘ kā chit óaⁿ moâi chia̍h liáu-liáu. Lán Jia̍k nā teh sì-kè lú-hêng ê sî, i lóng ē chah 1 kha phôe-tē-á khǹg tī i ê hong-moa ē-té, thang-hó té mi̍h-kiāⁿ; i sûi to̍h siūⁿ tio̍h kóng ē-tàng kā hit kha phôe-tē-á sóa lâi thâu-chêng, kā phôe-tē-á ê chhùi chiàⁿ-chiàⁿ tùi tī ē-hâi ē-kha; án-ne, i teh chia̍h moâi ê sî, to̍h ē-tàng kā tāi-pō͘-hūn ê moâi lóng tò ji̍p-khì tē-á--ni̍h, koh bē hō͘ kū-jîn kak-chhat--tio̍h. In to̍h chē lo̍h-lâi chia̍h-pn̄g--ā, kū-jîn sī piàⁿ sìⁿ-miā chia̍h, saⁿ chhùi chò 2 chhùi tōa-chhùi thun, ah Jia̍k--leh, i sī tiām-tiām-á kā i óaⁿ lāi ê moâi pìⁿ ho͘ bô--khì.
Jia̍k iōng kan-khiáu ê chhiú-toāⁿ kā moâi chia̍h liáu í-āu kóng: “Eh, ōaⁿ góa lâi tián 1 pō͘ pí lí gâu siang-pōe ê kang-hu ho͘ lí khòaⁿ.” Kóng soah, i to̍h the̍h 1 ki chiam-to kā i ê phôe-tē-á liô ho͘ phòa, hin lāi-té ê moâi to̍h lóng lak lo̍h-khì thô͘-kha--a!
“Ke-bó ôe! Nah ū khó-lêng!” Kū-jîn m̄ jīn-su koh tōa-siaⁿ hoah kóng: “Che góa mā ē-hiáu lah!” Kóng soah, i to̍h kā chiam-to gia̍h--khí-lâi, kā ka-tī ê pak-tó͘ liô--khui, sòa--lòe i to̍h poa̍h-tó, sí--khì.
To̍h án-ne, Jia̍k to̍h bián koh hâm chit ê Óe-o̍͘h-suh kū-jîn tak-tîⁿ--ā.
--
Hosting provided by SoundOn