做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

--

Hosting provided by SoundOn

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

--

Hosting provided by SoundOn

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

--

Hosting provided by SoundOn

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

--

Hosting provided by SoundOn

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

--

Hosting provided by SoundOn

用台語來表現，ǹg望ta̍k家聽liáu會感覺趣味。

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。

【漢羅版】

歡迎收聽台語講怪奇，咱今á日beh講--ê是神祕ê大石頭建築，mā有人ka hō做巨石文明。

Tī全世界chiâⁿ chē所在，無kâng ê民族，攏有用大石頭起建築物ê文化。

Chit寡建築物，in ê路用有廟寺，有墓，有金字塔，mā有1寡到chit-má，攏無法度確定是beh做啥物用途ê遺跡。

Chit內底上有名ê 1 ê，是英國ê巨石陣，幾十塊ê巨石排列做圓形，有4千年ê歷史，一般是ioh講，he是彼tang陣teh做祭拜儀式ê所在，m̄-koh mā無法度確定。

埃及ê Khufu金字塔，相信ta̍k-ê攏bat聽--過，che是tī 4500年前完成ê建築物，伊使用230萬塊ê大石頭ka疊--起-來，ta̍k粒石頭上無攏有2噸半，金字塔起好了後，是全世界上koân ê建築物，一直到700年前，chit ê記錄chiah去hông超--過。

法國有1 ê Carnac巨石林，chia ê巨石有超過3千塊以上，m̄知是照啥理路，閣排kah整齊整齊，歷史超過5千年，起造ê年代比金字塔閣khah久，其中有1寡古早時ê墓，m̄-koh chiah大phiàn ê遺跡，是為tio̍h啥物目的起--ê，kāng款無人知影。

照咱現此時對古早人ê認bat，四五千年前ê人類，大部分猶teh用石頭做ê工具，上好ê工具，極加to̍h是青銅，in nah有才調來處理chiah大塊ê石頭？

而且in一定是有足強ê意志a̍h是需求，chiah會動員hiah-nī-á chē人ê來舞chit寡代誌。

咱tú-chiah講--ê hit寡遺跡，伊工程ê規模，to̍h算是用現代ê技術，凡勢to舞bē出--來，真chē專家to̍h teh想，teh hia ioh講，幾千年前in是án怎做--ê？

其實mā m̄是現代人ài替in操煩，只是想--tio̍h to m̄甘願，lín chit寡古早人竟然有才調起che有--ê無--ê！

Hèⁿ ā，tio̍h算講阮無hiah gâu搬石頭，上無阮mā ài知影lín是有啥物撇步--ā！

江湖一點訣，講--破to̍h無價值，咱chit-má to̍h來教ta̍k-ê án怎搬石頭，頭1 ê是英國巨石陣，thàn落雪ê時陣，用冰車來拖to̍h好！

超過9米，30噸以上ê大石頭，閣是寒--人冷ki-ki，若無sè-jī腰會閃--tio̍h ŏ͘！

當然mā m̄是1 ê人家己拖--ā，100 ê人做夥拖，閣加100隻Husky。

我算--1-ē，30噸，to̍h是3萬公斤，按呢人hâm狗做夥算，平均1 ê ài拖150公斤neh！

100 ê人若無法--伊，叫所有ê人來搬，庄頭庄尾厝邊隔壁攏總來交陪，順sòa練身體。

Eh，你是當做別人攏閒閒無代誌--o͘h！

寒--人無法度作穡--ah，無是beh規工bih tī厝--ni̍h看電視nih，ài加減á運動--lah！

運動ê方式chiâⁿ chē--ā，古早人m̄是定定去kâng佔地盤，搶食物，閣刣人兼放火。

你用講--ê to̍h khah簡單，he出--去是ài hâm人拚性命neh，猶是搬石頭khah健康--lah！

起造巨石陣ê理由是為tio̍h健康，che我真正m̄ bat聽--過，拖大石頭真thiám neh。

若siuⁿ thiám，拖kah半路to̍h ka擲tī hia，明年chiah閣轉來拖to̍h好--ā，橫直mā無人會偷the̍h。

石頭to̍h bē-tàng食，偷the̍h he beh創啥，ah m̄-koh你慢慢á舞，工程m̄ to̍h ài拖chiâⁿ久。

A̍h無teh趕時間--ā，若無，閣會tàng外包hō͘專業--ê，聖誕老阿伯。

Eh！牽kah tùi hia去，先bàng講hit ê時代聖誕老阿伯根本to猶bē出世，我問--你，你kám有收過聖誕老人送--你ê禮物？

無neh，kám是我無夠乖？

M̄是你無夠乖，是你老--ā-lah！

Ái-iò͘，講kah按呢，我本底是想講，聖誕老人ê冰車，載hiah chē禮物tī天頂飛，搬1下石頭小khóa-á代誌，我若有hit台會tàng飛ê冰車，石頭我家己搬mā會使--ā。

你連禮物to̍h the̍h無，閣teh siàu想人ê冰車，食khah bái--eh-lah。

Hò͘，chhōe外包mā bē使，ah無你khah巧，石頭你來搬看māi講。

好，按呢我來起金字塔，石頭1粒2噸半，超過200萬塊，挖1條運河，用船來載to̍h好。

Ĕ？Chit招聽--起-來bē-bái neh，免搬kah hiah-nī thiám。

Nî-lô-hô，本底to̍h是每1冬，tī固定時間攏會做大水，溪邊ê田攏淹淹--去，無法度種田，閒閒無代誌做，to̍h ta̍k-ke來sńg石頭--ā。

Sńg石頭，練身體閣兼sńg水，比拚性命搶地盤閣khah健康hōⁿ。

Hèⁿ，beh放火mā放bē --起-來-ā。

怎樣放bē --起-來？

To̍h teh淹水--ah，是beh án怎放火？

是講，金字塔內底上重ê石頭，超過100噸lio͘h，he是án怎搬--ê？

你想講超過100噸to̍h chiâⁿ厲害m̄？我kā你講，古早ê埃及人，閣有挖1塊方尖碑，長度有42米，重量超過1千噸。

Eh，1千噸kah 2噸半差足chē neh，he是beh án怎搬？

而且，in teh挖ê時陣，koh順sòa ka磨kah平平。

先做si-á-geh kám有差？

當然mā有差，意思to̍h是講，我teh挖ê時，to̍h已經想好ài án怎搬--ah，而且我確定teh搬ê時陣，絕對bē去ho͘ kha̍p--tio̍h。

Ŏ͘，是按呢o͘h，ah是beh按怎搬，你m̄ to̍h緊講。

He簡單--lah，chhōe外包--ê，叫外星人來tàu搬to̍h好--ah。

Eh，kám會使按呢偷食步？叫外星人來鬥相共，m̄是面對問題ê方式--lah。

你閣敢講，頭tú-á到底是siáng講beh外包hō͘聖誕老阿伯？

好--lah好--lah，若無chit táu to̍h算無輸無贏。

咱tú-chiah講--ê chit 2 ê，to̍h是thàn無法度種田ê時陣，來舞chit寡工程。

凡勢是beh用chit ê方式，hō͘參與ê百姓有通食飽，而且ta̍k工工課做kah足thiám，chiah bē想講beh造反。

To̍h是驚人食飽siuⁿ閒，a̍h是食bē飽會想beh亂，想1寡齣頭來hō͘ in舞，算是1種統治ê手段。

咱一般攏會想講，文明kap科技是一直teh進步--ê，m̄-koh，mā有可能因為天災a̍h是戰爭，人死了了，khah早ê技術無法度koh傳--落-來。

所擺，古早人做會到ê代誌，後--來顛倒soah愈來愈退步，到chit-má，看tio̍h hit寡古早時代ê巨石建築，to̍h會去想講kám會是外星人舞--ê。

古早時有1 ê羅馬帝國，足厲害，羅馬人ê建築技術chiâⁿ進步，我相信ta̍k-ê攏bat聽--過。

In m̄-nā四界去搶人ê地盤，閣會吸收在地人ê智慧kap技術，hō͘ in ê文明愈來愈進步。

In ùi希臘人hit pêng，學tio̍h製作吊車ê技術，in閣開時間去研究，發展，tī 2千年前，羅馬人to̍h會tàng用吊車搬幾十噸ê大石頭--ā。

講tio̍h羅馬人ê建築，ta̍k-ke頭1 ê想--tio̍h-ê，應該to̍h是羅馬競技場。

因為tī hia拍ê電影足有名，閣有電視劇，chit時通人知。

窮實tī Lî-pa-lūn，閣有1 ê世界有名ê Baalbek遺跡，che是2千外年前，羅馬人起ê神廟。

He是1 ê足有名ê世界文化遺產。

Hit ê神廟ê柱á，有7層樓hiah koân，疊tī柱á頂頭ê大石頭，1塊to̍h差不多有60噸。

2千年前ê吊車，to̍h chiah-nī-á厲害o͘h！

Hèⁿ ā，hit塊石頭頂面有8 ê孔，專家認為to̍h是in使用吊車ê證據。

若1台吊車用1 ê孔，60噸，按呢算--起-來，in使用ê吊車，1台會tàng搬7噸半。

8台吊車同齊作業，che已經chiâⁿ厲害--ā，不而過，閣khah驚--人ê是，廟寺底層，地基用ê大石頭，長度有22米hiah長，重量上無mā有800噸，你是beh án怎搬？

用100台吊車來處理kám bē使？

He石頭長度有22米neh，你1 pêng to̍h ài khǹg 50台ê吊車，吊車kám有hiah細台？

Eh，tio̍h hoⁿh，m̄是用khah chē吊車to̍h khah好neh，ah若無，in是án怎搬--ê？

我問--你，若是叫你去搬hit支柱á，你會án怎搬？

圓形ê柱á，我想--1-ē，ah，土腳鋪ho͘平，用liàn--ê to̍h好。

巧ŏ͘，按呢若是800噸ê石頭，你beh án怎搬？

He to̍h m̄是圓形--ê，無法度用liàn--ê，kám是ài chhōe外包--ê？

Bàng閣想聖誕老阿伯--ah！伊若m̄是圓--ê，to̍h bē-tàng用lìn--ê，按呢你ka變做圓--ê，m̄ to̍h好--ah！

Ĕ？四角形--ê，按呢，我tī伊四ê面攏ka裝1 ê架á，將伊變做圓型--ê，to̍h會tàng用liàn--ê，根本to m̄免吊車--mah！

Hèⁿ ā，吊車用來kā石頭吊ho͘ koân to̍h好，免用吊車搬，chit ê方式聽--起-來蓋合理hoⁿh！

Chit ê理論我會tàng接受。

M̄-koh，mā是有人堅持，m̄相信羅馬人有才調搬hiah大粒ê石頭，to̍h teh ioh講，頂頭ê廟是羅馬人起--ê，不過ē層ê大石頭，是5千年前，甚至是1萬年前ê古早文明chhāi tī hia--ê。

羅馬人做bē到，顛倒5千年前ê人to̍h做會到，che koh是啥物理路？

我想應該是hoⁿh，to̍h算是烏白講，只要你講了有趣味，to̍h有人會kā你捧場，你若講了siuⁿ正經，顛倒無人beh聽。

有道理ŏ͘，我若提出1 ê理論講，chit ê世界上無外星人，聽--起-來to̍h無啥趣味，m̄-koh我若是烏白chòaⁿ，講in án怎閣án怎，我認為chit ê世界上，一定有外星人，按呢to̍h會有chiâⁿ chē人來kā我chhi̍h讚。

Hèⁿ ā，若是tú tio̍h啥物古早時代ê代誌，現此時無法度解說--ê，先賴hō͘外星人to̍h tio̍h--ā。

雖罔是按呢講，不過，chit寡巨石文明確實mā是有真chē怪奇，可比講，Turkey有1 ê Gô-bé-khí-lí石陣，chit-má ê專家確定，hit ê遺跡，超過1萬2千年。

Hăⁿ？1萬2千年？Ah m̄ to̍h kah Atlantis kāng 1 ê時期？

Hit ê遺跡ê規模mā是足譀古，而且你ài知影，彼tang陣ê人類，猶閣bē曉種田，in食ê物件to̍h是去phah獵，挽果子，nah有才調飼1大陣人，閒閒無代誌去搬石頭？

Eh，che聽--起-來真正有夠怪奇，你閣sòa lŏe講，我想beh聽。

Ta̍k-ke若是有趣味想beh聽，ài會記lih kā阮注文，tàu相報，我是A-chin in ang。

我是Ko͘-chiáu。

感謝ta̍k-ê收聽，咱後回再會ŏ͘！

【Pe̍h-ōe-jī pán】

Hoan-gêng siu-thiaⁿ Tâi-gí Kóng Koài-kî, lán kin-á-ji̍t beh kóng--ê sī sîn-pì ê tōa chio̍h-thâu kiàn-tio̍k, mā ū lâng ka hō-chò Kī-se̍k-bûn-bêng.

Tī choân sè-kài chiâⁿ chē só͘-chāi, bô kâng ê bîn-cho̍k, lóng ū iōng tōa chio̍h-thâu khí kiàn-tio̍k-bu̍t ê bûn-hòa.

Chit kóa kiàn-tio̍k-bu̍t, in ê lō͘-iōng ū biō-sī, ū bōng, ū kim-jī-thah, mā ū 1 kóa kàu chit-má, lóng bô-hoat-tō͘ khak-tēng sī beh chò siáⁿ-mih iōng-tô͘ ê ûi-chek.

Chit lāi-té siōng ū-miâ ê 1 ê, sī Eng-kok ê Kī-se̍k-tīn, kúi cha̍p tè ê kī-chio̍h pâi-lia̍t chò îⁿ-hêng, ū 4 chheng nî ê le̍k-sú, it-poaⁿ sī ioh kóng, he sī hit-tang-chūn teh chò chè-pài gî-sek ê só͘-chāi, m̄-koh mā bô-hoat-tō͘ khak-tēng.

Ai-ki̍p ê Khufu kim-jī-thah, siong-sìn ta̍k-ê lóng bat thiaⁿ--kòe, che sī tī 4500 nî chêng oân-sêng ê kiàn-tio̍k-bu̍t, i sú-iōng 230 bān tè ê tōa chio̍h-thâu ka tha̍h--khí-lâi, ta̍k lia̍p chio̍h-thâu siōng-bô lóng ū 2 tòng pòaⁿ, kim-jī-thah khí hó liáu-āu, sī choân-sè-kài siōng koân ê kiàn-tio̍k-bu̍t, it-ti̍t kàu 700 nî chêng, chit ê kì-lo̍k chiah khì hông chhiau--kòe.

Hoat-kok ū 1 ê Carnac Kī-se̍k-lîm, chia ê kī-chio̍h ū chhiau-kòe 3 chheng tè í-siōng, m̄-chai sī chiàu sáⁿ lí-lō͘, koh pâi kah chéng-chê chéng-chê, le̍k-sú chhiau-kòe 5 chheng nî, khí-chō ê nî-tāi pí kim-jī-thah koh khah kú, kî-tiong ū 1 kóa kó͘-chá-sî ê bōng, m̄-koh chiah tōa phiàn ê ûi-chek, sī ūi-tio̍h siáⁿ-mih bo̍k-tek khí--ê, kāng-khoán bô-lâng chai-iáⁿ.

Chiàu lán hiān-chhú-sî tùi kó͘-chá-lâng ê jīn-bat, 4, 5 chheng nî chêng ê jîn-lūi, tōa-pō͘-hūn iáu teh iōng chio̍h-thâu chò ê kang-kū, siōng hó ê kang-kū ke̍k-ke to̍h sī chheⁿ-tâng, in nah ū châi-tiāu lâi chhú-lí chiah tōa tè ê chio̍h-thâu?

Jî-chhiáⁿ in it-tēng sī ū chiok kiông ê ì-chì a̍h-sī su-kiû, chiah ē tōng-oân hiah-nī-á chē ê lâng lâi bú chit kóa tāi-chì.

Lán tú-chiah kóng--ê hit kóa ûi-chek, i kang-têng ê kui-bô͘, to̍h sǹg sī iōng hiān-tāi ê ki-su̍t, hoān-sè to bú bē chhut--lâi, chin chē choan-ka to̍h teh siūⁿ, teh hia ioh kóng, kúi-chheng-nî chêng in sī án-chóaⁿ chò--ê?

Kî-si̍t mā m̄-sī hiān-tāi-lâng ài thè in chhau-hoân, chí-sī siūⁿ--tio̍h to m̄ kam-goān, lín chit kóa kó͘-chá-lâng kèng-jiân ū châi-tiāu khí che ū--ê bô--ê!

Hèⁿ ā, tio̍h sǹg kóng gún bô hiah gâu poaⁿ chio̍h-thâu, siōng-bô gún mā ài chai-iáⁿ lín sī ū siáⁿ-mih phiat-pō͘--ā!

Kang-ô͘ chi̍t tiám koat, kóng--phòa to̍h bô kè-ta̍t, lán chit-má to̍h lâi kà ta̍k-ê án-chóaⁿ poaⁿ chio̍h-thâu, thâu 1 ê sī Eng-kok Kī-se̍k-tīn, thàn lo̍h-seh ê sî-chūn, iōng peng-chhia lâi thoa to̍h hó!

Chhiau-kòe 9 bí, 30 tòng í-siōng ê tōa chio̍h-thâu, koh sī kôaⁿ--lâng léng-ki-ki, nā bô-sè-jī io ē siám--tio̍h ŏ͘!

Tong-jiân mā m̄-sī 1 ê lâng ka-tī thoa--ā, 100 ê lâng chò-hóe thoa, koh ka 100 chiah Husky.

Góa sǹg--1-ē, 30 tòng, to̍h sī 3 bān kong-kin, án-ne lâng hâm káu chò-hóe sǹg, pêng-kin 1 ê ài thoa 150 kong-kin neh!

100 ê lâng nā bô-hoat--i, kiò só͘-ū ê lâng lâi poaⁿ, chng-thâu chng-bóe chhù-piⁿ keh-piah lóng-chóng lâi kau-pôe, sūn-sòa liān sin-thé.

Eh, lí sī tòng-chò pa̍t-lâng lóng êng-êng bô tāi-chì--o͘h!

Kôaⁿ--lâng bô-hoat-tō͘ choh-sit--ah, bô sī beh kui-kang bih tī chhù--ni̍h khòaⁿ tiān-sī nih, ài ke-kiám-á ūn-tōng--lah!

Ūn-tōng ê hong-sek chiâⁿ chē--ā, kó͘-chá-lâng m̄-sī tiāⁿ-tiāⁿ khì kâng chiàm tē-pôaⁿ, chhiúⁿ chia̍h-mi̍h, koh thâi-lâng kiam pàng-hóe.

Lí iōng kóng--ê to̍h khah kán-tan, he chhut--khì sī ài hâm lâng piàⁿ sèⁿ-miā neh, iáu-sī poaⁿ chio̍h-thâu khah kiān-khong--lah!

Khí-chō Kī-se̍k-tīn ê lí-iû sī ūi-tio̍h kiān-khong, che góa chin-chiàⁿ m̄ bat thiaⁿ--kòe, thoa tōa chio̍h-thâu chin thiám neh.

Nā siuⁿ thiám, thoa kah pòaⁿ-lō͘ to̍h ka tàn tī hia, mê-nî chiah koh tńg-lâi thoa to̍h hó--ā, hûiⁿ-ti̍t mā bô lâng ē thau-the̍h.

Chio̍h-thâu to̍h bē-tàng chia̍h, thau-the̍h he beh chhòng-siáⁿ, ah m̄-koh lí bān-bān-á bú, kang-têng m̄ to̍h ài thoa chiâⁿ kú.

A̍h bô teh kóaⁿ sî-kan--ā, nā-bô, koh ē-tàng gōa-pau hō͘ choan-gia̍p--ê, Sèng-tàn Lāu-a-peh.

Eh! Khan kah tùi hia khì, seng bàng kóng hit ê sî-tāi Sèng-tàn Lāu-a-peh kin-pún to iáu-bē chhut-sì, góa mn̄g--lí, lí kám ū siu kòe Sèng-tàn-lāu-lâng sàng--lí ê lé-bu̍t?

Bô neh, kám sī góa bô kàu koai?

M̄ sī lí bô kàu koai, sī lí lāu--ā-lah!

Ái-iò͘, kóng kah án-ne, góa pún-té sī siūⁿ kóng, Sèng-tàn-lāu-lâng ê peng-chhia, chài hiah chē lé-mi̍h tī thiⁿ-téng poe, poaⁿ 1 ē chio̍h-thâu sió-khóa-á tāi-chì, góa nā ū hit tâi ē-tàng poe ê

peng-chhia, chio̍h-thâu góa ka-tī poaⁿ mā ē-sái--ā.

Lí liân lé-bu̍t to̍h the̍h bô, koh teh siàu-siūⁿ lâng ê peng-chhia, chia̍h khah bái--eh-lah.

Hò͘, chhōe gōa-pau mā bē-sái, ah bô lí khah khiáu, chio̍h-thâu lí lâi poaⁿ khòaⁿ-māi kóng.

Hó, án-ne góa lâi khí kim-jī-thah, chio̍h-thâu 1 lia̍p 2 tòng pòaⁿ, chhiau-kòe 200 bān tè, ó͘ 1 tiâu ūn-hô, iōng chûn lâi chài to̍h hó.

Ĕ? Chit chiau thiaⁿ--khí-lâi bē-bái neh, bián poaⁿ kah hiah-nī thiám.

Nî-lô-hô, pún-té to̍h sī múi 1 tang, tī kò͘-tēng sî-kan lóng ē chò tōa-chúi, khe-piⁿ ê chhân lóng im-im--khì, bô-hoat-tō͘ chèng-chhân, êng-êng bô tāi-chì chò, to̍h ta̍k-ke lâi sńg chio̍h-thâu--ā.

Sńg chio̍h-thâu, liān sin-thé koh kiam sńg-chúi, pí piàⁿ sèⁿ-miā chhiúⁿ tē-pôaⁿ koh khah kiān-khong hōⁿ.

Hèⁿ, beh pàng-hóe mā pàng bē --khí-lâi-ā.

Chóaⁿ-iūⁿ pàng bē --khí-lâi?

To̍h teh im-chúi--ah, sī beh án-chóaⁿ pàng-hóe?

Sī kóng, kim-jī-thah lāi-té siōng-tāng ê chio̍h-thâu, chhiau-kòe 100 tòng lio͘h, he sī án-chóaⁿ poaⁿ--ê?

Lí siūⁿ kóng chhiau-kòe 100 tòng to̍h chiâⁿ lī-hāi m̄? Góa kā lí kóng, kó͘-chá ê Ai-ki̍p-lâng, koh ū ó͘ 1 tè png-chiam-pi, tn̂g-tō͘ ū 42 bí, tāng-liōng chhiau-kòe 1 chheng tòng.

Eh, 1 chheng tòng kah 2 tòng pòaⁿ chha chiok chē neh, he sī beh án-chóaⁿ poaⁿ?

Jî-chhiáⁿ, in teh ó͘ ê sî-chūn, koh sūn-sòa ka bôa kah pêⁿ-pêⁿ.

Seng chò si-á-geh kám ū chha?

Tong-jiân mā ū chha, ì-sù to̍h sī kóng, góa teh ó͘ ê sî, to̍h í-keng siūⁿ hó ài án-chóaⁿ poaⁿ--ah, jî-chhiáⁿ góa khak-tēng teh poaⁿ ê sî-chūn, choa̍t-tùi bā khì ho͘ kha̍p--tio̍h.

Ŏ͘, sī án-ne o͘h, ah sī beh án-chóaⁿ poaⁿ, lí m̄ to̍h kín kóng.

He kán-tan--lah, chhōe gōa-pau--ê, kiò gōa-chheⁿ-lâng lâi tàu poaⁿ to̍h hó--ah.

Eh, kám ē-sái án-ne thau-chia̍h-pō͘? Kiò gōa-chheⁿ-lâng lâi tàu-saⁿ-kāng, m̄ sī bīn-tùi būn-tê ê hong-sek--lah.

Lí koh káⁿ kóng, thâu-tú-á tàu-té sī siáng kóng beh gōa-pau hō͘ Sèng-tàn Lāu-a-peh?

Hó--lah hó--lah, nā-bô chit táu to̍h sǹg bô-su-bô-iâⁿ.

Lán tú-chiah kóng--ê chit 2 ê, to̍h sī thàn bô-hoat-tō͘ chèng-chhân ê sî-chūn, lâi bú chit kóa kang-têng.

Hoān-sè sī beh iōng chit ê hong-sek, hō͘ chham-ú ê peh-sèⁿ ū thang chia̍h-pá, jî-chhiáⁿ ta̍k-kang khang-khòe chò kah chiok thiám, chiah bē siūⁿ kóng beh chō-hoán.

To̍h sī kiaⁿ lâng chia̍h-pá siuⁿ êng, a̍h-sī chia̍h bē pá ē siūⁿ beh loān, siūⁿ 1 kóa chhut-thâu lâi hō͘ in bú, sǹg sī 1 chióng thóng-tī ê chhiú-tōaⁿ.

Lán it-poaⁿ lóng ē siūⁿ kóng, bûn-bêng kap kho-ki sī it-ti̍t teh chìn-pō͘--ê, m̄-koh mā ū khó-lêng in-ūi thiⁿ-chai a̍h-sī chiàn-cheng, lâng sí liáu-liáu, khah chá ê ki-su̍t bô-hoat-tō͘ koh thoân--lo̍h-lâi.

Só͘-pái, kó͘-chá-lâng chò ē kàu ê tāi-chì, āu--lâi tian-tò soah jú lâi jú thè-pō͘, kàu chit-má, khòaⁿ tio̍h hit kóa kó͘-chá sî-tāi ê

kī-se̍k kiàn-tio̍k, to̍h ē khì siūⁿ kóng kám ē sī gōa-chheⁿ-lâng bú--ê.

Kó͘-chá-sî ū 1 ê Lô-má Tè-kok, chiok lī-hāi, Lô-má-lâng ê kiàn-tio̍k ki-su̍t chiâⁿ chìn-pō͘, góa siong-sìn ta̍k-ê lóng bat thiaⁿ--kòe.

In m̄-nā sì-kè khì chhiúⁿ lâng ê tē-pôaⁿ, koh ē khip-siu chāi-tē-lâng ê tì-hūi kap ki-su̍t, hō͘ in ê bûn-bêng jú lâi jú chìn-pō͘.

In ùi Hi-lia̍p-lâng hit pêng, o̍h tio̍h chè-chok tiàu-chhia ê ki-su̍t, in koh khai sî-kan khì gián-kiù, hoat-tián, tī 2 chheng nî chêng, Lô-má-lâng to̍h ē-tàng iōng tiàu-chhia poaⁿ kúi cha̍p tòng ê tōa chio̍h-thâu--ā.

Kóng tio̍h Lô-má-lâng ê kiàn-tio̍k, ta̍k-ke thâu 1 ê siūⁿ--tio̍h-ê, èng-kai sī Lô-má Kēng-ki-tiûⁿ.

In-ūi tī hia phah ê tiān-iáⁿ chiok ū-miâ, koh ū tiān-sī-kio̍k, chit-sî thong-lâng-chai.

Khêng-si̍t tī Lî-pa-lūn, koh ū 1 ê sè-kài ū-miâ ê Baalbek ûi-chek, che sī 2 chheng gōa nî chêng, Lô-má-lâng khí ê sîn-biō.

He sī 1 ê chiok ū-miâ ê Sè-kài Bûn-hòa Ûi-sán.

Hit ê sîn-biō ê thiāu-á, ū 7 chàn lâu hiah koân, tha̍h tī thiāu-á téng-thâu ê tōa chio̍h-thâu, 1 tè to̍h chha-put-to ū 60 tòng.

2 chheng nî chêng ê tiàu-chhia, to̍h chiah-nī-á lī-hāi o͘h!

Hèⁿ ā, hit tè chio̍h-thâu téng-bīn ū 8 ê khang, choan-ka jīn-ûi to̍h sī in sú-iōng tiàu-chhia ê chèng-kù.

Nā 1 tâi tiàu-chhia iōng 1 ê khang, 60 tòng, án-ne sǹg--khí-lâi, in sú-iōng ê tiàu-chhia 1 tâi ē-tàng poaⁿ 7 tòng pòaⁿ.

8 tâi tiàu-chhia tâng-chê chok-gia̍p, che í-keng chiâⁿ lī-hāi--ā, put-jî-kò, koh khah kiaⁿ--lâng ê sī, biō-sī té-chân, tē-ki iōng ê tōa chio̍h-thâu, tn̂g-tō͘ ū 22 bí hiah tn̂g, tāng-liōng siōng-bô mā ū 800 tòng, lí sī beh án-chóaⁿ poaⁿ?

Iōng 100 tâi tiàu-chhia lâi chhú-lí kám bē-sái?

He chio̍h-thâu tn̂g-tō͘ ū 22 bí neh, lí 1 pêng to̍h ài khǹg 50 tâi ê tiàu-chhia, tiàu-chhia kám ū hiah sè tâi?

Eh, tio̍h hoⁿh, m̄ sī iōng khah chē tiàu-chhia to̍h khah hó neh, ah nā bô, in sī án-chóaⁿ poaⁿ--ê?

Góa mn̄g--lí, nā sī kiò lí khì poaⁿ hit ki thiāu-á, lí ē án-chóaⁿ poaⁿ?

Îⁿ-hêng ê thiāu-á, góa siūⁿ--1-ē, ah, thô͘-kha pho͘ ho͘ pêⁿ, iōng liàn--ê to̍h hó.

Khiáu ŏ͘, án-ne nā sī 800 tòng ê chio̍h-thâu, lí beh án-chóaⁿ poaⁿ?

He to̍h m̄ sī îⁿ-hêng--ê, bô-hoat-tō͘ iōng liàn--ê, kám sī ài chhōe gōa-pau--ê?

Bàng koh siūⁿ Sèng-tàn Lāu-a-peh--ah! I nā m̄ sī îⁿ--ê, to̍h bē-tàng iōng lìn--ê, án-ne lí ka piàn-chò îⁿ--ê, m̄ to̍h hó--ah!

Ĕ? Sì-kak-hêng--ê, án-ne, góa tī i sì ê bīn lóng ka chng 1 ê kè-á, chiong i piàn-chò îⁿ-hêng--ê, to̍h ē-tàng iōng liàn--ê, kin-pún to m̄-bián tiàu-chhia--mah!

Hèⁿ ā, tiàu-chhia iōng lâi kā chio̍h-thâu tiàu ho͘ koân to̍h hó, bián-iōng tiàu-chhia poaⁿ, chit ê hong-sek thiaⁿ--khí-lâi kài ha̍p-lí hoⁿh!

Chit ê lí-lūn góa ē-tàng chiap-siū.

M̄-koh, mā sī ū lâng kian-chhî, m̄ siong-sìn Lô-má-lâng ū châi-tiāu poaⁿ hiah tōa lia̍p ê chio̍h-thâu, to̍h teh ioh kóng, téng-thâu ê biō sī Lô-má-lâng khí--ê, put-kò ē-chân ê tōa chio̍h-thâu, sī 5 chheng nî chêng, sīm-chì sī 1 bān nî chêng ê kó͘-chá bûn-bêng chhāi tī hia--ê.

Lô-má-lâng chò bē kàu, tian-tò 5 chheng nî chêng ê lâng to̍h chò ē kàu, che koh sī siáⁿ-mih lí-lō͘?

Góa siūⁿ èng-kai sī hoⁿh, to̍h sǹg sī o͘-pe̍h-kóng, chí-iàu lí kóng liáu ū chhù-bī, to̍h ū lâng ē kā lí phâng-tiûⁿ, lí nā kóng liáu siuⁿ chèng-keng, tian-tò bô lâng beh thiaⁿ.

Ū tō-lí ŏ͘, góa nā thê-chhut 1 ê lí-lūn kóng, chit ê sè-kài siōng bô gōa-chheⁿ-lâng, thiaⁿ--khí-lâi to̍h bô siáⁿ chhù-bī, m̄-koh góa nā sī o͘-pe̍h chòaⁿ, kóng in án-chóaⁿ koh án-chóaⁿ, góa jīn-ûi chit ê sè-kài siōng, it-tēng ū gōa-chheⁿ-lâng, án-ne to̍h ē ū chiâⁿ chē lâng lâi kā góa chhi̍h chán.

Hèⁿ ā, nā sī tú tio̍h siáⁿ-mih kó͘-chá sî-tāi ê tāi-chì, hiān-chhú-sî bô-hoat-tō͘ kái-soeh--ê, seng lōa hō͘ gōa-chhiⁿ-lâng to̍h tio̍h--ā.

Sui-bóng sī án-ne kóng, put-kò, chit kóa Kī-se̍k-bûn-bêng khak-si̍t mā sī ū chin chē koài-kî, khó-pí kóng, Thiú-khih ū 1 ê Gô-bé-khí-lí chio̍h-tīn, chit-má ê choan-ka khak-tēng, hit ê ûi-chek, chhiau-kòe 1 bān 2 chheng nî.

Hăⁿ? 1 bān 2 chheng nî? Ah m̄ to̍h kah Atlantis kāng 1 ê sî-kî?

Hit ê ûi-chek ê kui-bô͘ mā sī chiok hàm-kó͘, jî-chhiáⁿ lí ài chai-iáⁿ, hit-tang-chūn ê jîn-lūi, iáu koh bē-hiáu chèng-chhân, in chia̍h ê mi̍h-kiāⁿ to̍h sī khì phah-la̍h, bán kóe-chí, nah ū châi-tiāu chhī 1 tōa-tīn lâng, êng-êng bô tāi-chì khì poaⁿ chio̍h-thâu?

Eh, che thiaⁿ--khí-lâi chin-chiàⁿ ū kàu koài-kî, lí koh sòa lŏe kóng, góa siūⁿ beh thiaⁿ.

Ta̍k-ke nā sī ū chhù-bī siūⁿ beh thiaⁿ, ài ē-kì-lih kā gún chù-bûn, tàu sio-pò, góa sī A-chin in ang.

Góa sī Ko͘-chiáu.

Kám-siā ta̍k-ê siu-thiaⁿ, lán āu-hôe chài-hōe ŏ͘!

--

Hosting provided by SoundOn

用台語來表現，ǹg望ta̍k家聽liáu會感覺趣味。

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。

【漢羅版】

歡迎收聽「台語講怪奇」。

今á日beh kā ta̍k家紹介--ê，是天頂來--ê Sumer文明！

Sumer人ê英語是Sumerians，che是別人kā in hō ê名，in稱呼家己是烏頭人，因為in ê頭鬃是烏--ê，kah我kāng款，水噹噹。

Hńg，你頭毛已經白--ah neh，你有染--過，叫是我m̄知o͘h！

你頭毛chiah白--leh，你連目睭to白--ê，白目！

烏頭毛ê人種真chōe，kám有需要強調che？

In是beh強調講，烏頭人是外來--ê，in ê生張to̍h是kah在地人無kāng款。

人攏mā是beh強調講，我在地--ê，nah會有人teh強調講我外來--ê，是驚人chhōe伊問路nih！

Hèⁿ ā，奇怪hoⁿh，差不多teh 6500年前，Sumer文明to̍h親像香菇，po̍k--1-ē，雄雄出現tī人類ê歷史內底。

M̆？文明應該是慢慢á發展--起-來-ê，是án-nóa會講是雄雄出現？

你ài知影，現代ê Iraq南部hit片土地，是1 ê真歹生存ê所在。

Hia to̍h攏沙漠，規片攏全沙，欠水，本底to̍h khah歹生活。

雖罔是án-ne，m̄-koh teh古早時代，mā是有人tòa tī hia，一直到有1工，1陣外來ê人，來到hit ê所在。

「Eh！Lín來chia是beh創啥？阮chia ê水無夠lim ŏ͘！」

「Hăⁿ？水怎樣會無夠lim？Ah m̄是2條溪hiah大條？」

「你目睭青暝o͘h，kám無看tio̍h hit 2條溪，tī hiah遠ê所在，我ta̍k工kōaⁿ水to̍h kōaⁿ kah thèⁿ腿。」

Hit陣外來--ê，你看我，我看你，to̍h開始笑講：

「Hăⁿ？Kōaⁿ水？Nah會hiah戇？」

Chit時，to̍h看tio̍h hit陣烏頭人，家私chhoân好to̍h開始teh hia舞。

水庫--lah，運河--lah，khin-khin-khiang-khiang to̍h攏kā lín起好--ah，閣有kah噴泉--leh！

Nah有chiah簡單，無人kā in教，in to̍h會曉起水庫？

Hèⁿ ā，in ê智識，技術，攏是chhoân便便，規組chah--來-ê，我tăⁿ開始chiah會講，in ê文明是雄雄出現--ê。

Ah m̄ to̍h親像咱進前講--ê hit齣，印度ê死亡崙古城kāng款，1 ê現代化ê城市chhāi tī hia，m̄知tó位來--ê。

To̍h差不多是chit ê意思。

是講，in ê技術，是tī tó位學--ê？In chiah厲害，進前tòa ê所在，mā應該發展了chiâⁿ好--ā！

M̄知 neh，in進前是tòa tī tó位？是án怎beh離開故鄉，走來到chia，攏無人知影，橫直烏頭人to̍h開始tī chia建設，人類上早ê城市、學校，to̍h是in起--ê。

講tio̍h學校，我會記eh khah早tī學校bat學--過，Sumer人，mā有發明in家己ê文字，算是人類社會，上早ê 1款文字。

無錯，而且有挖tio̍h真chē，in hit ê時代ê文字。

Che我知影，因為in ê文字，是刻tī黏土枋頂頭，he bōe àu--去，會當保存到chit-má。

Hit當陣，in to̍h是the̍h 1支尖尖ê工具，kā文字刻tĕ黏土枋頂頭，kā hit塊枋á khǹg邊--á ho͘ ta，枋á to̍h會變kah tēng-kho̍k-kho̍k，成本kē，製作閣簡單。

M̄-koh chit ê方式欠點mā真chōe！

Ŏ͘？啥物欠點？

若tú-tio̍h落雨天，to̍h bōe-tàng kah人簽約，若無黏土枋m̄-nā bōe ta，凡勢規塊chŏaⁿ溶--去。

Hò͘，你nah會chiah戇，bē曉用火烘o͘h！

你chiah戇--leh，烘烘--leh，規塊燒燙燙，是beh án怎the̍h？

你teh邊--á小等--1-ē to̍h好--ā，論真講無等伊ta，mā是bē使--ā。

Hit ê時陣若行tī街á頭，m̄ tio̍h攏會看tio̍h 1陣人khiā teh路邊，tī hia kho̍k-kho̍k-á等。

小等--1-下是會án怎，生理kám有做hiah大？

你頭á講，有挖tio̍h chiâⁿ chōe in留--落-來ê文字，án-ne應該對烏頭人ê研究真有幫贊hōⁿ！

幫贊是有--lah，猶m̄-koh，黏土枋記錄ê內容，足chē物件，準講看有mā無路用。

看有，對in ê歷史to̍h有khah chōe ê認bat，nah會講無路用！

因為真chē文字，開時間去解讀，結果寫--ê是，菜頭1條25，豬肉1斤150，chit款日常生活ê物件。

Ah m̄ tio̍h bōe-su發票kāng款！

Hèⁿ ā，khah細塊ê黏土枋，親像咱chit-má ê信用卡hiah大niâ，用teh記錄交易ê資料，足成發票無錯。

Án-ne ài收ho͘好，若無，tio̍h 1千萬，結果摔歹--去to̍h無thang換--ā。

閣有chiâⁿ chē teh記錄，寫講今年種田收成jōa chē，in囝chit擺考試第幾名，chit寡li-li-khok-khok ê代誌，攏保存到taⁿ。

Án-ne講--起-來，in m̄ to̍h ta̍k-ê人攏bat字。

Eh！你閣翻頭ka想看māi，in ê文字若是chiah-nī-á普遍，百姓平常時to̍h the̍h來teh記錄生活，應該bē烏白寫hoⁿh！

你是beh強調講，in寫ê文字，是會當相信--ê？

Hèⁿ，我to̍h是chit ê意思。

你敢知，khah早專家bat發現1 ê文件，寫講in有1陣人，開刀kā病人目睭內有問題ê物件the̍h--出-來，hō͘伊閣會當看--tio̍h。

Hăⁿ？是真--ê a̍h是假--ê，siuⁿ hàm--lah！

真--ê ō͘，頂koân to̍h án-ne寫，害hit寡專家chhoah 1 tiô。

M̀，若準講chit件代誌是假--ê，án-ne應該閣有別項，會當證明in定定teh烏白寫ê物件--ā。

To̍h是無--mah，親像啥物外交文件，法律條文，攏有挖--tio̍h。

He攏是日常生活用會tio̍h--ê，bōe使烏白寫。

上重要--ê是，閣有挖tio̍h，kah烏頭人ê歷史，有關係ê文字！

好！In ùi佗位來--ê？是án怎chiah-nī-á厲害？Kám有寫？

Che m̄知neh，凡勢有寫，只是猶未挖--出-來。

M̄-koh，有挖tio̍h 1 ê chiâⁿ重要ê文件，記錄in ê國王，叫做啥物名，統治jōa chē年。

政治--lah，統治者--lah，確實蓋重要，一定ài寫--落-來。

我kā你講，hit份文件有jōa重要你知--無，chit-má攏總挖tio̍h 16份kāng款--ê neh！

Kám會是考試ê時陣，ta̍k-ke攏偷看kāng 1 ê同學ê答案？

1 ê人身軀邊，是beh án怎坐15 ê？Hit寡khó͘-pih是beh予tòa tī無kāng所在ê人，攏會當瞭解in ê歷史。

所擺是teh無kāng城市遺跡挖--tio̍h-ê！

怪奇ê代誌to̍h tī chia，伊頂頭寫講，第1 ê國王，是天頂來--ê！

Hó͘--ò͘！外星人！

閣有，頂頭寫講，頭起先有8 ê國王，1 ê紲1 ê，統治ê時間超過24萬年。

Ĕ？我有問題！

我知--lah，你頭殼有問題m̄！

M̄是--lah，我是beh問講，Sumer文明m̄是chiah 6千年？In 24萬年是teh tó位統治--ê？

M̀，chit ê問題chiâⁿ好，不而過che考試bē考，黏土枋頂頭無寫--ê，攏無重要。

Ah，臭彈--lah！

你感覺聽--起-來蓋臭彈，我會當了解，不過，he路尾有幾ê國王ê名，tī別ê民族ê歷史內面，真正有記--落-來。

24萬年，平均1 ê國王統治3萬年，閣是天頂來--ê，án-ne一定是外星人。

真chē人相信外星人chit ê講法，teh烏頭人ê記錄，有講tio̍h咱chit ê太陽系，有1粒惑星，叫做Ni-pí-luh。

Lim啤酒。

M̄是lim啤酒，是Ni-pí-luh，chit粒星se̍h太陽1 liàn ài 3600年。

Án-ne咱一般人是無法度thang看，m̄-koh Sumer人ê國王會當看幾nā擺。

烏頭人講，神明to̍h是ùi Ni-pí-luh來--ê，神明teh 45萬年前，創造人類。

若是外星人舞--ê，án-ne伊一定有目的。

有人推論講，外星人創造人類，是beh來替in挖金á。

Hăⁿ-à，咱人類ê祖先，hō͘外星人當做奴才o͘h！

Eh！神明叫你做代誌，你kám敢講無ài？

Heh heh，m̄敢，抑m̄-koh外星人ài金á beh創啥，beh the̍h去開o͘h！

金á m̄-nā是投資niâ，用tī工業方面，mā是足有價值ê物件neh！

Bōe seⁿ-sian，bōe hu--去，確實有伊ê價值，不而過，外星人kám無啥物設備，會當家己挖，to̍h閣飼hiah chōe人去替in挖。

我a̍h知，凡勢in to̍h khah無閒，叫奴才去替in挖，chhāi 1 ê國王tī hia管理to̍h好。

1 ê國王ài統治幾nā萬年，想--起-來mā是蓋辛苦。

Ká-ná hō͘人判無期--leh！

後--來-leh？

後--來to̍h做大水--ah，人類險hō͘水淹kah無--去，凡勢連國王to hông chhiâng-chhiâng--去。

Án-ne活--落-來ê人類tio̍h自由--ah！

你食khah bái--leh，liam-mi閣派新ê國王來--ah！

Hăⁿ--à？僥倖o͘h，人類ê祖先chiah-nī-á歹命！

做大水chit ê傳說，上早to̍h是ùi Sumer人chia出--來-ê，1點鐘60分，1 ê圓箍á 360度，攏是烏頭人發明--ê。

Ah m̄是1陣挖金á ê奴才，bat chiah chōe是beh創啥？

Chiah通知影幾點聽好下班--ā！

閣有1 ê趣味ê現象，本底1 ê國王攏統治幾若萬年，tī做大水了後，soah變做千外年，百外年，幾十年，無親像進前hiah長歲壽--ā。

予大水淹1-ē，長歲壽ê功能soah歹--去。

若講khah古早時ê國王是神，án-ne後--來ê國王to̍h慢慢á變做kah一般人kāng款。

若m̄是神明，to̍h無人驚--ā，無teh ka信táu。

自án-ne，Sumer ê王朝tī 4千外年前，因為戰爭，滅亡--ah！

古早時因為戰爭滅亡，che定定有--ê-lah，換作現代mā是kāng款--ā。

講tio̍h戰爭hoⁿh，我閣想tio̍h 1件代誌，當初發生Iraq戰爭ê時陣，美軍佔領烏頭人留--落-來ê Ur古城，足chē人講in chhōe tio̍h 1 ê門，會當kā人傳去別粒星球。

閣teh臭彈--ā，古城tī hia幾若千年，有好物á早to̍h hông搬了了--ah。

無 ŏ͘，1百冬前ê研究，chiah tī hit ê遺跡，發現1頂國王teh戴ê頭盔，頂頭竟然是鍍金--ê。

鍍金？Án-ne m̄-to̍h ài有電，拜託--eh，幾千年前neh！

Hèⁿ--ā，所擺人chiah會講，戰爭chiah開始，美國to̍h趕緊派軍隊去佔hit ê所在。Chhōe看有啥物好空--ê-無！

He聽--起-來tio̍h是烏白講--ê，tī沙漠內底，無位通bih，親像古城hit款khah koân ê所在，一定是先佔先贏--ê，khah早我做兵ê時陣hoⁿh。

好！Tòng--khài！Mài閣講你做兵ê時陣！

Eh！M̄是，你聽我講--1-ē-lah！

我是Niau-tāu，咱後回再會ŏ͘！

你聽我講--lah！我是Chiá-siông，eh，等--1-ē！

【Pe̍h-ōe-jī pán】

Hoan-gêng siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”.

Kin-á-ji̍t beh kā ta̍k-ke siāu-kài--ê, sī thiⁿ-téng lâi--ê Sumer bûn-bêng!

Sumer lâng ê Eng-gí sī Sumerians, che sī pa̍t-lâng kā in hō ê miâ, in chheng-ho͘ ka-tī sī O͘-thâu-lâng, in-ūi in ê thâu-chang sī o͘--ê, kah góa kāng-khoán, súi-tang-tang.

Hńg, lí thâu-mo͘ í-keng pe̍h--ah neh, lí ū ní--kòe, kiò sī góa m̄-chai o͘h!

Lí ê thâu-mo͘ chiah pe̍h--leh, lí liân ba̍k-chiu to pe̍h--ê, pe̍h-ba̍k!

O͘-thâu-mo͘ ê jîn-chéng chin chōe, kám ū su-iàu kiông-tiāu che?

In sī beh kiông-tiāu kóng, O͘-thâu-lâng sī gōa-lâi--ê, in ê seⁿ-tiuⁿ to̍h sī kah chāi-tē-lâng bô kāng-khoán.

Lâng lóng mā sī beh kiông-tiāu kóng, góa chāi-tē--ê, nah ē ū lâng teh kiông-tiāu kóng góa gōa-lâi--ê, sī kiaⁿ lâng chhōe i mn̄g-lō͘ nih!

Hèⁿ ā, kî-koài hoⁿh, chha-put-to teh 6500 nî chêng, Sumer bûn-bêng to̍h chhin-chhiūⁿ hiuⁿ-ko͘, po̍k--1-ē, hiông-hiông chhut-hiān tī jîn-lūi ê le̍k-sú lāi-té.

M̆? Bûn-bêng èng-kai sī bān-bān-á hoat-tián--khí-lâi-ê, sī án-nóa ē kóng sī hiông-hiông chhut-hiān?

Lí ài chai-iáⁿ, hiān-tāi ê Iraq lâm-pō͘ hit phiàn thó͘-tē, sī 1 ê chin pháiⁿ seng-chûn ê só͘-chāi.

Hia to̍h lóng soa-bo̍k, kui phiàn lóng choân soa, khiàm-chúi, pún-tóe to̍h khah pháiⁿ seng-oa̍h.

Sui-bóng sī án-ne, m̄-koh teh kó͘-chá sî-tāi, mā sī ū lâng tòa tī hia, it-ti̍t kàu ū 1 kang, 1 tīn gōa-lâi ê lâng, lâi kàu hit ê só͘-chāi.

“Eh! Lín lâi chia sī beh chhòng-siáⁿ? Gún chia ê chúi bô-kàu lim ŏ͘!”

“Hăⁿ? Chúi chóaⁿ-iūⁿ ē bô-kàu lim? Ah m̄-sī 2 tiâu khe hiah tōa tiâu?”

“Lí ba̍k-chiu chheⁿ-mê o͘h, kám bô khòaⁿ tio̍h hit 2 tiâu khoe, tī hiah hn̄g ê só͘-chāi, góa ta̍k-kang kōaⁿ-chúi to̍h kōaⁿ kah thèⁿ-thúi.”

Hit tīn gōa-lâi--ê, lí khòaⁿ góa, góa khòaⁿ lí, to̍h khai-sí chhiò kóng:

“Hăⁿ? Kōaⁿ-chúi? Nah ē hiah gōng?”

Chit sî, to̍h khòaⁿ tio̍h hit tīn O͘-thâu-lâng, ke-si chhoân hó to̍h khai-sí teh hia bú.

Chúi-khò͘--lah, ūn-hô--lah, khin-khin-khiang-khiang to̍h lóng kā lín khí-hó--ah, koh ū kah phùn-chôaⁿ--leh!

Nah ū chiah kán-tan, bô lâng kā in kà, in to̍h ē-hiáu khí chúi-khò͘?

Hèⁿ ā, in ê tì-sek, ki-su̍t, lóng sī chhoân piān-piān, kui-cho͘ chah--lâi-ê, góa tăⁿ khai-sí chiah ē kóng, in ê bûn-bêng sī hiông-hiông chhut-hiān--ê.

Ah m̄ to̍h chhin-chhiūⁿ lán chìn-chêng kóng--ê hit chhut, Ìn-tō͘ ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ kāng-khoán, 1 ê hiān-tāi hòa ê siâⁿ-chhī chhāi tī hia, m̄-chai tó-ūi lâi--ê.

To̍h chha-put-to sī chit ê ì-sù.

Sī kóng, in ê ki-su̍t, sī tī tó-ūi o̍h--ê? In chiah lī-hāi, chìn-chêng tòa ê só͘-chāi, mā èng-kai hoat-tián liáu chiâⁿ hó--ā!

M̄-chai neh, in chìn-chêng sī tòa tī tó-ūi? Sī án-chóaⁿ beh lī-khui kò͘-hiong, cháu lâi kàu chia, lóng bô-lâng chai-iáⁿ, hoâiⁿ-ti̍t O͘-thâu-lâng to̍h khai-sí tī chia kiàn-siat, jîn-lūi siōng-chá ê siâⁿ-chhī, ha̍k-hāu, to̍h sī in khí--ê.

Kóng tio̍h ha̍k-hāu, góa ē-kì-eh khah chá tī ha̍k-hāu bat o̍h--kòe Sumer lâng, mā ū hoat-bêng in ka-kī ê bûn-jī, sǹg sī jîn-lūi siā-hōe, siōng-chá ê 1 khoán bûn-jī.

Bô-chhò, jî-chhiáⁿ ū ó͘ tio̍h chin chē, in hit ê sî-tāi ê bûn-jī.

Che góa chai-iáⁿ, in-ūi in ê bûn-jī, sī khek tī liâm-thô͘-pang téng-thâu, he bōe àu--khì, ē-tàng pó-chûn kàu chit-má.

Hit-tang-chūn, in to̍h sī the̍h 1 ki chiam-chiam ê kang-khū, kā bûn-jī khek tĕ liâm-thô͘-pang téng-thâu, kā hit tè pang-á khǹg piⁿ--á ho͘ ta, pang-á to̍h ē piàn kah tēng-kho̍k-kho̍k, sêng-pún kē, chè-chok koh kán-tan.

M̄-koh chit ê hong-sek khiàm-tiám mā chin chōe!

Ŏ͘? Siáⁿ-mih khiàm-tiám?

Nā tú-tio̍h lo̍h-hō͘-thiⁿ, to̍h bōe-tàng kah lâng chhiam-iok, nā bô liâm-thô͘-pang m̄-nā bōe ta, hoān-sè kui tè chŏaⁿ iûⁿ--khì.

Hò͘, lí nah ē chiah gōng, bē-hiáu iōng hóe hang o͘h!

Lí chiah gōng--leh, hang hang--leh, kui tè sio-thǹg-thǹg, sī beh án-chóaⁿ the̍h?

Lí teh piⁿ--á sió-tán--1-ē to̍h hó--ā, lūn-chin kóng bô tán i ta ,mā sī bē-sái--ā.

Hit ê sî-chūn nā kiâⁿ tī ke-á-thâu, m̄ tio̍h lóng ē khòaⁿ tio̍h 1 tīn lâng khiā teh lō͘-piⁿ, tī hia kho̍k-kho̍k-á tán.

Sió-tán--1-ē sī ē án-chóaⁿ, seng-lí kám ū chò hiah tōa?

Lí thâu-á kóng, ū ó͘ tio̍h chiâⁿ chōe in lâu--lo̍h-lâi ê bûn-jī, án-ne èng-kai tùi O͘-thâu-lâng ê gián-kiù chin ū pang-chān hōⁿ!

Pang-chān sī ū--lah, iáu-m̄-koh, liâm-thô͘-pang kì-lio̍k ê lōe-iông, chiok chē mi̍h-kiāⁿ, chún-kóng khòaⁿ ū mā bô-lō͘-iōng.

Khòaⁿ ū, tùi in ê le̍k-sú to̍h ū khah chōe ê jīn-bat, nah ē kóng bô-lō͘-iōng!

In-ūi chin chē bûn-jī, khai sî-kan khì kái-tho̍k, kiat-kó siá--ê sī, chhài-thâu 1 tiâu 25, ti-bah 1 kin 150, chit khoán ji̍t-siông seng-oa̍h ê mi̍h-kiāⁿ.

Ah m̄ tio̍h bōe-su hoat-phiò kāng-khoán!

Hèⁿ ā, khah sè tè ê liâm-thô͘-pang, chhin-chhiūⁿ lán chit-má ê sìn-iōng-khah hiah tōa niâ, iōng teh kì-lio̍k kau-e̍k ê chu-liāu, chiok sêng hoat-phiò bô-chhò.

Án-ne ài siu ho͘ hó, nā bô, tio̍h 1 chheng-bān, kiat-kó siak pháiⁿ--khì to̍h bô-thang ōaⁿ--ā.

Koh ū chiâⁿ chē teh kì-lio̍k, siá kóng kin-nî chèng-chhân siu-sêng jōa chē, in kiáⁿ chit-pái khó-chhì tē kúi miâ, chit kóa li-li-khok-khok ê tāi-chì, lóng pó-chûn kàu taⁿ.

Án-ne kóng--khí-lâi, in m̄ to̍h ta̍k-ê lâng lóng bat-jī.

Eh! Lí koh hoan-thâu ka siūⁿ khòaⁿ-māi, in ê bûn-jī nā sī chiah-nī-á phó͘-phiàn, peh-sèⁿ pêng-siông-sî to̍h the̍h lâi teh kì-lio̍k seng-oa̍h, èng-kai bē o͘-pe̍h siá hoⁿh!

Lí sī beh kiông-tiāu kóng, in siá ê bûn-jī, sī ē-tàng siong-sìn--ê?

Hèⁿ, góa to̍h sī chit ê ì-sù.

Lí kám chai, khah chá choan-ka bat hoat-hiān 1 ê bûn-kiāⁿ, siá kóng in ū 1 tīn lâng, khui-to kā pēⁿ-lâng ba̍k-chiu lāi ū būn-tê ê mi̍h-kiāⁿ the̍h--chhut-lâi, hō͘ i koh ē-tàng khòaⁿ--tio̍h.

Hăⁿ? Sī chin--ê a̍h-sī ké--ê, siuⁿ-hàm--lah!

Chin--ê ō͘, téng-koân to̍h án-ne siá, hāi hit-kóa choan-ka chhoah 1 tiô.

M̀, nā chún-kóng chit kiāⁿ tāi-chì sī ké--ê, án-ne èng-kai koh ū pa̍t-hāng, ē-tàng chèng-bêng in tiāⁿ-tiāⁿ teh o͘-pe̍h siá ê mi̍h-kiāⁿ--ā.

To̍h sī bô--mah, chhin-chhiūⁿ siáⁿ-mih gōa-kau bûn-kiāⁿ, hoat-lu̍t tiâu-bun, lóng ū ó͘--tio̍h.

He lóng sī ji̍t-siông seng-oa̍h iōng ē tio̍h--ê, bōe-sái o͘-pe̍h siá.

Siōng tiōng-iàu--ê sī, koh ū ó͘ tio̍h, kah O͘-thâu-lâng ê le̍k-sú, ū koan-hē ê bûn-jī!

Hó! In ùi tó-ūi lâi--ê? Sī án-chóaⁿ chiah-nī-á lī-hāi? Kám ū siá?

Che m̄-chai neh, hoān-sè ū siá, chí-sī iáu-bē ó͘--chhut-lâi.

M̄-koh, ū ó͘ tio̍h 1 ê chiâⁿ tiōng-iàu ê bûn-kiāⁿ, kì-lio̍k in ê kok-ông, kiò-chò siáⁿ-mih miâ, thóng-tī jōa chē nî.

Chèng-tī--lah, thóng-tī-chiá--lah, khak-si̍t kài tiōng-iàu, it-tēng ài siá--lo̍h-lâi.

Góa kā lí kóng, hit hūn bûn-kiāⁿ ū jōa tiōng-iàu lí chai--bô, chit-má lóng-chóng ó͘ tio̍h 16 hūn kāng-khoán--ê neh!

Kám sī khó-chhì ê sî-chūn, ta̍k-ke lóng thau-khòaⁿ kāng 1 ê tông-o̍h ê tap-àn?

1 ê lâng ê seng-khu piⁿ, sī beh án-chóaⁿ chē 15 ê? Hit-kóa khó͘-pih sī beh hō͘ tòa tī bô-kāng só͘-chāi ê lâng, lóng ē-tàng liáu-kái in ê le̍k-sú.

Só͘-pái sī teh bô kāng siâⁿ-chhī ûi-chek ó͘--tio̍h-ê!

Koài-kî ê tāi-chì to̍h tī chia, i téng-thâu siá kóng, tē 1 ê kok-ông, sī thiⁿ-téng lâi--ê!

Hó͘--ò͘! Gōa-chheⁿ-lâng!

Koh ū, téng-thâu siá kóng, thâu-khí-seng ū 8 ê kok-ông, 1 ê sòa 1 ê, thóng-tī ê sî-kan chhiau-kòe 24 bān nî.

Ĕ? Góa ū būn-tôe!

Góa chia--lah, lí thâu-khak ū būn-tê m̄!

M̄-sī--lah, góa sī beh mn̄g-kóng, Sumer bûn-bêng m̄-sī chiah 6 chheng nî? In 24 bān nî sī teh tó-ūi thóng-tī--ê?

M̀, chit ê būn-tê chiâⁿ hó, put-jî-kò che khó-chhì bē khó, liâm-thô͘-pang téng-thâu bô-siá--ê, lóng bô tiōng-iàu.

Ah, chhàu-tōaⁿ--lah!

Lí kám-kak thiaⁿ--khí-lâi kài chhàu-tōaⁿ, góa ē-tàng liáu-kái, put-kò, he lō͘-bóe ū kúi-ê kok-ông ê miâ, tī pa̍t ê bîn-cho̍k ê le̍k-sú lāi-bīn, chin-chiàⁿ ū kì--lo̍h-lâi.

24 bān nî, pêng-kun 1 ê kok-ông thóng-tī 3 bān nî, koh sī thiⁿ-téng lâi--ê, án-ne it-tēng sī gōa-chheⁿ-lâng.

Chin chē lâng siong-sìn gōa-chheⁿ-lâng chit ê kóng-hoat, teh O͘-thâu-lâng ê kì-lio̍k, ū kóng tio̍h lán chit ê Thài-iông-hē, ū 1 lia̍p he̍k-chhiⁿ, kiò-chò Ni-pí-luh.

Lim bì-luh.

M̄-sī lim bì-luh, sī Ni-pí-luh, chit lia̍p chhiⁿ se̍h Thài-iông 1 liàn ài 3600 nî.

Án-ne lán it-poaⁿ-lâng sī bô-hoat-tō͘ thang khòaⁿ, m̄-koh Sumer lâng ê kok-ông ē-tàng khòaⁿ kúi-nā pái.

O͘-thâu-lâng kóng, sîn-bêng to̍h sī ùi Ni-pí-luh lâi--ê, sîn-bêng teh 45 bān nî chêng, chhòng-chō jîn-lūi.

Nā sī gōa-chheⁿ-lâng bú--ê, án-ne i it-tēng ū bo̍k-tek.

Ū lâng chhui-lūn kóng, gōa-chheⁿ-lâng chhòng-chō jîn-lūi, sī beh lâi thè in ó͘ kim-á.

Hăⁿ-à, lán jîn-lūi ê chó͘-sian, hō͘ gōa-chheⁿ-lâng tòng-chò lô͘-châi o͘h!

Eh! Sîn-bêng kiò lí chò tāi-chì, lí kám káⁿ kóng bô-ài?

Heh heh, m̄-káⁿ, iáu-m̄-koh gōa-chheⁿ-lâng ài kim-á beh chhòng-siáⁿ, beh the̍h khì khai o͘h!

Kim-á m̄-nā sī tâu-chu niâ, iōng tī kang-gia̍p hong-bīn, mā sī chiok ū kè-ta̍t ê mi̍h-kiāⁿ neh!

Bōe seⁿ-sian, bōe hu--khì, khak-si̍t ū i ê kè-ta̍t, put-jî-kò, gōa-chheⁿ-lâng kám bô siáⁿ-mih siat-pī, ē-tàng ka-kī ó͘, to̍h koh chhī hiah chōe lâng khì thè in ó͘.

Góa a̍h chai, hoān-sè in to̍h khah bô-êng, kiò lô͘-châi khì thè in ó͘, chhāi 1 ê kok-ông tī hia koán-lí to̍h hó.

1 ê kok-ông ài thóng-tī kúi-nā bān nî, siūⁿ--khí-lâi mā sī kài sin-khó͘.

Ká-ná hō͘ lâng phòaⁿ bû-kî--leh!

Āu--lâi--leh?

Āu--lâi to̍h chò tōa-chúi--ah, jîn-lūi hiám hō͘ chúi im kah bô--khì, hoān-sè liân kok-ông to hông chhiâng-chhiâng--khì.

Án-ne oa̍h--lo̍h-lâi ê jîn-lūi tio̍h chū-iû--ah!

Lí chia̍h khah bái--leh, liam-mi koh phài sin ê kok-ông lâi--ah!

Hăⁿ--à? Hiau-hēng o͘h, jîn-lūi ê chó͘-sian chiah-nī-á pháiⁿ-miā!

Chò tōa-chúi chit ê thoân-soat, siōng-chá to̍h sī ùi Sumer lâng chia chhut--lâi-ê, 1 tiám-cheng 60 hun, 1 ê îⁿ-kho͘-á 360 tō͘, lóng sī O͘-thâu-lâng hoat-bêng--ê.

Ah m̄-sī 1 tīn ó͘ kim-á ê lô͘-châi, bat chiah chōe sī beh chhòng-siáⁿ?

Chiah thang chai-iáⁿ kúi-tiám thèng-hó hā-pan--ā!

Koh ū 1 ê chhù-bī ê hiān-siōng, pún-té 1 ê kok-ông lóng thóng-tī kúi-nā bān nî, tī chò tōa-chúi liáu-āu, soah piàn-chò chheng-gōa nî, pah-gōa nî, kúi cha̍p nî, bô chhin-chhiūⁿ chìn-chêng hiah tn̂g-hòe-siū--ā.

Hō͘ tōa-chúi im 1-ē, tn̂g-hòe-siū ê kong-lêng soah pháiⁿ--khì.

Nā kóng khah kó͘-chá-sî ê kok-ông sī sîn, án-ne āu--lâi ê kok-ông to̍h bān-bān-á piàn-chò kah it-poaⁿ-lâng kāng-khoán.

Nā m̄-sī sîn-bêng, to̍h bô-lâng kiaⁿ--ā, bô teh ka sìn-táu.

Chū án-ne Sumer ê ông-tiâu tī 4 chheng-gōa nî chêng, in-ūi chiàn-cheng, bia̍t-bông--ah!

Kó͘-chá-sî in-ūi chiàn-cheng bia̍t-bông, che tiāⁿ-tiāⁿ ū--ê-lah, ōaⁿ-chò hiān-tāi mā sī kāng-khoán--ā.

Kóng tio̍h chiàn-cheng hoⁿh, góa koh siūⁿ tio̍h 1 kiāⁿ tāi-chì, tong-chho͘ hoat-seng Iraq chiàn-cheng ê sî-chūn, bí-kun chiàm-niá O͘-thâu-lâng lâu--lo̍h-lâi ê Ur kó͘-siâⁿ, chiok chē lâng kóng in chhōe tio̍h 1 ê mn̂g, ē-tàng kā lâng thoân khì pa̍t lia̍p chheⁿ-kiû.

Koh teh chhàu-tōaⁿ--ā, kó͘-siâⁿ tī hia kúi-nā chheng-nî, ū hó mih-á chá to̍h hông poaⁿ liáu-liáu--ah.

Bô ŏ͘, 1 pah tang chêng ê gián-kiù, chiah tī hit ê ûi-chek, hoat-hiān 1 téng kok-ông teh tì ê thâu-khoe, téng-thâu kèng-jiân sī tō͘-kim--ê.

Tō͘-kim? Án-ne m̄-to̍h ài ū tiān, pài-thok--eh, kúi-chheng-nî neh!

Hèⁿ--ā, só͘-pái lâng chiah ē kóng, chiàn-cheng chiah khai-sí, Bí-kok to̍h kóaⁿ-kín phài kun-tūi khì chiàm hit ê só͘-chāi. Chhōe khòaⁿ ū siáⁿ-mih hó-khang--ê-bô!

He thiaⁿ--khí-lâi tio̍h sī o͘-pe̍h-kóng--ê, tī soa-bo̍k lāi-tóe, bô ūi thang bih, chhin-chhiūⁿ kó͘-siâⁿ hit khoán khah koân ê só͘-chāi, it-tēng sī seng chiàm seng iâⁿ--ê, khah-chá góa chò-peng ê sî-chūn hoⁿh.

Hó! Tòng--khài! Mài koh kóng lí chò-peng ê sî-chūn!

Eh! M̄-sī, lí thiaⁿ góa kóng--1-ē-lah!

Góa sī Niau-tāu, lán āu-hôe chài-hōe ŏ͘!

Lí thiaⁿ góa kóng--lah! Góa sī Chiá-siông, eh, tán--1-ē!

--

Hosting provided by SoundOn

用台語來表現，ǹg望ta̍k家聽liáu會感覺趣味。

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。

【漢羅版】

歡迎收聽「台語講怪奇」。

Tī 1922年，teh印度MohenjoDaro chit ê所在，發現1 ê古城，因為chit ê城，起teh水邊á ê山崙頂頭，人ka hō做死亡崙古城。

古城四界攏有，印度chit ê死亡崙古城kám有khah怪奇？

有o͘h！Chit ê古城上有名--ê，to̍h是真chē人懷疑講，khah早tī chia發生過核子戰爭。

古早時戰來戰去，che定定有--ê-lah，m̄-koh，你講核子戰爭，che kám有啥證據，你是m̄通烏白講ŏ͘！

Che m̄是我烏白講，che是聽人講--ê-lah！

Ŏ͘？別人是án怎講--ê？

Tī印度，有1 ê 3500年前，流傳--落-來ê故事，內底是teh講1場古早時代所發生ê戰爭。

所擺是3500年前ê戰爭。

M̄是--lah，當初講故事ê人mā是聽人講--ê，戰爭是閣khah久進前，差不多4600年前所發生ê代誌。

Hăⁿ？Hiah久進前發生ê事件，kah核子戰爭有啥關係？

聽講in 2 pêng teh相戰ê時陣，m̄-nā有giâ刀ê軍隊，閣有teh天頂飛ê UFO，tī hiah射飛彈。

啥物？Hit ê時陣to̍h有飛彈？

Hèⁿ ā，in 2 pêng ê boss攏駛UFO，teh天頂射來射去，pin-pin-piàng-piàng，閣有1台UFO，飛去3 ê城市頂頭，原子彈ka結--lòe，pòng，大爆炸！

Ái-iò͘，che nah是戰爭chiàn-cheng？聽--起-來根本to̍h是大屠殺--mah！

He爆炸ê光，親像日頭hiah-nī鑿目，城內ê人攏總死了了，khah遠ê所在，hit寡兵á，身軀攏to̍h火，裝備趕緊thǹg--落-來，隨時to̍h跳--落-去水內底浸。

Kah hiah奇，hit ê時代to̍h有UFO，閣有原子彈，che真正有夠怪奇，你m̄-tio̍h講ho͘khah詳細--leh？

有趣味hōⁿ，我專工去chhōe hit ê故事出來看，發現1件閣khah怪奇ê代誌！

Hăⁿ？緊講緊講。

Hit ê故事內底，根本to無寫tio̍h啥物tī天頂teh飛ê戰車--lah，飛彈--lah，原子彈hit寡物件。

Eh！你頭tú-á講chiah久，攏是teh烏白chòaⁿ o͘h？你無彩我ê時間！

Eh eh，m̄是--lah，我頭起先tio̍h有講，che是聽人講--ê，聽人講--ê無teh負責--ê-lah！

Chit寡有--ê無--ê是聽siáng講--ê？叫伊出來負責！

Chit件代誌，上早是瑞士1 ê足有名ê tio̍h獎ê作家講--ê，伊tī 1968年出1本冊，內面寫講，古早古早，有真chē無法度解說ê代誌，攏是外星人舞--ê。

Tio̍h獎ê作家？伊是tio̍h啥物獎？

伊the̍h tio̍h 1991年，笑詼Nobel賞。

莫怪伊會tio̍h chit ê獎。

好，咱轉來講今á日ê主題，印度ê死亡崙古城。

Ĕ？Tio̍h hoⁿh，聽tio̍h UFO，soah差1點á bē記chit咱今á日ê主題。

Chit ê遺跡是teh 1922年發現--ê，伊規劃kah kán-ná棋盤--leh，城市內底ê交通真利便。

Án-ne應該是先kā城市規劃好chiah起--ê，m̄-chiah有法度kā路起做棋盤形。

Chit ê城市ê建築足先進，兩層樓ê厝，ta̍k間攏有馬桶，閣有規劃代先ê下水道系統。

幾千年前neh，竟然有下水道ê設計！

而且chit ê城市規模足大，專家研究，當時應該差不多有4萬人tòa tī chia。

想bē到印度人ê祖先chiah-nī-á厲害！

是m̄是印度人ê祖先，che to̍h歹講--à，因為挖--出-來ê物件，頂頭ê文字kah印度文無kâng，無人看有。

所擺hit ê文明已經滅亡--ah？是án怎無--去-ê，4萬人neh，上無mā應該有留1寡線索hông研究。

若講tio̍h古早文明ê滅亡，一般咱想--tio̍h-ê，攏是hit幾ê理由，天災--lah，戰爭--lah！

無的確是外星人kā in接--轉-去！

Mài未曾未to̍h先牽去外星人hia，外星人mā是蓋無辜，我本底是beh接講，凡勢是破病死了了--ah。

M̄是外星人án-ne to̍h無趣味--ā，好--lah，好--lah，無是tó 1款你講看māi？

咱拄chiah有講--tio̍h，chit ê城市起teh水邊á，經過專家ê研究，khah早in bat hō͘水淹幾nā擺，有人講in擋bōe牢，搬走--ah！

M̄-koh水若退，to̍h會使轉去--ā，無，chiah-nī-á大ê城市，規ê放ho͘去，m̄是足phah-sńg。

Hèⁿ--ā，hit ê時代，你是beh搬去tó位，chiah有法度ta̍k間厝攏有便所通khû！

便所kám是重點？

Eh！便所蓋重要neh，he是咱已經慣勢--ah，無感覺，你若搬去無便所ê所在tòa，你to̍h知--lah！

想想--leh，án-ne講mā是tio̍h--lah！叫我搬去無便所ê所在tòa，我chiah無ài。

而且便所mā m̄是凊彩起tio̍h好，teh起進前tio̍h ài先挖下水道chiah會使neh，he大工程o͘h！

Ĕ？下水道？M̀，Kám會是in當初淹水ê時，大水流入去下水道，滿--khài，soah規ê he攏浮--起-來。

臭1 ē soah無人敢tòa！

心理創傷meh！

其實hoⁿh，當初teh挖死亡崙古城ê過程，閣有挖tio̍h 40外副ê死人骨頭，有ê規陣死teh路中央，有ê死tī厝內。

是臭--死-ê a̍h是去hō͘水淹死--ê？

拜託--eh，臭死--ê是看會出來--o͘h！

Nah會看bē出--來？你看伊ê手是m̄是掩tĕ鼻孔hia--a。

Ah若1肢手掩teh嘴--eh，另外1肢手khǹg teh腹肚hia，你kám會講伊是笑死--ê？

啥？閣有挖tio̍h笑死--ê！

無--lah！

Án-ne hit寡人to̍h是hō͘水淹死--ê-mah！

我認為m̄是，若是做大水淹死--ê，應該會chia 1-ê hia 1-ê án-ne，若真正水siuⁿ大，規ê沖了了，mā bōe講規陣死teh路中央chiahtio̍h--ā。

有道理，而且in規陣倒tī hia，to̍h是講事件發生了後，攏無人轉來整理，若是4萬人沖了了，無可能留he幾ê，án-ne，kám會是戰爭ê關係？

戰爭是1種講法，因為死亡崙古城滅亡ê時陣，拄好是Á-lī-àn人四界發動戰爭ê年代。

所以--à，in真有可能是去hō͘ Á-lī-àn人phah--死-ê！

Ah m̄-koh tòa 4萬人ê所在，若是戰爭，應該會死chiâⁿchē人--ā，chhun--ê人--leh？連骨頭tio̍h揣無--ō͘，閣再講，in文明發展hiah-nī-á懸，beh kah人相戰kám會輸？

若連骨頭to̍h揣無，án-ne mā無可能是破病死--ê，若有真chē人破病，死kah bē赴埋，一定會挖tio̍h真chē骨頭chiah tio̍h。

Hèⁿ--à，in滅亡ê因端，過四千外年，已經揣無證據--ah，後--來tī hit ê所在活動ê人，對chit ê古城ê代誌，完全無任何ê記錄。

Ŏa-à，in人緣chiah-nī bái nih，攏無朋友通kā in祭拜--o͘h！

To̍h是án-ne，完全死無人知neh，閣有1件足奇怪ê代誌，當初teh挖chit ê古城ê時陣，挖tio̍h足chē玻璃。

Kám講hit ê時代to̍h發明玻璃--ā？

M̄是，hia ah無挖tio̍h啥玻璃罐á，m̄-koh hit kho͘圍á，規土腳攏是碎糊糊ê玻璃，甚至連壁頂mā有，in to̍h kā he玻璃，送去實驗室研究。

Kám有研究出啥物怪奇ê代誌 ？

Hò͘，一研究--lòe，驚死人，he玻璃竟然是普通ê土砂，經過1400度燒--過，然後溫度雄雄降--lòe，chiah會變做hit款玻璃。

Ái-iò͘，1400度，是發生啥物代誌，燒kah按呢生？

後--來inchiah發見講，he竟然是1 ê爆炸ê現場。

Chiah拄好，咱進前chiah講到王恭廠大爆炸，chit回又閣是爆炸！

Chit ê爆炸，無輸王恭廠hit ê，ùi爆炸ê中心tùi外圍算--出-去，1000公尺以內，所有ê厝攏總無--去。

驚--死，che爆炸ê規模chiah-nī-á大，規ê城市to̍h因為án-ne無去，mā講ē得過--lah！

發現chit ê遺跡到taⁿ已經超過100冬--a，100冬前ê專家，完全想無che是啥物狀況！

Kám會是去hō͘火流星kiat--tio̍h？

哪有一日到暗teh火流星，無hiah拄好--lah，chit件代誌一直到幾十冬了後，科技發展--起-來，有人kā in當初挖--tio̍h ê骨頭the̍h去化驗，竟然驗出有輻射留teh頂頭ŏ͘！

Hăⁿ--à，莫怪會有人主張講，古早時發生過核子戰爭。

He to̍h是hit當陣拄好是冷戰時期，ta̍k-ke足驚會發生核子戰爭，m̄ chiah會想tio̍h beh去驗看māi。

是講，超過4000年--ah，kám閣驗會出輻射？

我a̍h知，有ê人講有，有ê人講無，我想應該是無--lah！

你nah ē-tàng確定？

若有輻射，kám有可能開放hō͘人去hia chhit-thô。

Hia閣有開放--o͘h？Án-ne若有人beh去印度chhit-thô，ē-tàng去hit ê所在行行看看--leh hoⁿh！

Chit-má若去印度是看bōe-tio̍h--eh-lah！

Hăⁿ？你又閣teh kă騙？

M̄是--lah，發見古城ê hit ê所在，後--來因為Pakistan獨立建國，to̍h變做Pakistan ê領土。

Ŏ͘，是án-ne o͘h，我想講你閣teh kā我騙！

無--lah，我nah會敢kā你騙，nā準講是kā你騙，橫直he攏mā是聽人講--ê，我是無teh負責--ê ŏ͘！

無負責閣敢講kah chiah大聲！

Án-ne感謝ta̍k家今á日來收聽「台語講怪奇」，我是Niau-tāu，我是Chiá-siông，咱後回再會ŏ͘！

【Pe̍h-ōe-jī pán】

Hoan-gêng siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”.

Tī 1922 nî, teh Ìn-tō͘ MohenjoDaro chit ê só͘-chāi, hoat-hiān 1 ê kó͘-siâⁿ, in-ūi chit ê siâⁿ, khí teh chúi-piⁿ-á ê soaⁿ-lūn téng-thâu, lâng ka hō-chò “Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ”.

Kó͘-siâⁿ sì-kè lóng ū, Ìn-tō͘ chit ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ kám ū khah koài-kî?

Ū o͘h! Chit ê kó͘-siâⁿ siōng ū-miâ--ê, to̍h sī chin chē lâng hoâi-gî kóng, khah chá tī chia hoat-seng kòe he̍k-chú chiàn-cheng.

Kó͘-chá-sî chiàn lâi chiàn khì, che tiāⁿ-tiāⁿ ū--ê-lah. m̄-koh, lí kóng he̍k-chú chiàn-cheng, che kám ū siáⁿ chèng-kù, lí sī m̄-thang o͘-pe̍h-kóng ŏ͘!

Che m̄-sī góa o͘-pe̍h-kóng, che sī thiaⁿ lâng kóng--ê-lah!

Ŏ͘? Pa̍t-lâng sī án-chóaⁿ kóng--ê?

Tī Ìn-tō͘, ū 1 ê 3500 nî chêng, liû-thoân--lo̍h-lâi ê kò͘-sū, lāi-té sī teh kóng 1 tiûⁿ kó͘-chá sî-tāi só͘ hoat-seng ê chiàn-cheng.

Só͘-pái sī 3500 nî chêng ê chiàn-cheng.

M̄-sī--lah, tong-chho͘ kóng kò͘-sū ê lâng mā sī thiaⁿ lâng kóng--ê, chiàn-cheng sī koh khah kú chìn-chêng, chha-put-to 4600 nî chêng só͘ hoat-seng ê tāi-chì.

Hăⁿ? Hiah kú chìn-chêng hoat-seng ê sū-kiāⁿ, kah he̍k-chú chiàn-cheng ū siáⁿ koan-hē?

Thiaⁿ-kóng in 2 pêng teh sio-chiàn ê sî-chūn, m̄-nā ū giâ-to ê kun-tūi, koh ū teh thiⁿ-téng poe ê UFO, tī hia siā hui-tôaⁿ.

Siáⁿ-mih? Hit ê sî-chūn to̍h ū hui-tôaⁿ?

Hèⁿ ā, in 2 pêng ê boss lóng sái UFO, teh thiⁿ-téng siā lâi siā khì, pin-pin-piàng-piàng, koh ū 1 tâi UFO, poe khì 3 ê siâⁿ-chhī téng-thâu, goân-chú-tôaⁿ ka kiat--lòe, pòng, tōa po̍k-chà!

Ái-iò͘, che nah sī chiàn-cheng? Thiaⁿ--khí-lâi kin-pún to̍h sī tōa-tô͘-sat--mah!

He po̍k-chà ê kng, chhin-chhiūⁿ ji̍t-thâu hiah-nī chha̍k-ba̍k, siâⁿ-lāi ê lâng lóng-chóng sí-liáu-liáu, khah hn̄g ê só͘-chāi, hit kóa peng-á, seng-khu lóng to̍h-hóe, chong-pī kóaⁿ-kín thǹg--lo̍h-lâi, sûi-sî to̍h thiàu--lo̍h-khì chúi lāi-té chìm.

Kah hiah kî, hit ê sî-tāi to̍h ū UFO, koh ū goân-chú-tôaⁿ, che chin-chiàⁿ ū-kàu koài-kî, lí m̄-tio̍h kóng ho͘ khah siông-sè--leh?

Ū chhù-bī hōⁿ, góa choan-kang khì chhōe hit ê kò͘-sū chhut-lâi khòaⁿ, hoat-hiān 1 kiāⁿ koh khah koài-kî ê tāi-chì!

Hăⁿ? Kín kóng kín kóng.

Hit ê kò͘-sū lāi-tóe, kin-pún to bô siá tio̍h siáⁿ-mih tī thiⁿ-téng teh poe ê chiàn-chhia--lah, hui-tôaⁿ--lah, goân-chú-tôaⁿ hit kóa mi̍h-kiāⁿ.

Eh! Lí thâu-tú-á kóng chiah kú, lóng sī teh o͘-pe̍h chòaⁿ o͘h? Lí bô-chhái góa ê sî-kan!

Eh eh, m̄-sī--lah, góa thâu-khí-seng tio̍h ū kóng, che sī thiaⁿ lâng kóng--ê, thiaⁿ lâng kóng--ê bô teh hū-chek--ê-lah!

Chit kóa ū--ê bô--ê sī thiaⁿ siáng kóng--ê? Kiò i chhut-lâi hū-chek!

Chit kiāⁿ tāi-chì, siōng-chá sī Sūi-sū 1 ê chiok ū-miâ ê tio̍h chióng ê chok-ka kóng--ê. i tī 1968 nî chhut 1 pún chheh, lāi-bīn siá kóng, kó͘-chá kó͘-chá, ū chin-chē bô-hoat-tō͘ kái-soeh ê tāi-chì, lóng sī gōa-chheⁿ-lâng bú--ê.

Tio̍h chióng ê chok-ka? I sī tio̍h siáⁿ-mih chióng?

I the̍h tio̍h 1991 nî, chhiò-khoe Nobel siúⁿ.

Bo̍k-koài i ē i to̍h chit ê chióng.

Hó, lán tńg-lâi kóng kin-á-ji̍t ê chú-tê, Ìn-tō͘ ê Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ.

Ĕ? Tio̍h hoⁿh, thiaⁿ tio̍h UFO, soah chha 1 tiám-á bē-kì-chit lán kin-á-ji̍t ê chú-tê.

Chit ê ûi-chek sī teh 1922 nî hoat-hiān--ê, i kui-ōe kah kán-ná kî-pôaⁿ--leh, siâⁿ-chhī lāi-tóe ê kau-thong chin lī-piān.

Án-ne èng-kai sī seng kā siâⁿ-chhī kui-ōe hó chiah khí--ê, m̄-chiah ū hoat-tō͘ kā lō͘ khí chò kî-pôaⁿ hêng.

Chit ê siâⁿ-chhī ê kiàn-tiok chiok sian-chìn, nn̄g chàn lâu ê chhù, ta̍k-keng lóng ū bé-tháng, koh ū kui-ōe tāi-seng ê hā-chúi-tō hē-thóng.

Kúi chheng nî chêng neh, kèng-jiân ū hā-chúi-tō ê siat-kè!

Jî-chhiáⁿ chit ê siâⁿ-chhī kui-bô͘ chiok tōa, choan-ka gián-kiù, tong-sî èng-kai chha-put-to ū 4 bān lâng tòa tī chia.

Siūⁿ-bē-kàu Ìn-tō͘-lâng ê chó͘-sian chiah-nī-á lī-hāi!

Sī-m̄-sī Ìn-tō͘-lâng ê chó͘-sian, che to̍h pháiⁿ-kóng--à, in-ūi ó͘--chhut-lâi ê mi̍h-kiāⁿ, téng-thâu ê bûn-jī kah Ìn-tō͘-bûn bô-kâng, bô lâng khòaⁿ ū.

Só͘-pái hit ê bûn-bêng í-keng bia̍t-bông--ah? Sī án-chóaⁿ bô--khì-ê, 4 bān lâng neh, siōng-bô, mā èng-kai ū lâu 1 kóa sòaⁿ-soh hông gián-kiù.

Nā kóng tio̍h kó͘-chá bûn-bêng ê bia̍t-bông, it-poaⁿ lán siūⁿ--tio̍h-ê, lóng sī hit kúi ê lí-iû, thian-chai--lah, chiàn-cheng--lah!

Bô-tek-khak sī gōa-chheⁿ-lâng kā in chiap--tńg-khì!

Mài bōe-chêng-bōe to̍h seng khan khì gōa-chheⁿ-lâng hia, gōa-chheⁿ-lâng mā sī kài bû-ko͘, góa pún-té sī beh chiap kóng, hoān-sè sī phòa-pēⁿ sí-liáu-liáu--ah.

M̄-sī gōa-chheⁿ-lâng án-ne to̍h bô chhù-bī--ā, hó--lah, hó--lah, bô sī tó 1 khoán lí kóng khòaⁿ-māi?

Lán tú-chiah ū kóng--tio̍h, chit ê siâⁿ-chhī khí teh chúi-piⁿ-á, keng-kòe choan-ka gián-kiù, khah-chá in bat hō͘ chúi im kúi-nā pái, ū lâng kóng in tòng-bōe-tiâu, poaⁿ-cháu--ah!

M̄-koh chúi nā thè, to̍h ē-sái tńg-khì--ā, bô, chiah-nī-á tōa ê siâⁿ-chhī, kui-ê pàng ho͘ khì, m̄-sī chiok phah-sńg.

Hèⁿ--ā, hit ê sî-tāi, lí sī beh poaⁿ-khì tó-ūi, chiah ū hoat-tō͘ ta̍k-keng lóng ū piān-só͘ thang khû!

Piān-só͘ kám sī tiōng-tiám?

Eh! Piān-só͘ kài tiōng-iàu neh, he sī lán í-keng koàn-sì--ah, bô-kám-kak, lí nā poaⁿ-khì bô piān-só͘ ê só͘-chāi tòa, lí to̍h chai--lah!

Siūⁿ siūⁿ--leh, án-ne kóng mā sī tio̍h--lah! Kiò góa poaⁿ-khì bô piān-só͘ ê só͘-chāi tòa, góa chiah bô-ài.

Jî-chhiáⁿ piān-só͘ mā m̄-sī chhìn-chhái khí tio̍h hó, teh khí chìn-chêng tio̍h ài seng ó͘ hā-chúi-tō chiah ē-sái neh, he tōa-kang-têng o͘h!

Ĕ? Hā-chúi-tō? M̀, kám ē sī in tong-chho͘ im-chúi ê sî, tōa-chúi lâu ji̍p-khì hā-chúi-tō, boán--khài, soah kui ê he lóng phû--khí-lâi.

Chhàu 1 ē soah bô lâng káⁿ tòa!

Sim-lí chhòng-siong meh!

Kî-si̍t hoⁿh, tong-chho͘ teh ó͘ Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ ê kòe-têng, koh ū ó͘ tio̍h 40 gōa hù ê sí-lâng kut-thâu, ū ê kui-tīn sí teh lō͘ tiong-ng, ū ê sí tī chhù-lāi.

Sī chhàu--sí-ê a̍h-sī khì hō͘ chúi im-sí--ê?

Pài-thok--eh, chhàu-sí--ê sī khòaⁿ ē chhut-lâi--o͘h!

Nah ē khòaⁿ bē chhut--lâi? Lí khòaⁿ i ê chhiú sī-m̄-sī am tĕ phīⁿ-khang hia--a.

Ah nā 1 ki chhiú am teh chhùi--eh, lēng-gōa 1 ki chhiú khǹg teh pak-tó͘ hia, lí kám ē kóng i sī chhiò-sí--ê?

Siáⁿ? Koh ū ó͘ tio̍h chhiò-sí--ê!

Bô--lah!

Án-ne hit kóa lâng to̍h sī hō͘ chúi im-sí--ê-mah!

Góa jīn-ûi m̄-sī, nā-sī chò-tōa-chúi im-sí--ê, èng-kai ē chia 1-ê hia 1-ê án-ne, nā chin-chiàⁿ chúi siuⁿ tōa, kui-ê chhiâng liáu-liáu, mā bōe kóng kui-tīn sí teh lō͘ tiong-ng chiah tio̍h--ā.

Ū tō-lí, jî-chhiáⁿ in kui-tīn tó tī hia, tio̍h sī kóng sū-kiāⁿ hoat-seng liáu-āu, lóng bô-lâng tńg-lâi chéng-lí, nā-sī 4 bān lâng chhiâng liáu-liáu, bô-khó-lêng lâu he kúi-ê, án-ne, kám ē sī chiàn-cheng ê koan-hē?

Chiàn-cheng sī 1 chióng kóng-hoat, in-ūi Sí-bông-lūn Kó͘-siâⁿ bia̍t-bông ê sî-chūn, tú-hó sī Á-lī-àn lâng sì-kè hoat-tōng chiàn-cheng ê nî-tāi.

Só͘-í--à, in chin ū khó-lêng sī khì hō͘ Á-lī-àn lâng phah--sí-ê!

Ah m̄-koh tòa 4 bān lâng ê só͘-chāi, nā-sī chiàn-cheng, èng-kai ē sí chiâⁿ chōe lâng--ā. chhun--ê lâng--leh? Liân kut-thâu tio̍h chhōe bô--ō͘, koh chài-kóng, in bûn-bêng hoat-tián hiah-nī-á koân, beh kah lang sio-chiàn kám ē su?

Nā liân kut-thâu to̍h chhōe bô, án-ne mā bô-khó-lêng sī phòa-pēⁿ sí--ê, nā ū chin-chē lâng phòa-pēⁿ, sí kah bē-hù tâi, it-tēng ē ó͘ tio̍h chin-chē kut-thâu chiah tio̍h.

Hèⁿ--ā, in bia̍t-bông ê in-toaⁿ, kòe sì chheng gōa nî, í-keng chhōe bô chèng-kù--ah, āu--lâi tī hit ê só͘-chāi oa̍h-tāng ê lâng, tùi chit ê kó͘-siâⁿ ê tāi-chì, oân-choân bô jīm-hô ê kì-lio̍k.

Ŏa-à, in lâng-iân chiah-nī bái nih, lóng bô pêng-iú thang kā in chè-pài--o͘h!

To̍h sī án-ne, oân-choân sí bô lâng chai neh, koh ū 1 kiāⁿ chiok kî-koài ê tāi-chì, tong-chho͘ teh ó͘ chit ê kó͘-siâⁿ ê sî-chūn, ó͘ tio̍h chiok chōe po-lê.

Kám kóng hit ê sî-tāi to̍h hoat-bêng po-lê--ā?

M̄-sī, hia ah bô ó͘ tio̍h siáⁿ po-lê-koàn-á, m̄-koh hit-kho͘-ûi-á, kui thô͘-kha lóng sī chhùi-kô͘-kô͘ ê po-lê, sīm-chì liân piah-téng mā ū, in to̍h kā he po-lê, sàng-khì si̍t-giām-sek gián-kiù.

Kám ū gián-kiù chhut siáⁿ-mih koài-kî ê tāi-chì?

Hò͘, chi̍t gián-kiù--lòe, kiaⁿ-sí-lâng, he po-lê kèng-jiân sī phó͘-thong ê thô͘-soa, keng-kòe 1400 tō͘ sio--kòe, jiân-āu un-tō͘ hiông-hiông kàng--lòe, chiah ē piàn-chò hit khoán po-lê.

Ái-iò͘, 1400 tō͘, sī hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chì, sio kah án-ne-siⁿ?

Āu--lâi in chiah hoat-kiàn kóng, he kèng-jiân sī 1 ê po̍k-chà ê hiān-tiûⁿ.

Chiah tú-hó, lán chìn-chêng chiah kóng tio̍h Ông-kiong-chhiúⁿ tōa po̍k-chà, chit hôe iū-koh sī po̍k-chà!

Chit ê po̍k-chà, bô-su Ông-kiong-chhiúⁿ hit ê, ùi po̍k-chà ê tiong-sim tùi gōa-ûi sǹg--chhut-khì, 1000 kong-chhioh í-lāi, só͘-ū ê chhù lóng-chóng bô--khì.

Kiaⁿ--sí, che po̍k-chà ê kui-bô͘ chiah-nī-á tōa, kui ê siâⁿ-chhī to̍h in-ūi án-ne bô-khì, mā kóng ē-tit-kòe--lah!

Hoat-hiān chit ê ûi-chek kàu taⁿ í-keng chhiau-kòe 100 tang--a, 100 tang chêng ê choan-ka, oân-choân siūⁿ bô che sī siáⁿ-mih chōng-hóng!

Kám ē sī khì hō͘ hóe-liû-chhiⁿ kiat--tio̍h?

Nah ū chi̍t-ji̍t-kàu-àm teh hóe-liû-chheⁿ, bô hiah tú-hó--lah, chit kiāⁿ tāi-chì it-ti̍t kàu kúi cha̍p tang liáu-āu, kho-ki hoat-tián--khí-lâi, ū-lâng kā in tong-chho͘ ó͘--tio̍h ê kut-thâu the̍h khì hòa-giām, kèng-jiân giām chhut ū hok-siā lâu teh téng-thâu ŏ͘!

Hăⁿ--à, bo̍k-koài ē ū-lâng chú-tiuⁿ kóng, kó͘-chá-sî hoat-seng kóe he̍k-chú chiàn-cheng.

He to̍h sī hit-tang-chūn tú-hó sī léng-chiàn sî-kî, ta̍k-ke chiok kiaⁿ ē hoat-seng he̍k-chú chiàn-cheng, m̄ chiah ē siūⁿ tio̍h beh khì giām khòaⁿ-māi.

Sī kóng, chhiau-kòe 4000 nî--ah, kám koh giām ē chhut hok-siā?

Góa a̍h chai, ū ê lâng kóng ū, ū ê lâng kóng bô, góa siūⁿ èng-kai sī bô--lah!

Lí nah ē-tàng khak-tēng?

Nā ū hok-siā, kám ū khó-lêng khai-hòng hō͘ lâng khì hia chhit-thô.

Hia koh ū khai-hòng--o͘h? Án-ne nā ū lâng beh khì Ìn-tō͘ chhit-thô, ē-tàng khì hit ê só͘-chāi kiâⁿ-kiâⁿ khòaⁿ-khòaⁿ--leh hoⁿh!

Chit-má nā khì Ìn-tō͘ sī khòaⁿ-bōe-tio̍h--eh-lah!

Hăⁿ? Lí iū-koh teh kă phiàn?

M̄-sī--lah, hoat-kiàn kó͘-siâⁿ ê hit ê só͘-chāi, āu--lâi in-ūi Pakistan to̍k-li̍p kiàn-kok, to̍h piàn-chò Pakistan ê léng-thó͘.

Ŏ͘, sī án-ne o͘h, góa siūⁿ kóng lí koh teh kā góa phiàn!

Bô--lah, góa nah ē káⁿ kā lí phiàn, nā chún-kóng sī kā lí phiàn, hoâiⁿ-ti̍t he lóng mā sī thiaⁿ lâng kóng--ê, góa sī bô teh hū-chek--ê ŏ͘!

Bô hū-chek koh káⁿ kóng kah chiah tōa-siaⁿ!

Án-ne kám-siā ta̍k-ke kin-á-ji̍t lâi siu-thiaⁿ “Tâi-gí Kóng Koài-kî”, góa sī Niau-tāu,

góa sī Chiá-siông, lán āu-hôe chài-hōe ŏ͘!

--

Hosting provided by SoundOn

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。

【漢羅版】

經過半點鐘，白馬王子總算是kā白蔥á公主解說清楚講，伊絕對無偷食啥物蘋果，伊來chia ê時陣to̍h無看tio̍h蘋果--ah。Sòa--lòe伊閣開20分鐘，kā矮á猴兄弟chiù-chōa，伊絕對無趁公主bē振bā動ê時去kha̍p tio̍h伊半ki毛。落尾，伊總算是會當用3分鐘ê時間，kā伊chit chōa出門ê目的，講hō͘ ta̍k家聽，閣the̍h手機á--出-來，kā王后ê通緝海報péng--出-來。

白蔥á公主講：「Chit張我去食肉圓ê時陣有看--過。Eh！真正愈看愈sêng阮後母neh！」Chit ê時陣雄雄碰1聲，大門hông lòng--開，有1 ê規身軀hiong-kài-kài，衫頂頭閣有樹葉á ê人，gia̍h 1支尺二á khiā tī門腳口。Hit ê人規ê面烏sô-sô，面頂閣有1蜞，伊kā刀比向白蔥á公主，講：「你…你…你chit ê…。」Hit ê人看--起-來足受氣，氣kah m̄知beh講啥，chit款場面，tú好是白馬王子上愛--ê，伊kā劍拔--出-來，khiā ùi頭前，kā公主cha̍h--leh，準備beh輸贏。Chit時，hit ê人ê刀soah lak tī土腳，koh雄雄哭--出-來。「拜託--eh，kám會使kā我救？」原來伊ê腳有1 ê孔嘴，拖siuⁿ久，已經發hông pū膿--ā。

矮á猴in teh替hit ê殺手治療ê時陣，伊供出是王后出錢chhiàⁿ伊刣人，白馬王子聽kah蓋受氣，án-ne王后閣ke揹1條--ā！王子oa̍t頭beh安慰公主，佳哉伊無出代誌，結果人公主teh後壁，the̍h伊ê寶劍hâm殺手ê短刀tī hia khin-khin-khiang-khiang。矮á猴講：「你mài tī hia sńg刀劍，án-ne烏白舞，等--leh去tu̍h tio̍h人beh án怎？伊講ê代誌蓋重要，kah你有關係，你ài注意聽--lah！」

公主oa̍t過頭「Hăⁿ？」看tio̍h所有ê人攏teh ka chheⁿ，伊才淡薄á歹勢歹勢，笑--1-ē準tú-soah。

隔轉工透早，白馬王子hâm公主beh去報案，in規陣人行出樹林á，總算是看tio̍h城堡--ah。王子騎馬，hō͘白蔥á公主坐teh伊後壁，in先行，矮á猴兄弟腳較短，tòe teh後壁，會較òaⁿ到。入城了後，王子hâm白蔥á公主，直接去警察局報案，受理報案hit ê警察，tú好to̍h是進前講--過，手銬hông捎去sńg，閣去hō͘公主走無--去ê hit ê警察。照行政ê流程，ài先kā國王講--1-聲，國王接tio̍h報告，chhoah 1 tiô，m̄-koh伊尊重司法獨立，to̍h同意配合調查。

To̍h án-ne，國王、白馬王子，kah 1陣警察，規陣人面色嚴肅，行入去王宮內面ê餐廳。王后本底坐tī hia，準備beh食伊ê點心，soah雄雄去hông圍--khài，chit時，白蔥á公主ùi人陣後壁ta̍uh-ta̍uh-á行--出-來。王后看tio̍h公主彼時，心內to̍h知影，伊做ê歹代誌piak-khang--a。M̄-koh伊mā是tī社會行踏--ê，啥物大風大湧m̄-bat看--過？恁祖媽無teh驚--lah！王后看tio̍h白蔥á公主，án-ne 1步1步，慢慢á行到伊身軀邊，伊面á笑笑，哼--1-聲，Kā面頭前hit杯茶phâng--起-來，講：

「Ai-iō͘，che kám m̄是咱ê寶貝á公主，chiâⁿ久無看neh，你是走tó位--去？」

講soah，慢慢á lim 1嘴茶。

白蔥á公主khiā tī伊身軀邊，1句話都無講，sòa--lòe，王后目睭尾眼tio̍h公主kā伊ê手giâ懸懸，伊趕緊用2肢手kā面am--leh，想講公主beh ka搧嘴phóe--à！M̄-koh sòa--lòe啥物代誌攏無發生，顛倒是伊hit甌茶摔tī土腳，茶甌摔1下碎糊糊。「Ĕ？公主m̄是beh搧我ê嘴phóe？」王后oa̍t頭ka看，soah看tio̍h公主the̍h伊tú-chiah beh食ê點心，ùi嘴--ni̍h塞，ná食閣ná笑，對伊講：「O͘h，久無食--ah，che點心kāng款hiah好食！」

Chit時ta̍k家看bē落--去-ah，警察khiā--出-來，kā手銬the̍h--出-來，講：「王后殿下，goán有證據，chit-má beh用詐騙hâm使唆刣人ê罪名逮捕--你，請你配合。」

公主看--tio̍h to̍h講：「Che kám m̄是我進前hit副手銬？我叫是phàng見--ah，原來tī你hia--o͘h？」

Hit ê警察聽tio̍h白蔥á公主án-ne講，理智雄雄斷線，伊oa̍t頭kā手銬tu去公主面頭前，講：「Che手銬是我ê，m̄是你ê，mài烏白捎去sńg！」

王后趁chit ê時陣，ùi伊手ńg內底，捎出1支扁鑽，準備beh反抗，警察看--tio̍h退1步大聲喝：「你…，你mài烏白來o͘h！」

Chit時白馬王子khiā--出-來，完全無teh ka信篤，伊tò手kā公主moa去後壁，笑笑á對伊講：「公主免驚，伊hit支hiah-nī短，che小可á代誌，交hō͘我處理to̍h好！」講soah oa̍t頭kā王后gîn，正手sóa ùi腰帶hit pêng，準備beh拔出伊ê寶劍，chit時才發見講，「我ê寶劍哪會無--去？」Khiā teh伊後壁ê公主，soah 2肢手插tī腰--eh，ka唸講：「你看，你重要ê物件ài收ho͘好ā，你to̍h是烏白擲，chit-má揣無--ā hōⁿ！」

其實hit支寶劍是昨暝去hō͘公主捎去烏白sńg，chit時猶插teh矮á猴in兜ê便所門枋頂頭。

王后大聲笑，扁鑽giâ--khài，雄雄to̍h ùi白馬王子ê腹肚tu̍h--落-去，王子bih bē赴，哀1聲：「Ah！」Ĕ？哪會無代誌？王后看伊手頭，「Ĕ？我ê扁鑽--leh？哪會變湯匙á？」原來hit支扁鑽m̄知啥物時陣，去hō͘公主the̍h隔壁桌ê湯匙á偷換--去-lah。公主kā扁鑽giâ懸懸，嘴--eh講：「Ŏa-à，chit支chiah-nī尖，看--起-來足厲害neh！」

看tio̍h公主笑kah hiah古錐，ta̍k家iû閣攏hō͘伊迷--去，王后to̍h趁chit ê機會，soan--o͘h！想bē到才走kah餐廳門口，soah發見門去hông鎖--起-來。在場所有ê人oa̍t頭1看，公主閣teh tìⁿ-chhiⁿ，目睭金金看天篷，tī hia kho͘-si-á，看tio̍h ta̍k家攏teh ka gîn，閣展1 ê chiú-mi ê姿勢。

王后1下tio̍h急，裙láng--起-來，直接ùi窗á門跳--出-去，國王驚1 tiô，喝講：「Eh eh eh，chia是1…1樓neh…。」

王后ná走ná笑，想講：「Hngh-hngh，ah m̄ to̍h佳哉講我有減肥，chit-má chiah會使kah少年時仝款走若飛，若是講tio̍h走警察，無人比我較厲害--lah。雖罔城內人濟，路閣彎彎斡斡，只要出城門，無人jiok會tio̍h恁祖媽，城門to̍h teh眼前，衝--ah！」Chit時，伊soah看tio̍h城門前有人khiā做一排，kā門嘴cha̍h tiâu--eh，ah，hit 7 ê矮á冬瓜擋tī hia創啥！王后硬衝，嘴--ni̍h喝講：「恁chit寡矮á冬瓜，mài擋tio̍h恁祖媽ê路，閃--lah！」

矮á猴大兄khiā tī中央，mā喝1聲：「你mài看阮無！」然後phóng 1聲足大聲，王后去撞tio̍h矮á猴大兄，撞1下伊家己soah倒彈飛--出-去，顛倒是矮á猴大兄，規欉好好khiā tī hia，人矮á猴7兄弟，是堂堂ê做工á人，漢草hiah好，kám hō͘你撞有法--eh？

Hit工，白蔥á公主傳2張相片去伊ê迷眾頁，第1張是伊teh chiú-mi ê相片，後壁閣ē-tàng看tio̍h王后去hō͘警察掠--起-來，公主tī頂頭寫講：

「阮後母hō͘警察掠--去-ah，想bē到伊是歹人neh！」

Chit張相片不得了--ah，短短1點鐘，竟然有超過100萬ê讚，伊ê fans mā正式超過200萬人，比炸彈少女團閣較烘。第2張相片，是公主kah矮á猴7兄弟攬做夥，上邊--á是白馬王子，看--起-來是硬beh chiⁿ入去畫面內底ê形。白蔥á公主寫講：「Che是阮朋友，in今á日tàu掠歹人，是大英雄ŏ͘！」Chit張相片，soah kan-ta 5000 ê讚，顛倒去hō͘人chhi̍h 80萬ê受氣ê表情，伊ê fans攏teh下腳留話問講：「Hit ê緣投á桑是siáng？」「Kā hit ê查某gín-á放--開！」

Hit 1日，對ta̍k家來講，攏是值得記念ê日子，暗時國王辦1 ê phá-thih，慶祝in破案掠tio̍h歹人，順紲慶祝伊家己閣變做全國身價上懸ê羅漢腳á。平常時一直真pì-sù ê白馬王子，已經chiâⁿ久m̄-bat親像án-ne，hō͘ 1大群美女圍--起-來，ta̍k家tī hia相爭beh捻伊ê嘴phóe，講：

「O͘h，你chiâⁿ緣投neh！」「Kám會使hâm人加1-ē-á Lái？」閣有1 ê阿媽硬chiⁿ--過-來，問伊講：「Ah你kám有查某朋友？我介紹阮查某囝hō͘你熟似好--無？A̍h是…你較kah意我chit款有歲--ê，mā是會使ŏ͘！」

國王送hō͘矮á猴in 7兄弟1人1支上新ê Pa̍t-á牌手機á，in人生第1 kái接觸tio̍h網路ê世界，ŏa-à，眼界規ê開--開，ta̍k-ê攏點入去白蔥á公主ê迷眾頁，kā伊chhi̍h讚，注文，鬥相報，lin-liang-á sīn-sòa ka開--起-來。矮á猴大兄siōng重義氣，伊講：

「白蔥á公主請咱食好料，咱chiah kā伊chhi̍h 1 ê讚，án-ne kám講會過？」「講bē過！」「好！咱1人ka chhi̍h 1萬ê讚，讚hō͘伊piāng--lah！」

In 1陣人bē顧得食，khû teh壁角hia一直chhi̍h讚一直chhi̍h讚，mā無想tio̍h講等in轉到厝，to̍h無網路通用--ā，到時陣che手機á to̍h會比1塊磚á閣較無路用。

Hit ê殺手，伊腳ê孔嘴pū膿，拖siuⁿ久，醫生看--tio̍h，頭hàiⁿ-hàiⁿ--leh kā伊邊--á ê助手講：「Phí-no̍͘h-khò͘，chit肢ka剁--起-來！」

帶念伊跳出來做證人，法官判伊免掠去關，ǹg望伊以後好好á做人。為tio̍h生活，伊to̍h去出1本gín-á-kó͘，hō做「手chiān ê白蔥á公主」，chit本冊後--來chhèng kah掠bē tiâu，變成銷路上好ê冊，5冬後，伊已經是6 ê gín-á ê老爸，真正有好好á teh做人。

Hit暗ê phá-thih，一直到12點才soah鼓，白蔥á公主thiám kah liân身軀to無洗，直接to̍h倒teh眠床頂，想講：「Á--ah，我離開厝chiah-nī久，總算是 --轉來-ah，猶是家己ê眠床較好睏。」伊想tio̍h家己已經贏過炸彈少女團，chiâⁿ做全世界上hang ê網chhèng，閣得tio̍h真濟tō͘-né，通hō͘伊去高級餐廳食kah飽，真正是2 ê願望，1 kái總完成。想到chia，伊to̍h漸漸á睏--去，睏--去ê時，嘴閣微微á笑。

Phá-thih結束了後，下腳手人準備beh開始拚掃，雄雄soah chhoah 1 tiô，哪會有7 ê矮á冬瓜，閣khû teh壁角hia teh chhi̍h手機á，ná chhi̍h閣ná講：「Kā我chhi̍h讚！Kā我chhi̍h讚！Kā我chhi̍h讚！Kā我chhi̍h讚！」「Ài kā ta̍k家鬥相報！」「Ài會記eh lin-liang-á ka開--起-來-ŏ͘！」

【Pe̍h-ōe-jī pán】

Keng-kòe pòaⁿ tiám-cheng, Pe̍h-bé-ông-chú chóng-sǹg sī kā Pe̍h-chhang-á kong-chú kái-soeh chheng-chhó͘ kóng, i choa̍t-tùi bô thau-chia̍h siáⁿ-mih phōng-kó, i lâi chia ê sî-chūn to̍h bô khòaⁿ tio̍h phōng-kó--ah. Sòa--lòe i koh khai 20 hun-cheng, kā É-á-kâu hiaⁿ-tī chiù-chōa, i choa̍t-tùi bô thàn kong-chú bē-tín-bē-tāng ê sî khì kha̍p tio̍h i pòaⁿ ki mo͘. Lo̍h-bóe, i chóng-sǹg sī ē-tàng iōng 3 hun-cheng ê siā-kan, kā i chit chōa chhut-mn̂g ê bo̍k-tek, kóng hō͘ ta̍k-ke thiaⁿ, koh the̍h chhiú-ki-á--chhut-lâi, kā ông-hiō ê thong-chi̍p hái-pò péng--chhut-lâi.

Pe̍h-chhang-á kong-chú kóng: “Chit tiuⁿ góa khì chia̍h bah-oân ê sî-chūn ū khòaⁿ--kòe. Eh! Chin-chiàⁿ jú khòaⁿ jú sêng gún āu-bú neh!” Chit ê sî-chūn hiông-hiông phóng 1 siaⁿ, tōa-mn̂g hông lòng--khui, ū 1 ê kui seng-khu hiong-kài-kài, saⁿ téng-thâu koh ū chhiū-hio̍h-á ê lâng, gia̍h 1 ki chhioh-jī-á khiā tī mn̂g-kha-kháu. Hit ê lâng kui ê bīn o͘-sô-sô, bīn-téng koh ū 1 khî, i kā to pí hiòng Pe̍h-chhang-á kong-chú, kóng: “Lí…Lí…Lí chit ê….” Hit ê lâng khòaⁿ--khí-lâi chiok siū-khì, khì kah m̄-chai beh kóng siáⁿ, chit khoán tiûⁿ-bīn, tú-hó sī Pe̍h-bé-ông-chú siōng ài--ê, i kā kiàm poe̍h--chhut-lâi, khiā ùi thâu-chêng, kā kong-chú cha̍h--leh, chún-pī beh su-iâⁿ. Chit-sî, hit ê lâng ê to soah lak tī thô͘-kha, koh hiông-hiông khàu--chhut-lâi. “Pài-thok--eh, kám ē-sái kā góa kiù?” Goân-lâi i ê kha ū 1 ê khang-chhùi, thoa siuⁿ kú, í-keng hoat-hông pū-lâng--ā.

É-á-kâu in teh thè hit ê sat-chhiú tī-liâu ê sî-chūn, i keng chhut sī ông-hiō chhut-chîⁿ chhiàⁿ i thâi-lâng, Pe̍h-bé-ông-chú thiaⁿ kah kài siū-khì, án-ne ông-hiō koh ke phāiⁿ 1 tiâu--ā! Ông-chú oa̍t-thâu beh an-ùi kong-chú, ka-chài i bô chhut tāi-chì, kiat-kó lâng kong-chú teh āu-piah, the̍h i ê pó-kiàm hâm sat-chhiú ê té-to tī hia khin-khin-khiang-khiang. É-á-kâu kóng: “Lí mài tī hia sńg to-kiàm, án-ne o͘-pe̍h bú, tán--leh khì tu̍h tio̍h lâng beh án-chóaⁿ? I kóng ê tāi-chì kài tiōng-iàu, kah lí ū koan-hē, lí ài chù-ì thiaⁿ--lah!”

Kong-chú oa̍t kòe thâu “Hăⁿ?” Khòaⁿ tio̍h só͘-ū ê lâng lóng teh ka chheⁿ, i chiah tām-po̍h-á pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè, chhiò--1-ē chún-tú-soah.

Keh-tńg-kang thàu-chá, Pe̍h-bé-ông-chú hâm kong-chú beh khì pò-àn, in kui-tīn lâng kiâⁿ chhut chhiū-nâ-á, chóng-sǹg sī khòaⁿ tio̍h siâⁿ-pó--ah. Ông-chú khiâ-bé, hō͘ Pe̍h-chhang-á kong-chú chē teh i āu-piah, in seng kiâⁿ, É-á-kâu hiaⁿ-tī kha khah té, tòe teh āu-piah, ē khah òaⁿ kàu. Ji̍p-siâⁿ liáu-āu, ông-chú hâm Pe̍h-chhang-á kong-chú, ti̍t-chiap khì kéng-chhat-kio̍k pò-àn, siū-lí pò-àn hit ê kéng-chhat, tú-hó to̍h sī chìn-chêng kóng--kòe, chhiú-khàu hông sa khì sǹg, koh khì hō͘ kong-chú cháu-bô--khì ê hit ê kéng-chhat. Chiàu hêng-chèng ê liû-têng, ài seng kā kok-ông kóng--1-siaⁿ, kok-ông chiap-tio̍h pò-kò, chhoah 1 tiô, m̄-koh i chun-tiōng su-hoat to̍k-li̍p, to̍h tông-ì phòe-ha̍p tiau-cha.

To̍h án-ne, kok-ông, Pe̍h-bé-ông-chú, kah 1 tīn kéng-chhat, kui-tīn lâng bīn-sek giâm-siok, kiâⁿ ji̍p-khì ông-kiong lāi-bīn ê chhan-thiaⁿ. Ông-hiō pún-té chē tī hia, chún-pī beh chia̍h i ê tiám-sim, soah hiông-hiông khì hông ûi--khài, chit-sî, Pe̍h-chhang-á kong-chú ùi lâng-tīn āu-piah ta̍uh-ta̍uh-á kiâⁿ--chhut-lâi. Ông-hiō khòaⁿ tio̍h kong-chú hit-sî, sim-lāi to̍h chai-iáⁿ, i chò ê pháiⁿ tāi-chì piah-khang--a. M̄-koh i mā sī tī siā-hōe kiâⁿ-ta̍h--ê, siáⁿ-mih tōa-hong tōa-éng m̄-bat khòaⁿ--kòe? Lín chó͘-má bô teh kiaⁿ--lah! Ông-hiō khòaⁿ tio̍h Pe̍h-chhang-á kong-chú, án-ne 1 pō͘ 1 pō͘, bān-bān-á kiâⁿ kàu i seng-khu-piⁿ, i bīn-á chhiò-chhiò, hng--1-siaⁿ, kā bīn-thâu-chêng hit poe tê phâng--khí-lâi, kóng: “Ai-iō͘, che kám m̄-sī lán ê pó-pòe-á kong-chú, chiâⁿ kú bô khoàiⁿ neh, lí sī cháu tó-ūi--khì?” Kóng soah, bān-bān-á lim 1 chhùi tê.

Pe̍h-chhang-á kong-chú khiā tī i seng-khu-piⁿ, 1 kù ōe to bô kóng, sòa--lòe, ông-hiō ba̍k-chiu-bóe gán tio̍h kong-chú kā i ê chhiú giâ koân-koân, i kóaⁿ-kín iōng 2 ki chhiú kā bīn am--leh, siūⁿ-kóng kong-chú beh ka siàn chhùi-phóe--à! M̄-koh sòa--lòe siáⁿ-mih tāi-chì lóng bô hoat-seng, tian-tò sī i hit au tê siak tī thô͘-kha, tê-au siak 1 ē chhùi-kô͘-kô͘. “Ĕ? Kong-chú m̄-sī beh siàn góa ê chhùi-phóe?” Ông-hiō oa̍t-thâu ka khòaⁿ, soah khòaⁿ tio̍h kong-chú the̍h i tú-chiah beh chia̍h ê tiám-sim, ùi chhùi--ni̍h that, ná chia̍h koh ná chhiò, tùi i kóng: “O͘h, kú bô chia̍h--ah, che tiám-sim kāng-khoán hiah hó-chia̍h!”

Chit-sî ta̍k-ke khòaⁿ bē lo̍h--khì-ah, kéng-chhat khiā--chhut-lâi, kā chhiú-khàu the̍h--chhut-lâi, kóng: “Ông-hiō tiān-hā, goán ū chèng-kù, chit-má beh iōng chà-phiàn hâm sái-sō thâi-lâng ê chōe-miâ tāi-pó͘--lí, chhiáⁿ lí phòe-ha̍p.”

Kong-chú khòaⁿ--tio̍h to̍h kóng: “Che kám m̄-sī góa chìn-chêng hit hù chhiú-khàu? Góa kiò sī phàng-kiàn--ah, goân-lâi tī lí hia--o͘h?”

Hit ê kéng-chhat thiaⁿ tio̍h Pe̍h-chhang-á kong-chú án-ne kóng, lí-tì hiông-hiông tn̄g-sòaⁿ, i oa̍t-thâu kā chhiú-khàu tu khì kong-chú bīn-thâu-chêng, kóng: “Che chhiú-khàu sī góa ê, m̄-sī lí ê, mài o͘-pe̍h sa khì sńg!”

Ông-hiō thàn chit ê sî-chūn, ùi i chhiú-ńg lāi-té, sa chhut 1 ki píⁿ-chǹg, chún-pī beh hoán-khòng, kéng-chhat khòaⁿ--tio̍h thè 1 pō͘ tōa-siaⁿ hoah: “Lí…, lí mài o͘-pe̍h lâi o͘h!”

Chit-sî Pe̍h-bé-ông-chú khiā--chhut-lâi, oân-choân bô teh ka sìn-táu, i tò-chhiú kā kong-chú moa khì āu-piah, chhiò-chhiò-á tùi i kóng: “Kong-chú bián-kiaⁿ, i hit ki hiah-nī té, che sió-khóa-á tāi-chì, kau hō͘ góa chhú-lí to̍h hó!” Kóng soah oa̍t-thâu kā ông-hiō gîn, chiàⁿ-chhiú sóa ùi io-tòa hit pêng, chún-pī beh poe̍h chhut i ê pó-kiàm, chit-sî chiah hoat-kiàn kóng, “Góa ê pó-kiàm nah ē bô--khì?” Khiā teh i āu-piah ê kong-chú, soah 2 ki chhiú chhah tī io--eh, ka liām kóng: “Lí khòaⁿ, lí tiōng-iàu ê mi̍h-kiāⁿ ài siu ho͘ hó ā, lí to̍h sī o͘-pe̍h tàn, chit-má chhōe-bô--ā hōⁿ!”

Kî-si̍t hit ki pó-kiàm sī cha-mê khì hō͘ kong-chú sa khì o͘-pe̍h sńg, chit-sî iáu chhah teh É-á-kâu in tau ê piān-só͘ mn̂g-pang téng-thâu.

Ông-hiō tōa-siaⁿ chhiò, píⁿ-chǹg giâ--khài, hiông-hiông to̍h ùi Pe̍h-bé-ông-chú ê pak-tó͘ tu̍h--lo̍h-khì, ông-chú bih bē-hù, ai 1 siaⁿ: “Ah!” Ĕ? Nah ē bô tāi-chì? Ông-hiō khòaⁿ i chhiú-thâu, “Ĕ? Góa ê píⁿ-chǹg--leh? Nah ē piàn thng-sî-á?” Goân-lâi hit ki píⁿ-chǹg m̄-chai siáⁿ-mih sî-chūn, khì hō͘ kong-chú the̍h keh-piah toh ê thng-sî-á thau-ōaⁿ--khì-lah. Kong-chú kā píⁿ-chǹg giâ koân-koân, chhùi--eh kóng: “Ŏa-à, chit ki chiah-nī chiam, khòaⁿ--khí-lâi chiok lī-hāi neh!”

Khòaⁿ tio̍h kong-chú chhiò kah hiah kó͘-chui, ta̍k-ke iû-koh lóng hō͘ i bê--khì, ông-hiō to̍h thàn chit ê ki-hōe, soan--o͘h! Siūⁿ bē kàu chiah cháu kah chhan-thiaⁿ mn̂g-kháu, soah hoat-kiàn mn̂g khì hông só--khí-lâi. Chāi-tiûⁿ só͘-ū ê lâng oa̍t-thâu 1 khòaⁿ, kong-chú koh teh tìⁿ-chhiⁿ, ba̍k-chiu kim-kim khòaⁿ thian-pông, tī hia kho͘-si-á, khòaⁿ tio̍h ta̍k-ke lóng teh ka gîn, koh tián 1 ê chiú-mi ê chu-sè.

Ông-hiō 1-ē tio̍h-kip, kûn láng--khí-lâi, ti̍t-chiap ùi thang-á-mn̂g thiàu--chhut-khì, kok-ông kiaⁿ 1 tiô, hoah kóng: “Eh eh eh, chia sī…1…1 lâu neh….”

Ông-hiō ná cháu ná chhiò, siūⁿ-kóng: “Hngh-hngh, ah m̄ to̍h ka-chài kóng góa ū kiám-pûi, chit-má chiah ē-sái kah siàu-liân sî kāng-khoán cháu-ná-poe, nā sī kóng tio̍h cháu kéng-chhat, bô lâng pí góa khah lī-hāi--lah. Sui-bóng siâⁿ-lāi lâng chē, lō͘ koh oan-oan-oat-oat, chí-iàu chhut siâⁿ-mn̂g, bô lâng jiok ē tio̍h lín chó͘-má, siâⁿ-mn̂g to̍h teh gán-chêng, chhiong--ah!” Chit-sî, i soah khòaⁿ tio̍h siâⁿ-mn̂g chêng ū lâng khiā chò chi̍t pâi, kā mn̂g-chhùi cha̍h tiâu--eh, ah, hit 7 ê é-á-tang-koe tòng tī hia chhòng-siáⁿ! Ông-hiō ngē chhiong, chhùi--ni̍h hoah kóng: “Lín chit kóa é-á-tang-koe, mài tòng tio̍h lín chó͘-má ê lō͘, siám--lah!”

É-á-kâu tōa-hiaⁿ khiā tī tiong-ng, mā hoah 1 siaⁿ: “Lí mài khòaⁿ goán bô!” Jiân-āu phóng 1 siaⁿ chiok tōa-siaⁿ, ông-hiō khì lòng tio̍h É-á-kâu tōa-hiaⁿ, lòng 1-ē i ka-tī soah tò-tōaⁿ poe--chhut-khì, tian-tò sī É-á-kâu tōa-hiaⁿ, kui-châng hó-hó khiā tī hia, lâng É-á-kâu 7 hiaⁿ-tī, sī tông-tông ê chò-kang-á-lâng, hàn-chháu hiah hó, kám hō͘ lí lòng ū hoat--eh?

Hit kang, Pe̍h-chhang-á kong-chú thoân 2 tiuⁿ siòng-phìⁿ khì i ê bê-chiòng-ia̍h, tē 1 tiuⁿ sī i teh chiú-mi ê siòng-phìⁿ, āu-piah koh ē-tàng khòaⁿ tio̍h ông-hiō khì hō͘ kéng-chhat lia̍h--khí-lâi, kong-chú tī téng-thâu siá kóng: “Goán āu-bú hō͘ kéng-chhat lia̍h--khì-ah, siūⁿ bē kàu i sī pháiⁿ-lâng neh!” Chit tiuⁿ siòng-phìⁿ put-tek-liáu--ah, té-té 1 tiám-cheng, kèng-jiân ū chhiau-kòe 100 bān ê chán, i ê fans mā chèng-sek chhiau-kòe 200 bān lâng, pí Chà-tân Siàu-lú-thoân koh khah hang. Tē 2 tiuⁿ siòng-phìⁿ, sī kong-chú kah É-á-kâu 7 hiaⁿ-tī lám chò-hóe, siōng piⁿ--á sī Pe̍h-bé-ông-chú, khòaⁿ--khí-lâi sī ngē beh chiⁿ ji̍p-khì ōe-bīn lāi-té ê hêng. Pe̍h-chhang-á kong-chú siá kóng: “Che sī goán pêng-iú, in kin-á-ji̍t tàu lia̍h pháiⁿ-lâng, sī tōa eng-hiông ŏ͘!” Chit tiuⁿ siòng-phìⁿ, soah kan-ta 5000 ê chán, tian-tò khì hō͘ lâng chhi̍h 80 bān ê siū-khì ê piáu-chêng, i ê fans lóng teh ē-kha lâu-ōe mn̄g-kóng: “Hit ê iân-tâu-á-sàng sī siáng?” “Kā hit ê cha-bó͘-gín-á pàng--khui!”

Hit 1 ji̍t, tùi ta̍k-ke lâi kóng, lóng sī ta̍t-tit kì-liām ê ji̍t-chí, àm-sî kok-ông pān 1 ê phá-thih, khèng-chiok in phò-àn lia̍h-tio̍h pháiⁿ-lâng, sīn-sòa khèng-chiok i ka-tī koh piàn-chò choân-kok sin-kè siōng koân ê lô-hàn-kha-á. Pêng-siông-sî it-ti̍t chin pì-sù ê Pe̍h-bé-ông-chú, í-keng chiâⁿ kú m̄-bat chhin-chhiūⁿ án-ne, hō͘ 1 tōa kûn bí-lú ûi--khí-lâi, ta̍k-ke tī hia sio-cheⁿ beh liàm i ê chhùi-phóe, kóng: “O͘h, lí chiâⁿ iân-tâu neh!” “Kám ē-sái hâm lâng ka 1-ē-á Lái?” Koh ū 1 ê a-má ngē chiⁿ--kòe-lâi, mn̄g i kóng: “Ah lí kám ū cha-bó͘ pêng-iú? Góa kài-siāu gún cha-bó͘-kiáⁿ hō͘ lí se̍k-sāi hó--bô? A̍h sī…lí khah kah-ì góa chit khoán ū-hòe--ê, mā sī ē-sái ŏ͘!”

Kok-ông sàng hō͘ É-á-kâu in 7 hiaⁿ-tī 1 lâng 1 ki siōng sin ê Pa̍t-á-pâi chhiú-ki-á, in jîn-seng tē 1 kái chiap-chhiok tio̍h bāng-lō͘ ê sè-kài, ŏa-à, gán-kài kui ê khui--khui, ta̍k-ê lóng tiám ji̍p-khì Pe̍h-chhang-á kong-chú ê bê-chiòng-ia̍h, kā i chhi̍h chán, chù-bûn, tàu-sio-pò, lin-liang-á sīn-sòa ka khui--khí-lâi. É-á-kâu tōa-hiaⁿ siōng tiōng gī-khì, i kóng: “Pe̍h-chhang-á kong-chú chhiáⁿ lán chia̍h hó-liāu, lán chiah kā i chhi̍h 1 ê chán, án-ne kám kóng ē kòe?” “Kóng bē kòe!” “Hó! Lán 1 lâng ka chhi̍h 1 bān ê chán, chán hō͘ i piāng--lah!”

In 1 tīn lâng bē kò͘-tit chia̍h, khû teh piah-kak hia it-ti̍t chhi̍h chán it-ti̍t chhi̍h chán, mā bô siūⁿ tio̍h kóng tán in tńg-kàu chhù, to̍h bô bāng-lō͘ thang ēng--ā. Kàu-sî-chūn che chhiú-ki-á to̍h ē pí 1 tè chng-á koh khah bô-lō͘-iōng.

Hit ê sat-chhiú, i kha ê khang-chhùi pū-lâng, thoa siuⁿ kú, i-seng khòaⁿ--tio̍h, thâu hàiⁿ-hàiⁿ--leh kā i piⁿ--á ê chō͘-chhiú kóng: “Phí-no̍͘h-khò͘, chit ki ka tok--khí-lâi!”

Tài-liām i thiàu chhut-lâi chò chèng-jîn, hoat-koaⁿ phòaⁿ i bián lia̍h khì koaiⁿ, ǹg-bāng i í-āu hó-hó-á chò-lâng. Ūi-tio̍h seng-oa̍h, i to̍h khì chhut 1 pún gín-á-kó͘, hō-chò “Chhiú-chiān ê Pe̍h-chhang-á Kong-chú”, chit pún chheh āu--lâi chhèng kah lia̍h bē tiâu, piàn-sêng siau-lō͘ siōng-hó ê chheh, 5 tang āu, i í-keng sī 6 ê gín-á ê lāu-pē, chin-chiàⁿ ū hó-hó-á teh chò-lâng.

Hit-àm ê phá-thih, it-ti̍t kàu 12 tiám chiah soah-kó͘, Pe̍h-chhang-á kong-chú thiám kah liân seng-khu to bô sé, ti̍t-chiap to̍h tó teh bîn-chhn̂g-téng, siūⁿ-kóng: “Á--ah, góa lī-khui chhù chiah-nī kú, chóng-sǹg sī --tńg-lâi-ah, iau-sí ka-tī ê bîn-chhn̂g khah hó-khùn.” I siūⁿ tio̍h ka-tī í-keng iâⁿ-kòe Chà-tân Siàu-lú-thoân, chiâⁿ chò choân-sè-kài siōng hang ê bāng-chhèng, koh tit-tio̍h chin-chē tō͘-né, thang hō͘ i khì ko-kip chhan-thiaⁿ chia̍h kah pá, chin-chiàⁿ sī 2 ê goān-bōng, 1 kái chóng oân-sêng. Siūⁿ kàu chia, i to̍h chiām-chiām-á khùn--khì, khùn--khì ê sî, chhùi koh bî-bî-á-chhiò.

Phá-thih kiat-sok liáu-āu, ē-kha-chhiú-lâng chún-pī beh khai-sí piàⁿ-sàu, hiông-hiông soah chhoah 1 tiô, nah ē ū 7 ê é-á-tang-koe, koh khû teh piah-kak hia teh chhi̍h chhiú-ki-á, ná chhi̍h koh ná kóng: “Kā góa chhi̍h chán! Kā góa chhi̍h chán! Kā góa chhi̍h chán! Kā góa chhi̍h chán!” “Ài kā ta̍k-ke tàu-sio-pò!” “Ài ē-kì-eh lin-liang-á ka khui--khí-lâi-ŏ͘!”

--

Hosting provided by SoundOn

[Podcast]

SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO

Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI

KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK

Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3

YouTube Podcast

https://bit.ly/ChKaL_YT

[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]

YouTube

https://bit.ly/ChKaL_YT

Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB

Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/

X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang

方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang

以下內容是漢羅kah pe̍h-ōe-jī原稿，有需要歡迎ta̍k-ke來參考。

【漢羅版】

害害害！白馬王子出代誌--ah，伊kám chhiâu ē好勢？公主又閣會按怎對付歹心ê王后--leh？Chit禮拜四暗時8點，tī咱做工á人節目平台，請ta̍k-ke準時收聽，白蔥á公主精彩大結局！

【Pe̍h-ōe-jī pán】

Hāi hāi hāi! Pe̍h-bé-ông-chú chhut tāi-chì--ah, i kám chhiâu ē hó-sè? Kong-chú iū-koh ē án-chóaⁿ tùi-hù pháiⁿ-sim ê ông-hiō--leh? Chit lé-pài 4 àm-sî 8 tiám, tī lán Chò-kang-á-lâng chiat-bo̍k pêⁿ-tâi, chhiáⁿ ta̍k-ke chún-sî siu-thia, Pe̍h-chhang-á kong-chú cheng-chhái tōa kiat-kio̍k!

--

Hosting provided by SoundOn