我nā想beh phak leh笑、倒leh笑、ná跳ná笑kám袂使？

這ê坦笑到底是啥？邀請ta̍k ê做夥來聽看阿郎小辭典是按怎開破，勞力、多謝！

訂閱做工á人Youtube頻道：https://www.youtube.com/@chokangalang

完整ê漢羅／POJ對照文稿khǹg ti官方網站：https://cho-kang-a-lang.github.io/

漢羅全文：

各位線頂ê聽眾朋友，ta̍k-ê平安，ta̍k-ê好！歡迎收聽做工á人phá-kheh-su̍h-to͘h。Iû-koh到咱紹介語詞ê時間--a，請ta̍k-ê做夥來聽看māi。

Ē記得我少年時á，bat有1遍去漢醫診所，hiàng時，是beh看tó位leh疼早mā bē記--得，總--是先生kă看了，講ài去hō͘師傅掠掠--leh，去到師傅hia，伊to̍h叫我倒tī眠床頂，ài倒笑笑。Hit時我koh真正聽無伊teh講啥。想講，beh掠你to̍h掠，是án-chóaⁿ我to̍h koh ài笑笑á hō͘你掠筋？Chhùi應1聲：「Hăⁿ！」Ka-chài老母有tòe leh來，sûi接話講：「To̍h是叫你倒ho͘平平，頭向頂koân--lah！」Ah，天差leh地--leh！現此時想--tio̍h，ûn-ná感覺chit ê誤會好笑好笑，印象kài深。

M̄-koh，到taⁿ已經2025，我mā早to̍h m̄是hit ê聽tio̍h人講倒笑笑，to̍h ē倒落來笑ê少年家thûn-á--ah，知影講，倒笑笑mā ē-sái講做倒坦笑，級數早to̍h無kâng。Chit ê坦，是1字kài特殊ê字，nā beh解說，坦to̍h是1 ê leh表示物件tī空間相對位置ê起頭語。像講khǹg坦橫，to̍h是khǹg橫--ê。伊主要ê句法to̍h是動詞接坦koh接形容詞，像講，睏坦phak，to̍h是phak leh睏，坐坦khi，to̍h是坐ho͘ khi-khi。M̄-koh是án-chóaⁿ笑to̍h是正面向頂koân，實在是sa lóng無，凡勢chit ê問題nā the̍h去問祖公祖媽，in mā kāng款sa無cháng--lah，橫直，咱ê話生成to̍h是án-ne講。Chit ê笑koh有1 ê chia̍p用ê例，像講咱teh poa̍h-poe ê時，2 ê poe平ê hit pêng lóng向頂面to̍h叫做「笑poe」。

咱koh來ke講1 kóa例來hō͘ ta̍k-ê做參考。「Che竹á to̍h ài ka插坦直chiah ē súi！」意思to̍h是直直ka插--lòe。「Che大枝柴kho͘ m̄-thang khǹg坦khiā，nā是倒--落-來kâng kòng--tio̍h，你to̍h知死--ah，to̍h khǹg坦平--lah。」To̍h是m̄好直直ka chhāi--leh，ài hō͘伊平平倒tī土脚。「He巷á chiok e̍h，to̍h ài行坦phîn chiah行ē過。」直直行bē入--去，to̍h ài先90度oat正pêng a̍h是倒pêng，koh來像蟳á行路án-ne橫過hit條巷á，chit ê坦phîn kah坦khi身koh有坦邊身lóng是kāng款ê意思，另外坦phîn koh ē-sái形容人酒醉teh行路ê款，「酒醉行坦phîn」，phîn--leh phîn--leh-lah。講到chia，ta̍k-ê應該對chit ê坦ê用法有相當ê了解--ah，ē-tàng ka-tī激頭殼發揮--1-ē，看koh ē-sái án-chóaⁿ講。

最後補充--1-ē，坦橫生，to̍h是leh講婦人人坐胎無正，ē艱苦生，生無過to̍h是四塊枋。坦橫行，to̍h是leh講人kài囂俳，行路行坦橫，bē輸kui條路lóng in tau ê--leh。

Án-ne，咱今á日ê A郎小詞典to̍h紹介到chia，請各位聽眾朋友繼續kā goán支持kah鼓勵，有閒koh來ŏ͘！

POJ Choân-bûn:

Kok-ūi sòaⁿ-téng ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú, ta̍k-ê pêng-an, ta̍k-ê hó! Hoan-gêng siu-thiaⁿ Chò-kang-á-lâng phá-kheh-su̍h-to̍͘h. Iû koh kàu lán siāu-kài gí-sû ê sî-kan--a, chhiáⁿ ta̍k-ê chò-hóe lâi thiaⁿ khòaⁿ-māi.

Ē kì-tit góa siàu-liân-sî-á, bat ū 1 piàn khì hàn-i chín-só͘, hiàng sî, sī beh khòaⁿ tó ūi leh thiàⁿ chá mā bē kì--chit, chóng--sī sian-siⁿ kă khòaⁿ liáu, kóng ài khì hō͘ sai-hū lia̍h-lia̍h--leh, khì kàu sai-hū hia, i to̍h kiò góa tó tī bîn-chhn̂g téng, ài tó chhiò-chhiò. Hit sî góa koh chin-chiàⁿ thiaⁿ bô i teh kóng sáⁿ. Siūⁿ kóng, beh lia̍h lí to̍h lia̍h, sī án-chóaⁿ góa to̍h koh ài chhiò-chhiò-á hō͘ lí lia̍h-kin? Chhùi ìn 1 siaⁿ: “Hăⁿ!” Ka-chài lāu-bú ū tòe leh lâi, sûi chiap-ōe kóng: “To̍h sī kiò lí tó ho͘ pêⁿ-pêⁿ, thâu hiòng téng-koân--lah!” Ah, thiⁿ chha leh tē--leh! Hiān-chhú-sî siūⁿ--tio̍h, ûn-ná kám-kak chit ê gō͘-hōe hó-chhiò-hó-chhiò, ìn-siōng kài chhim.

M̄-koh, kàu taⁿ í-keng 2025, góa mā chá to̍h m̄ sī hit ê thiaⁿ tio̍h lâng kóng tó chhiò-chhiò, to̍h ē tó lo̍h-lâi chhiò ê siàu-liân-ke thûn-á--ah, chai-iáⁿ kóng, tó chhiò-chhiò mā ē-sái kóng chò tó-thán-chhiò, kip-sò͘ chá to̍h bô kâng. Chit ê thán, sī 1 jī kài te̍k-sû ê jī, nā beh kái-soeh, thán to̍h sī 1 ê leh piáu-sī mi̍h-kiāⁿ tī khong-kan siong-tùi ūi-tì ê khí-thâu gí. Chhiūⁿ-kóng khǹg thán-hoâiⁿ, to̍h sī khǹg hoâiⁿ--ê. I chú-iàu ê kù-hoat to̍h sī tōng-sû chiap thán koh chiap hêng-iông-sû, chhiūⁿ-kóng, khùn-thán-phak, to̍h sī phak leh khùn, chē thán-khi, to̍h sī chē ho͘ khi-khi. M̄-koh sī án-chóaⁿ chhiò to̍h sī chiàⁿ-bīn hiòng téng-koân, si̍t-chāi sī sa lóng bô, hoān-sè chit ê būn-tê nā the̍h khì mn̄g chó͘-kong chó͘-má, in mā kāng-khoán sa bô cháng--lah, hoâiⁿ-ti̍t, lán ê ōe seⁿ-sêng to̍h sī án-ne kóng. Chit ê chhiò koh ū 1 ê chia̍p iōng ê lē, chhiūⁿ-kóng lán teh poa̍h-poe ê sî, 2 ê poe-pêng-ê hit pêng lóng hiòng téng-bīn to̍h kiò chò “chhiò-poe”.

Lán koh lâi ke kóng 1 kóa lē lâi hō͘ ta̍k-ê chò chham-khó. “Che tek-á to̍h ài ka chhah thán-tit chiah ē súi!” Ì-sù to̍h sī ti̍t-ti̍t ka chhah--lòe. “Che tōa-ki chhâ kho͘ m̄-thang khǹg thán-khiā, nā sī tó--lo̍h-lâi kâng kòng--tio̍h, lí to̍h chai-sí--ah, to̍h khǹg thán-pêⁿ--lah.” To̍h sī m̄ hó ti̍t-ti̍t ka chhāi--leh, ài hō͘ i pêⁿ-pêⁿ tó tī thô͘-kha. “He hāng-á chiok e̍h, to̍h ài kiâⁿ thán-phîn chiah kiâⁿ ē kòe.” Ti̍t-ti̍t kiâⁿ bē ji̍p--khì, to̍h ài seng 90 tō͘ oat chiàⁿ-pêng a̍h-sī tò-pêng, koh lâi chhiūⁿ chîm-á kiâⁿ-lō͘ án-ne hoâiⁿ kòe hit tiâu hāng-á, chit ê thán-phîn kah thán-khi-sin koh ū thán-piⁿ-sin lóng-sī kāng-khoán ê ì-sù, lēng-gōa thán-phîn koh ē-sái hêng-iông lâng chiú-chùi teh kiâⁿ-lō͘ ê khoán, “Chiú-chùi kiâⁿ thán-phîn”, phîn--leh phîn--leh-lah. Kóng kàu chia, ta̍k-ê èng-kai tùi chit ê thán ê iōng-hoat ū siong-tong ê liáu-kái--ah, ē-tàng ka-tī kek thâu-khak hoat-hui--1-ē, khòaⁿ koh ē-sái án-chóaⁿ kóng.

Chòe-āu pó͘-chhiong--1-ē, thán-hoâiⁿ-seⁿ, to̍h-sī leh kóng hū-jîn-lâng chē-the bô chiàⁿ, ē kan-khó͘-seⁿ, seⁿ bô kòe to̍h sī 4 tè pang. Thán-hoâiⁿ kiâⁿ, to̍h-sī leh kóng lâng kài hiau-pai, kiâⁿ-lō͘ kiâⁿ thán-hoâiⁿ, bē-su kui tiâu lō͘ lóng in tau ê--leh.

Án-ne, lán kin-á-ji̍t ê A-lông Sió-sû-tián to̍h siāu-kài kàu chia, chhiáⁿ kok-ūi thiaⁿ-chiòng pêng-iú kè-sio̍k kā goán chi-chhî kah kó͘-lē, ū-êng koh lâi ŏ͘!

文稿／主持╱校對︱蔡逸民 BuLuhSuh

配樂︱陳曉怡 Niau-tāu

人聲編輯︱柯王炳勳 Bí-leng

字幕︱林于真 A-chin

圖︱AI製圖

影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu

--

Hosting provided by SoundOn