做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

【A郎台語小詞典】Ep.035-Chám hâm Chām 白話字POJ字幕 A-lông Tâi-gí sió sû-tián Pe̍h-ōe-jī jī-bō͘


Listen Later


台語有字!完整漢羅/白話字POJ原稿,請看做工á人台語工作室網站


https://cho-kang-a-lang.github.io/


[收聽Podcast]


SoundOn

https://bit.ly/ChKaL_SO


Spotify

https://spoti.fi/48jD2tI


KKBOX Podcast

https://bit.ly/ChKaL_KK


Apple Podcast

https://apple.co/3HZyfD3


[社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi]


Facebook

https://bit.ly/ChKaL_FB


Instagram

https://www.instagram.com/chokangalang/


X (Twitter)

https://twitter.com/chokangalang


方格子

https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang


以下內容是漢羅kah白話字原稿,有需要歡迎ta̍k-ke來參考。


【漢羅版】


今á日咱beh來稽考ê字是chám kah chām,chit 2字ê漢字一般lóng是寫做kāng 1字,m̄-koh讀音to̍h ē分做2種,像講斬(chám)首,斬(chām)頭,ĕ,nah ē án-ne?明明lóng是thâi頭,nah ē 2塊詞ê音無kāng款?Che咱後壁to̍h sûi來分析看māi--leh。


咱nā用chám kah chām chit 2字,tī臺日大辭典內底chhiau-chhōe,ē-tàng看tio̍h不管是tó 1 ê音,lóng ē用tio̍h家私,chit ê家私可能是刀,斧頭,keh-á chit款物件,有beh kā物件切斷ê意思tī--leh。M̄-koh kài趣味ê所在是,chām伊有特別說明是kā物件khǹg tī砧頂面切,另外hit ê chám,伊是講斜面chhò。Án-ne,咱來ka分析,to̍h是講,chām ê出力方式是對頂koân向下面,chám是chhu-chhu、chhoa̍h-chhoa̍h ka phut--落-去,主要to̍h是出力ê方向無仝。台語leh歹學ê因端to̍h tī chia,咱teh形容tāi-chì ê用字是真幼路。


Koh來,chit ê chám,各位nā有leh看古裝ê台語戲劇--ê,應該是chhiāⁿ-chhiāⁿ ē聽--tio̍h。像講,nā是有teh聽三國--ê,「過五關,斬六將」chit句話絕對是聽kah臭phú--ah。咱koh有真chē chám neh,斬草除根,斬斷情絲,先斬後奏,斬首示眾,sak出午門候斬,nā看tio̍h大貪官大歹人去hông sak--出-去,心內to̍h真暢,人講,做戲khong,看戲gōng,to̍h是án-ne。當然mā有咱平素時to̍h有leh講ê話,像講「Chit枝竹á ùi chia ka chám ho͘斷,我beh the̍h去插tī菜瓜栽á hia,hō͘伊通soan籐起lih棚á。」


Koh轉來講chām,咱有1 kóa詞mā報hō͘ ta̍k-ê知,斬雞肉,kā雞肉khǹg tī砧頂面,切ho͘ 1塊1塊thang好食,講tio̍h che,sûi to̍h想tio̍h白斬雞,ùn hiam椒á豆油,有夠好配飯!切肉kah魚chit類--ê,lóng ē-tàng講chām。中藥材khǹg tī柴砧面頂,tok做細塊細塊thang好choaⁿ,che mā叫做chām。Nā紙斬á是the̍h來斬紙ê家私,che mā-sī用chhi̍h--ê ùi頂面出力kā紙切做koe̍h。話koh講翻頭,是án-chóaⁿ講是chām頭?應該to̍h是像戲leh演--ê,用狗頭鍘(cha̍h)去chām,chiah講chām頭,nā hit款叫犯人跪--leh,1 ê惡面--ê gia̍h 1 ki大刀chhu-chhu phut--lòe he,應該chiah是斬首。


【Pe̍h-ōe-jī pán】


Kin-á-ji̍t lán beh lâi khe-khó ê jī sī chám kah chām, chit 2 jī ê hàn-jī it-poaⁿ lóng sī siá chò kāng 1 jī, m̄-koh tho̍k-im to̍h ē hun-chò 2 chióng, chhiūⁿ-kóng chám-siú, chām-thâu, ĕ, nah ē án-ne? Bêng-bêng lóng sī thâi-thâu, nah ē 2 tè sû ê im bô kāng-khoán? Che lán āu-piah to̍h sûi lâi hun-sek khòaⁿ-māi--leh.


Lán nā iōng chám kah chām chit 2 jī, tī Tâi-ji̍t Tōa-sû-tián lāi-té chhiau-chhōe, ē-tàng khòaⁿ-tio̍h put-koán sī tó 1 ê im, lóng ē iōng tio̍h ke-si, chit ê ke-si khó-lêng sī to, pó͘-thâu, keh-á chit khoán mi̍h-kiāⁿ, ū beh kā mi̍h-kiāⁿ chhiat-tn̄g ê ì-sù tī--leh. M̄-koh kài chhù-bī ê só͘-chāi sī, chām i ū te̍k-pia̍t soat-bêng sī kā mi̍h-kiāⁿ khǹg tī tiam téng-bīn chhiat, lēng-gōa hit ê chám, i sī kóng siâ-bīn chhò. Án-ne lán lâi ka hun-sek, to̍h sī kóng, chām ê chhut-la̍t hong-sek sī tùi téng-koân hiòng ē-bīn, chám sī chhu-chhu, chhoa̍h-chhoa̍h ka phut--lo̍h-khì, chú-iàu to̍h sī chhut-la̍t ê hong-hiòng bô-kâng. Tâi-gí leh pháiⁿ o̍h ê in-toaⁿ to̍h tī chia, lán teh hêng-iông tāi-chì ê iōng-jī sī chin iù-lō͘.


Koh lâi, chit ê chám, kok-ūi nā ū leh khòaⁿ kó͘-chong ê Tâi-gí hì-kio̍k--ê, èng-kai sī chhiāⁿ-chhiāⁿ ē thiaⁿ--tio̍h. Chhiūⁿ-kóng, nā sī ū teh thiaⁿ Sam-kok--ê, “kòe ngó͘ koan, chám lio̍k chiòng” chit kù ōe choa̍t-tùi sī thiaⁿ kah chhàu-phú--ah. Lán koh ū chin chē chám neh, chám-chháu tû-kin, chám toān chêng-si, seng-chám hiō chàu, chám-siú sī-chiòng, sak chhut ngó͘-mn̂g hāu chám, nā khòaⁿ tio̍h tōa tham-koaⁿ tōa pháiⁿ-lâng khì hông sak--chhut-khì, sim-lāi to̍h chin thiòng, lâng kóng, chò hì khong, khòaⁿ hì gōng, to̍h sī án-ne. Tong-jiân mā ū lán pêng-sò͘-sî to̍h ū leh kóng ê ōe, chhiūⁿ-kóng “Chit ki tek-á ùi chia ka chám ho͘ tn̄g, góa beh the̍h khì chhah tī chhài-koe chai-á hia, hō͘ i thang soan-tîn khí-lih pêⁿ-á.”


Koh tńg-lâi kóng chām, lán ū 1 kóa sû mā pò hō͘ ta̍k-ê chai, chām ke-bah, kā ke-bah khǹg tī tiam téng-bīn, chhiat hō͘ 1 tè 1 tè thang hó chia̍h, kóng tio̍h che, sûi to̍h siūⁿ tio̍h pe̍h-chām-ke, ùn hiam-chio-á tāu-iû, ū-kàu hó phòe pn̄g! Chhiat bah kah hî chit lūi--ê, lóng ē-tàng kóng chām. Tiong io̍h-châi khǹg tī chhâ-tiam bīn-téng, tok chò sè tè sè tè thang hó choaⁿ, che mā kiò-chò chām. Nā chóa-chām-á sī the̍h lâi chām-chóa ê ke-si, che mā-sī iōng chhi̍h--ê ùi téng-bīn chhut-la̍t kā chóa chhiat chò koe̍h. Ōe koh kóng hoan-thâu, sī án-chóaⁿ kóng sī chām-thâu? Èng-kai to̍h sī chhiūⁿ hì leh ián--ê, iōng káu-thâu-cha̍h khì chām, chiah kóng chām-thâu, nā hit khoán kiò hoān-lâng kūi--leh, 1 ê ok-bīn--ê gia̍h 1 ki tōa to chhu-chhu phut--lòe he, èng-kai chiah sī chám-siú.

--
Hosting provided by SoundOn

...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sekBy Chò-kang-á-lâng Kang-chok-sek 做工á人工作室


More shows like 做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

View all
轉角國際新聞 Daily Podcast by 轉角國際新聞 Daily Podcast

轉角國際新聞 Daily Podcast

190 Listeners

呱吉 by 呱吉

呱吉

309 Listeners

法客電台 BY 法律白話文運動 Plain Law Movement by 法律白話文運動

法客電台 BY 法律白話文運動 Plain Law Movement

143 Listeners

聽天下:天下雜誌Podcast by 天下雜誌

聽天下:天下雜誌Podcast

182 Listeners

寶島少年兄 by 寶島少年兄

寶島少年兄

63 Listeners

從前從前 by 童話阿姨

從前從前

412 Listeners

時間的女兒:八卦歷史 by Hazel

時間的女兒:八卦歷史

235 Listeners

豬探長推理故事集 by 如果兒童劇團

豬探長推理故事集

537 Listeners

公視台語台 by 公視臺語台

公視台語台

15 Listeners

斐姨所思 by 范琪斐

斐姨所思

80 Listeners

李講古我來聽・用台語講100個台灣人的故事 by 用台語講100個台灣人的故事

李講古我來聽・用台語講100個台灣人的故事

33 Listeners

做伙學台語 by NER國立教育廣播電臺

做伙學台語

5 Listeners

徐醫生愛講話(台語) by drshiu

徐醫生愛講話(台語)

0 Listeners

珞亦不絕 by 法律白話文運動 Plain Law Movement by 劉珞亦

珞亦不絕 by 法律白話文運動 Plain Law Movement

31 Listeners

台語好代誌 by 路上聲景工作室

台語好代誌

2 Listeners