Argos

Kun je je werk naar behoren doen in de noodopvang? Argos volgt de opbouw van een gigantische noodopvang in Biddinghuizen, waar 1200 vluchtelingen een half jaar zullen verblijven. We lezen en horen dagelijks over het tekort aan opvang, maar wie staan er, soms letterlijk, met de poten in de modder? (Oud-) medewerkers van de noodopvang geven een kijkje achter de schermen. Waar lopen zij tegenaan en hoe staan zij in dit precaire maatschappelijke debat?

Een dorpshuis, tafeltennisvereniging of liefdadigheidsinstelling doet er in Nederland al snel een half jaar over om een bankrekening te kunnen openen. Tenminste - als het überhaupt lukt, want banken en andere financiële instellingen zijn dit soort klanten liever kwijt dan rijk.

De afgelopen jaren controleren banken hun klanten steeds strenger op witwassen en terrorismefinanciering. Maatschappelijke organisaties zonder winstoogmerk zijn extra vaak de klos. Zij worden internationaal in verband gebracht met terrorismefinanciering en worden door banken automatisch aangemerkt als 'hoog-risicoklanten', blijkt uit onderzoek van Argos.

Waar komt dit label vandaan? Is het risico van terrorismefinanciering reëel? En wat gebeurt er als maatschappelijke organisaties geen toegang meer hebben tot het financiële systeem?

Presentatie: Eric Arends 

Redacteur: Saar Slegers

De verontwaardiging over de oorlog in Gaza leidt dit voorjaar wereldwijd tot spontane of aangekondigde demonstraties, ook op universiteiten. Begin mei is het raak in Amsterdam. Wat begint als een vreedzame bezetting van een universiteitsterrein mondt uit in een grimmige sfeer in de stad en heftig politieoptreden. Hoe kon het zo uit de hand lopen? In samenwerking met Medialogica en Medialab reconstrueert Argos de studentenprotesten van begin mei in Amsterdam.

Presentator: Eric Arends
Redacteur reportage: Barbara Schreuders en Ronja Boer

(00:00) ‘Dolle Mina's van de dood’

In de nieuwe podcastserie 'Dolle Mina's van de dood' zoekt Argos-journakist Hansje van de Beek naar de grenzen van hulp bij zelfdoding. Zelfdoding is niet strafbaar, maar het helpen daarbij wél. Begin dit jaar stonden zeven zeventigplussers voor de rechter, omdat ze een criminele organisatie zouden vormen. Allen waren lid van de Coöperatie Laatste Wil (CLW), een organisatie die zich inzet voor 'sterven in eigen regie'. Dolle Mina's van de dood is een reconstructie van hoe het zover heeft kunnen komen. Waar liggen de grenzen van hulp bij zelfdoding? Wat is Middel X? En wat is een humane dood? 

(42:35) Gaswinning in kleine velden

Burgers zitten opnieuw klem in het belangenspel van Den Haag en de energie-industrie. Sinds in Den Haag de beslissing viel om niet langer gas uit Groningen op te pompen, worden op grote schaal elders in het land kleine gasvelden leeggehaald. 'Argos' ontdekte dat het ministerie van Economische Zaken en een Canadese gaswinner gezamenlijke belangen hebben. Den Haag geeft regionale en lokale bestuurders weinig ruimte om zich te verzetten. Journalist Nina vertelt over haar ondezoek naar gaswinning in kleine velden.

Presentator: Eric Arends

Gasten: journalisten Hansje van de Beek en Nina van Raay

(00:00) Wat verwacht Ter Apel van 'het strengste asielbeleid ooit'?

‘Het strengste asielbeleid ooit', zo kondigde PVV-leider Geert Wilders het voorgenomen kabinetsbeleid aan. Wat denken ze daar in Ter Apel eigenlijk van? Met zijn aanmeldcentrum kan de Groningse plaats gezien worden als het epicentrum van de problemen. Argos reisde af naar Ter Apel om te horen wat de Ter Apelers verwachten van een kabinet met de PVV. En we zijn vooral benieuwd naar de mening van de kiezers die op de PVV stemden.

(36:00)  Nieuwe ontwikkelingen 'Vriend van Volkert'

Op het pistool waarmee Volkert van der G. de moord op Pim Fortuyn pleegde, zat DNA-materiaal van een persoon die altijd onbekend is gebleven. Het Openbaar Ministerie heeft dit DNA-spoor onlangs opnieuw vergeleken met de Nederlandse DNA-databank, bleek uit de Argos-podcast ‘Vriend van Volkert’. Maar het OM weigert het DNA te vergelijken met databanken in het buitenland. Dit roept vragen op – van Pim Fortuyns broer Simon, én van NSC-Tweede Kamerlid Jesse Six Dijkstra.

Presentator: Eric Arends
Redacteur reportage: Rik Delhaas
Redacteur studiogesprek: Eric Arends

De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) hield tijdens de bloedige decennia van de Soeharto-dictatuur in Indonesië tientallen Indonesiërs in de gaten, die voor korte of langere tijd in Nederland verbleven. Het gaat om vermeende communisten of om mensen die volgens de BVD contact onderhielden met communisten; mensen die in Indonesië moesten vrezen opgepakt, gemarteld en vermoord te worden. Alleen al in de periode van oktober 1965 tot april 1966 werden in Indonesië minstens een half miljoen ‘communisten’ vermoord.

Moeten de gigantische moordpartijen gekwalificeerd worden als genocide? Wie waren de Indonesiërs die door de BVD in de gaten werden gehouden? Wat is er met hen gebeurd? Welke informatie deelde de BVD met andere diensten? Kan de BVD medeplichtigheid aan genocide worden verweten?

Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Huub Jaspers, Yonah Sint Nicolaas, Teun Dominicus

(00:37) ING discrimineert, maar is er een alternatief?

“ING discrimineert een man op grond van ras”, oordeelt het College voor de Rechten van de Mens, nadat de bank een betaling had geblokkeerd vanwege een Arabisch klinkende naam in de omschrijving. Wat betekent deze uitspraak voor banken, die wettelijk verplicht zijn om betalingen te screenen op witwassen en terrorismefinanciering?

(23:28) Luizen in de Pels: Saskia Bonger

Op de TU Delft is het ‘onveilig’ en er is sprake van ‘wanbeheer’ door het bestuur van de universiteit. Dat constateert de Onderwijsinspectie begin dit jaar in een zeldzaam kritisch rapport. Hoe doe je daar verslag van als je, naast journalist, ook medewerker bent van die universiteit? Saskia Bonger, hoofdredacteur van universitair magazine Delta van de TU Delft, werd een luis in de pels van haar eigen werkgever. Met grote gevolgen.

Presentator: Rik Delhaas
Redacteur 'ING discrimineert, maar is er een alternatief?': Saar Slegers
Redacteur Luizen in de Pels: Barbara Schreuders

Vandaag in Argos hoor je de aftrap van de nieuwe Argos-podcast: Vriend van Volkert. Volkert van der G. is de moordenaar van Pim Fortuyn, maar wie hielp hem aan het pistool waarmee hij de aanslag pleegde? Die vraag kent na ruim twee decennia nog steeds geen bevredigend antwoord. Maar twintig jaar na dato krijgt Argos-journalist Eric Arends een vertrouwelijk politierapport in handen, met daarin opzienbarende details over een bijzondere verdachte.

Vriend van Volkert is een zoektocht naar antwoorden op openstaande vragen in een zaak die Nederland ten diepste schokte.

Te gast is Argos-journalist en podcastmaker van Vriend van Volkert: Eric Arends

Presentatie: Sophie Derkzen

De podcast Vriend van Volkert is te vinden in alle podcast-apps.

(00:00) De strijd tegen PFAS rond Chemours 

In een groot gebied rond de fabriek van Chemours in Dordrecht is vervuiling van PFAS aangetroffen. Waar en hoe ernstig de vervuiling is, moet nog voor een deel in kaart gebracht worden. Een deel van het gebied, zoals de moestuinen en een zwemplas in een recreatiegebied moeten gesaneerd worden. En bij ieder bouwproject in de gemeenten komt er weer vervuilde grond bij. De gemeente Dordrecht heeft in afwachting op een bruikbare techniek grond opgeslagen in depot. Hoe saneer je als er nog geen methode is om de PFAS uit bijvoorbeeld vervuilde grond te halen? En wat gaat dat allemaal kosten?

(41:20) Export verboden pesticiden

​​Hoewel bepaalde pesticiden hier in de EU verboden zijn voor gebruik, is de handel en export erin volstrekt legaal. De redactie van Argos deed hier de afgelopen maanden onderzoek naar en maakte de televisie-aflevering 'de Gifboomerang’. In deze podcast nemen wij hier vast een klein voorschot op. Want er waren plannen voor een Europees exportverbod, maar hoe is dat afgelopen?

Presentator: Chris Kijne
Redacteur reportage: Rik Delhaas
Redacteur studiogesprek: Nina van Raay

De Nederlandse publieke omroep koopt een groot deel van zijn programma’s in bij zogenoemde ‘buitenproducenten’, commerciële bedrijven die niet tot het publieke bestel behoren. Daar zit een politieke gedachte achter. ‘Externe producenten leveren een belangrijke bijdrage aan de pluriformiteit,’ schreef toenmalig minister van Media Arie Slob in 2019 aan de Tweede Kamer. ‘Zij maken in opdracht van de omroepen programma’s die aansluiten op behoeften in de maatschappij. De Nederlandse productiesector heeft een enorm creatief potentieel dat kan bijdragen aan programmatische innovatie.’ 

In 2022 besteedde de NPO 266 miljoen euro bij buitenproducenten, naar eigen zeggen 40 procent van zijn totale programmabudget. Dat is veel meer dan de 25 procent die Slob als minimum verplicht stelde. Maar de regeling werkt averechts, zo ontdekte Argos. Kleinere onafhankelijke buitenproducenten komen bij de NPO steeds moeilijker aan de bak. Juist zij maken vaak de programma’s die de NPO onderscheiden van de commerciële omroepen, zoals documentaires, satirische shows en vernieuwend drama. 

Dat komt doordat de bulk van de 266 miljoen naar een paar grote buitenproducenten gaat, meestal dochters van buitenlandse mediamultinationals als het Franse Banijay, het Amerikaanse Warner Bros en het Duitse Bertelsmann, eigenaar van RTL Nederland. Deze reuzen onderhandelen vaak rechtstreeks met de NPO, de koepel die het bestel aanstuurt, en hebben ontwikkelafdelingen die de NPO constant bestoken met programmavoorstellen.

Presentator: Chris Kijne
Redacteuren: Kim van Keken en Joost Ramaer