Βιβλιοφάγος - ένα podcast αναγνώσεων

" Α! δεν είναι άλλο καλύτερο από την ομόνοια μέσα στο σπίτι. "

Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γεννήθηκε στα Λεχαινά στις 12 Μαρτίου 1865. Υπήρξε ένας από τους μεγάλους εκπροσώπους της ηθογραφίας και ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος του νατουραλισμού στη νεοελληνική λογοτεχνία. Τα πιο διάσημα έργα του είναι το μυθιστόρημα “Ο ζητιάνος” και η συλλογή διηγημάτων “Λόγια της πλώρης”, δύο έργα με τα οποία ο Καρκαβίτσας κατέκτησε μια θέση στους κορυφαίους της νεοελληνικής πεζογραφίας. Στρατιωτικός γιατρός στο επάγγελμα, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική ζωή του τόπου. Πέθανε από φυματίωση του λάρυγγα στις 24 Οκτωβρίου του 1922, στο Μαρούσι, σε ηλικία 57 ετών, πικραμένος για την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας με τη Μικρασιατική καταστροφή, που την είδε να συμβαίνει λίγο πριν πεθάνει.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Εστία”, 10 Απριλίου 1888

Πρόσφατη έκδοση: Ανδρέας Καρκαβίτσας, Παλιές Αγάπες, εκδ. Δαμιανός, 1986

" Εις τον προσφυγικόν καταυλισμόν της Λαχαναγοράς Πειραιώς ενεφανίσθη μίαν των ημερών ένας ανέλπιστος, πληγωμένος πρόσφυξ. Δεν ήτο ούτε Μικρασιάτης, ούτε Θραξ. Δεν τον είχαν κυνηγήσει αι ορδαί του Κεμάλ. Δεν του είχαν σπάσει το πόδι του οι Τούρκοι Τσέτηδες. Ήτον απλούστατα ένας αθώος σπουργίτης. "

Ο Πέτρος Αποστολίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας, γεννήθηκε το 1866 στη Μαριαννούπολη της τότε Ρωσίας και πέθανε τον Νοέμβριο του 1937 στην Αθήνα. Λόγιος, διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, χρονογράφος, κριτικός, ποιητής και αρχίατρος του Πολεμικού Ναυτικού. Ο Νιρβάνας είναι ένας από τους πολυγραφότατους Έλληνες συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας.

Πρόσφατη έκδοση: . Παύλος Νιρβάνας, Άπαντα, E΄, εκδ: Eκδοτικός Oίκος Xρήστου Γιοβάνη, 1968

" Το είχε στο αίμα του ο γέρο Τραντάφυλλος να μη δαμάζεται από πίκρες. Η λαχτάρα, η ελπίδα, κι η δύναμη της χαράς γλυκοσπαρταρούσανε μέσα του πάντα. Τον έβλεπες κι έλεγες· να άνθρωπος που του αξίζει να ζει. "

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Πρόσφατη έκδοση: Αργύρης Εφταλιώτης, “Η μαζώχτρα και άλλες ιστορίες”, εκδ. Πελεκάνος, 2005

" Έξαφνα, μου παρουσιάστηκε ένας πιερότος, που δεν τον είχα δει ως τότε μέσ’ στη σάλα. Φορούσε μισή μαύρη μάσκα. Είχα πάντα φοβερή αδυναμία για τα ρούχα του πιερότου. Ήρθε κοντά μου, και με κοίταξε στα μάτια."

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: Ναπολέων Λαπαθιώτης, “Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες”, επιμέλεια Νίκος Σαραντάκος, εκδ. Ερατώ, 2013.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Μπουκέτο”, 9 Μαΐου 1929

" Να ζήσει στα ξένα, ναι· με το σήμερα, με το αύριο, ζεις στα ξένα. Μα να πεθάνεις στα ξένα; Να σε παραχώσουνε, λέει, μέσα στην κρύα εκείνη τη λάσπη, και σύγκαιρα οι πατριώτες σου να γλυκοκοιμούνται μέσα στο μοσχομυρισμένο τους χώμα—αυτό δεν μπορούσε να το βαστάξει ο γέρος. "

Ο Κλεάνθης Μιχαηλίδης, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης, γεννήθηκε στη Μήθυμνα Λέσβου, όπου και διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ιδρύσει και διατηρούσε εκεί ιδιωτικό σχολείο. Το 1866 ο πατέρας του πέθανε, οπότε τον διαδέχθηκε ο ίδιος σε ηλικία 17 ετών ως δάσκαλος στο σχολείο. Η πρώτη εμφάνιση του Εφταλιώτη στα γράμματα σημειώνεται με τη συμμετοχή του στον «Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό» του 1899, όπου και απέσπασε τον έπαινο της κριτικής επιτροπής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους του δημοτικισμού και στα έργα του χρησιμοποίησε απλή και ζωντανή γλώσσα. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923, στην πόλη Αντίμπ της νότιας Γαλλίας, όπου είχε εγκατασταθεί αναζητώντας κατάλληλο κλίμα για την κλονισμένη υγεία του.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Εθνική αγωγή”, 1899

Στο Μαιρόνι μου, στη Δήμητρα, σ' αυτούς που φεύγουν..

" Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν απόρησα καθόλου, όταν, εδώ και λίγες μέρες, έμαθα το θάνατο του φίλου μου Ν.Δ. Το ήξερα πως αυτός ο άνθρωπος δε μπορούσε παρά να σκοτωθεί μια μέρα. Είχ’ αρχίσει, μάλιστα, ν’ ανησυχώ, για την αργοπορία του σκοτωμού αυτού. "

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: Ναπολέων Λαπαθιώτης, “Τα δεκατρία ντόμινα και άλλες ιστορίες”, επιμέλεια Νίκος Σαραντάκος, εκδ. Ερατώ, 2015.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Μπουκέτο”, Μάρτιος 1933.

" Ούτω εφρόνει η Χρηστίνα. Αλλά τι να είπη; Αυτής δεν της έπεφτε λόγος. Αυτή ήτον η Χρηστίνα η Δασκάλα, όπως την έλεγαν έναν καιρόν. Παιδία δεν είχε, διά να φοβήται τας επιπλήξεις του επιτρόπου. Τα παιδία της τα είχε θάψει, χωρίς να τα έχη γεννήσει. Και ο ανήρ τον οποίον είχε, δεν ήτο σύζυγός της. Ησαν ανδρόγυνον χωρίς στεφάνι. "

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο. Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» και «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Το 1874 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Με τα διηγήματά του, δημοσιευόμενα σε εφημερίδες και περιοδικά, κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και την αναγνώριση και εκτίμηση της πλειοψηφίας του πνευματικού κόσμου της εποχής. Επιστρέφει οριστικά στη Σκιάθο το 1908 εξαιτίας της κλονισμένης υγείας του. Το Νοέμβριο του 1910 αρρωσταίνει από πνευμονία και στις 3 Ιανουαρίου του 1911 θα αφήσει στο πατρικό του σπίτι την τελευταία του πνοή.

Πρόσφατη έκδοση: Αλ. Παπαδιαμάντης, “Τα αθηναϊκά”, εισαγωγή Σταύρος Ζουμπουλάκης, εκδ. ΜΙΕΤ, 2020.

Πρώτη δημοσίευση: εφημ. “Ακρόπολις”, 24 Μαρτίου 1896.

" Μια φορά κι ένα καιρό –πάνε τώρα χρόνια– μια σκοτεινή κι αλλόκοτη βραδιά, ο Χριστός κατέβηκε στον κόσμο. Πρώτη φορά κατέβαινε στη γη και μοναχός Του βάδιζε στην τύχη∙ήταν ένα βράδυ ζεστό και τρυφερό, ένα δρομάκι ήσυχο φαινόταν μπροστά Του, ο ήλιος μόλις είχε βασιλέψει. Και καθώς πήρε το δρομάκι εκείνο, βγήκε προς τη μεριά της Ιουδαίας. "

Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1888 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1909 πήρε δίπλωμα Νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, ο Λαπαθιώτης έχει αγαπηθεί πολύ ως ποιητής αλλά το πεζό λογοτεχνικό του έργο, αν και καθόλου ευκαταφρόνητο, έχει μείνει στη σκιά, σκορπισμένο σε δυσεύρετα παλιά περιοδικά και εφημερίδες. Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης Ιανουαρίου του 1944, στο διώροφο νεοκλασικό της οικογένειάς του κάτω από το λόφο του Στρέφη, στην Αθήνα.

Πρόσφατη έκδοση: Ναπολέων Λαπαθιώτης, “Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες”, επιμέλεια Νίκος Σαραντάκος, εκδ. Ερατώ, 2013.

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό “Μπουκέτο”, 1925.

" Μιλούσε στα πάντα η Πολυξένη. Στις πέτρες, στα μολύβια, στη σβηστήρα της, στις κόκκινες κορδελίτσες που είχε πάνω στις κοτσίδες της, στο ψωμί, στο νερό, στο κάθε τι. Και τα κατάφερνε μια χαρά να συνεννοηθεί. Μόνο με τους ανθρώπους υπήρχαν δυσκολίες. Οι λέξεις δεν έβγαιναν άνετα από το στόμα της, σαν κάπου να κολλούσαν, κάτι να τις φρέναρε και να τις εμπόδιζε να βγούνε ολόκληρες. " 

Αυτή είναι η ιστορία της Πολυξένης που δυσκολευόταν να μιλήσει και που ένιωθε πολύ, πολύ ξένη.

Από το βιβλίο "Πολυξένη" της Στέλλας Μιχαηλίδου

Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Η Στέλλα Μιχαηλίδου γράφει ιστορίες και θεατρικά έργα για παιδιά και νέους, σκηνοθετεί και χορογραφεί θεατρικές παραστάσεις ενώ παράλληλα διδάσκει Κινησιολογία και Σκηνοθεσία έργων για παιδικό και νεανικό κοινό, στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. Εργάστηκε για περισσότερα από είκοσι χρόνια ως ηθοποιός ερμηνεύοντας πολλούς ρόλους του κλασικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε με την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», το Κ.Θ.Β.Ε., με Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα,  το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, με ιδιωτικές σκηνές καθώς και με το Εθνικό Θέατρο.

" Όταν αφήσανε τον Κούρμα απ΄ τη φυλακή, ήτανε νύχτα. Και του φάνηκε παράξενο, πώς τον βγάλανε τέτοια ώρα, και γιατί. Αλλά χωρίς να ρωτήσει, χωρίς τίποτα να πει, έφυγε και πήρε το δρόμο της πόλης."

O Δημοσθένης Βουτυράς γεννήθηκε το 1872 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διηγηματογράφους και πεζογράφους της ελληνικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Ύστερα από ανήσυχα παιδικά χρόνια και διάφορους πρόσκαιρους προσανατολισμούς, πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα ως διηγηματογράφος το 1901 στο πειραιώτικο περιοδικό «Το Περιοδικόν μας».  Στα διηγήματά του περιγράφει τη ζωή και την ψυχολογία των φτωχών και εξαθλιωμένων ανθρώπων που αδυνατούν να δράσουν για να αλλάξουν τη ζωή τους και αρνούνται να ενταχθούν στην οργανωμένη κοινωνία. Ο Βουτυράς γνώριζε καλά αυτούς τους ανθρώπους έχοντας ζήσει δίπλα τους πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικό ορισμένων έργων του είναι επίσης ότι περιέχουν στοιχεία μεταφυσικής και επιστημονικής φαντασίας. Πέθανε στις 27 Μαρτίου του 1958.

Πρόσφατη έκδοση των διηγημάτων του Βουτυρά: «Άπαντα», επιμ: Β. Τσοκόπουλος, εκδόσεις Δελφίνι.

Πρώτη δημοσίευση: Συλλογή «Είκοσι διηγήματα», εκδ. Δημητράκος, 1924.