Het is zaterdag precies een jaar geleden dat het coronavirus voor het eerst officieel in Nederland werd vastgesteld. Het virus houdt ons nog steeds in de greep en we worstelen met de aanpak ervan. Maar hoe was dat vroeger? Hoe gingen wij toen om met pandemieën?  In het boek 'De geplaagde stad' van medisch historicus Mely van Malenstein lees je hoe het leven in Gorinchem werd ontwricht door drie epidemieën: de Spaanse griep, pokken en cholera. Chris Vemer maakt in Chris Natuurlijk een wandeling met schrijfster Van Malenstein door haar stad.  Vemer en Van Malenstein starten op de Grote Markt in Gorinchem, waar het stadsbestuur in 1918 besloot de scholen drie weken te sluiten toen de Spaanse griep opkwam. Het is een van de weinige overeenkomsten met de coronamaatregelen van nu. "Eigenlijk ging verder alles door", vertelt Van Malenstein. [tweet:https://twitter.com/chrisnatuurlijk/status/1365558534985961479?s=20] "Kerkdiensten en voetbalwedstrijden gingen door, bioscopen waren open. Er was niet echt een centrale regie, iedereen deed wat hij dacht dat het beste was. Er werden wel landelijke adviezen gegeven. Zo zei de Gezondheidsraad dat we volksophopingen moesten vermijden, maar het was niet meer dan een advies." "Mondkapjes waren hier ook niet verplicht. In grote steden, als Parijs, Londen en San Francisco droegen mensen wel mondkapjes. Hier kwam je mondkapjes niet veel tegen", vertelt Van Malenstein. Pokken Van de Grote Markt loopt de medisch historicus met Chris Vemer naar de Lingehaven in Gorinchem, waar in februari 1871 de pokken uitbrak via een ongevaccineerd schipperskind. "In februari heerste de grote pokkenepidemie, alleen in Gorinchem wat later. In april, omdat de haven de hele winter was dichtgevroren. Het hoogtepunt daarvan was in de zomer van 1871." Van Malenstein omschrijft pokken als een 'afschuwelijke ziekte.' "Toen in 1871 de vaccinatiegraad geleidelijk daalde, vanwege bezwaren en cholera, was het goed raak. Het trof vooral mensen die slecht behuisd waren en dicht op elkaar woonden. Het ging hier ook als een lopend vuurtje door de stad." Ook cholera kwam in de negentiende eeuw voor in Gorinchem, vertelt Van Malenstein tijdens de stadswandeling bij de gedempte Kalkhaven. "Rond de Kalkhaven en de Lingehaven kwamen de meeste gevallen van cholera voor. Die ziekte werd veroorzaakt door met ontlasting verontreinigd drinkwater." "In 1886 werd de watertoren gebouwd en werd de waterleidingmaatschappij actief. Vanaf toen had iedereen schoon drinkwater en was de cholera hier voorbij. Maar dat was per plaats verschillend." Luister boven in de player naar het hele gesprek van Chris Vemer met Mely van Malenstein.