Wat is de impact van framing, propaganda en tijdsdruk op de berichtgeving over de situatie in Israël en Gaza?  

In deze aflevering van Focus onderzoeken we hoe media opereren in conflictsituaties. Wat betekent het om verslag te doen van een oorlog waar je niet fysiek aanwezig kunt zijn?

“Je wordt als journalist als het ware gedwongen om op het moment geschiedenis te schrijven. En dat kan eigenlijk niet.”

Emeritus hoogleraar internationale communicatie Cees Hamelink reflecteert op de rol van media als bemiddelaar tussen werkelijkheid en publiek.

“Goede journalistiek verdient een goed publiek.”

En hoe kunnen media bijdragen aan de-escalatie in plaats van verharding?

🎧 Meer horen? Beluister ook de andere afleveringen van de serie over oorlog: 
Aflevering 1: Het Genocidevraagstuk
Aflevering 2: Een hongersnood is politiek
Aflevering 3: Als burger gedood met AI

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:
Host: Lara Billie Rense
Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected].
📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

Elke 20 seconden en nieuw doelwit voor ogen – de officiers moeten kiezen: wel of niet aanvallen? AI krijgt een steeds grotere rol in conflictsituaties. Het zou moeten zorgen voor preciezere executie, en dus: minder burgerleed. Maar hoe zit dat nou echt? “Het gedrag op basis waarvan mensen als target voor een bombardement worden geselecteerd, komt veel voor onder burgers in een oorlogssituatie.” Lauren Gould, universitair docent conflictstudies aan de Universiteit Utrecht en het NIOD, neemt ons mee in haar onderzoek naar de rol van AI in oorlogsvoering.

📖 Lees het hele artikel van Yuval Abraham hier: https://www.972mag.com/lavender-ai-israeli-army-gaza/

🎧 Meer horen?

Beluister ook de andere afleveringen van de serie over oorlog:

Aflevering 1: Het Genocidevraagstuk

Aflevering 2: Een hongersnood is politiek

Aflevering 4: De media-oorlog

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen

Edit: Syb Faes

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

De situatie in Israël en Gaza is hooggespannen en iedere toeschouwer speelt voor eigen expert. Maar wat kunnen we op wetenschappelijke grond zeggen over de oorlog en zijn gevolgen? "Al sinds halverwege de twintigste eeuw hebben we genoeg voedsel om in theorie alle hongersnoden te voorkomen." In deze aflevering van Focus vertelt universitair docent Economische en Milieugeschiedenis Ingrid de Zwarte (WUR) met historische voorbeelden hoe een hongersnood kan ontstaan, en of er op dit moment in Gaza sprake van is.

⛑️ Carla Jonkers, Hoofd internationale noodhulp van het Rode Kruis, vertelt hoe het leven van Gazanen er op dit moment uitziet. Hoe komen zij nog aan voedsel, als noodhulp Gaza niet kan bereiken? En welke gevolgen van hiervan ziet zij?

🎧 Meer horen?

Beluister ook de andere afleveringen van de serie over oorlog:

Aflevering 1: Het Genocidevraagstuk

Aflevering 3: Als burger gedood met AI

Aflevering 4: De media-oorlog

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

De situatie in Israël en Gaza is hooggespannen en iedere toeschouwer speelt voor eigen expert. Maar wat kunnen we op wetenschappelijke grond zeggen over deze oorlog?

“De wetenschap is er vrij eenduidig over eens dat het hier gaat om een Genocide.”

In deze aflevering van Focus vertelt Uğur Ümit Üngör, hoogleraar Holocaust- en Genocidestudies aan de Universiteit van Amsterdam en het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD), hoe hij onderzoek doet naar genocide.  

"Ik ben op zoek naar patronen en motieven"  

Wat is het belang van het benoemen van een conflict als een genocide? Verslaggever Syb Faes stond op de Rode lijn demonstratie in Den Haag en sprak met demonstranten over hoe zij met deze term omgaan. 

📺 Wil je langer luisteren naar deze onderzoeker? Deze zomer, op 17 augustus, schuift Uğur Ümit Üngör aan bij Zomergasten en stelt hij zijn favoriete televisieavond samen. 

Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap. 
 
👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie: 

Host: Lara Billie Rense 
Redactie: Syb Faes, Rijk Landsmeer, Feeke Rensen, Bella Felix & Sander Nieuwenhuijsen 

Een M, een V, een X: ogenschijnlijk slechts een paar lettertjes, één veld in je paspoort. Maar ze staan voor iets veel groters: hoe vormen wij gender, en hoe vormt gender ons? “Er zijn allerlei gradaties van gender en niemand is eigenlijk dat ideale ding.”

In deze aflevering van Focus:

🏛️ Geertje Mak, hoogleraar gendergeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, schetst hoe we door de eeuwen heen naar gender hebben gekeken.

⚧️ Miriam Wickham, gepromoveerd op genderneutraliteit aan de Universiteit Utrecht, vertelt welke positieve invloed een minder binair gendersysteem heeft – voor non-binaire mensen én mannen en vrouwen.

🎧 Meer luisteren?

Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam:

Aflevering 1: De liefde voor labels

Aflevering 2: Tussen culturen

Aflevering 3: Iedereen een diagnose

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Edit: Rijk Landsmeer, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek

Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

De afgelopen jaren is het aantal diagnoses zoals ADHD enorm toegenomen. Op sociale media wemelt het van de filmpjes met zogenaamd handige lijstjes zodat je jezelf kan diagnosticeren. Een label kan opluchting geven – eindelijk een verklaring voor waar je al die tijd mee zat. Maar wat als je te maken krijgt met de schaduwkanten ervan? “Een label is per definitie te beperkt om menselijke gedrag in te delen.”

In deze aflevering van Focus:

🩺 Floortje Scheepers, hoofd psychiatrie van het UMC Utrecht, houdt een vurig pleidooi voor het afschaffen van labels.

💭 Sander Werkhoven, filosoof aan de Universiteit Utrecht, legt uit wat de gevaren zijn van labels, maar beschouwt ze ook vanuit een positiever perspectief.

🎤 Verslaggever Syb Faes ging de straat op om te ontdekken wat voor diagnosevideo’s jongeren tegenkomen op sociale media.

🎧Meer luisteren?

Check ook de andere afleveringen van de serie Labels:

Aflevering 1: De liefde voor labels

Aflevering 2: Tussen culturen

Aflevering 4: M/V/X

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Edit: Syb Faes, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek

Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

Stel je voor, je hebt een vader uit China en een moeder uit Nederland. Dan krijg je twee verschillende culturen mee, met een eigen set aan tradities en gebruiken. Ben je dan Chinees of Nederlands? En... wanneer je meerdere culturen in je draagt, is dat dan een nadeel in onze maatschappij, of juist een enorme rijkdom? Of, kan het ook allebei? “Met hokjesdenken doen we elkaar en onszelf tekort.”

In deze aflevering van Focus: 

🌍 Sheida Novin, onderzoeker in ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Utrecht, vertelt hoe jongeren denken over hun biculturele achtergrond.

👫 Jochem Thijs, interdisciplinair sociaal wetenschapper aan de Universiteit Utrecht, onderzocht hoe kinderen reageren op labels.

📝 Tahrim Ramdjan schreef een manifest tégen hokjesdenken en legt uit wat er gebeurt als mensen je in hokjes proppen.

🎧 Meer luisteren?

Check ook de andere afleveringen van de serie Labels:

Aflevering 1: De liefde voor labels

Aflevering 3: Iedereen een diagnose

Aflevering 4: M/V/X

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Edit: Rijk Landsmeer, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek

Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap.

Labelen: wij mensen zijn er dol op. Of het nu in de scheikunde, sociale wereld of supermarkt is, overal plakken we etiketjes op. Maar waarom doen we dat, en hoe beïnvloeden labels hoe we kijken naar onszelf en naar anderen? “Binnen een paar milliseconden heb je eigenlijk al een beeld.”

In deze aflevering van Focus:

🏷️ Sandra Vos, sociaal psycholoog, docent-onderzoeker aan de Hanzehogeschool en promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt uit waarom mensen zo verslaafd zijn aan labelen.

🐘 Verslaggever Syb Faes gaat langs bij bioloog Manon de Visser en directeur conservatie en wetenschap Jeroen Kappelhof van Diergaarde Blijdorp. Zij vertellen hoe belangrijk labelen in het dierenrijk is.

🎧 Meer luisteren?

Check ook de andere afleveringen van de serie Labels:

Aflevering 2: Tussen culturen

Aflevering 3: Iedereen een diagnose

Aflevering 4: M/V/X

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Edit: Syb Faes, Floor Schuurmans & Rick Uilenbroek

Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer, Jelka Pospig & Floor Schuurmans

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]. Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram en TikTok voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap. 

Is onze podcasthost Lara Billie Rense een sukkel? Op zoek naar ontspanning kwam die een advertentie tegen… en bestelde een elektronisch apparaatje dat de nervus vagus stimuleert. De beloftes van de producent zijn groot: “Repareer je zenuwstelsel, kalmeer je geest, krijg je energie terug, bereik topprestaties.”

Maar brengt zo’n apparaatje écht ontspanning? En... is er wetenschappelijk bewijs dat een mogelijk heilzaam effect ondersteunt?

Deze fact check aflevering van Focus gaat dus om de vraag: Vagus stimulatie: zin of onzin?

🧠 Laura Steenbergen, universitair docent aan de Universiteit Leiden, vertelt ons meer over het zenuwstelsel. Wat is die nervus vagus eigenlijk? En wat heeft dit allemaal te maken met elektriciteit in je lichaam?

🔍 Sander Nieuwenhuis, hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap van Besluitvorming is voor ons diep in de materie gedoken over nervus vagus zenuwstimulatoren, én de beloftes van de bedrijven erachter.

🎧 Meer luisteren?

Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam:

Aflevering 1: Elektriciteit in het brein

Aflevering 2: Hoeveel elektriciteit kan een mens aan?

Aflevering 3: Elektriciteit en het ontstaan van leven

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Edit: Syb Faes, Jelka Pospig, Rick Uilenbroek

Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected] . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap

Elektriciteit zit in ons lichaam. Ze is al aanwezig vanaf de eerste celdeling en het ontstaan van ons lichaam. Sterker nog: het lijkt erop dat elektrische velden richting geven aan hoe we groeien - én door het meten van die elektriciteit zouden we kunnen voorspellen wanneer dat mis dreigt te gaan. Kunnen we die kennis inzetten om bijvoorbeeld kanker te genezen?

Wat heeft dit te maken met Harold Saxton Burr, die in de jaren ’30 al schreef over “levensvelden”? En hoe ver zijn we inmiddels in de wetenschap?

In deze aflevering van Focus duiken we in het begin van het leven en de ontwikkeling van cellen:

🔬 Michael Levin, gerenommeerd wetenschapper en dé expert op het gebied van bio-elektriciteit, verbonden aan Tufts University en het Allen Discovery Center, legt uit wat er gebeurt als we elektrische signalen in het lichaam manipuleren. "We kunnen cellen in de darm, in de staart of ergens anders vertellen dat ze bijvoorbeeld een oog moeten worden. En dan maken die cellen een compleet oog in de darm."

🎧 Meer luisteren?

Check ook de andere afleveringen van de serie Elektriciteit in het lichaam:

Aflevering 1: Elektriciteit in het brein

Aflevering 2: Hoeveel elektriciteit kan een mens aan?

Aflevering 4: Zelfhulp via elektriciteit

👨‍💻 Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR wetenschapsredactie:

Host: Lara Billie Rense

Aangeschoven redacteur: Rijk Landsmeer

Edit: Rijk Landsmeer, Floor Schuurmans, Rick Uilenbroek

Redactie: Sabine Smit, Syb Faes, Rijk Landsmeer & Jelka Pospig

✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected] . Blijf op de hoogte van nieuwe podcasts en het laatste wetenschapsnieuws, abonneer je op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief.

📷 Volg ons op Instagram voor video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap